اصطلاحات و مدخل ها
-
انصار
3804 سرفصلهای قرآنی
«انصار» جمع «ناصر»، از ریشه «نصر» و به معنای «یاوران» است که شامل هر گروهی خواهد بود که فرد یا گروه دیگری را یاری کند، اما در صدر اسلام به ساکنان مسلمان مدینه و اطراف آن، بویژه افراد مسلمان دو قبیل
-
انفاق ، صدقه
11737 سرفصلهای قرآنی
«انفاق» از «نَفَق» (بر وزن فَرَس) و «نفاق» (بفتح- ن) به معناى خروج يا تمام شدن است. «انفق ماله» در لغت به معنای آن است که فرد، مال خويش را از ملكش خارج كرد و از این رو «انفاق» را از آن جهت انفاق می
-
انقیاد ، منقاد
1093 اصطلاحات فقهی - اصولی
انقیاد، که در مقابل تجری استعمال میشود، عبارت از اين است كه، كسى خود را در برابر خداوند مسئول و پاسخگو دانسته و در همین راستا عملى را به
-
انیس بن معقل
1181 شخصیتها
-
اوریا
1692 سرفصلهای قرآنی
اوریا نام یکی از فرماندهان نظامی بنی اسرائیل بود که در جنگی کشته شد و داوود نبی(ع) با بیوهاش ازدواج کرد و براساس برخی گزارشها، این
- اولو العزم
-
اویس قرنی
1214 شخصیتها
اویس بن عامر مرادی قرنی یمنی، کنیهاش «ابو عمرو» از بزرگان تابعین و از زهاد مشهور بود، به طوری که زهد ، اهل بیت
5190 سرفصلهای قرآنی«اهل بیت» اصطلاحی قرآنی، حدیثی و کلامی است که در منابع اسلامی، ابتدا در قرآن کریم در آیۀ تطهیر(آیۀ 33 سورۀ احزاب) به کار رفته است: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا». گرچه
- اهل کتاب
3335 سرفصلهای قرآنی- ایثار
3868 سرفصلهای قرآنیایثار به معنای ترجیح و برتری دادن چیزی بر چیز دیگر است که گاه مانند آنچه از ایثار غذا توسط اهل بیت(ع) در قرآن آمده میتواند در جنبه مثبت بوده و گاه مانند ترجیح دنیا بر آخرت که در کلام خدا بدان اشار
- ایلاء
1994 اصطلاحات فقهی - اصولی«ایلاء» در لغت به معناى قَسم خوردن در هر چیزی بوده و در اصطلاح قرآنی و فقهی، سوگند مرد، در خصوص ترک آمیزش با همسر دائمی خود - به مدت بیش از چهار ماه - است؛ که دادگاه با بررسی و اثبات موضوع، چهار ما
- ایمان(مؤمن)
55167 سرفصلهای قرآنیایمان در معنای لغوی آن به معنای پذیرفتن حرف دیگری است، اما در کاربردهای دینی، ايمان به معنای دلبستگى نهايى انسان به اموری است كه براى او مقدس به شمار آمده و از این رو حاضر است براى آنها عشق و شجاعت
- أخدود
972 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «أصحاب الأخدود».
- أذن ، سمع ، گوش ، شنوایی
15930 سرفصلهای قرآنی«اذن» و «سمع» که در زبان فارسی همان گوش و قوهی شنوایی است، یکی از نعمتهای الهی است که خداوند آنرا به انسان ارزانی داشت تا انسان بتواند
- أسلم مولی عبدالله بن عمرو
1549 شخصیتهابر اساس گزارش منابع کهن، یکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) فردی به نام أس
- أصحاب الأیکة
3818 سرفصلهای قرآنی«اصحاب الایکه» مردمانی ظالم و ستمکار و معاصر شعيب پیامبر(ع) بودند که أصحاب الرسّ
2496 سرفصلهای قرآنیدر اینکه «اصحاب الرس» چه کسانی بودند و در کدام برهه از تاریخ و در چه سرزمینی زندگی میکردند، میان مفسران اختلاف دیدگاه وجود دارد؛ این اختلاف از آنجا ناشی میشود که أصحاب القریة
- أصحاب المشأمة
936 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «اصحاب شمال».
- أصحاب المیمنة
909 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «اصحاب یمین».
- أمهات المؤمنین (أزواج النبي، أم المؤمنین، همسران پیامبر)
6718 سرفصلهای قرآنی«ام المؤمنین»؛ یعنی مادر مؤمنان. این اصطلاح اوّلین بار در زمان پیامبر اسلام(ص) با نازل شدن آیۀ ششم سورۀ احزاب دربارۀ همسران آنحضرت رایج شده است، زیرا آن آیه، همسرا
- أمیة بن سعد طائی
1345 شخصیتهایکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع)، امیة بن سعد از قبیلهی «طی» میباشد.
- إفک ، ماجرای افک
- إیاک أعني و اسمعي یا جاره
1433 ضرب المثلهارجوع کنید: «به در میگویند که دیوار بشنود».
- باران ، غیث ، مطر
7011 سرفصلهای قرآنیدر قرآن كریم بارها از بارش باران به عنوان یکی از عجائب خلقت و یکی از نعمتهای الهی یاد شده است. قرآن کریم از باران با عباراتی مختلفی یاد م
- باروخ
1579 پیامبراندر قرآن و روایات، از پیامبری به نام «باروخ» یا «باروح» چیزی ذکر نشده است، اما برخی گزارشهای تاریخی، حاکی از وجود پیامبری با این نام در میان بنیاسرائیل میباشد که در زمان ارمیا و حیقوق پیامبر زندگ
- باطل ، بطلان
- بخل (بخیل، خسیس، خسّت)
5157 سرفصلهای قرآنیبخل یکی از ویژگیهای منفی و رذایل اخلاقی است که در قرآن کریم و دیگر متون دینی بسیار مورد نکوهش قرار گرفته شده و به فردی که دارای این ویژگی باشد، «بخیل» گفته میشود. بخل نگهداری چیزی است در جایی كه
- بدعت
1794 سرفصلهای قرآنی- برده ، کنیز ، بردهداری
6604 اصطلاحات فقهی - اصولی«برده» و یا «عبد» به افرادی گفته میشد که در زمانهای گذشته و در جنگها، طرفهای درگیر جنگ از سربازان طرف مقابل به عنوان اسیر و غنیمت جنگی گرفته و یا افرادی آنان ر
- برزخ
10731 سرفصلهای قرآنی«برزخ» در لغت به معنای حائل و واسط میان دو چیز است و در فرهنگ دینی به معنای زیست انسانها میان دو مبدأ و مقصد حیات انسانی، یعنی دنیا و قیامت است. انسانها پس از مرگ
- برکت ، مبارک ، تبریک
5560 سرفصلهای قرآنیلغتشناسان و مفسّران قرآن کریم در مجموع با تعابیر مختلف، برکت را به معنای خیر، خوبی و فایدهای ثابت و پایدار معنا کردهاند؛ مانند اینکه م
- برهان
2309 سرفصلهای قرآنیبرهان، ثابت کنندهی حقانیت امور به طور قطع و یقین است. این کلمه، واژهای عربی است که در مورد ریشهی آن میان لغتشناسان اختلاف است، ولی بعی
- برهان اسد و اخصر
1410 اصطلاحات فلسفیيكى از براهين ابطال تسلسل در وجود، و از براهین اثبات واجب الوجود، برهان اسد و اخصر است. «اَسدّ» به معنای «محکمترین» و «اخصر» به معنای «کو
- برهان افتراض
815 اصطلاحات منطقیبرهان افتراض، یا قیاس افتراض، یا دلیل افتراض، يكی از روشهـای منطـقی اسـت که در موارد متعددی به کار میرود؛ یکی از کاربردهای آن، اثبات برخی از اقسام شکل دوم و سوم قیاس است.
از نظر منطقیها،
پرسش های اتفاقی
-
آیا ذبح حیوانی که آماده جفتگیری است، حرام است؟
11950 درایه الحدیث 1392/12/06در فقه شیعه در مسئله ذبح حیوان، شرطی تحت عنوان اینکه شهوت آن قابل کنترل نباشد، وجود ندارد و این شرط در شرائط ذبح حیوان ذکر نشده است.[1] بنابراین، اگر حیوانی که آماده جفتگیری است را ذبح کنند، گوشت آن حرام نخواهد بود اگر ...
-
سربازانی که برای گرفتن سردوشی به شهری غیر از شهر خود می روند، وضعیت نماز و روزه آنان چگونه است؟
14635 Laws and Jurisprudence 1388/03/18برای پاسخ به این سؤال به دو استفتائی که از دفتر مراجع عظام شده است توجه کنید: سوال 1:نظر حضرت عالى(آیة الله خامنه ای) در باره نماز و روزه کسانى که به مدت معینى بیش از یک سال در شهرى براى کار اقامت مىکنند و یا سربازانى که به ...
-
از چه راهها و روشهایى میتوان نزول قرآن را از سوى خداوند اثبات نمود؟
24999 علوم قرآنی 1387/04/03در اثبات نزول قرآن از سوى خداوند چند روش قابل تصور است که در ذیل به فهرست اجمالى آن شیوهها اشاره میشود.شیوه اول: در این روش، از سخنان معصومان(ع) استفاده میشود؛ یعنى روایاتى قطعى از شخص رسول اکرم(ص)، یا یکى از امامان معصوم(ع) وجود دارد که فرمودهاند: قرآن ...
-
با اینکه دیدن خداوند با چشم مادی، امکانپذیر نیست؛ چرا حضرت موسی(ع) درخواست نمود که خدا را ببیند؟!
64314 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/08/30به این پرسش میتوان دو جواب داد:از نظر کلامى؛ چون مسلّم است که خداوند دیدنى نیست، پس باید گفت تقاضاى رؤیت از طرف قوم بنیاسرائیل، از زبان حضرت موسى(ع) مطرح شد؛ زیرا بنیاسرائیل گفتند تا خدا را به چشم خود نبینیم، ایمان نمیآوریم. و حضرت موسى(ع) را در ...
-
چرا آیهی 44 سورهی هود به عنوان فصیحترین آیه قرآن شناخته میشود؟
2902 قرآن 1400/10/07یکی از آیات قرآن کریم که علاوه بر مجازهای زیبای موجود در آن، بیش از 20 مورد از فنون بلاغی مختلف نیز در آن به کار رفته و بسیاری از اهل ادب و معانی را مجذوب خود ساخته، آیهی 44 سورهی هود است:«وَقیلَ ...
-
حکم پرورش قورباغه و جلبک و فروش آن به غیر مسلمانان چیست؟
21470 Laws and Jurisprudence 1388/01/17سؤال شما به دفاتر مراجع ارسال گردید و تا کنون جواب های زیر دریافت گردید:دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):فی نفسه اشکال ندارد ولی فروش آنها برای استفاده های غذایی انسان، جایز نیست هرچند خریدار خوردن آن را حلال بداند.دفتر حضرت آیت الله العظمی ...
-
بین جرم خیانت و جاسوسی از نظر نسب اربعه چه رابطهای برقرار است؟
10970 احکام قضایی 1394/06/14واژه شناسی جاسوس، از ماده «جسّ»، در لغت به معنای تفتیش و با خبر شدن و اطلاع پیدا کردن پنهانی از باطن اشیاء و کارهای مردم، همراه با دقت و ظرافت خاص است.[1] و غالباً نیز در شر و بدی استعمال میشود؛
-
منظور از «سُلطان»(نیروی فوق العاده) در آیه 33 سوره رحمن چیست، در حالی که بشر به ماه و سیارههای دیگر میرود؟
38859 تفسیر 1391/10/11در تفسیر آیه شریفه «يَا مَعْشَرَ الجِْنِّ وَ الْانسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُواْ مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ فَانفُذُواْ لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَان»؛[1] دیدگاههای گوناگونی به شرح ذیل وجود دارد: 1. بهطوری که از سیاق آیه استفاده میشود، این خطاب از ...
-
در چه آیهای از قرآن کریم آمده است که اگر انسان از عقلش استفاده کند از فرشتهها بالاتر و اگر از آن استفاده نکند از چهارپایان هم کمتر است؟
30364 تفسیر 1392/08/08آیهای در قرآن وجود ندارد که دقیقاً مطلب موجود در پرسش در آن وجود داشته باشد، اما آیاتی وجود دارند که با جمعبندی آنان میتوان به چنین نتیجهای دست یافت. علاوه بر آن، در حدیثی نیز به صراحت به این نکته اشاره شده است: عبد اللَّه بن سنان ...
-
آیا گفتن کلمه حاجی یا کربلایی به کسی که به حج یا کربلا نرفته جایز است؟
35508 گوناگون 1394/02/17گرچه معنای اصلی «حاجی» و «کربلایی» شامل افرادی میشود که به حج و زیارت مشرف شده باشند، اما عرف جامعه، این کلمات را منحصراً به معنای فردی که واقعاً حج و کربلا رفته قلمداد نمیکند، بلکه امروزه از لحاظ عرفی یک معنای آن را میتوان فرد بزرگوار و ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
884052 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
752771 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
730604 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
643180 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
642764 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
638905 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
576513 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576486 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
558730 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
544479 Practical 1389/02/22دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...
- اهل کتاب