Please Wait
11762
Mənim bildiyimə əsasən, bu məsələ açıq şəkildə əl çatılan mənbələrin heç birində (misal olaraq Əl- irşadda) bəyan olmayıbdır. Hətta bu məsələni ilk dəfə rəvayət edən, yəni "Kamili- bəhayi" kitabının müəllifi İmadəddin Təbəri bu məsələni ibhamla və bu qızın adını qeyd etmədən gətiribdir. (Fərz edirik ki, bu ravi öz- özlüyündə düz danışandır. Çünki sənəd verən ravilərin silsiləsində, bu düz danışmaq və əminlik müşahidə olunmur). Digər tərəfdən, təbəqatul- kubra və... kimi mənbələrə əsasən belə gəlibdir ki, imam Hüseynin qızı Səkinənin kifayət qədər yaşamaq və hətta övlad sahibi olmaq şansı var idi. Bu məsələləri oxumaqla həqiqətən təəccübləndirdim. Siz düşünürsünüz ki, bu qızın olmasını və bu hadisəni təsdiqləmək üçün kifayət qədər sübutlar varmı?
Tarixçilərin çoxu kitablarında imam Hüseyn (ə)- ın Rüqəyyə, Fatimeyi- Suğra və ya digər adda azyaşlı qızının olmasına ad çəksələr də, amma kitabların bəzisində bu balaca qızın həyatı və şam xarabalığında onun qəmli əhvalatı bəyan olubdur.
Bizim tarixi və rəvayi mənbələrdə bu məsələyə sübutlar da var. Biz nümunə olaraq onların ikisinə işarə edirik:
Birinci sübut: Zeynəb (ə) Kufədə qardaşı imam Hüseyn (ə)- ın kəsilmiş başını görən zaman şerlər oxudu ki, onların birində belə deyir: "Ey qardaşım! Kiçik Fatimə ilə danış ki, qəlbi dayanmağa az qalıb."
İkinci sübut: İmam Hüseyn (ə) həyatını son anlarında Şümrlə qarşılaşan zaman, belə buyurdu: "Zeynəbim!
Səkinəm! Övladlarım, məndən sonra kim sizə rəhbərlik edəcək? Rüqəyyəm! Ummu Gülsümün! Siz Allahımın əmanətlərisiz. Bu gün vədə yaxınlaşıbdır.
Şeyx Mufid yazır: Səkinə imam Hüseyn (ə)- ın qızlarından biridir. Anasının adı Rubabdır.
Şeyx Təbərisi deyir: Səkinə Hüseyn (ə)- ın qızı, aşura günü on yaşında olubdur.
Buna əsasən, çoxlu kitab Səkinə (İmam Hüseyn (ə)- ın qızı) barəsində yazılıblar.
Bu rəvayətlərdən belə istifadə olur ki, imam Hüseyn (ə)- ın digər qızı Səkinədir ki, o vaxt (Kərbəla hadisəsindən qabaq) evlilik yaşına çatmışdı.
Qeyd olunanların hamısından belə bir nəticə alırıq ki, İmam Hüseyn (ə)- ın qızlarından biri (Rüqəyyə ya Fatimə) Şamda xarabalıqda atası imam Hüseyn (ə)- ın mübarək başının kənarında şəhid olub. Bu qız, atasının şəhid olmasından sonra neçə il yaşayan Səkinədən başqa bir qızıdır.
Tarixçilərin və Kərbəla hadisələrini yazıların çoxu, imam Hüseyn (ə)- ən övladları barəsində yazan vaxt. Fatimə və Səkinə adlı iki qıza işarə edirlər.[1] Bəziləri onlara Zeynəb adını da artırıblar.[2] Digərləri də kitablarında İmam Hüseyn (ə)- ın balaca qızının həyatını və Şam xarabalığındakı onun qəmli əhvalatını bəyan ediblər.[3]
Bizim tarixi və rəvayi mənbələrdə bu məsələyə sübutlar da var. Biz nümunə olaraq onların birinə işarə edirik: Zeynəb Kufədə qardaşı imam Hüseyn (ə)- ın kəsilmiş başını görən zaman, bir neçə şer oxudu ki, onların birində deyir: "Ey qardaşım! Kiçik Fatimə ilə danış ki, qəlbi dayanmağa az qalıb."[4] Bu şer atasının ayrılığına dözə bilməyən belə azyaşlı bir qızın olmasını göstərir.
Daha çox məlumat üçün, Rüqəyyə imam Hüseynin qızı, göstəricisinə, Nömrə 7235 (sayt 7318)- ə baxın.
Tarixi və Kərbəla hadisələrini yazan kitabları araşdırıb və diqqət etdikdə, şiə və sünni tarixçilərin imam Hüseyn (ə)- ın Səkinə adlı qızının olmasını qeyd etdiklərini görürük. Şeyx Mufid yazır: Səkinə imam Hüseyn (ə)- ın qızlarından biridir və onun anasının adı kitabdır.[5] Şeyx Təbərisi də bu məsələni qeyd etməklə, deyir: İmam Hüseyn (ə) onu Abdullah ibn Həsənə (qardaşı oğlu) əqd etdi ki, o (Abdullah) aşura günü şəhid oldu.[6] Məqtətul- Hüseyn kitabında gəlibdir: O əmisi oğlu (Abdullah ibn Həsən) ilə evləndi ki, aşura günü onlar arasında bağlılıq yaranmamışdır qabaq şəhid oldu və onların evliliyindən heç bir uşaq dünyaya gəlmədi.[7] Həmçinin Təbərisi yazır: Səkinə binti Hüseyn (ə) aşura günü on yaşlı olubdur.[8]
Zəhəbi də "Tarixul- islam" kitabında, Səkinəni İmam Hüseyn (ə)- ın qızı yazır və Səkinə (Hüseyn (ə)- ın qızı) adını gətirən kitabların siyahısını qeyd edir[9] ki, təxminən iyirmi kitabdır. Buna əsasən, çoxlu kitab Səkinənin (İmam Hüseyn (ə)- ın qızı) adını qeyd ediblər ki, onların bəzisinin adı mətndə gələnlərdə
N əlavə, səhifənin əlavələrində gətirmişik.[10]
Amma onun yaşı barəsində aydın söz yoxdur. Tarixçilərin sözlərinin hamısından belə istifadə olur ki, o həzrət Kərbəla hadisəsində evlənmişdi yaxud ən azı evlilik yaşında olubdur.
Rəvayətlərdən belə istifadə olunur ki, imam Hüseyn (ə)- ın digər qızı Səkinədir ki, o vaxt (Kərbəla hadisəsindən qabaq) evlilik yaşına çatmışdır.[11]
Qeyd olunan məsələlərin hamısından belə nəticə alınır ki, imam Hüseyn (ə)- ın qızlarından biri (Rüqəyyə ya Fatimə) Şamda xarabalıqda atası imam Hüseyn (ə)- ın mübarək başının kənarında şəhid oldu. Bu qız, atası şəhid olandan sonra neçə il yaşayan Səkinədən başqa bir qızdır.
[1] - Mufid, Məhəmməd ibn Noman, əl- irşad, silsilətu muəllifatu Şeyx Mufid, cild 2, səh 135, Darul- Mufid, Beyrut, 1414 h. İbn Şərh Aşub, Mənaqibi ali Əbi Talib, cild 4, səh 77, Əllamə nəşriyyatı müəssisəsi, Qum elmiyyə çapı. Təbərisi, Əlamul- vəri, cild 1, səh 478, Ali- beyt müəssisəsi, çap birinci, 1417 h. Əz- zübeyri, Müsəb, Qureyşin nəsəbi, səh 59, Darul- maarif, Qahirə, çap üçüncü. Biləzari, Ənsabul- əşraf, cild 3, səh 1288, Darul- fikir, Beyrut, çap birinci, 1417 h. Sebt ibn Covzi, Təzkirətul- xəvas, səh 149, Əhlul beyt müəssisəsi, Beyrut, çap birinci, 1401 h.
[2] - Əl- ərbəli, Kəşful- qummə fi mərifətil- əimmə, cild 2, səh 38, Rəsulinin araşdırması, Təbriz, Suqu Məscidul- came.
[3] - Qummi, Şeyx Abbas, Nəfəsul- həmum, səh 415 və 416, Məktəbətul- heydəriyyə nəşriyyatı, çap birinci, 1379 ş. Əl- iqad, şah Əbdül- əzimi, səh 179, Rəzəvi araşdırması, Mənsurati Firuzabadi, çap birinci, 1411 h. Hairi, Məalis- sibteyn, cild 2, səh 170, Muəssisətun- noman, Beyrut, 1412 h. Qummi, Şeyx Abbas, Muntəhəl- amal, cild 1, səh 807, hicrət nəşriyyatı müəssisəsi, çap dördüncü, 1411 h. Təbəri, İmadəddin, Kamili- bəhayi, cild 2, səh 179, Məktəbətul- Mustəfəvi.
[4] - Məclisi, Məhəmməd Baqir, Biharul- ənvar, səh 45, səh 115,
«…یا اخی فاطم الصغیرة کلمّا فقد کاد قلبها ان یذوبا»
Əl- Qunduzi, Yənabiul- məvəddət, cild 2, səh 421, Əş- şərifur- Rəzi nəşriyyatı, çap birinci, 1371 ş.
[5] - Mufid, Məhəmməd ibn Noman, Əl- irşad, cild 2, səh 37, İslami elmiyyə nəşriyyatı.
[6] - Təbərisi, Əlamul- vəri, cild 1, səh 418, Alul- beyt nəşriyyatı, Mufid, Məhəmməd ibn Noman, Əl- irşad, səh 25, İrbili, Kəşful- qummə, səh 157.
[7] - Musəvi, Əbdür- Rəzzaq, Muqtətul- Hüseyn (ə), səh 397, Bəsirəti sənədləri.
[8] - Həmin.
[9] - Əz- zəhəbi, Tarixul- islam, cild 7, səh 371, Darul- kutubul- ərəbi, Beyrut, Livan.
[10] - Əbul- Fərəcul- İsfəhani, Məqatitul- talibin, səh 91, 119, 133, 167, Əl- Bəlazəri, Ənsabul- əşraf, cild 3, səh 363, İbn Hənnam, Əs- siqat, cild 4, səh 351, Müəssisətul- kutubus- siqafə, Əl- Buxari, Əl- tarixus- səğir, cild 1, səh 273, Darul- mərifə, Livan, Beyrut, Əl- əsfəri, Tarixu xəlifəti ibn Xəyyat, səh 274, Darul- fikr, Beyrut, Məhəmməd ibn Səd, Ət- təbəqatul- Kubra, cild 8, səh 475, Beyrut, Əl- Məzni, Təhzibul- kamal, cild 6, səh 379, Muəssisətur- risalə, İbn Amir, Tarixul- Mədinə, cild 2, səh 52 və cild 29, səh 69. Müxtəlif səhifələrdə, Dəməşq, Darul- fikr, İbn Makula, İkmamul- kamal, cild 4, səh 316 və cild 7, səh 107, Darul- kutubul- islami, Əl- Qahirə, Məclisi, Məhəmməd Baqir, Biharul- ənvar, cild 45, səh 169, səh 47, Beyrut, Qummi, Şeyx Abbas, Muntəhəl- amal, cild 1, səh 547, Hüseyni mətbuatı.
[11] - Mufid, Məhəmməd ibn Noman, Əl- irşad, cild 2, səh 22, tərcümə, Rəsuli Məhəllati, İslami elmiyyə nəşriyyatı, baxın: İmam Hüseyn (ə)- ın övladları.