سوره مزمل از سوره
های مکی است، و بیست آیه دارد.(البته از نظر اهل مدینه، هیجده آیه دارد، و نزد مردم بصره نوزده آیه، و نزد دیگران بیست آیه). بعضى از مفسّران گفته
اند تمام آن در مکّه نازل شده، بعضى گفته
اند در مدینه، و بعضى هم گفته
اند که برخى از آن مکّى و برخى هم مدنى است.
[1]
البته لحن آیات سوره با سوره
هاى "مکى" همخوان
تر است؛ لذا احتمال نزول آن در "مدینه"، بعید به نظر می
رسد.
[2]
محتواى این سوره را می
توان در پنج بخش خلاصه کرد:
1. ابتدا پیامبر(ص) را به قیام شبانه براى عبادت و تلاوت قرآن دعوت می
کند، و جهت آمادگى براى پذیرش یک برنامه سنگین آماده می
سازد.
2. سپس پیامبر را به صبر و شکیبایى و مقامت و مدارا با مخالفان در آن مقطع خاص ابتدای رسالت دعوت می
کند.
3. بحث
هایى پیرامون معاد، و ارسال حضرت موسى(ع) به سوى فرعون، و سرکشى فرعون در برابر دعوت موسی و سپس عذاب دردناک فرعون را مطرح می
سازد.
4. دستورات شدیدى را که در آغاز سوره پیرامون قیام شبانه آمده است، به جهت گرفتاری
هاى مسلمانان تخفیف می
دهد.
5. و سرانجام در آخرین بخش سوره، بار دیگر دعوت به تلاوت قرآن، و خواندن نماز و دادن زکات و انفاق فى سبیل اللَّه و استغفار می
نماید.
[3]
فضایل سوره مزمل
پیامبر(ص): «هر کس سوره مزمل را بخواند سختی
ها در دنیا و آخرت از او برداشته می
شود».
[4]
امام صادق(ع): «هر کس سوره مزّمّل را در نماز عشا یا در پایان شب تلاوت کند، علاوه بر آن سوره، شب و روز نیز گواهان او هستند و خداوند او را با زندگى پاک زنده می
دارد و با مرگى پاک می
میرد».
[5]
[1]. طبرسی، فضل بن حسن،
مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، ج 10، ص 565، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[2]. مکارم شیرازی، ناصر،
تفسیر نمونه، ج 25، ص 161، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
[4].
مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 10، ص 565.