بلاگ
آسیب شناسی خانواده
سه شنبه, 28 بهمن 1393امروزه آسیبهای اجتماعی به عنوان یک تهدید جدّی سلامت روحی و روانی افراد جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان و جوانان را با خطر مواجه ساخته است. مسائلی از قبیل اعتیاد، فرار از خانه، خشونت، انزوای اجتماعی، ناهنجاریهای رفتاری و ناامیدی، را از جمله نتایج آسیبها و مشکلات اجتماعی عصر حاضر میتوان شمرد.
با بررسی آسیبشناسی خانواده در دنیا آشکار میشود که در دوران شکوفایی دانش، تکنولوژی و صنعت، استحکام و کانون گرم خانواده کمتر مورد توجه قرار گرفته و ضربات شکنندهای را به جامعه بشری وارد نموده و رعایت نکردن اصول و مبانی صحیح زندگی، باعث فساد و جنایت در جامعه شده است. خانواده، کوچکترین نهاد اجتماعى است که اساس و زیرساخت واحدهاى بزرگتر به شمار میرود. میزان موفقیت و سهمى که افراد براى ایفاى نقش در واحدهاى بزرگ اجتماعى ایفا میکنند بستگى تام به نحوه رشد و تربیت و شکوفایىاستعدادهاى آنها در کانون مقدس خانواده دارد.
مدارا و آثار آن از نگاه روایات
سه شنبه, 23 دی 1393معنای رفق و مدارا
واژهشناسان رفق و مدارا را چنین معنا کردهاند: الرِّفْقُ: اللُّطْفُ و هو ضِدُّ العُنْف؛[1] رفق به معنای لطف در برابر زور است.
در مرآة العقول در تعریف رفق و مدارا آمده است: رفق یعنی نرمخویی، رأفت، ترک زور و خشونت در سخن و عمل در برابر مردم در تمام حالات، چه اینکه از طرف مردم خلافی نسبت به انسان سربزند یا نه.
[2]
اهمیت رفق و مدارا در تعالیم اسلام
در اهمیت رفق و مدارا همین بس که از صفات خدای بزرگ خوانده میشود: «عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ وَ يُعْطِي عَلَى الرِّفْقِ مَا لَا يُعْطِي عَلَى الْعُنْفِ»؛[3] امام باقر(ع) فرمود: خداى عز و جل ملايم است و ملايمت را دوست دارد، و پاداشى كه به ملايمت میدهد به خشونت و سختگيرى نمیدهد.
زندگینامه امام رضا(ع)
دوشنبه, 01 دی 1393امام رضا(ع) هشتمین امام شیعیان، از سلاله پاک رسول خدا(ص) و هشتمین جانشین پیامبر مکرّم اسلام است. بنابر نظر مشهور مورّخان امام رضا(ع)، در یازدهم ذی قعده سال ۱۴۸ هـجری قمری در مدینه منوّره متولّد شد.[1]
نام و القاب
نام مبارکشان «علی»، کنیۀ آنحضرت، «ابوالحسن» است. امام رضا(ع) دارای القاب متعدّدی از جمله؛ رضا، صابر، فاضل، قرة اعین المؤمنین (نور چشم مؤمنان) و... هستند،[2] اما مشهورترین لقب ایشان، «رضا» به معنای «خشنودی» است.
اربعین امام حسین (ع)
پنج شنبه, 20 آذر 1393درباره مراسم اربعین، آنچه که در فرهنگ دینی ما وارد شده، بزرگداشت چهلمین روز شهادت حضرت سید الشهداء(ع) است که مصادف با بیستم ماه صفر میباشد. امام حسن عسکری(ع) در حدیثی علامتهای «مؤمن» را پنج چیز شمرده است: نماز پنجاه و یک رکعت، زیارت اربعین، انگشتر در دست راست کردن، پیشانی بر خاک نهادن و «بسم الله» را در نماز، بلند گفتن.[1]
همچنین مورخان نوشتهاند که جابر بن عبدالله انصاری، همراه عطیه عوفی موفق شدند که در همان اولین اربعین، پس از قیام عاشورا به زیارت امام حسین(ع) نائل آیند.[2]
اهمیت و فلسفۀ عزاداری امام حسین(ع)
شنبه, 03 آبان 1393بیگمان برگزاری مراسم عزاداری امام حسین(ع) یکی از شعائر بزرگ شیعیان محسوب میشود که در طول تاریخ توانست ارزشهای مکتب تشیع را حفظ کند و از نسلی به نسل دیگر منتقل نماید.
برای پی بردن به اهمیت و فلسفۀ عزاداری سید الشهداء(ع) بیان به چند نکته ضروری به نظر میرسد:
1. توجه به فضیلتها و صفات والای انسانهای فرزانه، برجسته و برگزیده
یکی از محورهایی که در آیات متعددی از قرآن کریم مورد تأکید واقع شده، زنده نگهداشتن یاد و خاطرۀ مردان الهی و شخصیتهای فرزانه و برجستۀ تاریخ، و سرگذشت عبرت آموز آنان است.
امام حسین(ع) چراغ هدایت و کشتی نجات
سه شنبه, 29 مهر 1393در منابع روایی آمده است: "إِنَّهُ لَمَكْتُوبٌ عَلَى يَمِينِ عَرْشِ اللَّهِ مِصْبَاحٌ هَادٍ وَ سَفِينَةُ نَجَاة"؛ در طرف راست عرش نوشته شده است: حسين چراغ هدايت و كشتى نجات است.
ائمه (ع) اگرچه نور واحد هستند و همگی چراغ هدایت به حساب می آیند، اما شرایط زمانه باعث میگردید تا جنبهای از شخصیت آنان تجلی پیدا کند و به فعلیت برسد و در نتیجه مظهر یک اسم از اسمای الاهی گردند.
اما چرا لقب چراغ هدایت و کشتی نجات تنها برای امام حسین(ع) استفاده شده است؟ در این باره باید گفت: موقعیت و شرایط امام حسین(ع) یک شرایط ویژه بود. در آن شرایطی که بنی امیه توانسته بود با تبلیغات مسموم چهرۀ اسلام را واژگون و مسخ نماید، امام توانست هم اسلام را از نابودی نجات بخشد و هم تمام ابعاد اسلام واقعی را در عمل برای جهانیان ترسیم نماید و به نمایش بگذارد و در واقع راه نجات و هدایت را برای انسان ها تجسم نماید. به جهت همین جامعیت، واقعۀ عاشورا و امام حسین(ع) چراغ راهی شد که حقیقت جویان در پرتو آن میتوانند خود را از گمراهی و ظلمات و تاریکیهای جهل و نادانی نجات بخشند و از گرداب حوادث به سلامت به ساحل نجات بار یابند.
واجبات و مستحبات قربانی
شنبه, 12 مهر 1393اگرچه تفصیل و جزئیات احکام شرعی را باید در رسالههای عملیه مراجع جستوجو کرد، اما آنچه ما به طور کلی میتوانیم بگوئیم آن است که از نظر مکتب اهلبیت (ع) قربانی کردن در روز عید قربان بر دو قسم است:
1. قربانی مستحب یعنی همه افراد مسلمان چه در مکه باشند یا در شهر و سرزمین دیگری باشند میتوانند در این روز قربانی کرده و از ثواب آن بهرهمند شوند.
2. قربانی واجب، کسی که در ایام حج برای حج تمتع[1] احرام میبندند واجب است همه مناسک حج تمتع، از جمله قربانی (در سرزمین منا) را در روز دهم ذیحجه (عید قربان) انجام دهد تا بتواند از احرام خارج شود.
همینطور در زمان احرام رعایت محرمات احرام واجب است (کندن و تراشیدن مو و کوتاه کردن ناخن از محرمات احرام هستند.) اما کوتاه کردن مو، ناخن یا تراشیدن سر قبل از احرام حرام نیست،[2] بله مستحب است کسی که خواهد به حج تمتع مشرف شود از مدتی قبل (ابتداء ذیقعده) موی سر و صورت خود را کوتاه نکند،[3] ولی رعایت نکردن این دستور مستحبی ضرری به صحت حج نمیزند.
زندگینامه امام صادق علیه السلام
دوشنبه, 27 مرداد 1393امام صادق(ع) ششمین امام شیعیان است که در سال 80 یا 83 هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارشان امام محمد باقر(ع)، و مادر حضرتشان، ام فروه دختر قاسم بن محمد بن ابیبکر است. شهادت امام صادق، به اتفاق مورّخان، در 25 شوّال سال 148، در دوران خلافت منصور عباسی اتفاق افتاد.
جایگاه صداقت و راستی در قرآن و روایات
چهارشنبه, 15 مرداد 1393واژه «صداقت» از «صدق» در اصل به اين معنا است كه گفتار و يا خبرى كه داده مىشود، مطابق خارج باشد، و کسی را كه خبرش مطابق با واقع و خارج باشد، «صادق» و «راستگو» مىگويند. اما از آنجا كه به طور استعاره و مجاز، اعتقاد، عزم و اراده را هم قول ناميدهاند،[1] در نتيجه صدق را در آنها نيز استعمال كرده، انسانى را هم كه عملش مطابق با اعتقادش باشد و يا كارى كه مىكند با اراده و تصميمش مطابق باشد، صادق و راستگو ناميدهاند.
صداقت و راستگویی از بزرگترین فضایل اخلاقی است که در تعالیم و آموزههای دینی جایگاه ویژه دارد و در قرآن و روایات فراوان به آن سفارش شده است. قرآن کریم در این باره میفرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقينَ»؛[2] اى كسانى كه ايمان آوردهايد، از خدا پروا كنيد و با راستگويان باشيد.
اسلام و الگوی مصرف
چهارشنبه, 28 خرداد 1393آنچه ابتدا از این آیه استفاده میشود؛ این است که خداوند نعمتهای این جهانی را برای استفاده بشر خلق نموده و انسان در بهرهگیری از آنها منعی ندارد؛ یعنی در مصرف از رزق و روزی محدودیتی ندارد. اما با توجه به آیات دیگر و روایاتی که در این زمینه در متون دینی وجود دارد، میتوان دریافت که در بخش چگونگی و حدود مصرف از نعمتهای الهی؛ مانند «کسب و درآمد»، معیارها و ضوابطی وجود دارد. و در روز قیامت به عنوان نعمتهایی که به انسان داده شد، مورد سئوال قرار خواهد گرفت: «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ».[2] انسان باید در آنروز در محضر الهی پاسخگو باشد که این نعمتهای خدادادی را در چه راهی مصرف کرده و از آنها برای اطاعت الهی یا معصیتش کمک گرفته، یا نعمتها را ضایع ساخته و هرگز حق آنرا ادا ننموده است.