کد سایت
fa49858
کد بایگانی
61330
نمایه
ازدواج دختران قبل از سن بلوغ
خلاصه پرسش
آیا در روایات توصیه شده که دختران را قبل از دوران قاعدگی و پریود شوهر دهید؟!
پرسش
آیا این‌که دختر باید قبل از دیدن اولین خون حیض در خانه پدرش شوهر کند درست است؟ سند روایت چگونه است و توجیه آن چیست؟
پاسخ اجمالی
در ارتباط با پرسش مطرح شده، از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است:
«مِنْ سَعَادَةِ الرَّجُلِ أَنْ لَا تَحِیضَ ابْنَتُهُ فِی بَیْتِه»؛[1]
رسول خدا(ص) فرمود: از سعادت مرد آن است که دخترش در منزل وی خون حیض نبیند.
این روایت از نظر سند مرسل است.
روایت دیگری در این زمینه وجود دارد:
«مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَال: مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ أَنْ لَا تَطْمَثَ ابْنَتُهُ فِی بَیْتِهِ»؛[2]
امام صادق(ع) فرمود: از سعادت مرد آن است که دخترش در منزل وی به دوران قاعدگی نرسد.
این روایت نیز ضعیف است؛ چرا که در سلسله سند آن، فرد گمنامی وجود دارد(بعض اصحابه).
بنابر این، روایات ذکر شده از لحاظ سند چندان قابل اعتماد نیستند. اما در عین حال و با فرض پذیرش، این نوع روایات در صدد بیان این موضوع هستند که مسئله ازدواج را نباید به تأخیر انداخت بویژه در دختران؛ یعنی اگر دختری به سن ازدواج رسید و خواستگار داشت، باید او را شوهر داد؛ به دلیل آن‌که دختران مانند پسران نیستند که هر وقت اراده کنند بتوانند به خواستگاری دختری که مورد پسندشان هست بروند. بلکه در بیشتر موارد – و در تمام جهان - باید منتظر خواستگار باشند و ممکن است از موعد ازدواجشان بگذرد و دیگر خواستگاری نداشته و مجرد بمانند.
امام صادق(ع) می‌فرماید روزی رسول خدا(ص) بر منبر رفت و فرمود: ای مردم جبرئیل از سوی خدای تعالی به من خبر داد؛ دختران مانند میوه بر روی درخت هستند، اگر به موقع چیده نشوند آفتاب آنها را خراب می‌کند و باد آنها را می‌ریزد. اگر دختران درک کنند آنچه را که زنان درک کرده‌اند چاره‌اش فقط شوهر است، و گرنه فاسد خواهند شد.[3]
بنابر این؛ در این روایات نوعی ترغیب و تشویق به ازدواج وجود دارد. البته این تشویق‌ها، برای دخترانی است که قبل از دیدن خون حیض و قاعدگی به رشد کافی از لحاظ جسمانی رسیده باشند و آگاه به آداب زناشویی و شوهرداری و دیگر آداب اجتماعی باشند و خواستگاران مناسبی هم داشته باشند که در این صورت، پدران باید زمینه ازدواج آنها را فراهم آورند تا فرزندانشان در برابر انحرافات اخلاقی مصون بمانند.
این تشویق‌ها در جامعه‌ای بوده که افراد آن برای خود شئونات کاذبی در نظر گرفته و به سادگی به خواستگاران پاسخ مثبت نمی‌دادند. ادامه روایت، تأیید کننده این ادعاست:
مردی برخاست و عرضه داشت: به چه خواستگارانی پاسخ مثبت دهیم؟! پیامبر فرمود: هم‌طرازان!
آن مرد مجدداً پرسید که چه افرادی هم‌طرازند؟!
پیامبر(ص) پاسخ داد: تمام افراد با‌ایمان همطراز یکدیگرند.[4]
«مِنْ سَعَادَةِ الرَّجُلِ أَنْ لَا تَحِیضَ ابْنَتُهُ فِی بَیْتِه»؛[1]
رسول خدا(ص) فرمود: از سعادت مرد آن است که دخترش در منزل وی خون حیض نبیند.
این روایت از نظر سند مرسل است.
روایت دیگری در این زمینه وجود دارد:
«مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَال: مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ أَنْ لَا تَطْمَثَ ابْنَتُهُ فِی بَیْتِهِ»؛[2]
امام صادق(ع) فرمود: از سعادت مرد آن است که دخترش در منزل وی به دوران قاعدگی نرسد.
این روایت نیز ضعیف است؛ چرا که در سلسله سند آن، فرد گمنامی وجود دارد(بعض اصحابه).
بنابر این، روایات ذکر شده از لحاظ سند چندان قابل اعتماد نیستند. اما در عین حال و با فرض پذیرش، این نوع روایات در صدد بیان این موضوع هستند که مسئله ازدواج را نباید به تأخیر انداخت بویژه در دختران؛ یعنی اگر دختری به سن ازدواج رسید و خواستگار داشت، باید او را شوهر داد؛ به دلیل آن‌که دختران مانند پسران نیستند که هر وقت اراده کنند بتوانند به خواستگاری دختری که مورد پسندشان هست بروند. بلکه در بیشتر موارد – و در تمام جهان - باید منتظر خواستگار باشند و ممکن است از موعد ازدواجشان بگذرد و دیگر خواستگاری نداشته و مجرد بمانند.
امام صادق(ع) می‌فرماید روزی رسول خدا(ص) بر منبر رفت و فرمود: ای مردم جبرئیل از سوی خدای تعالی به من خبر داد؛ دختران مانند میوه بر روی درخت هستند، اگر به موقع چیده نشوند آفتاب آنها را خراب می‌کند و باد آنها را می‌ریزد. اگر دختران درک کنند آنچه را که زنان درک کرده‌اند چاره‌اش فقط شوهر است، و گرنه فاسد خواهند شد.[3]
بنابر این؛ در این روایات نوعی ترغیب و تشویق به ازدواج وجود دارد. البته این تشویق‌ها، برای دخترانی است که قبل از دیدن خون حیض و قاعدگی به رشد کافی از لحاظ جسمانی رسیده باشند و آگاه به آداب زناشویی و شوهرداری و دیگر آداب اجتماعی باشند و خواستگاران مناسبی هم داشته باشند که در این صورت، پدران باید زمینه ازدواج آنها را فراهم آورند تا فرزندانشان در برابر انحرافات اخلاقی مصون بمانند.
این تشویق‌ها در جامعه‌ای بوده که افراد آن برای خود شئونات کاذبی در نظر گرفته و به سادگی به خواستگاران پاسخ مثبت نمی‌دادند. ادامه روایت، تأیید کننده این ادعاست:
مردی برخاست و عرضه داشت: به چه خواستگارانی پاسخ مثبت دهیم؟! پیامبر فرمود: هم‌طرازان!
آن مرد مجدداً پرسید که چه افرادی هم‌طرازند؟!
پیامبر(ص) پاسخ داد: تمام افراد با‌ایمان همطراز یکدیگرند.[4]
[1]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 472، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 336، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. فیض کاشانى، محمد محسن، الوافی، ج 21، ص 75- 76، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین على علیه السلام، چاپ اول، 1406 ق.
[4] . همان.