روح و نفس انسان مراحل متعدد و مختلفی دارد.[1] اگرچه روح زن و مرد و نیز بر اساس آیاتی مانند آیه 98 سوره انعام، روح افراد و نژادهای مختلف همگی از یک «نفس واحده» سرچشمه گرفته و از این نظر با هم تفاوتی ندارند؛ اما در دنیای مادی و هنگامی که روح با بدن ارتباط می‌گیرد، ممکن است آن دو بر هم تأثیر متقابل داشته باشند.[2]

«بدن» مادی بوده و پذیرنده «روح» است، و قهرا روح مناسب با خود را می‌پذیرد؛[3] یعنی تفاوت جزئی بین بدن‌ها ایجاب می‌کند که روح‌ها هم مقداری متفاوت باشند. به عنوان نمونه، تفاوت میان بدن مرد و زن موجب می‌شود، روح آنها نیز تفاوت‌هایی داشته باشند؛ لطافت بدن زن باعث می‌شود تا او روح لطیف‌تری نسبت به مرد داشته باشد، و قدرت بدنی مرد متناسب با داشتن روح قوی‌تری است.

[1]. ر. ک: مراحل وجودی نفس.

[2]. ر. ک: رابطۀ روح و بدن.

[3]. ر. ک: حدوث جسمانی نفس و آیات و روایات.