Ətraflı axtarış
Baxanların
7442
İnternetə qoyma tarixi: 2011/03/06
Sualın xülasəsi
Günahın həqiqət və mahiyyəti nədir və insanın ruhuna nə kimi təsirlər qoyur?
Sual
Mənim sualım budur ki, bizim günahdan olan təsəvvürümüz nədir? Günah insanın özünə və ya başqalarına müəyyən xəsarət vurmasına və ya müəyyən bir haqqın aradan getməsinə səbəb olan bir əməldirmi? Sizin günah barəsindəki təsəvvürünüz nədir və ondan xilas olmaq yolları necədir?
Qısa cavab

Yuxarıdakı sualın cavabı dörd hissədən ibarətdir:

1. Günahın həqiqət və mahiyyəti:

Ərəb dilində günah mənasına olan “ism اثم” və “üsyan” mövlanın əmrindən imtina etmək, xəta və sapmaq deməkdir. Günahkar insan əqlə itaət etmək əvəzinə şəhvət və qəzəbə tabe olur. Belə olan halda hər bir günah əməli törədə bilər, nəticədə özünə xəyanət etmiş olar. Günah əməl şeytanın tələsidir; onun daxili cəhənnəm odu, xarici isə ötəri şəhvət və ləzzətlərdir. Qafil insan ona tamah salaraq əbədi ilahi əzablara düçar olur.

2. Günahın təsirləri

Fərdi və ictimai cəhətdən günahın çox ağır, acınacaqlı və  pis nəticələri vardır. Onun fərdi təsirləri günah edən şəxsin qəlbinin qaralıb qəsavət bağlaması (daşlaşması), ilahi sirlərdən və maariflərdən məhrum olması, qəlbin şeytan üçün (münasib bir) cövlangah və mənzilə çevrilməsi, Pərvərdigar barəsində mərifət əldə etməklə əlaqədar nəfsin (ruhun) hicablar arxasında qalması, Allahla minacatın ləzzətindən məhrum olmaq, ibadətlərin qəbuluna maneçilik, qiyaməti, savabı və axirət mükafatlarını inkar etmək.

Günahın ictimai təsirləri: Cəmiyyətin mənəvi cəhətdən süquta uğrayıb geridə qalması; hətta əgər zahirdə inkişaf etmiş hesab olunan bir cəmiyyət əxlaqi azğınlığa düçar olarsa, əxlaqi və insani dəyərlər zavala sürüklənər, süqut edər.

Günahın mənşəyi:

Böyük din şəxsiyyətləri və görkəmli alimlər cəhalət və qəfləti günah iş törətmək üçün iki əsas mənşə hesab etmişlər. Düşmənin ən mühüm silahı və onun insana nüfuz etməsinin ilk yolu onu qafil etməkdir. Cəhalət də fəsadın mənşəyidir. Yəni insan öz vücud dəyərləri, eləcə də paklıq və iffətin dəyərli əsərləri barəsində cahil, günahın axır-aqibəti barəsində məlumatsız olur və s.

Günahdan xilas olmaq yolu:

Günahdan xilas olmaq üçün bir neçə yol qeyd etmək olar:

a) Tövbə və istiğfar; Allah dərgahına qayıtmaq mənasına olan tövbə həmişə günahın tərk edilməsi niyyəti ilə yanaşıdır və onun bir neçə dərəcəsi vardır.

b) Günahları (və bu əməllər nəticəsində Mövlanın hüzurunda xəcalətli olmağı) daim xatırlatmaq;

ğ) Allahı yada salmaq;

q) İnsanın iradəyə sahib olması.

Ətreaflı cavab

Ərəb dilində “ism اثم” və “üsyan” adlandırılan günah Mövlanın əmr və nəhyi ilə müxalifət etmək, sapma, xəta və inadkarlıq mənasınadır. Yəni Mövlanın və Xaliqin nəzərində bəyənilməz, məzəmmət olunan işləri yerinə yetirmək (bu işlər öz ardınca fəsad gətirdiyi üçün Allah tərəfindən qadağan edilmişdir), yaxud da müəyyən cəhətlərə görə məsləhətə malik olan vacib işlərin tərk edilməsi mənasınadır. Buna əsasən, günah Allah qarşısında bəndəlik və übudiyyətlə tam müxalifdir.

İnsanın yaranış və təbiəti növlərindən biri olan qəzəb və şəhvət qüvvəsi onun əqlinə tabe olmalıdır. Amma günahkar insan əqlini kənara qoyur, şəhvət və qəzəb əqlinin yerinə oturur. Şəhvət və qəzəb hissləri daxildən insana fərman verdiyi zaman günah əməllər onun nəzərində sevimli olacaqdır. Bundan sonra onun gördüyü hər bir iş ya şəhvətin tərəfindən bəyəniləcək, ya da qəzəbə düçar olacaqdır. Buna görə də günah iş törədəcəkdir.

İnsan bir kəsə xəyanət etməsin deyə, daim ehtiyatlı olur, eləcə də özünə xəyanət etməmək üçün ehtiyatını heç vaxt əldən vermir. Əgər bir kəs öz şəhvət qüvvəsini və qəzəb hisslərini əməli əqlinin yerinə keçirtsə, vəhm və xəyalını nəzəri əqlin yerində oturtsa, qəsbkardır və özünə xəyanət etmiş olur. Əgər bir kəs mərifətdə xəyanətkar olsa, əməldə də xəyanətə düçar olacaq və özünün hüquqlarına riayət etməyəcəkdir.[1]

Günah – şeytanın tələsidir:

Əhli-beyt (əleyhimus-salam) rəvayətlərində insanın dünya və maddi vasitələrə bağlılığı “şeytanın tora salmaq və ovlamaq vasitəsi, günahlar da şeytanın səyyadlıq ipləri” ünvanı ilə qeyd olunur. Yəni günahlar elə tələlərdir ki, şeytan onların vasitəsi ilə insanları ovlayır; günah elə zəncir və ipdir ki, onun vasitəsi ilə insanları tora salır. Əlbəttə, onun əlində olan torlar müxtəlif çeşidli, rəngarəng, bəziləri qalın, bəziləri isə nazikdir. Şeytan da hər kəsi xüsusi bir vasitə ilə aldadır. Bəzilərini mal-dövlət və sərvətlə, bəzilərini məqam, mənsəb və şan-şöhrətlə, bəzilərini cinsi qərizə ilə və s.

Cəhənnəm odu heyvani ləzzətlər və şəhvətlərlə qaynayıb-qarışmışdır. Yəni bu tələlərin daxili atəş, xarici isə şəhvət camlarıdır və insan şəhvət camına tamah salmaqla cəhənnəm şölələrinin tələsinə düşür.[2]

Günahın təsirləri:

Günahın ağır təsirləri fərdi və ictimai olmaqla iki qismə bölünür.

1. Günahın fərdi təsirləri aşağıdakılardır:

a) Günah həqiqətdə bir  çirkab kimi ruhu qaraldır. İnsan günah nəticəsində nə yaxşı yatıb istirahət edə bilir ki, mərifətlə yanaşı olan yuxular görsün, nə də ayıqlıqda yaxşı dolanır ki, düzgün elmləri kəşf edərək başqalarına da  səhih təlimləri öyrədə bilsin. Buna əsasən, əgər insanın ruhu qaralarsa, bir çox sirlər ondan gizli qalacaqdır. Halbuki Allah o ruhu ilham mənbəyi qərar vermiş, ona and içmişdir. Demişlər ki, salik (ürfan yolunda çalışan arif) ilahi ilhamların səsini eşitmək üçün çox az danışır və öz yeməklərinə fikir verir. Çünki əgər bir şəxs daxilindəki (qeybi) səsləri eşitmək istəsə, gərək özü sakit olsun və danışmasın.[3]

2. Bir şəxs şeytanın vilayəti dairəsində qərarlaşanda, şeytan vəsvəsələrini qəbul edib onun əsasında əməl edəndə, tədrici olaraq qəlbi onun oylağına çevrilir. O, şeytanin mehmandarı olur. Belə ki, bu mətləb şərif ayələrdə zikr olunmuşdur.[4] Yalan danışan və yalan (şayiə) yayan insanın qəlbi şeytanın mənzilgahıdır. Amma bir kəs həm elmi, həm maddi, həm də əməli məsələlərdə əmanətdar, doğru danışan və vədəsinə sadiq olsa, onun qəlbi heç vaxt şeytanın cövlangahına çevrilməz.[5]

3. Günah insanın mərifət kəsb etməsi qarşısında bir hicab və pərdədir. İnsan günah nəticəsində Allahı unudur. Bu unutqanlıq da nəfsin mərifət hicabına çevrilərək onun bir kəsi tanımasına mane olur.[6]

Əgər bir kəs günah işlərə qurşansa, öz varlığını əbədi olaraq uçuruma süqut etdirir və özünü elə zəncirlərə çəkir ki, artıq heç bir şey, hətta cəhənnəm odu belə bu zəncirləri aça bilməz. Çünki atəş hətta dəmiri belə yumşalda bilir, amma dəmir oda çevrilsə, yəni odun özü də dəmir surətinə düşsə, artıq heç bir şey onu əridə bilməz.[7]

4. Günahın digər bir təsiri budur ki, günahkar şəxs Allahla minacat ləzzətini əldən verir, həmişə “kaş öz ibadətimdən ləzzət almış olaydım!” - deyə həsrət çəkir. Halbuki, günah nəticəsində, qəlbinin daşlaşdığına görə bu zəminləri özündən uzaqlaşdıraraq, aradan aparmışdır. Mərhum Şeyx Səduq dəyərli “Tövhid” kitabında nəql edir ki, bir nəfər imam Riza (əleyhis-salam)-dan soruşdu: “Nə üçün Allah hicab arxasındadır?” Həzrət buyurdu: “O, hicablar arxasında deyil; sizin Onu (qəlb gözü ilə) görmədiyinizə gəldikdə isə, günahlarınızın çoxluğunuza görədir. Bu günahlar bir pərdə kimi sizin fitrət şühudunuzun qabağını alır, insanın fitrət gözü ilə Allahı müşahidə etməsinə mane olur.”[8]

İslam rəvayətlərində günahın hicab olması məsələsi geniş bəyan edilmişdir. Misal üçün, Peyğəmbəri-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih) buyurur: “İnsan günah etdiyi zaman onun qəlbində qara bir nöqtə zahir olur. Əgər tövbə edərək ondan çəkinsə, qəlbi təmizlənir. Yox, əgər yenidən günahı təkrar edərsə, o qara nöqtə çoxalır və axırda bütün qəlbini bürüyüb əhatə edir.”[9]

Həzrət yenə buyurur: “Günahın çoxluğu insan qəlbini puça çıxarıb fasid edir (korlayır).”

İmam Riza (əleyhis-salam)-ın belə buyurduğu nəql olunur: “Günahdan da pis bir şey qəlbi xarab etməz. Qəlb günahdan təsirlənir və tədrici olaraq günah onda təsir qoyur, nəhayət ona qələbə çalır.”

İmam Sadiq (əleyhis-salam) buyurur: “Sizi pəhrizkarlığa, haram işlər qarşısında təqvalı olmağa, ibadətdə ciddiyyətlə səy göstərməyə tövsiyə edirəm! Bilin ki, günahlardan çəkinmədən edilən ibadətin heç bir faydası yoxdur.”

“Nəbəvi” hədisində Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) Əbu Zərə xitab edərək buyurur: “Ey Əba Zər! Dinin əsası günahı tərk etmək, dinin sirri Allaha itaət etməkdir. Bil ki, əgər namaz sayəsində kaman kimi əyilsən, oruc tutmaq nəticəsində həddindən artıq (arıqlayıb) nazikləşsən, heç bir faydası olmaz; yalnız günahı tərk edib təqvalı olduğunuz halda faydalı olar. Ey Əbu Zər! Dünyada haram işləri tərk edərək zahidlik yolunu seçənlər haqq olaraq Allah övliyaları və Onun dostlarıdırlar.”[10]

5. Qiyamətin inkar olunması:

Günah qiyamət əqidəsinə elmin təsirinə mane olur. Yəni mümkündür, bir kəs qiyamətin varlığına alim olsa da, elmi şəhvət çirkablarının layları arasında dəfn olunsun. Belə bir elmin seç bir faydası yoxdur.”[11]

6. “Mütəffifin” surəsində[12] qiyaməti küllü şəkildə inkar edənlərə işarə olunur, sonra buyurulur: “Qiyamətin dəlilləri aydındır; onu yalnız təcavüzkar və günahkarlar inkar edirlər. Onlar heç vaxt ilahi ayələr müqabilində təslim olmur, buna görə ilahi ayələr tilavət olunan zaman onları rədd edərək “bunlar əvvəlki insanların quraşdırdığı əfsanələrdir!” deyirdilər.” Quran tam aşkar şəkildə buyurur: “Onların güman etdiyi kimi deyildir! Çirkin əməlləri və günahları pas kimi onların qəlblərinə oturduğuna görə bu sözləri deyirlər.” Bu ayələrdən gözəl şəkildə məlum olur ki, günah qəlbin səfasını aradam aparır, nəticədə həqiqətlər artıq bu ilahi güzgüdə əks olunmur; halbuki haqq ayələr, məxsusən Allahın varlığı və məad barəsindəki ayələr tamamilə aşkardır.[13]

Günahın ictimai təsirləri:

Günah işlər cəmiyyətin süquta uğramasına, cinayətlərin artmasına səbəb olur. Günah, malik olduğu mənfi təsir və inikaslara görə cəmiyyətin fəal şəxslərinin fəaliyyətinə xələl yetirir, cəmiyyətin irəliləməsinə və tərəqqisinə mane olur. Hətta qərb cəmiyyətlərində də günahkar və qanuna zidd hərəkət edən insanlar cəmiyyətin aşağı təbəqələrindən və ictimai mövqeyə malik olmayanlardandır.

Günahın mənşəyi qəflət və cəhalətdir. Düşmənin ən mühüm silahı və şeytanın insana nüfuz etməsinin ilkin yolu onu qafil etməkdir. Əgər şeytan bir kəsi qafil etsə, artıq müəyyən şeyləri onun gözündə gözəl cilvələndirməyə, cəhli-mürəkkəb icad etməyə yol qalmır. Əgər İblisin vəsvəsələri ilə mətlubun (haqqın) surəti insanın yadından çıxarsa, artıq şeytan asudə olur.

Cəhalət fəsadın yayılmasının mənşəyidir. Həzrət Yusif (əleyhis-salam)-la əlaqədar ayələr göstərir ki, günaha aludə olan eşqlər və cinsi inhiraflar cəhalət və nadanlıqdan qaynaqlanmışdır. İnsanın vücudi dəyərləri barəsində nadanlığı, paklıq və iffətin dəyərli əsərlərinə qarşı cəhalət, günahın axır-aqibətinə dair məlumatsızlıq və nəhayət Allahın əmr və nəhyləri qarşında nadanlıq və s.[14]

Günahdan xilas olmaq yolları:

Günahdan xilas olmaq üçün bir neçə yol zikr etmək olar:

1 - Günahdan tövbə etmək;[15]

2 - İstiğfar etmək (Allahdan bağışlanmaq diləmək);[16]

Tövbə lüğətdə müəyyən bir şeydən qayıtmaq mənasınadır. Yəni bəndə öz Mövlasına doğru qayıtdığı zaman “tövbə etdim” deyir. Allah Qurani-kərimdə bütün möminlərə tövbə etmək göstərişi verir.

3. Günahların yada salınması;[17]

4. Allahı daim yad etmək;[18]

5. İnsanın iradəsi [19] və s.[20]



[1] Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Əxlaqın Quranda mərhələləri”, səh. 332-334

[2] "Nəhcul-bəlağə", 156-cı xütbə; Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Quranda əxlaqın məbdələri”, səh. 318; Molla Məhdi Nəraqi, “Camius-səadat”, səh. 194; Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Təfsiri təsnim”, səh. 400

[3] Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Quranda əxlaq mərhələləri”, səh. 155-159

[4] “Şüəra” surəsi, ayə: 221-222

[5] Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Quranda əxlaqın məbdələri”, səh. 112

[6] “Mücadilə”, surəsi, ayə: 19

[7] Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Əxlaqın məbdələri”, səh. 235-236

[8] “Töhid”, Səduq, səh. 252; Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Quranda fitrət”, səh. 103

[9] “Təfsiri Qurtəbi”, 10-cu cild, səh. 705; “Ruhul-məani”, 30-cu cild, səh. 73

[10] Kuleyni, “Usuli kafi”, 2-ci cild, “günahlar” babı, rəvayət 1 və 13; Məkarim Şirazi, “Pəyami Quran”, 1-ci cild, səh. 360-367; “Əd-durrul-mənsur”, 6-cı cild, səh. 326; Əllamə Məclisi, “Hilyətul-muttəqin”, səh. 98

[11] “Casiyə” surəsi, ayə: 23; Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Təfsiri təsnim”, 2-ci cild, səh. 203

[12] “Mütəffifin” surəsi, ayə: 11-14

[13] Məkarim Şirazi, “Pəyami Quran” təfsiri, 1-ci cild, səh. 361; Fəxri Razi, “Təfsir”, 31-ci cild, səh. 94

[14] Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Təfsiri təsnim”, 3-cü cild, səh. 397; Məkarim Şirazi, Nasir, “Pəyami Quran”, 1-ci cild, səh. 88

[15] “Nur” surəsi, ayə: 31

[16] "Nəhcul-bəlağə", səh. 128, hikmət 409; Molla Əhməd Nəraqi, “Meracus-səadət”, səh. 669; Şəhid Mütəhhəri, “Əxlaq fəlsəfəsi”, səh. 164

[17] Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Əxlaqın məbdələri”, səh. 55-56

[18] Cavadi Amuli, Əbdüllah, “Əxlaqın məbdələri”, səh. 55-56

[19] “Əhzab” surəsi, ayə: 41

[20] Bax: Görünüş: hidayət və ixtiyar, izlal, ruzi əldə etməkdə insanın rolu və sair

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Maliki, yaxud hənəfi məzhəbinin nə kimi iradı vardır?
    9841 Qədim kəlam 2011/09/12
    Əvvəldə aydınlaşdırmaq lazımdır ki, görəsən sizin şiəliyə olan maraq və məhəbbətiniz sadəcə zahiri bir məhəbbətdir, yoxsa möhkəm əqli dəlil üzündən olan məhəbbət? Əgər məhəbbətiniz əqli dəlil-sübut üzündən olsa, digər məzhəb və firqələrin çatışmaz və mənfi cəhətləri sizin üçün öz-özünə aydın olacaqdır. Şiəliyin sair islam məzhəblərindən üstünlüyü və onlardan fərqi bu ...
  • Vəliye fəqihin vəhdətinə rəvayət dəlili hansıdır?
    5108 وحدت و تعدد ولی فقیه 2012/09/01
    Bu sualın cavabında qeyd etmək lazımdır ki, vilayete fəqihin vəhdəti rəvayi dəlillərlə isbat edilmir. Bu rəvayətlər yalnız meyarları bəyan etməklə kifayətlənir və vəliye fəqihin vəhdətinə və sayına işarə vurmamışdır. Bu vəliye fəqihin vəhdəti və sayı bu rəvayətlər əasında icazə verilən və düzgündür və cəmiyyətin dini mütəxəssisləri də ...
  • Qüslün və dəstəmazın əvəzinə təyəmmüm etməyin keyfiyyətini bəyan edin?
    6356 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/13
    Təyəmmün necəliyi: Təyəmmümdə dörd şey vacibdir: 1. Niyyət, 2. İki əli bir yerdə təyəmmüm səhih olan şeyin üzərinə vurmaq, 3. Hər iki əlin içini bütün alına və alının iki tərəfinə çəkmək, ...
  • Səbr və bölgü dəlili necədir və necə əməl edir?
    5256 İslam fəlsəfəsi 2012/03/11
    Səbr və bölgü dəlili müxtəlif elmlərdə, həmçinin fiqh üsulu elmində istifadə edilir və Baxmayaraq ki, həmişə ona istinad etmək olmaz, lakin bir çox hallarda höccətdir. Çünki məntiq kitablarında daha geniş yayılmış isbatların dördlü növləri qeyd edilmişdir. Amma bunun barəsində söhbət açılmır. İlk başda bu dəlillərin terminlərin mənasını ...
  • Hədis elmində Şazz və müəllil hədis hansı məna da işlədilir?
    6578 Hədis elmləri 2015/05/30
    Şazz hədis: O rəvayətə deyilir ki, bir sənədi olsun, amma rəvayəti nəql edənlərin hamısı siqə (inanlmış və dürüst) insanlar olsun. Lakin mətn baxımından məşhurun nəql etdiyi rəvayətlə müxalif olsun. Şazz rəvayətə Nadir rəvayətdə deyilir[1]. Fiqh elmində Şazz adı çox vaxtı o ...
  • Əgər Allah-taala bizi öldükdən sonra yenidən bu dünyaya qaytararsa, biz islah olunarıqmı?
    5789 Qədim kəlam 2011/09/12
    Əvvəla, insanların meyl və istəyi üzündən yenidən bu dünyaya qayıdışı yaradılış sisteminin və ilahi peyğəmbərlərin besətinin əbəs olmasına səbəb olar. İkincisi, bu insanların dünyaya qayıtması fərz olunsa belə, yenidən yaxşı işlər görəcəyi məlum deyildir. Çünki dünya həmin dünya, onlar da hava-həvəslərə malik olan həmin insanlardır. Belə ki, ...
  • Öbəy ibni Kəbin şəxsiyyəti necə idi?
    6001 تاريخ بزرگان 2012/02/09
    Öbəy ibni Kəəb İslam Peyğəmbərinin (s) ən məşhur səhabələrindən olub, şiə və sünnü nəzərə almadan bütün müsəlmanların nəzərində ehtirama sahibdir. Şiə mənbələrində ondan məhdud rəvayətlər var və rical elminin böyükləri, onu Allah Rəsulunun səhabələrindən və vəhy kitabələrindən biliblər. Ondan nəql olmuş rəvayətlərə diqqət edərək onun Əhli- beytə (ə) məxsusən İmam ...
  • Hermonotik nədir və onunla nisbiliyin arasında nə kimi əlaqə vardır?
    5970 Təzə kəlam 2012/09/24
    Hermonotik kəlməsi iki termində işlənir: a) Ümumi termin: Ümumi termində bu kəlmə mətnin təfsiri barəsində aparılan hər növ tədqiqata şamil olur. Buna görə də hermonotik bu zəmində bütün mərhələlərə şamil olur, hətta üsul elmindəki “kəlmə” bəhsi də hermonotik bəhslərdən hesab olunur. b) Xüsusi ...
  • Qadınların məscidlərdə iştirak etməsi barəsində İslamın nəzəri nədir?
    6565 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2012/02/18
    Birinci rəvayətdə məqsəd budur ki, məscid namaz qılmaq və sair ibadətlər üçün ən yaxşı yer olsa da, qadınlar üçün ən yaxşı məscid onların evidir. Çünki belə olan halda naməhrəmlərlə qaynayıb-qarışmazlar. Bu rəvayət qadınların məscidlərdə iştirakını haram hesab etmir. İkinci rəvayətdə buyurulur ki, onlar məsciddə iştirak etmək istədikləri zaman mane olmayın. ...
  • “Səfiri Simurq” kitabını kim yazmışdır? Bunda hansı mətləblər mövcuddur?
    5934 Nəzəri irfan 2012/02/18
    “Səfiri Simurq” kitabının müəllifi Şeyx İşraq adı ilə məşhur olan Şəhabuddin Yəhya ibni Həbəş ibni Əmirək Əbul-fütuh Söhrəvərdidir (rəhmətullahi əleyh).“Səfir” hər növ uzadılmış səsə deyilir ki, hərfləri tələffüz olmadan deyilmiş olsun. Bu da iki dodağın arasından xaric olan sədaya deyilir.[i] “Simurq” da əfsanəvi quşlarının ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    161705 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    150463 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    116535 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    108262 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    93249 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    90073 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    52638 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    42641 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    42415 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    41621 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...