آیا علم حضوری و حالات درونی با واسطه حواس به دست می‌آیند؟

Question

با توجه به تعریف علم حضوری: «قد یعلم الإنسان بشیء علماً مباشراً من دون توسط شیء بینه وبین المعلوم، الذی یکون حاکیاً له» علم انسان به حالاتش مانند: تشنگی و گرسنگی و شادی و غم و... مگر به واسطه حواسش صورت نمی‌گیرد، و مگر این حواس واسطه ادراک نیستند، حال به نظر می‌رسد این با تعریف علم حضوری در تناقض است.

SomeUser · Accepted Answer

علم انسان به حالات درونی ؛ مانند تشنگی و گرسنگی و .... به واسطه حواس صورت نمی گیرد ؛ زیرا یا باید با حواس ظاهری صورت گیرد یا حواس باطنی و انسان غیر این دو ، حواس دیگری ندارد. اگر حالات درونی انسان با حواس ظاهری یا باطنی درک گردد ، باید تشنگی دارای یکی از خواص محسوسات باشد ؛ یعنی دارای رنگ ، بو ، مزه ، نرمی و ... در حالی که چنین نیست. بنابراین علم و اگاهی انسان به حالات درونی خود از راه علم حضوری است ؛ یعنی خود وجود تشنگی پیش نفس ما حاضر است ؛ نه این که صورتی از ان پیش نفس حاضر باشد و نفس از راه ان صورت ، به تشنگی اگاهی یابد.