لطفا صبرکنید
بازدید
7951
آخرین بروزرسانی: 1392/07/30
کد سایت fa35384 کد بایگانی 42794 نمایه مفوضه و قدریه
طبقه بندی موضوعی قضاء و قدر
برچسب اشاعره|معتزله|مفوضه|قدریه|جبریه
خلاصه پرسش
آیا منکرین تقدیر اهل تفویض‌اند؟
پرسش
آیا منکرین تقدیر اهل تفویض‌اند؟
پاسخ اجمالی
به صورت مطلق نمی‌توان گفت هر کس منکر تقدیر است اهل تفویض است؛ زیرا قدریه و تقدیر دارای معانی مختلف است. توضیح این‌که در برخی از اخبار و روایات «قدریه» به کسانی اطلاق شده است که کارهای بنده را مشمول قضا و قدر نمی‌‌دانند، بلکه تمام کارها را معلول اراده استقلالی بنده می‌‌‌دانند و می‌‌گویند خداوند هیچ دخالتی در کارهای بندگان ندارد. این دیدگاه منسوب به اکثر معتزله است که مفوضه و اهل تفویض هستند.
در برخی دیگر از اخبار و روایات «قدریه» به گروهی اطلاق شده است که می‌‌‌گویند تمام کارهای بندگان چه خیر، و چه شر از خداوند متعال صادر می‌‌شود و مخلوق او است و به تقدیر و اراده او واقع می‌شود و قدرت بندگان هیچ دخالتی در انجام کارها ندارد. این دیدگاه منسوب به اکثر اشاعره است که جبریه هستند.
هر چند قدریه در روایات بر هر دو گروه «جبریه» و «مفوضه» اطلاق شده است، اما در بیشتر روایات در معنای تفویض استعمال شده است. در هر صورت دیدگاه جبر و تفویض هر دو باطل هستند و آنچه حق است دیدگاه «امر بین الامرین» است که شیعه دوازده امامی آن‌را قبول دارند.[1]
نتیجه: با توجه به این‌که قدریه به هر دو معنای جبر و تفویض، در روایات، استعمال شده است نمی‌توان به طور مطلق گفت منکرین تقدیر، اهل تفویض هستند، یا اهل جبر، بلکه اگر معنای اول – که به معنای تفویض است - را در نظر بگیریم، منکرین تقدیر منکرین تفویض نیز خواهند بود. اما اگر معنای دوم – که به معنای جبر است - را قبول کنیم منکرین تقدیر، اهل تفویض خواهند بود. البته قائلین به «امر بین الامرین» در عین انکار تقدیر (به هر دو معنایی که گذشت) منکر تفویض نیز هستند. [2]
 

[1] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 15، ص 200، دار الحدیث، قم، چاپ اول، ‏1429ق.(پاورقی).
[2]. چه تقدیر به معنای تفویض باشد یا به معنای جبر باشد.