لطفا صبرکنید
بازدید
98247
آخرین بروزرسانی: 1396/07/26
کد سایت fa81581 کد بایگانی 99384 نمایه دلیل نرسیدن ارث به نوه‌ها با وجود وراث طبقه اول
طبقه بندی موضوعی ارث
برچسب ارث|وارث|نوه|طبقه اول|طبقه دوم
خلاصه پرسش
اگر فرزندی زودتر از پدر یا مادرش فوت کند، دیگر سهم الارثی از والدینش برای او متصور نیست و به عبارتی، فرزندان او نمی‌توانند از پدربزرگ و مادربزرگشان ارث ‌ببرند؟
پرسش
نمایه‌های ارث را خواندم اما سؤالم حل نشد. سؤالم درباره این است که طبق فقه و شریعت اگر فرزند زودتر از پدر یا مادر فوت کند از پدر و مادر ارث نمی‌برد؛ سؤال اول: این مطلب در قرآن آمده یا در روایات و اگر در روایات آمده لطفاً روایتش را بفرمایید. سؤال دوم: فلسفه این حکم چیست؟ چون از یک نظر فرزندان این فرزند (یعنی نوه) که زودتر پدر را از دست داده‌اند، به مشکلات اقتصادی دچار می‌شوند و نیازمندترند.
پاسخ اجمالی
در بحث مالکیت «مال الارث»، وارث باید در قید حیات باشد؛ چرا که برای فردی که از دنیا رفته مالکیتی نمی‌توان فرض نمود.[1] از طرفی هم، ملاک در ارث ‌بردن، تنها نیازمندی اطرافیان نیست و توجه به این نکته نیز ضروری است که همواره اینگونه نیست که نوه‌هایی که پدرشان مرده از عمو، عمه، خاله و دایی‌های خود نیازمندتر باشند.
با توجه به مطالب بالا، باید گفت که «طبقات ارث» در آیات و روایات، بیان شده است[2] که با وجود طبقه اول ارث، به طبقات دوم و سوم، ارثی نخواهد رسید و این موضوع نیز در روایات وجود دارد که فرزندان در طبقه اول و نوه‌ها در طبقه دوم می‌باشند.
پس در صورتی که میت فرزندانی دارد (که جزو طبقه اول ارث هستند) و یکی از فرزندان، قبل از پدر از دنیا رفته باشد، او مالک ارثی از طرف پدر نخواهد شد و فرزندان او (نوه‌های پدر بزرگ، که جزو طبقه دوم ارث هستند) نیز - با وجود طبقه اول - ارثی از پدر بزرگشان نخواهند برد.
البته در صورت نیازمندی آنها شایسته است که وراث طبقه اول، سهمی از ما ترک پدرشان را برای فرزندان برادر خود قرار دهند.

[1]. از برخی روایات نیز این مطلب بر می‌آید، که دو نفر که از هم می‌توانند ارث برند(مانند پدر و پسر)، در صورت تقدم فوت یکی، فقط دیگری از وی ارث خواهد برد. نک: حرّ عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ‌26، ص 314، «بَابُ أَنَّهُ لَوْ مَاتَ اثْنَانِ»، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق.
[2]. نک: نمایه 1325 (مقدار ارث پدر، مادر و همسر از میت مرد، طبقات ارث).