جستجوی پیشرفته
بازدید
22847
آخرین بروزرسانی: 1397/07/10
خلاصه پرسش
آیا حضرت ابراهیم(ع) هنگام پرتاب شدن به طرف آتش برای حاجت خود از خداوند پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) را واسطه قرار داد؟
پرسش
در جایی آمده که حضرت ابراهیم(ع) به هنگام پرتاب شدن به طرف آتش از واسطه قرار دادن جبرئیل خودداری کرد و حاجت خود را از خداوند خواسته است و در جایی دیگر آمده که ایشان پیامبر(ص) و اهل بیتشان را واسطه قرار دادند؛ این تناقض چگونه قابل رفع است؟
پاسخ اجمالی
حضرت ابراهیم(ع)از جمله پیامبرانی است که در قرآن و روایات، داستان‌ها و گفتارهای بسیاری از او نقل شده است. یکی از این داستان‌ها در مورد نجات یافتن او از دست آتش نمرودیان می‌باشد.
دو روایت ذیل نیز به همین موضوع می‌پردازند:
1. «زمانی که ابراهیم را به آتش افکندند گفت: خدایا! به حق محمد و آل محمد مرا از آن نجات ده، و خداوند آن آتش را برای او سرد و سلامت گرداند».[1]
2. امام صادق(ع) فرمود: «ابراهیم(ع) پروردگار خود را چنین خواند: مرا به رحمتت از این آتش نمرودیان رهایی بخش. پس در این هنگام که او در منجنیق بود، جبرئیل بر او نازل شد و خطاب به او گفت: ای ابراهیم! آیا حاجتی داری که برای تو برآورده کنم؟ ابراهیم: از تو حاجتی ندارم اما از پروردگار حاجتی دارم. پس جبرئیل به او انگشتری داد که بر روی آن نوشته شده بود: "لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ أَلْجَأْتُ ظَهْرِی إِلَى اللَّهِ أَسْنَدْتُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ وَ فَوَّضْتُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ" پروردگاری جز الله نیست، و محمد(ص) رسول خداوند است، به خداوند تکیه می‌کنم، کار خود را به او می‌سپارم. پس خداوند به آتش دستور داد که بر ابراهیم سرد شود».[2]
از دیدگاه سندی، در سند روایت اول، «احمد بن هلال» وجود دارد که علمای علم رجال او را از افراد ضعیف[3] و اهل غلوّ[4] دانسته‌اند و «مَعمر بن راشد» نیز مهمل است.
روایت دوم نیز مرسل است.
اما صرف نظر از سند، در بررسی محتوایی ممکن است چنین اشکالی برای انسان پدید آید که ابراهیمی که از جبرئیل هیچ خواسته‌ای نداشته و خود را به خداوند وا می‌گذارد، چگونه از پیامبر اسلام و اهل بیتش کمک و یاری می‌خواهد؟
اما این اشکال وارد نخواهد بود؛ زیرا ابراهیم(ع) نه تنها از جبرئیل بلکه از هیچ مخلوقی حتی پیامبر(ص) به صورت مستقل درخواستی نداشت و این‌که در روایت دوم آمده که از جبرئیل خواسته‌ای ندارد، اشاره به همین خواسته مستقیم است.
اما از زاویه دیگر بحث توسل وجود دارد؛ به این‌که در درخواست از خدا، می‌توان افرادی معتبر و آبرومند را واسطه قرار داد و فقرات موجود در روایت اول: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» نیز اشاره به همین توسل دارد.
 

[1]. شیخ صدوق، محمد بن على‏، الامالی، ص 218، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق؛ شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، ص 8، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بی‌تا؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج 1، ص 48، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق.
[2]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب،‏ ج 2، ص 73، قم، دار الکتاب، قم، چاپ سوم، 1404ق.
[3]. علامه حلى‏، خلاصة الاقوال‏، ص 202، قم، دار الذخائر، 1411ق.
[4]. شیخ طوسى‏،‌ رجال شیخ طوسی‏، ص 384، حیدریه، نجف‏، 1381 ق.‏
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • فرق امام و خلیفه چیست؟
    43808 امام شناسی 1387/02/02
    اگر چه به نظر برخی از دانشمندان اهل‌سنت، تفاوتی بین امام و خلیفه وجود ندارد و هر دوی اینها به یک معنا که همان نیابت از صاحب شریعت در حفظ دین و سیاست دنیا باشد، معنا شده است، امّا به طور خلاصه باید گفت؛ مقام امامت چنان‌که از ...
  • چرا باید نماز را به زبان عربی بخوانیم؟
    88599 نماز 1385/11/24
    برای روشن شدن پاسخ، ابتدا باید منظور از سؤال روشن شود، اگر منظور این است که به جای عربی زبان دیگری جایگزین شود، این سؤال برای افراد بی‌گانۀ از آن زبان نیز مطرح است! و اگر منظور این است که چرا باید نماز را فقط به زبان عربی ...
  • تأثیر خدا در زندگی انسان ها چگونه است؟
    20730 انسان و خدا 1391/10/26
    تاثیر خدا در کل عالم خلقت همچنین در زندگی انسان ها خارج از حکمت الاهی نیست و اراده خدا از مسیر همین سنت های الاهی در عالم هستی جاری شده است ضمن این که در هر آنی اراده فعال خداوند در همه این قوانین ...
  • قضات زمان امام علی(ع) چه کسانی بودند؟
    12067 تاریخ 1393/07/09
    حکومت امام علی(ع) شامل منطقه پهناوری بود که ظاهراً فرماندار منصوب در هر منطقه، قاضی آن‌جا را نیز تعیین می‌کرد. این فراز از عهدنامه مالک اشتر، تأیید کننده این موضوع است؛ امام علی(ع) می‌فرماید: «براى قضاوت میان مردم، فردى را برگزین که در پیشگاه تو و دیدگاه مردم؛ ...
  • آیا خواندن صد رکعت نماز در شب و روز دوشنبه و نیز روزه‌داشتن آن‌روز، موجب بخشیده‌شدن تمام نمازهای قضا خواهد شد؟!
    977 حدیث 1402/09/01
    کفعمی در کتاب المصباح به نقل از امام علی(ع) آورده است، اگر کسی برخی از نمازهایش را نخوانده باشد و مقدار آن‌را نداند و از این‌که نمازهایش فوت شده است، پشیمان است، شب دوشنبه پنجاه رکعت نماز بخواند و در رکعت دوم هر نماز سلام دهد. در هر ...
  • صفات قاری قرآن از نظر امام صادق (ع) چیست؟
    17627 علوم قرآنی 1390/11/20
    امام جعفر صادق (ع) صفات و ویژگی هایی را برای قاری قرآن بیان کرده اند از جمله: ولایت اهل بیت(ع) را داشته باشد، قرآن را صحیح بخواند ، از قرآن تأثیر پذیری داشته باشد، هنگام قرائت با وضوء و طهارت باشد ، اهل صداقت و راستی باشد و از تملق و ...
  • در ابتدای اسلام، سرویس‌های بهداشتی چگونه ساخته شده و چه نام داشتند؟
    19076 حدیث 1397/07/30
    در گذشته، مکانی که در آن قضای حاجت می‌شد، با نام‌هایی؛ مانند «الخلأ»، «الغائط»، «المخرج»، «الکنیف»، «المتوضأ»، «الحظیرة» و ... شناخته می‌شد و به چاه فاضلاب، «البالوعه» می‌گفتند. اگر چه در روایات به صورت صریح از کیفیت ساختمان سرویس‌های‌ بهداشتی‌‌ نامی به میان نیامده است، اما با توجه ...
  • آیا به اموا ل باقی مانده از میت که از راه هدیه و ارث و جهیزیه به او رسیده است، خمس تعلق می گیرد؟
    12873 Laws and Jurisprudence 1387/11/09
    اگر مادر شما منبع در آمدی داشته و از طریق آن ثروتی به دست آورده به آن خمس تعلق می گیرد و بخشی از اموال باقی مانده او که از این راه بدست آمده اگر شما می دانید که ایشان خمسش را نپرداخته است بر شما لازم است ...
  • استفاده از گوشواره برای مردان چگونه است؟
    48020 Philosophy of Religion and Law 1386/11/23
    هرچند همه احکام بر اساس مصالح و مفاسد است؛ و هر حکمی دارای فلسفه و علتی است؛ ولی بیان و کشف علت تمام جزئیات احکام، کار بسیار مشکلی است؛ نهایت اینکه بتوان ضوابط کلی برای احکام بیان نمود؛ که البته کلیت در اینجا به معنای اکثری است که قابل استثناست. ضابطه ...
  • چرا عده ای به مبارزه با عرفان و عارف پرداخته اند و به احادیث نیز استناد می کنند؟
    16602 Theoretical 1387/08/11
    عرفانیعنی شناخت ویژه‏اى که از راه شهود درونى و یافت ‏باطنى حاصل مى‏گردد. و چون چنین شناختی متوقف بر تمرین ‏ها و ریاضت‏ هاى خاصى است، روش‏هاى عملى یا آیین سیر و سلوک را نیز "عرفان‏" نامیده اند. عارف حقیقى کسى است که با اجراى برنامه‏هاى عملى خاصى به معرفت‏ ...

پربازدیدترین ها