Ətraflı axtarış
Baxanların
12082
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/18
Sualın xülasəsi
Aya südəmər oğlan uşağının sidiyi nəcisdirmi?
Sual
Bir müddət əvvəl ailə məcəlləsində (1385/11/15 tarixində) dini səhifəsində nəcislər barəsində yazmışdı "südərəm oğlan uşağının sidiyi nəcis deyil". Bu hökmün əsl mənbəyi hansı rəvayətdən götürülmüşdür?
Qısa cavab

O məsələ ki, ona işarə etmişsiniz, fiqh kitablarında bu cür gəlmişdir: Əgər bir şeyi südəmər oğlan uşağı ki, donuz südü də yeməmişdir sidiyiylə mundar olarsa bir dəfə onun üzərin

Sü tökülərsə əlbəttə ki, o nəcisin bütün hər bir yerinə çatarsa pakdır və o nəcis olan libası və... sıxmağa ehtiyac yoxdur. Bəs birincisi: Oğlan uşağının nəcisi bu hökmə şamil olmu. İkincisi: Fiqh alimlərinin sözlərində bu ibarətə rastlaşmaq olmu ki, oğlan uşağının sidiyi nəcis deyildir.

Bu məsələdə bütün islamın fiqh alimləri (şiə və sünnü) bir araya gəlmişdirlər. Fəqihlərin bu fətvaya dəlilləri bir çox rəvayətlərdir ki, fiqh və hədis kitablarında gəlmişdir.

Əlbəttə o ki, adı qeyd olunan məcəllədə ki, yazmısınız, İslamın fiqhi tarixində bu cür gəlmişdir ki, bəziləri; misal üçün Əskafi və Səduq bu fikirdədirlər: Süd əmər uşaq əgər yemək yemirsə sidiyi nəcis deyildir. Bəs bu nəzəriyyəyə əsasən süd əmər oğlan uşağının nəcisi murdardır və yalnız sidik, murdar deyildir.

Nəticə alırıq onlar ki, adı çəkilən məcəllədən açıqladınız, birinci: Demək olar ki, bütün fəqihlərin fətvasıyla müxalifdir.

İkinci: Səduq kimi şəxslərin fətvasıyla da müvafiq deyildir.

Ətreaflı cavab

O məsələ ki, işarə etmişsiniz, fiqhi kitablarda bu şəkildə gəlmişdir: Əgər bir şey südəmər oğlan uşağının sidiyiylə[1] ki, yemək yemir və donuz südü içməmişdir, nəcislənərsə onun üzərinə bir dəfə su axıtmaqla, o halda ki, bütün nəcislənmiş yeri tutsun pak olur və libas və... kimi əşyalarda onları sıxmağa ehtiyac yoxdur.[2] Bəs birincisi süd əmər oğlan uşağının nəcasəti bu hökmə şamil olmuş, ikincisi: fəqihlərin sözlərində bu cür ibarət yoxdur ki, süd əmər oğlan uşağının sidiyi nəcis deyildir.

Demək olar ki, bu məsələdə bütün fəqihlərin (şiə və sünnü) nəzəriyyəsi birdir.[3] Onların vu fətvadakı dəlilləri də bir çox rəvayətlərdir ki, fiqh və hədis kitablarında gəlmişdir ki, aşağıda onlardan bəzilərinə işarə olunur:

1.     İmam Sadiq (ə) sidik barəsində buyurur: "Su onun üzərinə tökülür ki, o biri tərəfindən çıxsın".[4]

2.     Hələbi deyir İmam Sadiq (ə)- dan uşağın sidiyi barəsində soruşdum, o həzrət buyurdu: Onun üzərinə su tökülür, əgər yemək yeyəndirsə tamamıyla yuyulmalıdır.[5]

Əlbəttə rəvayətlərdən necə istidlal etmək fiqh elmi çərçivəsindədir ki, ona işarə etməkdən əl götürürük.

Amma o ki, adı çəkilmiş məcəllədən yazmısınız, İslamın fiqhi tarixində bu şəkildə gəlmişdir: Əskafi, və Səduq kimi şəxslərin, nəzəri budur ki, süd əmər uşağın sidiyi ki, hələ yemək yemir nəcis deyildir.[6]

Bəs bu nəzəriyyəyə əsasən süd əmər oğlan uşağının nəcisi də murdardır nəin ki, onun sidiyi murdar olmasın.

Səduq kimi şəxslərin bu cür fətvası yalnız bir rəvayətdən götürülmüşdür ki, həzrət Əli (ə)- dan rəvayət olunmuşdur və onun məzmunu bu cürdür:

Südəmər oğlan uşağının süd və sidiyinə dəymiş libası ki, o uşaq yemək yemir yuyulması lazım deyil.[7]

Bu rəvayət ki, Səduq kimi şəxsiyyətlərin istedlalı üçün qərar verilmişdir bir çox ayələrlə müxalifdir. Çünki Əskafi və Səduqdan başqa heç bir fəqih bu rəvayətə əsasən fətva verməmişdir.

Şeyx Tusi bu rəvayətin təfsir və mənasında yazır: Bu rəvayətin mənası odur ki, onun üzərinə su tökmək kifayətdir və onu sıxmağa ehtiyac yoxdur.[8] Çünki libası yumaq yalnız onun üzərinə su tökməyə deyilmir bəlkə onu sıxmaqda lazımdır. Belə olmadıqda yalnız su axıtmaq bir libasın üzərinə onu yumaq deyildir.

Cəvahir kitabının müəllifi bu rəvayətə əməl etməməyin barəsində yazır: Bu rəvayətin ravisi Səkuni olduğu üçün bu rəvayətdə təqiyyə ehtimalı vardır. İkincisi budur ki, iki başqa rəvayətlə bəlkə də üç başqa rəvayətlə ki, bu mövzudadır, müxalifdir. Məlum olur o rəvayət ki, dəlalət və sənəd çəhətindən möhkəmdir, sənədi və dəlaləti zəif olan rəvayətlə müqayisə etmək olmaz. Bunun üçün də o rəvayətlər ki, sənəd və dəlalət baxımından möhkəmdir. Onlara əməl etmək və o tək bir rəvayət ki, bunlarla müxalifdir onu kənara qoymaq lazımdır.[9]

Sənəd və dəlalət baxımı cəhətindən olan nöqsanlardan əlavə, bütün fiqh alimlərin nəzəriylə müxalifdir, bəs bir rəvayət ki, (şöhrət) bütün alimlərin nəzəriylə müxalifdirsə ona əməl etmək olmaz.[10]

Nəticə alırıq, qeyd olunan məcəllədən dediklərimiz

Birincisi: Demək olar bütün fəqihlərin fətvasıyla müxalifdir.

İkincisi: Səduq kimi şəxsiyyətlərin də fətvasıyla müvafiq deyildir.

Əlavə məlumat üçün, xüsusiylədə məşhur nəzəriyyələr üçün aşağıdakı mənbələrə müraciət etmək olar:

  1. Hürr Amuli, Vəsailüş- şiə, cild 2, səh 1003- 1004.

  2. Nəcəfi, Məhəmməd Həsən, Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273- 275.



[1] - Müctəhidlər: Məkarim, Sistani, və Zəncani, bu hökmü qız uşağı haqqında da qaildirlər. bax şəriət hökümləri (Əl- məhşa lil imam əl- xumeyni), cild 1, səh 106, məsələ 161.

[2] - İmam Xumeyni, muntəxəbe tozihul məsail, Qum, Şəfəq intişaratı, səkkizinci çap, səh 28, Ayətullah Əraki, Şəriət hökümləri, Dəftəre təbliğat intişaratı, tarif 1372, səh 31. Ayətullah Fazil Lənkərani, Şəriət hökümləri səh 45.

[3] - Məhəmməd Həsən Nəcəfi, Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273, Tehran, Darul- kitabil- İslamiyyə üçüncü çap.

[4] - Biharul- əl- ənvar, cild 77, səh 105.

«قَالَ الصَّادِقُ (ع) فِی بَوْلِ الصَّبِیِّ یُصَبُّ عَلَیْهِ الْمَاءُ حَتَّى یَخْرُجَ مِنَ الْجَانِبِ الْآخَرِ.»

[5] - Həmin, səh 101.

«رَوَاهُ الشَّیْخُ فِی الْحَسَنِ عَنِ الْحَلَبِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنْ بَوْلِ الصَّبِیِّ قَالَ تُصَبُّ عَلَیْهِ الْمَاءُ فَإِنْ کَانَ قَدْ أَکَلَ فَاغْسِلْهُ غَسْلا"»

[6] - Həmin, cild 5, səh 273, Səduq, Əl- məqnəə, səh 15.

[7] - Həmin, cild 2, səh 1004, h 4, Bəhs olunan hədis bu cürdür.

«و باسناده عن محمد بن احمد بن یحیی عن ابراهیم بن هاشم عن النوفلی عن السکونی عن جعفر عن ابیه علیهما السلام ان علیاً قال ... و لبن الغلام لا یغسل منه الثوب و لا من بوله قبل ان یطعم..."»

[8] - Şeyx Tusi, Təhzib, vəsailu əş- şiədən gətirmişdir, cild 2, səh 1003.

[9] - Cəvahirul- kəlam, cild 5, səh 273- 275.

[10] - Həmin.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • “Rəd” surəsinin 31-ci ayəsinin mənası nədir?
    10547 Təfsir 2012/02/13
    Yuxarıdakı ayədə məqsədin nə olması ilə əlaqədar təfsirçilərin arasında iki nəzəriyyə vardır:1. Ayənin mənası budur: “Əgər aləmdə oxunduğu zaman dağların hərəkətə gətirilərək yer üzərində seyr etməsinə səbəb olan, yaxud onun vasitəsi ilə yer parça-parça edilən, yaxud ölülərin dirilməsinə və danışmasına səbəb olan bir ...
  • Qeyri-ilahi ifrat eşqlərdən qurtarmağın və qarşısını almağın yolları nədir?
    8314 درمان رذائل اخلاقی 2015/08/01
    İnsan ictimai bir varlığ olduğuna görə yaşadığı həyatda başqaları ilə əlaqədə olmağı ehtiyaclıdır. Amma, dostun seçilməsində diqqətli olmaq lazımdır ki, ilahi hüdudular, ifrat-təfritlər və bəzi halətlərə düşülməsin ki, insanın dünya və Axirətdə səadət və xoşbəxtçiliyinə zərbə vurmuş olmasın. Hər hansı bir kəsə və şeyə şiddətli məhəbbətin və ...
  • Qurani kərimdə sirat körpüsü barəsində məlumat verilibmi?
    17484 Quran elmləri 2011/03/06
    Düzdürki, "sirat körpüsü" termini Quranda işlədilməmişdir, amma bəzi hədislər onun haqq olduğunu təsdiq edirlər. İmam Sadiq (ə) Fəcir surəsinin 14- cü ayəsində işlədilən "Mirsad" sözünü "cəhənnəmin üstündən keçən körpü" kimi təfsir etmişdir. Mövzunun daha da aydınlaşması üçün bir neçə mətləbə işarə etməklə "sirat" sözünün ...
  • Namaz əsnasında salamı cavablandırmağın yolu necədir?
    7004 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/13
    Namaz halında, insan başqasına salam verə bilməz. Əgər başqası ona salam versə, gərək o cür cavab versin ki, salam kəlməsi əvvəldə gəlsin;Məsələn desin: " السَّلٰامُ عَلَیْکُمْ" ya " سَلٰامٌ عَلَیْکُم" və lakin " عَلَیْکُمُ السَّلٰامْ
  • Ramazan ayının qayda-qanunları və sünnətləri nədir?
    12255 Əməli əxlaq 2012/04/09
    Mübarək, xeyir-bərəkətli və fəzilətli Ramazan ayında oruc tutmağın çoxlu qayda-qanunları və şərtləri vardır. Onların bəzisini qeyd edirik: 1. Ayın hilalını (birinci gecəsində) görmək. Mübarək Ramazan ayının qayda-qanunlarından biri bu şərif ayın birinci gecəsində hilalı görmək üçün çalışmaqdır. 2. İftar və obaşdanlıq ...
  • Nəml surəsində “Dabbətul-ərz”dən məqsəd nədir?
    8640 دابة الأرض 2015/05/27
    “Dabbə” termini məna nöqteyi nəzərindən, hərəkət edən canlı mənasınadır. Həm insan həmdə qeyri insanda işlədilir. Amma mübarək ayədə “yerdəki hərəkət edəndən canlı”dan məqsəd nədir? Və onun proqramı və vəzifəsi necədir? Quran üstüörtülü şəkildə açıqlayıb, və deyir: Canlı və hərəkət edən bir canlıdır ki, Allah onu qiyamət günündən ...
  • Pişiyin tükünün hökmü nədir?
    38727 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Əgər sizin bu sualı verməkdə məqsədiniz, pişiyin tükünün fiqh nəzərindən hansı hökmü olmasıdırsa, onda deməliyik ki, heyvanların arasında, yalnız quruda yaşayan it və donuz nəcisdirlər.[1] Ona görə də, diri pişik və onun tükü pakdır. Bəli onun fərləsi[2] nəcisdir və bu hökm pişiyə ...
  • Hubbul vətən minəl iman rəvayətinin mətni və sənədi düzgündürmü?
    12851 Hədis elmləri 2013/01/19
    Hədis adı ilə, Peyğəmbərə (s) nisbət verilən cümlələrdən biri, "Hubbul- vətəni minəl- iman"; yəni "vətəni sevmək, iman əlamətlərindəndir" cümləsidir. Bu cümlə, şiə və əhli- sünnənin əsas mənbələri və mötəbər kitablarında nəql olmayıbdır. Amma bəzi kitablarda, sənədi zikr olunmadan gəlibdir. Buna əsasən, onun rəvayət olması məsələsi qəti deyil ...
  • İmam Əli (əleyhis-salam) sübh namazında zərbətlənən zaman İmam Həsənlə Hüseyn orada idilərmi?
    9852 تاريخ بزرگان 2012/03/14
    Əli (əleyhis-salam) zərbətləndiyi zaman Həsənlə Hüseyn (əleyhiməs-salam)-ın onun yanında olması ilə əlaqədar çoxlu rəvayət gəlmişdir. Buna görə də bu bəhsdə bir neçə ehtimal verilir: 1. İmam Əli (əleyhis-salam)-a məsciddən kənarda zərbə vurulmuşdur. Bu ehtimala əsasən demək olar ki, həmin anda Həsənlə Hüseynin Əli (əleyhis-salam)-ın yanında ...
  • Səbr və bölgü dəlili necədir və necə əməl edir?
    6404 İslam fəlsəfəsi 2012/03/11
    Səbr və bölgü dəlili müxtəlif elmlərdə, həmçinin fiqh üsulu elmində istifadə edilir və Baxmayaraq ki, həmişə ona istinad etmək olmaz, lakin bir çox hallarda höccətdir. Çünki məntiq kitablarında daha geniş yayılmış isbatların dördlü növləri qeyd edilmişdir. Amma bunun barəsində söhbət açılmır. İlk başda bu dəlillərin terminlərin mənasını ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    167033 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165574 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120633 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    115219 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    113672 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    95431 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    56886 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55469 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    47407 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46597 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...