جستجوی پیشرفته
بازدید
6647
آخرین بروزرسانی: 1395/11/04
خلاصه پرسش
چرا در دعاهایی؛ مانند دعای شب قدر، «بمحمد» و «بعلی» را بدون الف و لام خوانده، ولی «بالحسن» و «بالحسین» را با الف و لام؟!
پرسش
چرا در اعمال قرآن به سر گرفتن در شب‌های قدر، عبارات «بمحمد و بعلی»، با تنوین، ولی «بالحسن و بالحسین»، حرف تعریف «ال» می‌گیرند؟
پاسخ اجمالی
حرف «ال» در زبان عربی، کاربردها و آثار مختلفی دارد. این کلمه به سه وجه استعمال می‌شود:
1. اسم موصول: بر سر اسم فاعل و مفعول داخل می‌شود.
2. حرف تعریف: بر سر اسم نکره وارد شده و آن‌را معرفه می‌کند. «ال» تعریف، خود بر چند قسم است:
عهدی: قبلاً در کلام ذکر شده و مخاطب با آن آشنا شده(عهد ذکری) و یا بدون این‌که در کلام ذکر شود، مخاطب از طریق دیگری نسبت به آن آشنایی داشته است(عهد ذهنی).
جنسی: که یا برای استغراق افراد است (یعنی بیان این مطلب که همه افراد یک جنس را مد نظر دارد)؛ مانند: «وَ خُلِقَ الْإِنْسَان ضَعِیفاً» و یا برای استغراق در خصوصیت‌های افراد است؛ مانند «زید الرجل علماً».
3. زائده: که بر دو قسم است:
لازمه: مانند «ال» موجود در اسم‌های موصول؛ مانند «اللتی».
غیر لازمه: که بر برخی از اسم‌های عَلَم وارد شده و به نوعی تنها حالت تزیینی دارند؛ مانند «الحارث»، «الحسن» و «الحسین». نکته مهم این است که وارد شدن «ال» بر سر اسم عَلَم، سماعی است؛ یعنی متوقف بر استعمال عرب است و قاعده‌مند نیست.[1] به این دلیل که عرب‌زبان‌ها نام‌های «حسن» و «حسین» را به همراه «ال» نیز استفاده کرده‌اند، می‌توان نام این دو امام را با «ال» ذکر کرد و چون نام‌های مبارک «محمد» و «علی» در زبان عرب با الف و لام نیامده، ما هم نمی‌توانیم «ال» را به آنها اضافه کنیم.
قابل ذکر است که برای «ال» تقسیمات بیشتری ذکر شده که برای جلوگیری از طولانی شدن کلام از ذکر آن خودداری می‌شود.
 

[1]. ابن هشام، عبدالله بن یوسف، مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب، ص 71، دمشق، دارالفکر، چاپ ششم، 1985م.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • آیا همسر پیامبر اسلام(ص) ام حبیبه، دختر ابوسفیان است؟
    27316 زندگی خصوصی 1392/04/19
    اُمّ حبیبه دختر ابوسفیان، نام اصلى‌اش «رَملة»، هفده سال قبل از بعثت پیامبر(ص) به دنیا آمد.[1] وی پیش از این‌که با پیامبر اسلام(ص) ازدواج کند، همسر عبید اللَّه بن جحش اسدى بود. ام حبیبه به اتفاق شوهرش عبید اللَّه به حبشه مهاجرت کردند، و ...
  • آیا استفاده از ضرب‌المثل خود را به کوچه علی چپ زدن، توهین به امام علی(ع) است؟
    2878 1401/09/02
    در فرهنگ لغت «خود را به کوچه علی چپ زدن» به معنای آن است که فردی با آن‌که از موضوعی اطلاع دارد؛ اما چون اعلام و تأیید آن به ضرر و زیانش تمام می‌شود، خود را به نادانی می‌زند که چنین رفتاری را نمی‌توان اخلاقی به شمار آورد.اما در مورد ...
  • منظور از برکات در تعالیم قرآنی چیست؟
    15584 علوم قرآنی 1390/12/23
    ارباب لغت و مفسّران قرآن کریم در مجموع با تعابیر مختلف، برکت را به معنای خیر، خوبی و فایده ثابت و پایدار معنا کرده اند؛ مانند این که می گویند: 1. «برکت»؛ یعنى، ثبوت خیر خدائى در یک چیز.
  • در حال حاضر مرجع تقلید اعلم کیست؟
    214571 تقلید از اعلم 1391/10/25
    پاسخ:ابتدا یادآور می‌شویم، از شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، تقلید از مجتهد غیر اعلم جایز نیست. البته طبق نظر برخی از فقها، این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و غیر اعلم ...
  • آیا نسوختن ابراهیم (ع) در آتش، با اصل علیت تعارضی ندارد؟
    29096 Islamic Philosophy 1390/08/15
    علیت هر موضوعی برای موضوع دیگر، وابسته به خواصی است که در موضوع اول قرار دارد و اگر خواص آن به طریق طبیعی و یا اعجاز تغییر یابد، طبیعتا دیگر نمی تواند علت برای موضوع دوم باشد. آتش ابراهیم ...
  • نیت از ارکان نماز است یا از شرایط آن؟ اگر از ارکان است چرا قبل از نماز انجام می‌شود؟
    10799 نیت 1393/02/28
    1. نیت؛ از اجزای نماز است و آغاز آن قبل از تکبیرة الاحرام بوده و (مانند روزه) تا پایان نماز باید ادامه داشته باشد، بر این اساس چنانچه در قسمتی از نماز، نمازگزار از نیت خود برگردد، نماز او باطل خواهد بود. 2. از طرفی نیز نیت از ...
  • آیا در زندگی امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) شوخ‌طبعی نیز وجود داشت؟!
    17914 معصومین 1394/10/13
    شادی کردن، امری فطری است. در اسلام نیز به شادی و نشاط اهمیت زیادی داده شده است.[1] چنان‌که پیامبر(ص) و معصومان(ع) در بسیاری از مواقع لبخند بر چهره داشته و با گشاده‌رویی با مردم برخورد می‌کردند. در روایت آمده است که رسول خدا(ص) زیاد ...
  • راه های رسیدن به اخلاص کدام است؟
    85877 اخلاص 1387/02/18
    اخلاص، یعنیخالص کردن و اخلاص در عمل و ایمان یعنی این که انگیزه اصلی در انجام کارها، بندگی و رضای ذات حق تعالی باشد، نه رضایت غیر او. برای رسیدن به مقام اخلاص هم باید موانع اخلاص یعنی، ریاکاری، دلبستگی به دنیا و وسوسه های شیطان را برطرف نمود ...
  • علاوه بر دستان حضرت عباس(ع)، دست چند نفر دیگر از سپاه امام حسین(ع) در روز عاشورا قطع شد؟
    10282 حوادث روز عاشورا 1396/10/10
    اگرچه نوع جراحت‌هایی که به یکایک شهدای کربلا وارد شده - با ذکر تمام جزئیات - در منابع تاریخی گزارش نشده است؛ از این‌رو ممکن است دست ده‌ها تن از شهدای کربلا در روز عاشورا قطع شده باشد. با این وجود نام چند نفر از آنها در منابع ...
  • چگونه می‌توان حال و تمیز را از یکدیگر تشخیص داد؟
    1628 صرف و نحو 1402/04/14
     الف) حال«حال» وصفی اضافی(غیر رکن) و منصوب است که دلالت بر هیئت و حالت موصوف خود(ذوالحال) می‌کند.[1] مانند «صَبیاً» در آیه «... وَ آتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا».[2] ما حکمت را به او هدیه دادیم در حالی که هنوز کودک بود.حال سه شکل دارد: یا مفرد (غیر جمله) ...

پربازدیدترین ها