اصطلاحات و مدخل ها
-
حضرت هارون (ع)
7714 سرفصلهای قرآنی
هارون(ع) پسر عمران، برادر بزرگتر حضرت موسی(ع) و از پیامبران بنی اسرائیل بود. نام این پیامبر بزرگ الهی در قرآن کریم نوزده بار در کنار موسی و پیامبران دیگر ذکر شده و یکبار نیز به دودمان او با عنوا
-
حضرت هود (ع)
10916 سرفصلهای قرآنی
حضرت هود(ع) یكی از پیامبران الهی است که نام و داستانش بارها در قرآن مجید آمده است. هود(ع)، از نسل نوح(ع) بود که قبل از زمان ابراهیم(ع) میزیست. گفته میشود آنحضرت را به این دلیل هود میگفتند كه از
-
حضرت یحیی (ع)
4008 سرفصلهای قرآنی
حضرت یحیی(ع) یکی از پیامبران بنیاسرائیل بود که قرآن بارها از او نام برده است. وی در کودکی به مقام نبوت رسید و رحمت، محبت و پاکی دل از جانب پروردگار به او بخشیده شد. تولد او در کهنسالی پدر و مادرش
-
حضرت یسع (ع)
1920 سرفصلهای قرآنی
«یسع» از معدود پیامبرانی است که نامش در قرآن کریم و در کنار نام پیامبران بزرگی؛ مانند اسماعیل(ع) آمده است: «وَ اذْكُرْ إِسْماعِيلَ وَ الْيَسَعَ وَ ذَا الْكِفْلِ وَ كُلٌّ مِنَ الْأَخْيارِ»؛ و به یاد
-
حضرت یعقوب (ع)
9776 سرفصلهای قرآنی
حضرت یعقوب(ع) پسر حضرت اسحاق(ع) و نوه حضرت ابراهیم(ع) و برادر حضرت حضرت یوسف (ع)
16785 سرفصلهای قرآنیحضرت یوسف(ع) فرزند حضرت یعقوب(ع) و هر دو از پیامبران بنی اسرائیل بودند. نام مادر یوسف، «راحیل» بود.
نام این پیامبر، 27 بار د
- حضرت یوشع (ع)
3643 پیامبرانيوشع بن نون بن افرائيم بن يوسف بن يعقوب؛ خواهرزاده حضرت موسی(ع) و جانشین و وصی آنحضرت بود و مقام نبوت هم داشت. ایشان در بیشتر حوادث همراه موسی(ع) بود و قرآن در داستان ملاقات موسی(ع) و خضر(ع) از نف
- حضرت یونس (ع) ، ذو النون
7041 سرفصلهای قرآنیحضرت یونس بن متی(ع) از نوادگان بنیامین(ع) و یکی از پیامبران بنیاسرائیل است. بر
- حضور قلب
3070 اصطلاحات اخلاقیغیر از قلب مادی که جسم صنوبری شکل داخل بدن انسان است، محل عواطف و احساسات انسانها نیز «قلب» نامیده میشود. در همین راستا، «حضور قلب» به م
- حفصه بنت عمر
1808 شخصیتهاحفصه، دختر عمر بن خطاب (خلیفهی دوم) پنج سال قبل از بعثت به دنیا آمد. مادرش زینب خواهر عثمان بن مظعون صحابی معروف رسول خدا(ص) بود. وی هن
- حق ، حقوق ، حقیقت
24892 سرفصلهای قرآنی«حق» که جمع آن «حقوق» است، به معناى «راه رفتن در ميان جاده»، «دنبالکردن راستى و درستى» و «هر چیز را از روى حکمت در جاى خود قرار دادن» می
- حکمت ، حکیم
13348 سرفصلهای قرآنی«حكمت» آنگونه که فلاسفه و برخی از مفسران گفتهاند؛ عبارت است از قضاياى حقهاى كه مطابق با واقع باشد؛ يعنى به نحوى مشتمل بر سعادت بشر باشد، مانند معارف الهی در باره مبدأ و معاد. و يا اگر مشتمل بر
- حلاس بن عمرو راسبی
1322 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که روز عاشورا در کنار امام حسین(ع) به فیض حلم
4737 سرفصلهای قرآنیاز نظر برخی لغتشناسان و اندیشمندان، واژههای «حلم» و «صبر» - گرچه شاید برخی تفاوتهای اندک میانشان وجود داشته باشد، اما - تقریباً مترادف بوده و به یک معنا میباشند. بر این اساس، «حلیم» که به عنوان
- حلیمه سعدیه
1171 شخصیتهاحليمه دختر «ابى ذويب عبد الله بن حارث بن شجنه»، از قبيلهی بنى سعد بن بكر بود.
شهرت حلیمه در تاریخ اسلام از آنرو است که چون آمنه
- حمد (ستایش)
12146 سرفصلهای قرآنی«حمد» در لغت به معنای «ستایش کردن» و در برابر ذم به معنای «نکوهش کردن» است.
ستایش کردن حقیقی، نوعی عمل و کردار است که نشانههایش میتواند در گفتار نیز ظاهر شود، اما سخن تنها را نمیتوان مدح
- حمزه ، حمزة بن عبد المطلب
2374 شخصیتهاحمزه فرزند عبدالمطلب، با کنیهی «ابوعماره» و «ابویعلى»، عموی پیامبر اسلام(ص)
- حمزة بن حسین بن علی
1231 شخصیتها- حمزة بن عقیل
1246 شخصیتهااندکی از منابع، حمزة بن عقیل را به عنوان یکی از شهدای کربلا اعلام کردهاند. البته برخی سیرهنویسان معاصر، ایشان را همان عبد الله بن عقیل<
- حنظله (ع)
1586 پیامبراندر برخی گزارشهای تاریخی و روایی سخن از پیامبری به نام حنظله آمده است که در ارتباط با زمان و مکان رسالت ایشان نیز نظرات محتلفی بیان شده و به عنوان نمونه، برخی ایشان را پیامبر «اصحاب الرس» دانستهان
- حنظلة بن اسعد شبامی
1399 شخصیتهاحنظلة بن اسعد(سعد) شبامی(شیبانی، شامی) یکی از شهدای کربلا و یکی از یاران امام حسین(
- حوا
2912 سرفصلهای قرآنیحضرت حوا(س) نخستین زنی است که پس از آفرینش حضرت آدم(ع) خلق شد. شاید بتوان از ظا
- حواریون
2797 سرفصلهای قرآنی«حواریون» نام تعدادی از یاران خاص حضرت عیسی(ع) است. دربارۀ اینکه چرا آنان را حواریون نامیدهاند، مفسران احتمالاتی را مطرح کردهاند؛ مانند
- حور عین
5823 سرفصلهای قرآنیدر چندین آیه از قرآن مجید از همسران بهشتی تعبیر به «حورعین» شده است. در لغت، «حور» جمع «حوراء» به معنای زنی است که سفیدی چشمش بسیار سفید و سیاهی آن نیز بسیار سیاه باشد. و یا به معنای زنی است که دار
- حوزه ، حوزه علمیه ، طلبه ، روحانیت
4064 سرفصلهای قرآنیحوزه علمیه اصطلاحا به جایی گفته میشود که طلاب علوم دینی در آن به تحصیل علوم دینی و اسلامی اشتغال دارند. حوزه علمیه سابقهی بیش از هزار ساله دارد. حوزههای علمیه در
- حیاء ، شرم، خجالت
- حیقوق (ع)
1548 پیامبرانبر اساس برخی گزارشهای تاریخی «حبقوق»، «حبقون»، و یا «حیقوق»، نام یکی از پیامبران الهی بود که در راستای تبلیغ دین «حضرت موسی(ع)» گام برداشته و «بنىاسرائيل» را به سمت دین ایشان دعوت میكرد. او در «
- حیله شرعی
1093 اصطلاحات فقهی - اصولیواژۀ حيله، به معناى چاره است كه شخص در تدبير كارش به آن منتقل میشود و آن يک نوع تغيّر و انفصال از حال اوّلى است. در واقع، این واژه، بر اثر گذشت زمان، معناى دوّمى نيز پيدا كرده، و آن عبارت است از:
- خالد بن سنان (ع)
1778 پیامبرانبر اساس برخی گزارشها در زمان ميان حضرت عيسى(ع) و پیامبر اسلام(ص) چهار پيامبر به تبلیغ دین میپرداختند که سه نفر از بنى اسرائيل و يک نفر از عرب، به نام «خالد بن سنان عبسى» بود. برخی نیز معتقدند که
- خالد بن عمرو ازدی
1213 شخصیتها- خدیجه بنت خویلد
5255 شخصیتهاحضرت خدیجه(س) از پدری به نام «خويلد بن اسد»، و مادری به نام «فاطمه بنت زائده» پا به جهان گذاشت، ایشان اولین و گرامیترین همسر پیامبر اسلام (ص) و از از خرابات
2066 اصطلاحات عرفانی«خَرابات» در لغت جمع «خرابه» به معناى شرابخانه، میخانه، میکده و ویرانهها است. و در اصطلاح عرفانی عبارت است از: خراب شدن صفات و عادات نفسانی بشری، و فانى شدن وجود جسمانى. در همین راستا «خراباتی» ب
- خرقه
1837 اصطلاحات عرفانیدر تصوف و عرفان، واژه «خرقه» به معنای لباسی مخصوص است که استفاده از آن دارای آداب ویژهای میباشد؛ و نیز «خرقهپوشی» کنایهای از تخلّق به دستورات سلوکی است.
پاسخ مرتبط: خزیمة بن ثابت (ذو الشهادتین)
1250 شخصیتها«خزيمة بن ثابت بن فاكه بن ثعلبة بن ساعدة بن عامر»، مادرش «كبشة بنت أوس از بنی ساعده»، با کنیهی ابا عماره، یکی از خواص اصحاب پیامبر اسلام(ص)<
- خسران ، خاسر ، خسارت
8524 سرفصلهای قرآنی«خسر» و «خسران» به معنای هلاکت و گمراهی است. معنای اصلی آن کمی و نقصان است، و اگر آنرا به معنای هلاکت گرفتهاند، از آن جهت بوده که نتیجه
پرسش های اتفاقی
-
آیا این حرف درست است که خدا در بهشت برای هر سید، یک جا یا یک قطعه زمین قرار داده است؟
13945 حدیث 1392/02/04حدیثی وجود دارد مبنی بر اینکه هر فرد - چه سید و چه غیر سید - جایی در بهشت و جایی در جهنم دارد: «کسی نیست مگر اینکه جایگاهی در بهشت و جهنم دارد. کافر جایگاه آتش مؤمن را در جهنم به ارث میبرد و مؤمن جایگاه بهشت ...
-
در چه روزها و ماههایی زیارت امام حسین(ع) مستحب است؟
25998 حدیث 1392/09/18در منابع روایی تأکید فراوانی بر زیارت امامان معصوم(ع) بویژه زیارت امام حسین(ع) شده و افرادی که بدون عذر به زیارت نروند مورد نکوهش قرار گرفتهاند. زیارت امام حسین(ع) در تمام ایام سال و هر زمان که انسان توانایی داشته باشد مطلوب است، امام صادق(ع) فرمود: «سزاوار است ...
-
آیا در برزخ و بهشت، دفع ادرار و مدفوع و غسل جنابت وجود دارد؟
28795 حدیث 1397/07/14جسم برزخی از این فضولات مادی ندارد و همچنین جنابت در بهشت معنا ندارد.[1] امام کاظم(ع) در این ارتباط فرمودند: «همانگونه بچه در رحم مادر تغذیه میشود، اما ادرار و مدفوع نمیکند، بهشتیان نیز غذا میخورند، اما ادرار و مدفوع ندارند».
-
علامه حلی که بود؟
38675 تاريخ بزرگان 1393/06/25حسن بن یوسف بن على بن مطهر حلّى ملقب به علامه حلّى (648 – 726ق) از علمای برجسته و نامدار جهان اسلام و مذهب شیعه است. علامه حلى(ره) ادبیات عرب، علم فقه، اصول، حدیث و کلام را نزد اساتید بزرگ و نامداری آموخت تا اینکه در زُمره دانشمندان ...
-
آیا علامه مجلسی مداح حکومت صفویه بود؟
14862 تاريخ بزرگان 1390/01/30همکاری عالمان شیعی با حاکمان صفویه و یا هر زمام داری دیگر، در جهت مشروعیت دادن، و یا تأئید آنان نبود، بلکه با توجه به مصالح اجتماعی و دینی صورت می گرفت که فواید بسیار و تبعات مثبت فراوانی برای مذهب تشیع، جامعه، مردم و ... داشت.از انتقادهایی ...
-
مالکیت اراضی و بستر رودخانهها از آنِ کیست؟ آیا تملک و اخذ سند مالکیت آن شرعی است؟
18027 انفال 1392/12/19به طور کلی این اراضی جزو انفال بوده و در اختیار حکومت اسلامی است و لازم است در این امور، به مقتضای قوانین دولت اسلامی عمل شود. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ...
-
آیا استفاده از ضمیر جمع مذکر برای همسر حضرت ابراهیم(ع) دلیل بر این نیست که مراد از ضمیر جمع مذکر در آیه تطهیر، همسران پیامبر هستند؟
21658 تفسیر 1387/04/22یکی از دلایل اینکه مراد از آیه تطهیر زنان پیامبر نیستند این نکته است که در این آیه از ضمیر مذکر استفاده شده است؛زیرا لحن گفتار خداوند در این آیه عوض مىشود و بعد از تعداد زیادى ضمیر جمع مؤنث که خطاب به زنان پیامبر (ص) ...
-
علایم ظهور حضرت ولى عصر(عج) چیست؟
34020 نشانه های ظهور 1386/10/25بحث درباره علایم ظهور امام عصر(عج) مقداری پیچیده است و نیاز دارد که تمام روایات در موضوع مهدویت به صورت مبسوط بررسى شوند، اما اجمالاً از روایات استفاده میشود که علایم ظهور از یک جهت بر دو دستهاند:یک) علایمى که به طور حتم پیش از ظهور واقع میشوند ...
-
قضا و قدر الهی را به زبانی ساده و روان توضیح دهید؟
14575 قضا و قدر 1400/05/12«قضا» یعنی حکم، قطع و حتمیت. در نظام آفرینش، موجودات مادی از چندین راه ممکن است به وجود بیایند، به عنوان مثال اگر به خانهی شما از چند کوچه راه باشد، ورود به خانهی شما از چند راه ممکن است. حال اگر از میان چندین ...
-
جایگاه مردم در نظام حکومتی مبتنی بر ولی فقیه و وجه تمایز آن با نظام لیبرالیسم چیست؟
15931 Laws and Jurisprudence 1389/07/11از نظر اسلام و آیات قرآن، «مردم» یکی از ارکان اساسی حکومت هستند. قرآن مجید می فرماید: «ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حق از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
883944 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
752526 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
730214 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
642930 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
642349 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
638712 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576437 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
576231 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
558584 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
558537 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- حضرت یوشع (ع)