جستجوی پیشرفته
بازدید
14634
آخرین بروزرسانی: 1392/01/28
 
کد سایت en21581 کد بایگانی 27420 نمایه نماز خواندن امام حسن و امام حسین(ع) پشت سر مروان بن حکم
طبقه بندی موضوعی درایه الحدیث|معصومین
اصطلاحات مروان بن حکم
گروه بندی اصطلاحات شخصیت‌ها
خلاصه پرسش
آیا حدیثی که در کتب شیعی در خصوص «نماز خواندن امام حسن و امام حسین (ع) پشت سر مروان ابن حکم» ذکر شده است، موثق است؟
پرسش
آیا حدیثی که در کتب شیعی در خصوص «نماز خواندن امام حسن(ع) و امام حسین (ع) پشت سر مروان ابن حکم» ذکر شده است، موثق است؟
پاسخ اجمالی
روایت اقتدا کردن امام حسن و امام حسین(ع) به مروان با دو متن در بعضی منابع روایی شیعه نقل شده است که یکی از امام صادق(ع) نقل شده و دیگری از امام موسی بن جعفر(ع). این روایات حمل بر تقیه می‌شوند، و در واقع تقیه یک نوع تاکتیک حساب شده براى حفظ نیروهاى انسانى و هدر ندادن افراد مؤمن در راه موضوعات کوچک و کم اهمیت محسوب مى‏‌شود.
 
پاسخ تفصیلی
روایت اقتدا کردن امام حسن و امام حسین (ع) به مروان با دو متن در بعضی از منابع روایی شیعه نقل شده است. یک روایت از امام صادق(ع) نقل شده و دیگری از امام موسی بن جعفر(ع).
روایت اول در کتاب نوادر راوندی ذکر شده است که ترجمه روایت چنین است: امام صادق(ع) فرمود: حسن و حسین(ع) بارها در نماز جماعت به «مروان حكم» اقتدا مى‌‏كردند، به یكى از آنان گفتند: پدر تو وقتى به خانه بر مى‌‏گشت آیا نماز خود را اعاده نمى‌‏كرد؟(با توجه به این‌كه پشت سر آن افراد نماز خوانده بود) فرمود: نه به خدا؛ زیرا آنان آیه‌‏اى را به نمازى اضافه نمى‌‏كردند.[1]  
اما روایت دوم را علی بن جعفر(ع) در روایتی طولانی از امام موسی بن جعفر(ع) نقل می‌کند.[2] شیخ حر عاملی(ره) در کتاب وسائل آن فراز از روایت را که مورد بحث است، چنین نقل می‌کند: امام موسی بن جعفر(ع) فرموده: امام حسن و امام حسین(ع) به مروان اقتدا می‌‌کردند و ما هم به آنها (جائران وقت) اقتدا می‌‌کنیم.[3]
روایت اول را مرحوم راوندی از کتاب الجعفریات(الأشعثیات) نقل می‌‌کند: محمد بن محمد بن اشعث كوفى روایت كرده او که به مصر مسافرت کرده بود، در درس موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر(ع) شرکت کرد و همان‌‌جا بود که تصمیم گرفت کتاب الجعفریات را که بیشتر روایاتش از طریق موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر(ع) است، روایت کند که اتفاقاً روایت مذکور را هم با همین اسناد از امام صادق(ع) در کتابش نقل کرده است.‏ سخنان بزرگانی همچون علامه حلی، نجاشی و دیگر علمای شیعه دلالت بر وثاقت او در میان علمای شیعه دارد.
همچنین با توجه به تحقیق صورت گرفته در مورد سند روایت دوم، باید گفت روایت مذکور صحیح است؛ یعنی تمامی راویان حدیث، شیعه دوازده امامی عادل ضابط هستند.
امّا این‌که چگونه امامان معصوم(ع) به چنین اشخاصی اقتدا می‌کردند در پاسخ باید گفت؛ این نوع اعمال امامان حمل بر تقیه می‌شود همچنان‌که شیخ حر عاملی روایت مذکور را در «باب استحباب شرکت با تقیه در نماز جماعت پشت سر کسی که نباید به او اقتدا کرد»،[4]  ذکر کرده‌اند.
شایان توجه است که یکی از مسائل بسیار مهم مذهب ما تقیه است. تقیه در لغت، به معنای صیانت، خودنگه‌داری و محافظت از خویش است و در اصطلاح تقیه مخفی کردن حق و مخفی نگاه داشتن اعتقاد به حق است؛ و پرده پوشی از مخالفان؛ و این‌که در مقابل ایشان کاری را که به دین یا دنیای تو ضرر می‌‌رساند انجام ندهی. در واقع تقیه یک نوع تاکتیک حساب شده براى حفظ نیروهاى انسانى و هدر ندادن افراد مؤمن در راه موضوعات کوچک و کم اهمیت محسوب مى‏‌شود. در مورد اهمیت تقیه روایات فراوانی وارد شده است که برای نمونه به ذکر چند روایت بسنده می‌کنیم.
۱. امام باقر(ع) می‌‏فرماید: «تقیه از برنامه‏‌های دین من و پدران من است و کسی که به وظیفه ‏تقیه عمل نکند، ایمان ندارد».[5]
۲. امام صادق(ع) می‌فرماید: «خداوند به چیزی محبوب‌تر از تقیه پرستش نشده است».[6]
۳. شیخ صدوق نقل می‌کند که امام صادق(ع) فرمودند: «اگر بگویی تارک تقیه مثل تارک‏ نماز است، راست گفته‌‏ای».[7]
برای آگاهی بیشتر این نمایه‌‌ها را مطالعه کنید:
دلایل تقیه کردن ائمه(ع)،  1779
تقیه کردن امام معصوم، 3022
حدود تقیه، 12377
 

[1]. راوندی کاشانی، فضل الله بن علی، النوادر، ص 30، دار الکتب، قم، چاپ اول.
[2]. عريضى، على بن جعفر، مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، ص 144، مؤسسة آل البيت(ع)، قم، چاپ اول، ‏1409ق.‏  ‏
.[3] حر عاملى، محمد بن حسن،‏ وسائل الشیعه، ج 8 ص 301، مؤسسة آل البيت(ع)،‏ قم، چاپ اول، ‏1409ق.
.[4] «باب استحباب حُضُورِ الْجَمَاعَةِ خَلْفَ مَنْ لَا یقْتَدَى بِهِ لِلتَّقِیةِ».
[5]. حر عاملى، محمد بن حسن،‏ وسائل الشیعه، ج 16، ص 204.
[6]. همان، ج 16 ص 207.
[7]. ابن بابویه، من لایحضره الفقیه، محقق، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 127، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، قم، 1413ق.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • ریشه اختلاف در گرایش و پیروی انسان‌ها از «عقل» و «نفس اماره» چیست؟ آیا انسان در همه چیز اختیار دارد؟!
    6247 انسان و اختیار 1397/01/27
    اختلاف انسان‌ها گاهی در امور غیر اختیاری است؛ مانند این‌که در چه محیط و از چه پدر و مادر به دنیا می‌آیند؟ یا شکل و اندازه جسم و بدن آنها چگونه است؟ اختلاف در این امور لازمه زندگی طبیعی است.[1] اما گاهی اختلاف انسان‌ها ...
  • در جامعه امروز نظر اسلام در مورد حقوق بشر چیست؟
    17936 حکومت دینی در نظام بین الملل 1388/02/05
    از آن‌جا که دین اسلام دین جامع و خاتم ادیان الهی است، برای تمام شئون زندگی بشر، اعم از زندگی فردی، اجتماعی، و ... برنامه دارد؛ از جمله‌ی آنها مسئلۀ حقوق بشر و چالش‌های آن در جامعۀ امروز است. این مسئله با به رسمیت شناختن حقوق انسان و کرامت وی ...
  • ملاک کثرت در موجودات، اعم از مجرد و مادی چیست؟
    15695 کثرت موجودات 1391/08/20
    کثرت در عالم عقول و مجردات به معنای تعدد مراتب است؛ یعنی وجود آنها دارای شدت و ضعف و کمال و نقص است، و شمارش پذیر بودن آنها ارتباطی به مکان داشتن یا نداشتن آنها ندارد. البته در عالم طبیعت از آن‌جا که تمام موجودات مادی هستند ...
  • نمازهای مستحبی که در ایام هفته، خوانده می شود، چه فرقی با نماز ضحی که بدعت شمرده شده، دارد؟
    15717 Laws and Jurisprudence 1390/04/13
     نماز ضحی در نظر شیعه یک بدعت است، مگر روز جمعه که استثنا شده است. برخی از اهل سنّت هم آن را بدعت می دانند، اما نمازهای ایام هفته بدعت نبوده و مستحب شرعی است؛ زیرا سید بن طاووس (ره) روایت مربوط به نمازهای مستحبی ایام هفته را نه به ...
  • مراد از یک روز و ده روز توقف در عالم برزخ چیست؟
    16956 تفسیر 1389/05/24
    این آیات گزارشی از وضعیت مجرمان بعد از نفخ صور و برپایی قیامت می دهد که از یکدیگر سؤال می کنند چه مدت در عالم برزخ بوده اند؟ یک روز و ده روز مدت زمانی است که مجرمان فکر می کنند در عالم برزخ بوده اند  و در پاسخ ...
  • تفاوت میان خالق و فاطر در قرآن کریم چیست؟
    40710 تفسیر 1392/01/20
    1. «فطر» به معنای «شکافتن در طول» است. این لفظ به معنای «ابداع و ایجاد اشیا توسط خداوند»، در قرآن کریم به کار رفته است.[1] با در نظر گرفتن معناى اولى «فطر»، آفریدن از آن جهت فطر نامیده شده که خداوند موجودات را با ...
  • آیا سؤال از احکام اسلام نیاز به تخصص دارد؟
    8749 نقش اندیشمندان دینی 1386/09/27
    شناخت و فراگیری احکام و معارف اسلامی از نظر عمق دارای سطوح و مراتب مختلف است: الف) شناخت سطحی و آشنایی ابتدایی: مانند فراگیری احکام و آداب و دستورات عملی و اخلاقی و اعتقادی. ب) آشنایی استدلالی: مانند یادگیری دلایل فقهی احکام عملی و اخلاقی و اعتقادی. ج) آشنایی به فلسفه و حکمت ...
  • بر چه مبنایی دانه‌های تسبیح 101 عدد است؟
    52719 گوناگون 1392/03/13
    تسبیح برای به خاطر سپردن تعداد تسبیحات است، اصل این موضوع به هر روشی ممکن است انجام شود. آنچه از روایات استفاده می‌شود این است که در زمان ائمه(ع) تسبیح 34 دانه و ۳۳ دانه وجود داشته است. ۱. «وَ رَوَى عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ عَلِیٍّ الْحَلَبِیُّ عَنْ أَبِی ...
  • استفاده شخصی از تلفن و اینترنت اداره چه حکمی دارد. در صورت اشکال چگونه جبران شود؟
    14928 Laws and Jurisprudence 1391/05/03
    حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): استفاده شخصی از اموال ادارات بدون اجازه کسانی که حق صدور چنین اجازه ایی را دارند، جایز نیستن و استفاده کننده ضامن است و باید هزینه استفاده را به حساب آن اداره واریز کند یا به شکلی آن ...
  • مختصری از داستان حضرت عیسی بن مریم(ع) و مادر بزرگوارشان ارائه نمایید.
    262518 تاريخ بزرگان 1393/05/30
    حضرت عیسای مسیح(ع) از بزرگ‌ترین پیامبران الهی است. خداوند او را از مادرش مریم(س)، بدون آن‌که شوهری داشته باشد، به دنیا آورد؛ چون این اتفاق برای مردم رخدادی عجیب بوده و برایشان قابل تصور نبود، به مریم تهمت زدند. خداوند حضرت عیسی را در همان زمان نوزادی به ...

پربازدیدترین ها