ผู้เยี่ยมชม
7456
อัปเดตเกี่ยวกับ: 2554/06/22
รหัสในเว็บไซต์ fa923 รหัสสำเนา 14735
คำถามอย่างย่อ
ท่านนบีเคยกล่าวปฏิญาณถึงตำแหน่งศาสนทูตของตน และตำแหน่งผู้นำของอิมามอลีในอะซานหรือไม่?
คำถาม
ท่านนบีกล่าวอะซานอย่างไร? ท่านกล่าวปฎิญาณถึงตำแหน่งนบีของตน และตำแหน่งผู้นำของท่านอลีหรือไม่?
คำตอบโดยสังเขป

จากการที่คำถามข้างต้นมีคำถามปลีกย่อยอยู่สองประเด็น เราจึงขอแยกตอบเป็นสองส่วนดังนี้
1. ท่านนบีกล่าวปฏิญาณถึงตำแหน่งของตนในอะซานหรือไม่?
จากการศึกษาฮะดีษต่างๆพบว่า ท่านนบีกล่าวยืนยันถึงสถานภาพความเป็นศาสนทูตของตนอย่างแน่นอน ทั้งนี้ก็เพราะท่านนบีก็มีหน้าที่ต้องปฏิบัติตามศาสนกิจเฉกเช่นคนอื่นๆ นอกเสียจากว่าจะมีหลักฐานยืนยันชัดเจนว่าท่านนบีได้รับการอนุโลมให้สามารถงดปฏิบัติตามบทบัญญัติใดบ้าง อย่างไรก็ดี ไม่มีหลักฐานยืนยันว่าท่านได้รับการอนุโลมไม่ต้องเปล่งคำปฏิญาณดังกล่าวในอะซาน ในทางตรงกันข้าม มีหลักฐานยืนยันมากมายว่า ท่านเปล่งคำปฏิญาณถึงเอกานุภาพของอัลลอฮ์ และความเป็นศาสนทูตของตัวท่านเองอย่างชัดเจนและแน่นอน.
2. ท่านนบีกล่าวปฏิญาณถึงตำแหน่งผู้นำของอิมามอลีหรือไม่?
ต้องยอมรับว่าเราไม่พบหลักฐานที่บ่งชี้ชัดเจนว่าท่านเคยกล่าวปฏิญาณดังกล่าว นอกจากนี้ ในสำนวนฮะดีษต่างๆจากบรรดาอิมามที่ระบุเกี่ยวกับบทอะซาน ก็ไม่ปรากฏคำปฏิญาณที่สาม(เกี่ยวกับวิลายะฮ์ของอิมามอลี)แต่อย่างใด
อย่างไรก็ดี เรามีฮะดีษมากมายที่ระบุถึงผลบุญอันมหาศาลของการเอ่ยนามท่านอิมามอลี()ต่อจากนามของท่านนบี(.)(โดยทั่วไป ไม่เจาะจงเรื่องอะซาน) ด้วยเหตุนี้เองที่อุละมาอ์ชีอะฮ์ล้วนฟัตวาพ้องกันว่า สามารถกล่าวปฏิญาณดังกล่าวด้วยเหนียต(เจตนา)เพื่อหวังผลบุญ มิไช่กล่าวโดยเหนียตว่าเป็นส่วนหนึ่งของอะซาน ทั้งนี้ก็เนื่องจากมีข้อสันนิษฐานว่า ประโยคดังกล่าวมิได้เป็นส่วนหนึ่งของอะซานอันถือเป็นศาสนกิจประเภทหนึ่ง.

คำตอบเชิงรายละเอียด

จากการที่คำถามข้างต้นมีคำถามปลีกย่อยอยู่สองประเด็น เราจึงขอแยกตอบเป็นสองส่วนดังนี้
1. ท่านนบีกล่าวปฏิญาณถึงตำแหน่งของตนในอะซานหรือไม่?
จากการศึกษาฮะดีษต่างๆพบว่า ท่านนบีกล่าวยืนยันถึงสถานภาพความเป็นศาสนทูตของตนอย่างแน่นอน ทั้งนี้ก็เพราะท่านนบีก็มีหน้าที่ต้องปฏิบัติตามศาสนกิจเฉกเช่นคนอื่นๆ นอกเสียจากว่าจะมีหลักฐานยืนยันชัดเจนว่าท่านนบีได้รับการอนุโลมให้สามารถงดปฏิบัติตามบทบัญญัติใดบ้าง อย่างไรก็ดี ไม่มีหลักฐานยืนยันว่าท่านได้รับการอนุโลมไม่ต้องเปล่งคำปฏิญาณดังกล่าวในอะซาน ในทางตรงกันข้าม มีหลักฐานยืนยันมากมายว่า ท่านเปล่งคำปฏิญาณถึงเอกานุภาพของอัลลอฮ์ และความเป็นศาสนทูตของตัวท่านเองอย่างชัดเจนและแน่นอน.
อิมามบากิรกล่าวว่าค่ำคืนเมี้ยะรอญ ท่านนบีเข้าสู่บัยตุลมะอ์มูรตรงกับช่วงเวลานมาซพอดี ญิบรออีลจึงกล่าวอะซานและอิกอมะฮ์ ท่านนบียืนนำนมาซ โดยที่แถวมลาอิกะฮ์มากมายนมาซตามท่านโดยพร้อมเพรียง ภายหลังมีผู้ถามท่านว่าญิบรออีลอะซานอย่างไร? ท่านตอบว่าอัลลอฮุอักบัร อัชฮะดุอัลลาอิลาฮะอิลลัลลอฮ์ อัชฮะดุอันนะมุฮัมมะดัรร่อซูลุลลอฮ์ ...ฯลฯ[1]
นอกจากนี้ยังมีฮะดีษที่ระบุชัดเจนกว่า โดยท่านอิมามฮุเซน()รายงานจากท่านอิมามอลี()ว่าอัลลอฮ์ได้ส่งมะลาอิกะฮ์องค์หนึ่งลงมาเพื่อพาท่านนบีขึ้นสู่เมี้ยะรอจ  ที่นั่น มะลาอิกะฮ์อีกองค์หนึ่งกำลังกล่าวอะซาน ซึ่งมะลาอิกะฮ์องค์นี้ปรากฏกายเฉพาะเหตุการณ์เมี้ยะรอจเท่านั้น ญิบรออีลกล่าวแก่ท่านนบีว่าขอให้ท่านจงกล่าวอะซานเช่นนี้ก่อนนมาซเถิด[2] ประโยคดังกล่าวระบุชัดเจนว่าท่านนบีเองก็ต้องกล่าวอะซานในลักษณะที่ไม่ต่างจากคนอื่นๆ

2. ท่านนบีกล่าวปฏิญาณถึงตำแหน่งผู้นำของอิมามอลีหรือไม่?
เราไม่พบหลักฐานที่บ่งชี้ชัดเจนว่าท่านเคยกล่าวปฏิญาณดังกล่าว แม้ว่าในหนังสือ...จะรายงานเหตุการณ์ที่ท่านซัลมาน ฟารซี ได้เพิ่มคำปฏิญาณถึงตำแหน่งวลียุลลอฮ์ของอิมามอลีในอะซาน ซึ่งเป็นเหตุให้ศ่อฮาบะฮ์บางส่วนไม่พอใจและฟ้องต่อท่านนบี(.) ทว่าท่านกลับเมินเฉยต่อคำทักท้วงดังกล่าว อันถือเป็นการอนุมัติให้สามารถกระทำได้ตามนั้น.
นอกจากนี้ยังมีอีกฮะดีษหนึ่งที่เล่าว่า หลังเหตุการณ์เฆาะดีร คุม ท่านอบูซัรได้อะซานโดยเปล่งคำปฏิญาณถึงฐานะภาพผู้นำของท่านอิมามอลี บุคคลกลุ่มหนึ่งได้นำฟ้องท่านนบี ทว่าท่านนบีกล่าวว่าพวกท่านไม่ได้ยินคุฏบะฮ์(เทศนา)ของฉันในวันเฆาะดีร คุม ที่ได้มีการประกาศสถานะผู้นำของอลี()กระนั้นหรือ?” ท่านกล่าวเสริมว่าพวกท่านไม่เคยได้ยินคำพูดของฉันหรือ ที่ว่าใต้ผืนฟ้าและบนแผ่นดินไม่อาจพบผู้ใดที่มีสัจจะยิ่งไปกว่าอบูซัรหลังจากนั้น ท่านนบีจึงเปิดโปงโฉมหน้าของผู้ทักท้วงเหล่านั้นว่าพวกเจ้านี่แหล่ะ ที่จะผินหลังภายหลังจากฉัน![3]

อย่างไรก็ตาม ฮะดีษเหล่านี้ไม่ระบุสายรายงาน และไม่ปรากฏในตำราฮะดีษก่อนศตวรรษที่ 7 (.) จึงไม่สามารถจะนำมาพิจารณาสายรายงานได้
นอกจากนี้ ฮะดีษจากบรรดาอะฮ์ลุลบัยตี่แจกแจงรายละเอียดเกี่ยวกับท่อนต่างๆในอะซาน ก็มิได้เอ่ยถึงคำปฏิญาณที่สามนี้แต่อย่างใด ซึ่งก็ทำให้ทราบถึงอะซานในยุคของท่านนบี(.)ได้เป็นอย่างดี.

อย่างไรก็ดี ยังมีฮะดีษมากมายที่ระบุถึงผลบุญอันมหาศาลสำหรับการกล่าวปฏิญาณที่สามاشهد ان علی ولی اللهต่อจากปฏิญาณต่อเอกานุภาพของอัลลอฮ์ และต่อตำแหน่งศาสนทูตของท่านนบี(.) ซึ่งเราจะขอหยิบยกมาโดยสังเขปดังนี้
มีฮะดีษจากท่านอิมามศอดิก()กล่าวว่า หลังจากสร้างชั้นฟ้าและแผ่นดินแล้ว อัลลอฮ์ทรงบัญชาให้มีสุรเสียงปฏิญาณสามประการดังกล่าว[4]
อีกฮะดีษหนึ่งจากท่านอิมามศอดิกเช่นกันอัลลอฮ์ทรงสร้างบัลลังก์อะร็อชและ.... แล้วจึงทรงจารึกไว้ว่า
لا اله الا الله محمد رسول الله علی امیرالمؤمنین
แล้วท่านอิมามศอดิกก็กล่าวต่อไปว่าเมื่อพวกท่านกล่าว  لا اله الا الله محمد رسول اللهจึงควรกล่าว علی امیرالمؤمنین ولی الله ด้วย[5]

เนื้อหาของบางฮะดีษระบุว่า การเอ่ยถึงท่านอิมามอลีต่อจากอัลลอฮ์และท่านเราะซูล ไม่ว่าจะในหรือนอกอะซาน ล้วนเป็นที่อนุมัติและเป็นที่โปรดปรานของพระองค์[6]

แต่อย่างไรก็ดี ด้วยเหตุที่การปฏิญาณที่สามมีข้อสันนิษฐานว่าอาจไม่ไช่ส่วนหนึ่งของอะซาน เมื่อพิจารณาประกอบกับการที่อะซานถือเป็นศาสนกิจประเภทหนึ่ง จึงทำให้ผู้รู้ทางฝ่ายชีอะฮ์เห็นพ้องกันว่า วลีดังกล่าวมิไช่ส่วนหนึ่งของอะซาน แต่อนุญาตให้กล่าวด้วยเหนียตแสวงผลบุญ มิไช่เหนียตว่าเป็นส่วนหนึ่งของอะซานที่ต้องกล่าว.[7]



[1] เชคฏูซี,ตะฮ์ซีบุล อะห์กาม,ดารุล อัฎวาอ์,เบรุต, เล่ม 2, หน้า 60, ฮะดีษ 3.

[2] กอฎี นุอ์มาน ตะมีมี, ดะอาอิมุลอิสลาม, ดารุลมะอาริฟ, เล่ม 1, หน้า 142.

[3] ดู: เชคอับดุลลอฮ์ มะรอฆี,อัสสะลาฟะฮ์ ฟี อัมริลคิลาฟะฮ์,(ท่านเป็นผู้รู้ฝ่ายอะฮ์ลิสซุนนะฮ์ศตวรรษที่เจ็ด หนังสือของท่านเป็นหนังสือเขียนมือที่ยังอยู่ในห้องสมุอซอฮิรียะฮ์ ดามัสกัส.)

[4] บิฮารุลอันว้าร, เล่ม 37,หน้า.ฮะดีษ 295. บท 54./ เชคศ่อดู้ก,อะมาลี,มัจลิสที่ 88. (ดูเหมือนว่าสุรเสียงนี้จะเป็นการขานตอบผู้ที่อยู่ในยุคแห่งอาลัม ซัร. ท่านอิมามบากิร()กล่าวว่า
: ان الله اخذ من بنی آدم من ظهورهم ذریتهم فقال الست ربکم و محمد رسولی و علی امیرالمؤمنین قالو بلی”) อิบนุฏอวู้ส,อัลยะกีน, หน้า 50,55,88.

[5] บิฮารุลอันว้าร, เล่ม 27, หน้า 1, บท 1.

[6] อ้างแล้ว, เล่ม 38, หน้า 318-319 ฮะดีษ 27 บทที่ 67 และเล่ม 27, หน้า 8, และเล่ม 16, บทที่ 10, 1.

[7] ประมวลฟัตวา(รวมภาคผนวก) เล่ม 1, ปัญหาที่ 919 หน้า 519 ระบุว่า اشْهَدُ انَّ عَلِیّاً وَلِیُّ اللَّهِมิไช่ส่วนหนึ่งของอะซาน แต่เหมาะที่จะกล่าวหลัง  اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِด้วยเหนียตแสวงผลบุญ
อายะตุลลอฮ์ ซันญอนี: แน่นอนว่าวิลายะฮ์ของอมีรุ้ลมุอ์มินีนและวงศ์วานถือเป็นส่วนสำคัญของอีหม่าน และอิสลามที่ปราศจากสิ่งดังกล่าวย่อมไม่ต่างจากเปลือกที่ไร้เนื้อหา จึงเป็นการดีที่จะเอ่ยถึงวิลายะฮ์ของท่านและตำแหน่งอิมามที่เชื่อมต่อยังนบีของท่าน และวิลายะฮ์ของบรรดามะอ์ศูมีน ด้วยเจตนาแสวงบาเราะกัตและผลบุญจากพระองค์ โดยพยายามเลี่ยงอย่าให้คล้ายกับประโยคหลักของอะซาน.
อายะฯ มะการิมฯ ให้กล่าวด้วยเหนียตแสวงบาเราะกัตจากอัลลอฮ์ แต่ควรเป็นลักษณะที่ฟังแล้วทราบว่าไม่ไช่ส่วนหนึ่งของอะซาน.

แปลคำถามภาษาต่างๆ