«اِباحه» و «مباح» از ریشه «بَوح» در لغت، به معانی آشکار کردن چیزی
[1] و اجازه دادن
[2] است. مباح در شریعت اسلام از احکام پنج‌گانه است و به کاری گفته می‌شود که انجام و ترک آن از نظر شارع یکسان است و مدح و ذمّى و پاداش و کیفری در هیچ‌کدام نباشد.
[3] در مباح به این معنا؛
[4] مکلّف بین فعل و ترک، بدون رجحان یکی بر دیگری مخیّر است.
مباح کردن چیزی؛ در اصل، حقّ خدای متعال است که آفریننده هر پدیده و مالک آن است و این حق برای غیر خدا مشروط به اذن و جعل او است؛ مانند رسول خدا(ص) و امامان معصوم(ع) که خداوند، حقّ اباحه را به آنها داده است.
خلاصه؛ پیشینه فقهی مباح را می‌توان از هنگامی دانست که خدای متعال احکام تکلیفی را برای مردم وضع کرده که این موضوع در دین اسلام بیشتر نمود پیدا کرده است.
[1]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 3، ص 311، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410ق.
[2]. بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، ص 4، انتشارات اسلامی، تهران، چاپ دوم، 1375ش.
[3]. ر.ک: جمعی از پژوهشگران زیر نظر هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ج 1، ص 204، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، قم، چاپ اول، 1426ق؛ سعدی، ابو جیب، القاموس الفقهی لغة و اصطلاحا، ص 42 – 43، دار الفکر، دمشق، چاپ دوم، 1408ق.
[4]. اباحه دارای چند معنا است که یکی از آن معانی همان است که گفته شد. ر.ک: واژه فقهی «اباحه»، به آدرس اینترنتی:
http://www.wikifeqh.ir
