Ətraflı axtarış
Baxanların
6761
İnternetə qoyma tarixi: 2012/04/18
Sualın xülasəsi
Həcdə qurbanlıq etməyin fəlsəfəsi nədir?
Sual
Bəqərə surəsinin 190- dan 196- a qədər ayələrində deyilib hər kəs təməttü ömrəsindən həccə qayıda hər nəyə gücü qüdrəti və qüvvəsi çatır dəvədən, öküzdən və qoyundan qurbanlıq etsin. Bu qədər heyvan kəsmək xalqın hansı dərdinə dərman edir. İbadi rəsmlər və adətlər ki, xalqın bir dərdinə dərman etmir, nə dərdə dəyir? Bu rəsm (qanun) nə təkcə bir dərdə dərman etmir bəlkə bədbəxt ərəb üçün gigenik cəhətdən yüz faiz prablemləridə olub?
Qısa cavab

İslamın bütün qanunları və göstərişləri məxluqatın xeyrinə çox dəqiq hikmətlər əsasındadır.

O cümlədən İslamın hökmlərindən və qanunlarından biri budur ki, hacılara vacibdir qurban bayramı günündə mina adlı yerdə qurbanlıq etsin. Həcdə qurbanlıq etməyin hikmətlərindən bəzilər bunlardan ibarətdir: Hacıların nəfsani istəklərini qurbanlıq etməyə və əmmarə nəfsi zibh etməyə diqqəti, təqvanı və Allaha yaxınlığı ələ gətirmək, kasıblara və kimsəsizlərə kömək və.... hətta qurbanlıq ətlərindən heç bir istifadə olmayan halda da bu hikmətlərdən bəzilərini ələ gətirmək olar.

Xoşbəxtlikdən son illərdə Məkkənin heyvan kəsilən yerlərində bir çox imkanat hazırlanıbdır. Ətləri dondurmağa və bu ətlərə kasıbların ehtiyaclarını ödəməklə bir çox həddə israfın qarşısı alınıbdır. Baxmayaraq ki, bu uğurlar müvəffəqiyyət yüz faizlik mərhələyə yetişməyib amma bu yolda böyük uğurlar əldə olunubdur. Yüz faizlik istifadə mərhələsinə az fasilə qalıbdır.

Ətreaflı cavab

O cəhətdən ki, İslamın hökmlərini və qanunlarını qoyan hikmətli Allahdır. İslamın bütün qanunları və göstərişləri məxluqat üçün xeyirli çox dəqiq hikmətlər əsasında yaranıbdır. Mümkündür biz onların bir çox hikmətlərindən və səbəblərindən xəbərdar olmayaq. İslamın hökmlərindən və qanunlarından biri budur ki, o kəslər ki, təməttü və Quran həcci yerinə yetirirlər qurban bayramı günündə Minada qurban kəsmələri vacibdir.[1]

İslam dünyasının alimləri ayələrdən və rəvayətlərdən istifadə etməklə həcdə qurbanlıq etmək üçün müxtəlif fəlsəfələr və hikmətlər bəyan ediblər ki, burada onlardan bəzisinə işarə edirik:

  1. Qurbanlıq etmək nəfsani istəklərlə mübarizə senbuludur.

Qurban bayramı günündə hacıların qurbanlıq etməsi nəfsani istəklərin qurbanlığı və əmmarə nəfsin zibhinin (başın kəsmək) senbuludur. Necə ki, Allahın həzrəti İbrahimə (ə) həzrəti İsmailin (ə) zibhi haqqında verdiyi göstəriş bu məqsədlə olubdur.

O həzrət bu əməlin sayəsində övlada qarşı məhəbbət ki, nəfsin köklü və möhkəm bağlılıqlarındandır mübarizə etsin. Allahdan itaət etməklə nəfsani bağlılıqları qırsın. Buna əsasən bu göstərişdən itaət etməyin həzrəti İbrahimin (ə) və həzrətio İslamailin (ə) nəfsin bağlılığları zindanından azad olmaqda böyük rolu olub və onların Allah yolunda dərəcəsini ucaldıbdır.

Hacılarında qurbanlıq etməsi dünya tələblik, mal pərəstlik zindanından azad və maddi dünyəvi bağlıəlıqlardan açılmaq üçün nəfslə bir növ mübarizədir.[2]

  1. Təqva əldə etmək və Allaha yaxınlaşmaq .

Quranı məcid bu barədə buyurur: "Bu qurbanlıqların ətləri və qanları heç vaxt Allaha yetişmir bəlkə Allaha yetişən şey təqva, pərhizkarlıq və siz bəndələrin əməllərinin paklığıdır..."[3] çünki Allahın qurbanlıq ətinə ehtiyacı yoxdur, çünki o nə cismdir və nə də ehtiyaclı, o kamil və hər cəhətdən sonsuz bir varlıqdır.

Başqa sözlə desək: Allahın qurbanlığı vacib etməkdən məqsədi odur ki, siz təqva yollarını getməklə kamil bir insan yolunda və istiqamətində qərar tutasınız. Gün bə gün Allaha daha yaxın olasınız. Bütün ibadətlər tərbiyət məktəbinin sinifləridir. Qurbanlıq insanlara isar, fədakarlıq, güzəşt və Allah yolunda şəhid olmaq üçün hazırlıq dərsini örgədir.

Habelə qurbanlıq etmək kasıbları və ehtiyaclılara kömək etmək dərsini örgədir.[4]

Təkcə əgər deyilən hikmətlərə diqqət etmiş olsaq, hətta qurbanlıq ətlərindən heç bir istifadə olmayan halda bu hikmətlərdən bəzilərini əldə etmək olar.

  1. Kasıblara kömək etmək (onlara yemək vermək).

Quran ayələrindən yaxşı istifadə olur ki, qurbanlığın hədəflərindən biri budur ki, onun ətindən lazımı istifadələr olsun. həm qurbanlıq edən ondan istifadə etsin həm də ehtiyaclı kasıblar.[5]

Bu dəyərli hədəfə əsasən müsəlmanlar edə bilməzlər qurbanlıq ətləri Minada yerə atsınlar ki, iyləsin və yaxud torpağa bastırsınlar. Bəlkə müqəddəs Mina torpaqlarında qurbanlıqdan ələ gələn ətləri birinci dərəcədə o yerin ehtiyaclı insanlarına versinlər, əgər həmin gün o yerdə ehtiyaclı tapılmasa, gərək o ətləri başqa məntəqələrə daşısınlar və ehtiyaclı insanların ixtiyarına versinlər. Hətta bu hikmətə əsasən əgər bu ətlər vaxtında ehtiyaclı insanların əlinə çatmasa və xarab olsada, qurbanlıq lazım deyil demək olmaz. Bəlkə müsəlmanlar çalışmalıdırlar inkişaf etmiş imkanlardan istifadə etməklə bu böyük sərvəti tez bir vaxtda ehtiyaclı insanların ixtiyarına qoysunlar.

Başqa sözlə desək: Kasıbların əlinə çatmadığı üçün qurbanlıq etməyin demək olmaz. Bəlkə demək lazımdır qurbanlıq etmək vacibdir və onun hikmətlərindən biri bu ətdən fəqirləri istifadəsidir, lazım olan imkanatı hazırlamaq lazımdır.

Xoşbəxtlikdən son illərdə Məkkəni heyvan kəsilən yerlərində bir çox imkanat hazırlanıbdır. Həccin rəhbərliyi (işçiləri) bir çox həddə müvəffəq olublar bu ətləri dondurmaqla israfın qarışısını alıb və onları ehtiyaclı insanların istifadəsinə çatdırsınlar. Baxmayaraq ki, bu uğurlar yüz faizlik mərhələyə yetişməyibdir. Amma bu yolda böyük uğurlar əldə olunubdur. Yüz faizlik istifadə mərhələsinə az fasilə qalıbdır.



[1] - Mənasik həcc (Əlməhşi lil- İmam Xomeyni: s 100 Mənasik həcc (lil Xomeyni), s 16.

[2] - Porsimani Quran saytından götürülüb.

[3] - Həcc surəsi, ayə 37.

«لَنْ يَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها وَ لكِنْ يَنالُهُ التَّقْوى‏ مِنْكُمْ»

[4] - Təfsir nümunə, cild 14, səh 107.

[5] - Təfsir nümunə, cild 14, səh 83.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Səcdəyə getdiyimiz zaman hansı üzv əvvəl yerə dəyməlidir?
    6386 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/09
    Səcdə namazın vacib hissələrindəndir və vacib və müstəhəm şərait və hissələrə malikdir; o yerlər ki, səcdədə müstəhəb hesab olur, odur ki, kişi səcdəyə getdiyi zaman ilk növbədə əllərini, qadın isə əvvəl dizlərini yerə qoymalıdır.[1]
  • İmam Əli (əleyhis-salam) sübh namazında zərbətlənən zaman İmam Həsənlə Hüseyn orada idilərmi?
    9605 تاريخ بزرگان 2012/03/14
    Əli (əleyhis-salam) zərbətləndiyi zaman Həsənlə Hüseyn (əleyhiməs-salam)-ın onun yanında olması ilə əlaqədar çoxlu rəvayət gəlmişdir. Buna görə də bu bəhsdə bir neçə ehtimal verilir: 1. İmam Əli (əleyhis-salam)-a məsciddən kənarda zərbə vurulmuşdur. Bu ehtimala əsasən demək olar ki, həmin anda Həsənlə Hüseynin Əli (əleyhis-salam)-ın yanında ...
  • Sualın xülasəsi: İmamlar (ə) və alimlər baxımından namazın ilk vaxtında qılınmasının savabını bəyan edin.
    6814 Hədis elmləri 2012/04/18
    Namzın ilkin vaxtında qılınmasının çoxlu sayda savab və təsirləri bəyan edilmişdir. Məsələn: Namzın savabının iki qat olması, İlahi məhəbbətini qazanmaq və s... Alimlər də bu mövzuya diqqət etməklə insanları namzın ilkin vaxtında qılınmasına çağırmışlar. Bunu Allaha yaxınlaşma və seyri sluk üçün ən mühüm əsaslardan hesab ...
  • Seçilmiş dörd qadının və onların atalarının adı nədir?
    14315 تاريخ بزرگان 2011/09/11
    Övliya və saleh insanların arasında elə qadınlar olub ki, bəşərin tarixi boyu, tövhid və İlahi hədəflər yolunda çoxlu fədakarlıq ediblər və onların adı həmişə bəşərin qara tarixində parlayır. Amma İslami rəvayət və mənbələrdə uca dərəcəli, şərəfli və üstün dörd qadının adı qadınların ən üstünü və behişt qadınlarının üstünü olaraq çəkilmiş ...
  • Şəhid Dəstğeybin kitabları etibarlıdırmı?
    8256 تاريخ بزرگان 2011/06/27
    Əzəmətli şəhid Ayətullah Seyyid Əbul- Hüseyn Dəstğeyb Şirazi şiə aləminin alimlərindən və müctəhidlərindən biri olmaqla yanaşı arif bir insan olubdur ki, fiqh, ilahiyyat, əxlaq, irfan və... elmlərdə mütəxəssis olub onun kitabları və əsərləri ümumi şəkildə etibarlı və istifadəyə yararlı eyni zamanda təsirlidir. Əlbəttə bu məsələyə diqqət etmək lazımdır ki, məsum ...
  • Oruc tutumayan müsəlman üçün yemək və içməli su hazırlayıb verməyin hökmü nədir?
    5902 Cürbəcür 2015/05/30
    Əgər oruc tutmayan şəxsin şəri üzürü varsa və ya oruc tutmaq vacib deyilsə (məsələn, xəstəlik üzündən oruc tuta bilmir) bu əməlin iradı yoxdur. Əgər qüdrəti olan halda, qəsdən oruc tutmursa və xeç bir üzrü yoxdursa, bu iş günahdır və imkan həddində o şəxsi orucu tərk etdiyinə görə ...
  • Əbu Əli Sina nə üçün məntiq kitabında sıralamanı əvəz etdi?
    6941 İslam fəlsəfəsi 2011/10/03
    İbn Sina məntiqdə iki növ yenilik etmişdir:1.             Məntiq məsələlərində yenilik2.             Məntiqin yazılış quruluşunda yenilikİkinci növ yenilik məntiqin yazılışında onun iki düşüncə tərzinə dəlalət edir. Birinci düşüncə məntiqin bəzi məsələlərinin ...
  • Həzrət Məryəm (əleyha salam)-ın aləm qadınlarından üstün edilməsinin (ayədə) qeydsiz-şərtsiz olmasına diqqət yetirməklə həmin ayəni rəvayətlə necə məhdudlaşdırmaq olar?
    7192 تاريخ بزرگان 2012/04/09
    “Aləmin” kəlməsinin Qurani-Kərimdə işlədilmə yerlərinə və müfəssirlərin bu barədəki nəzərlərinə diqqət yetirməklə məlum olur ki, bu kəlmə yalnız zamanın bir dövründə olan insanlara məxsus edilir. Əhli-sünnət kitablarının bir çox yerlərində də ayələrə rəvayət vasitəsi ilə qeyd vurulur. Həmçinin həm əhli-sünnət, həm də şiə təfsirlərinin bir çox yerlərində ...
  • Bilmək istərdim sünnülər xüsusiylə də vəhhabilər hansı dəlilə əsasən deyirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy aldıqlarında məsumdurlar nəinki hər bir halda?
    9291 Qədim kəlam 2012/10/09
    Sünnülərdən bəzi tayfaları (Həşəviyyə və Sələfilər kimi) Qurandan dəlil gətirmək həzrət Adəm və onun behiştdən çıxarılmasını bildirən ayələr kimi, dəlil gətirirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy və risalətlərinin təbliği zamanı məsumdurlar və digər hallarda günahkar və səhvə də yol verirlər. O cümlədən, Sələfilər (Vəhhabilər) də bildirirlər ...
  • Əqd xütbəsinin fəlsəfəsin bəyan edin?
    8301 Əxlaq 2011/10/30
    İslam nəzərindənevlənmək ailənin və təbii olaraq ictimaiyyətin təşkili üçün bir müqəddəs əhd və peymandır və bir çox əsərlərə və nəticələrə malikdir o cümlədən: Cinsi meyli təmin etmək, nəslin törənməsi, insanın təkamüli, rahatlıq paklıq və iffət, hisslərin möhkəmlənməsi və bir çox başqa faydalardır. Bu müqəddəs əhdi peyman Allah Taalanın müəyyən etdiyi ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164825 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164349 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119884 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113939 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111088 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94230 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54926 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54632 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46311 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45920 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...