Baxanların
7329
İnternetə qoyma tarixi: 2011/10/24
Saytın kodu fa1138 Arxiv kodu 17430
Sualın xülasəsi
Qibti bir kişinin Musa (əleyhissalam) tərəfindən öldürülməsi onun isməti ilə necə uyğun gəlir?
Sual
Quranda haqqında danışılan həzrət Musa (əleyhissalam) qibtili bir kişini öldürür. Belə olan halda Musa (əleyhissalam) məsumdur, ya yox?
Qısa cavab

Bütün ilahi peyğəmbərlər (müxtəlif dərəcələrlə) məsum, kamal həddində  Allaha ən yaxın insanlardır. Onların digər adi insanlardan daha çox  yüksək vəzifələri vardır. Bundan əlavə, onlar Allahdan qeyrisinə olan hər bir diqqət  nəzəri böyük günah sayırlar.

Başqa tərəfdən İslam alimləri  mütəfəkkirləri həzrət Musanın (əleyhissalam) ismətini  onun bir nəfər qibtini (fironçunu) öldürməsi hadisəsini müxtəlif açıqlamalarla izah etməyə  aydınlaşdırmağa çalışırlar.

Bu hadisə haqqında alimlərin ən mühüm nəzərləri budur ki, hadisədə həzrət Musanın (əleyhissalam) günahı yoxdur  təkcə bəyənilməmiş bir  görmüşdür. Amma, öldürülmüş qibti kişi haqqında isə nəzərləri budur ki, o zaman onun öldürülməsi heç  günah sayılmırdı, amma yaxşı olardı ki, Musa (əleyhissalam) bu işi tez görməmiş olaydı.

Quranın bu hadisə haqqındakı ifadələri  həzrət Musanın (əleyhissalam) isməti ilə heç  fərqli deyildir. Belə bir mövzuda İmam Rza (əleyhissalam) ilə Məmun arasında bəhs olur  Məmun  Musanın (əleyhissalam) Quranda dediyi bu ayələri gətirir: Bu, Şeytan əməlindən idi. O, düşmən  açıq-aydın yoldan azdırandır.” Yaxud, İlahi! Mən özümə zülm etdim, məni bağışla!” - İmam Rza (əleyhissalam) cavabında buyurur: “Quranda Musanın (əleyhissalam) dilindən deyilmişBu, Şeytan əməlindən idiifadəsi əslində, bir-biri ilə savaşan iki kişiyə aiddir. AmmaÖzümə zülm elədimifadəsi, yəni gərək şəhərə daxil olmayaydımdeməkdir. İlahi! Məni bağışla!”isə onu fironçuların gözündən gizlədilməsini istəməsidir.

Ətreaflı cavab

Bu suala cavab verməkdən ötrü bir neçə məsələyə diqqət etmək lazımdır:

A) İsmət haqqında qısa məlumat;

İsmət sözü ərəb lüğətində hifz, pak olmaq  bir şeyə əl atmaqdır.[1] Kəlam elminin terminologiyasında isə elə bir lütfdür ki, hər kəsdə olsa, onun vasitəsi ilə itaəti tərk etməz  imkanı olduğu halda günaha meyli olmaz.[2]

B) Peyğəmbərlərdə ismətin lazım olmasına bir neçə dəlil;

1.Əgər ilahi peyğəmbərlər məsum olmasalar ilahi hədəfin ziddinə olarlar. Çünki, peyğəmbərlərin göndərilməsində məqsəd odur ki, insanları onların əsl məsləhət  zərərlərinə olan mövzulardan agah etsinlər  bununla da, bəşərin təlim-tərbiyəsi  onların dünya  axirətdə kamal  səadətə tərəf çatmaları üçün müqəddəmələri hazır etsinlər. Bu məqsəd isə peyğəmbərlərin isməti olmadan hasil olmaz. Çünki, əgər hər hansı peyğəmbər günah  etsə bizim ona tabe olmağımızın vacibliyi şübhəli görünür. Əgər bir işdə peyğəmbərin yolu ilə getməsək, onda peyğəmbərlərin göndərilməsi hədəfi aradan getmiş olur. Başqa tərəfdən isə peyğəmbərə tabe olmamağın özü böyük günahdır.

2. İstər peyğəmbərliyə seçilməzdən əvvəl, istərəsə  sonra, hər hansı peyğəmbərin günahı, xalq arasında ona qarşı nifrət  itaətsizliyə səbəb olar. Bu  digər müxtəlif dəlillərə əsaslanaraq demək olar ki, peyğəmbərlərin məsum olması qətidir.

C) Həzrət Musanın (əleyhissalam) isməti bəzi Quran ayələrinin zahiri ilə məsələn, qibti bir kişini öldürməsi ilə necə uyğun gələ bilər?

Quranda oxuyuruq: “(Musa) şəhərə əhalisibərsizkən (günorta istirahət vax) girdi. Orada iki nəfərin vuruşduğunu gördü. Onlardan biri öz adamlarından (yəhudilərdən), digəri isə düşmənlərindən (qibtilərdən) idi. (Musanın) adamlarından olan kəs düşməninə qarşı ondan imdad istədi. Musa onuli, yaxud əsa ilə) vurub öldürdü və dedi: "Bu, Şeytan əməlindəndir. Həqiqətən, o, açıq-aşkar bir düşməndir, (insa haqq yoldan) azdırandır! (Musa) dedi: "Ey Rəbbim! Şübhəsiz ki, mən özüm-özümə zülm etdim. Buna görə məni bağışla! (Allah Musa) bağışla. Həqiqətən, O, (bəndələrini

Başqa dillərdə Q tərcümələr