جستجوی پیشرفته
بازدید
1547
آخرین بروزرسانی: 1402/11/02
خلاصه پرسش
معنای واژه «سامدون» در آیه 61 سوره نجم چیست؟
پرسش
سامدون در آیه 61 سوره نجم به چه معنا است؟
پاسخ اجمالی

«وَ أَنْتُمْ سامِدُونَ»؛[1] و شما از غافلان هستید.

«سمد» در لغت به معنای «لهو»،[2] «تمرد»، «تکبر همراه با غفلت»،[3] آمده است.

این واژه را در قرآن کریم تنها یک‌بار و آن هم در آیه مورد پرسش می‌توان مشاهده کرد. و معنای آن‌را باید با توجه به آیات قبل فهمید.

آیات گذشته در مورد قیامت و حوادث بزرگ آن‌روز سخن می‌گوید که باید انسان عاقل و هوشیار را به گریستن و هراسیدن از خشم خدا وادارد، و نیروهاى درونى او را به آن برانگیزد که در فکر نجات از آن حوادث هولناک برآید، و خود را آماده آن‌روز کند. در ادامه خداوند در آیه 61 به کفار و مشرکان خطاب کرده و می‌فرماید: با این وجود شما از آن غافل‌اید!

ابن عباس و مجاهد نیز همین معنا را برای آیه «وَ أَنْتُمْ سامِدُونَ» در نظر گرفته‌اند:

شما از عذاب الهى غفلت دارید و دنبال بازى و سرگرمى هستید!

از عکرمه نقل شده است که منظور از غفلتی که آیه در صدد نکوهش آن برمی‌آید، غنا و موسیقى است؛ زیرا دشمنان اسلام هرگاه کلام خدا را می‌شنیدند با نواختن موسیقى با آن به مقابله و ستیز برمی‌خاستند، تا مردم را از شنیدن قرآن محروم سازند![4]

بعضى هم گفته‌‏اند: «سامدون» به معنای گردن‌کشى بوده و از اصطلاح «سمد البعیر» گرفته شده است؛ یعنى شما کفار گردن‌کشان هستید. علت این‌که کفار متکبر را به شتر تشبیه کرد؛ برای این است که شتر در موقع راه رفتن و حرکت، گردن خود را به بالا می‌گیرد. کفار هم در برابر آیات الهی گردن‌کشى می‌کنند و کلام خدا را بازیچه می‌شمارند.[5]

نقل دیگر آن است که «سامدون»، به معنای «ساکتون» است، «وَ أَنْتُمْ سامِدُونَ»، یعنی شما خاموش هستید، زیرا آن‌جا که قرآن می‌خوانند هیچ اثری در شما نمی‌گذارد.[6] و علت این‌که سامدون را در قالب اسم فاعل آورده برای آن است که غفلت آنها ادامه‌دار و همیشگی است.[7]


[1]. نجم، 61.

[2]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 424، دمشق، بیروت، دارالقلم‏، الدار الشامیة، چاپ اول، 1412ق.

[3]. ر. ک: ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ‏3، ص 219- 220، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق؛ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ‏5، ص 203، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.

[4]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏9، ص 278، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[5]. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج ‏18، ص 123، تهران، ناصر خسرو، تهران، چاپ اول، 1364ش.

[6]. سور آبادی، ابوبکر عتیق بن محمد، تفسیر سور آبادی، تحقیق، سعیدی سیرجانی، علی اکبر، ج ‏4، ص 2478، تهران، فرهنگ نشر نو، چاپ اول، 1380ش.

[7]. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ‏29، ص 287، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا اگر در دهانم خونی ایجاد شود، روزه‌ام باطل می‌شود؟
    27908 خوردن و آشامیدن 1392/04/23
    چنانچه خون دهان عمداً از گلو پایین نرود، روزه باطل نمی‌شود.[1] ولی اگر خون را عمداً فرو دهد، روزه‌اش باطل است و فرقى نمی‌کند که در فرو بردن آن ضرورتی باشد یا خیر. بلى، در صورتی‌که ضرورت ایجاب کند، کفّاره ندارد.
  • دلیل روایی وحدت ولی فقیه چیست؟
    10333 System 1389/01/22
    در پاسخ باید گفت: وحدت ولی فقیه از ادله و روایات اثبات ولایت فقیه، استفاده نمی شود. این روایات تنها به ارائۀ معیارها بسنده می کند و به وحدت و یا تعدد ولی فقیه، اشاره ای ندارد، بلکه هر دو گزینۀ وحدت و تعدد ولی فقیه، می ...
  • لطفا تفسیر آیات ابتدایی سوره انشراح را بیان کنید؟
    612 تفسیر 1403/03/05
    آیات ابتدایی سوره انشراح شامل بیان برکاتی است که شامل حال پیامبر اسلام(ص) شد، و پایان آن نیز توصیه‌هایی به آن‌حضرت است.«أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ»؛آیا ما سینه‌ات را گشاده نساختیم؟منظور آیه از «شرح صدر» در این آیه، باز شدن و گستردگى سینه رسول خدا(ص) به نور ...
  • آیا نماز در کربلا مثل نماز در مکه به صورت کامل خوانده می شود؟
    84568 Laws and Jurisprudence 1390/02/19
    در ارتباط با تمام و یا شکسته ­بودن نماز در حرم امام حسین (ع) باید گفت:مسافر مى‏تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص) و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. ولى اگر بخواهد در جایى که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به این مساجد اضافه ...
  • اعلام هفت تن از آیات عظام از طرف جامعه مدرسین به چه معنا است؟
    13937 Laws and Jurisprudence 1388/12/16
    از جمله شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمی­توان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. و این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در ...
  • کلمه‌ی قلب در قرآن چند بار و در چه سوره‌هایی آمده، و معانی آن چیست؟
    82043 تفسیر 1391/11/01
    با بررسی تمام مواردی که در قرآن، مفهوم قلب و معانی مشابه آن به کار رفته است، چنین به دست می‌آید که بی‌گمان مفهوم «قلب»، در برخی آیات، در مورد قلب روحانی و معنوی، یعنی «روح و نفس» انسان استعمال شده است. اما در مورد آیات دیگری که گاه ...
  • حشر انسان هایی که خارج از زمین مثلا کره ماه فوت می کنند چگونه است؟
    15859 معاد و قیامت 1390/06/15
    در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشت که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و ...
  • آیا دود کردن اسفند برای جلوگیری از چشم زخم، سند دینی دارد؟
    181331 Laws and Jurisprudence 1388/05/03
    برای درک برخی از حقایق و واقعیات، علم و عقل بشری ناتوان است. چشم زخم یکی از این پدیده­ها است که دست کم تا به امروز، عقل و علم بشری نتوانسته آن را اثبات کند هم چنان که دلیلی بر ردٌ و نفی آن ...
  • معنای اطاعت از ولی فقیه چیست؟
    12042 System 1389/06/28
    پاسخ آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است:اگر فقیه عادل دارای کفایت، حکمی را با شرایط آن صادر کند، بر همگان حتی سایر فقهای عادل با کفایت و حتی خود شخص این فقیه، عمل به آن حکم لازم است و این امر همان اطاعت از ولی فقیه ...
  • در روایات؛ هنگام سحر و افطار قرائت کدام سوره سفارش شده است؟
    23953 حدیث 1393/04/26
    در روایتی از امام صادق(ع) به خواندن سوره قدر(انا انزلناه فی لیلة القدر) در وقت سحر و افطار سفارش شده است: «مؤمن روزه‌داری نیست که وقت سحر و افطار "انا انزلناه" را بخواند مگر آن‌که در بین آن دو وقت مانند کسی است که در راه خداوند، در ...

پربازدیدترین ها