بر اساس تعالیم دینی، خدا تمام موجودات عالم را مسخر انسان نموده است:[1]
از آنجا که امام(ع)، مظهر انسان کامل است،[4] تمام موجودات در تسخیر او بوده و از این نگاه، امام(ع)، امام تمام آنها به شمار میآید. به این معنا که از میان موجودات این عالم، انسان و اجنه دارای موقعیت و جایگاه ممتازی هستند و توانایی بهرهمندی از تمام فیوضات امامان(ع)، مانند نقش هدایتگری آنحضرات را دارند،[5] اما سایر موجودات از این جهت که دمیدهشدن روح حیات در کالبد نظام هستی وابسته به وجود امامان است، از این جهت میتوانند از منبع فیض این انسانهای کامل بهرهمند شوند:
البته تمام مخلوقات خدا شعوری مخفی و بالقوّه دارند که با اذن خدا میتواند بالفعل و فعّال شود. بر این اساس، روایات متعددی وجود دارد که از بالفعل شدن این قدرت بالقوّه در نزد پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) و شهادت دادن به نبوت پیامبر(ص) و امامت ائمه(ع) حکایت دارند.[8]
[1]. «تمام موجودات مسخر انسان»، 83446.
[2]. حج، 65.
[3]. جاثیه، 13.
[4]. «تفویض امور جهان به ائمه اطهار(ع)»، 31671؛ «چهارده معصوم؛ مظهر و تجلّی صفات خداوند»، 58189؛ «اختلاف حالات انسان کامل»، 351؛ «توانایی انسان در رسیدن به کمال الهی»، 34607.
[5]. «ورود مار به مسجد کوفه و گفتگوی او با امام علی(ع)»، 94654؛ «علت ترس اجنه از امام علی(ع)»، 114122؛ «کمک جنیان و فرشتگان به امام حسین (ع) در روز عاشورا»، 6983.
[6]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 615، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[7]. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ص 85، قم، اسوه.