با جست و جویی که در منابع دست اول حدیثی انجام شد روایتی که کاملا منطبق با متن ارائه شده باشد، مشاهده نشد[1]، امّا این روایت با تعابیر مختلف از معصومان (ع) نقل شده باشد که ما در این جا به دو نمونه بسنده می کنیم:
أ. امیر المؤمنین(ع) می فرماید: بندهاى که در برابر خدا مىایستد باید از آشفتگى فکرى خود بکاهد، زیرا از نماز همان مقدارى که حضور قلب داشته نصیب اوست.[2]
ب. از امام رضا (ع) نقل شده که فرمود: نماز نیست مگر با وضوی پر آب و حاضر ساختن نیت و خلوص با یقین و توجه دل به خدا و ترک هر چیز غیر از خدا.[3]
در پایان بیان این نکته خالی از لطف نیست که اساساً ارزش اعمال عبادی به نیت و حضور قلب آن است و در عبادات هرچه نیت خالص تر و حضور قلب بیشتر باشد ارزش آن نیز افزون تر خواهد بود؛ از این رو باید تلاش کنیم نمازمان را از نیت های غیر خدایی و بدون مخاطبی که تنها لقلقه زبان است دور کرده و به نمازهای خدایی و در حضور خدا تبدیل کنیم.
این پرسش، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1]. البته این روایت با تعبیر « لا صلاة الّا بحضور القلب، نماز تام و تمام نیست مگر با حضور قلب» در کتاب گنج حکمت یا احادیث منظوم، ص 176، از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است که این کتاب از منابع دست اول شمرده نمی شود.
[2]. حرانى، حسن بن شعبه، تحف العقول عن آل الرسول، ص 103، انتشارات جامعه مدرسین قم، 1404 هجرى قمرى، إِذَا قَامَ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ فَإِنَّمَا لَهُ مِنْ صَلَاتِهِ مَا أَقْبَلَ عَلَیْه.
[3]. امام رضا على بن موسى (ع)،فقه الرضا (ع) ص 70، انتشارات کنگره جهانى امام رضا (ع) مشهد، 1406 هـ ق، و لا صلاة إلا بإسباغ الوضوء و إحضار النیة و اقبال قلب و خلوص الیقین و إفراغ القلب و ترک الأشغال.