جستجوی پیشرفته
بازدید
16261
آخرین بروزرسانی: 1391/11/08
خلاصه پرسش
تفسیر آیه 58 سوره اعراف: «الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ» چیست؟
پرسش
معنای «الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ» در سوره اعراف آیه 58 چیست؟
پاسخ اجمالی
اين آيه: «وَ الْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذي خَبُثَ لا يَخْرُجُ إِلاَّ نَكِداً كَذلِكَ نُصَرِّفُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَشْكُرُونَ»،[1] بدون در نظر گرفتن ارتباطش با آيه قبلى، در قالب یک مثال کلی است كه می‌فرماید اعمال نیکو و آثار ارزنده از گوهر پاک سرچشمه مى‏‌گيرد، و اعمال خلاف، از باطن پلید و ناپاک، اما اگر آن‌را با آيه قبلی‌اش يک‌جا در نظر بگيريم، در صدد بیان اين معنا است كه مردم اگر چه در قبول فيض پروردگار اختلاف دارند، لكن اين اختلاف از ناحيه خود ايشان است، و گر نه رحمت الهی عام و مطلق است. به بیان دیگر، این آيه در حقيقت اشاره به يک مسئله مهم دارد كه هم در زندگى اين جهان و هم جهان ديگر در همه جا تجلى مى‏‌كند، و آن اين است كه تنها «فاعليت فاعل» براى به ثمر رسيدن يک موضوع، كافى نيست، بلكه استعداد و «قابليت قابل» نيز شرط است. به عنوان مثال از دانه‌‏هاى باران حيات‌بخش‌تر و لطيف‌تر تصور نمى‌‏شود، اما همين بارانى كه در لطافت طبعش حرفی نيست، در يک‌جا سبزه و گل مى‏‌روياند و در جاى ديگر خس و خاشاك![2]
در این آیه با ذكرى كه از رويش ميوه‌‏ها در اثر نزول باران به ميان آمد، به این نکته توجه می‌دهد كه زمين‌ها بر دو گونه‌‏اند: زمين پاک و آماده كه با نزول باران، به امر خداوند، گياهان گوناگون در آن مى‌‏رويند، و زمين پليد كه حتى اگر باران هم بر آن ببارد، جز اندكى علف هرز چيزى در آن نمى‌‏رويد.
باران رحمت خدا بر همه جا مى‌‏بارد، ولى زمين‌هاى آماده از آن بهره بردارى مى‏‌كنند و گل‌ها و گياهان و درختان ميوه در آن مى‏‌رويند، و زمين‌هاى بى‌‏استعداد از آن استفاده نمى‏‌كنند و رشد و نموى در آن صورت نمى‏‌گيرد.
از این‌رو، مى‌توان گفت كه اين سخن(آیه) مثلى براى مؤمنان و كافران است.[3] تشبيه مؤمن به زمين پاک و كافر به زمين «نكد»،[4] از این جهت است که مؤمنان آمادگى دريافت پيام الهى را دارند؛ به وسيله قرآن رشد مى‏‌كنند و شكوفا مى‌‏شوند، ولى كافران در اثر دورى از خدا و عناد با حق و ارتکاب گناه و معصيت، آن آمادگى را ندارند و نمى‌‏توانند از هدايت‌هاى قرآن بهره گيرند و آن‌را در خود جاى دهند و رشد كنند.
همان‌گونه كه زمين طيّب نباتات پاكيزه از آن بيرون می‌آيد مؤمن پاک در قيامت از زمين برزخ به صحرای قيامت منتقل می‌گردد با نور ايمان، يقين، اعمال شايسته و ملكات پسنديده، و كافر از زمين خارج می‌شود با تيره‌‏گى و سياه‌رویى كه نه صفات خوبى از او نمايان می‌گردد، نه اعمال صحيحى؛ ثمره وجود او نيست مگر تيره بختى، ذلّت و پستى.
البته، گفتنی است كه زمين دل كافران در اثر اعمال خودشان تبديل به شوره زار شده است. آنها مى‏‌توانند با پرهيز از عناد و لجاجت، تغيير كلى در وجود خود به وجود آورند و دل خود را آماده دريافت هدايت‌هاى الهى كنند، همان‌گونه كه زمين‌‏هاى بى‏‌استعداد را هم با تغيير اساسى و افزودن مواد لازم مى‌‏توان زير كشت برد.[5]
 

[1]. اعراف، 58، «و سرزمين خوب گياه آن به فرمان پروردگارش مى‌‏رويد، و زمين بد جز اندک گياهى از آن پديد نمى‌‏آيد. براى مردمى كه سپاس مى‌‏گويند آيات خدا را اين چنين گونا‏گون بيان مى‌‏كنيم».
[2]. طباطبائی، سید محمد حسین، الميزان في تفسير القرآن، ج ‏8، ص 161، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1417ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج ‏6، ص 215، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1374ش.
[3]. از ابن عباس، مجاهد و حسن روايت شده است؛ اين مثلى است كه حق تعالى در باره مؤمن و كافر آورده، و خبر داده که تمام زمین‌ها از یک جنس‌ هستند، مگر این‌که برخی از آنها پاک‌اند، به سبب ریزش باران نرم می‌شوند، گیاهان مفید از آنها می‌روید و محصولشان فراوان می‌شود. اما برخی از زمین‌ها شورزار و سخت‌اند، چیزی از آنها نمی‌روید و اگر بروید نفعی ندارد. این چنین است قلوب انسان‌ها، تماماً از گوشت و خون است. برخی از آنها قبول موعظه می‌کند، اما برخی قسی‌اند و قبول موعظه نمی‌کنند. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان في تفسير القرآن، بلاغی، محمد جواد، ج ‏4، ص 666، ناصر خسرو، تهران، 1372ش.
[4]. بی‌سود، بی‌فایده، کم خیر.
[5]. ر. ک: جعفرى، يعقوب، كوثر، ج ‏4، ص 111، بی‌تا، بی‌جا؛ بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج ‏5، ص 225، نهضت زنان مسلمان، تهران، 1361ش.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • نفس ناطقه چیست و آیا آنچه به عنوان «خلق آخر» در قرآن آمده، ناظر به همین نفس است؟
    17448 تفسیر 1391/04/12
    در آیه مورد پرسش: «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً فَکَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقینَ»،[1] خداوند هفت مرحله از مراحل خلقت انسان را بیان می کند که انسان تا به مرحلۀ انسانیت برسد، ...
  • گزارش‌های تاریخی موجود، پیرامون شخصیت امیة بن سعد که در کربلا به شهادت رسید، چه می‌گویند؟
    2961 تاريخ بزرگان 1399/07/06
    یکی از افرادی که نامش در میان شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) جاودانه ماند، و مُهر شهادت وی در درگاه الهی ثبت شد، امیة بن سعد از قبیله‌‌ی «طی» بود.[1]با مروری که در منابع کهن در دسترس داشتیم بیش از ...
  • حنش بن مالک کیست؟
    4111 درایه الحدیث 1399/04/01
    نام «حنش بن مالک» تنها در سند برخی از نقل‌هایی که مربوط به فتح ایران و جنگ‌ها و وقایع آن بوده دیده می‌شود.[1]مانند گزارشی که در ارتباط با ادعای حضور امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در سپاهی که به فتح ایران گسیل ...
  • لطفاً بفرمائید چرا پس از رحلت پیامبر(ص) ازدواج کردن با همسرانش حرام است؟
    45316 Laws and Jurisprudence 1388/08/03
    بنا بر آیه 6 از سوره احزاب، همسران پیامبر همانند مادران مؤمنین و در حکم آنا هستند. به همین خاطر، ازدواج با آنان حرام است. علت های متعددی درباره حرمت ازدواج با همسران پیامبر(ص)، ذکر شده است، از جمله عدم سوء استفاده توسط منافقان از جایگاه هسران پیامبر(ص)، و نگهداری ...
  • آیا حدیث ثلاث خصال دارای سند صحیح می باشد؟
    15618 درایه الحدیث 1388/08/12
    هر چند برخی از راویان این حدیث مجهول و ناشناخته هستند؛ ولی به چند دلیل این حدیث قابل استناد است:1. این روایت در منابع متعدد دسته اول روایی وارد شده است؛ و این را می دانیم کهوجود روایت در منابع متعدد و توجه محدثان بزرگ ...
  • آیا در میان شهدای کربلا، شهیدی به نام احمد بن محمد هاشمی نیز وجود داشت؟
    1824 تاريخ بزرگان 1400/04/15
    در میان منابع قابل دسترس، اولین بار ابن شهرآشوب در تألیف خود، نامی از «احمد بن محمد هاشمی» به عنوان شهیدی از  شهدای کربلا به میان آورد که روز عاشورا در دفاع از امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1]با توجه به شهرت ...
  • «عالم ذر» کدام عالم است؟
    32070 پیمان پروردگار با مردم 1385/03/13
    «عالم ذر» یا «عالم میثاق»؛ عبارت از زمان، مرحله، صحنه، موطن و یا جهانى قبل این جهان است که خداوند متعال تمام انسان‌هایى را که از صلب حضرت آدم(ع) می‌باشند به صورت ذرّات ریزى خارج نموده و بعد از تعلّق ارواح به آن ذرات، از آنان میثاق و ...
  • در زبان عربی چه تفاوتی بین ترکیب وصفی و ترکیب اضافی بیانی وجود دارد؟
    1922 صرف و نحو 1402/04/03
     اضافه در زبان عربی به دو نوع اضافه لفظی و اضافه معنوی تقسیم می‌شود: اضافه لفظی آن است که یک اسم به معمول خود اضافه شود؛ اما اضافه معنوی، یک اسم به اسم دیگری که معمول مضاف خود نیست اضافه می‌گردد.[1]اضافه معنوی خود بر سه قسم است:به معنای ...
  • آیا تغییر جنسیت، تغییر در خلقت خدا نیست؟
    77743 Laws and Jurisprudence 1388/10/08
    تغییر جنسیت دارای اقسام گوناگون است و دقیقاً باید محل نزاع و گفت و گو روشن باشد. همه صاحب نظران با تغییر جنسیت دو جنسی ها یا خنثی ها (Hermaphrodite) موافق اند. اما تغییر جنسیت در بیماران تراجنسیتی (ترانس سکشوال Transsexual) مورد اختلاف شدید صاحب نظران است. حقوق دانان ...
  • آیا پیامبر اکرم (ص) در زمان بیماری، ابوبکر را امام جماعت قرار داد؟
    23517 تاريخ بزرگان 1389/05/09
    در منابع اهل سنت روایاتی در این زمینه نقل شده است که در صورت قبول آنها اشکالات و ابهامات متعددی پیش می آید که نمی توان چنین چیزی را پذیرفت. و بر فرض صحت تعیین برای امامت جماعت در یک یا چند نوبت دلیل بر شایستگی لیاقت برای ...

پربازدیدترین ها