Ətraflı axtarış
Baxanların
6692
İnternetə qoyma tarixi: 2010/01/13
Sualın xülasəsi
İmam Xumeyninin (rəh) nəzərində xoşbəxtlik və bədbəxtliyin mənbəyi nədir?
Sual
İmam Xumeyninin (rəh) nəzərində bütün xoşbəxtlik və bədbəxtliyin başlanğıc və mənşəyi nədir?
Qısa cavab

İmam Xumeyni (rəh) İslamşunas və arif bir şəxs olaraq, insanlar və cəmiyyətlərin xoşbəxtliklərinin hamısının mənbəyini, onların Allaha diqqət edib və Onun əmrlərini icra etmək üçün çalışmaqda bilir. Bunun qarşısında, bədbəxtliklərin başlanğıcını onların Allahpərəstlik əvəzinə özünə pərəstişə üz tutub axirət əvəzinə dünyanı ilk hədəf seçmələri zamandır.

Əkbəttə, O, dini məsələləri yaymaqda və onu cəmiyyətdə möhkəmləndirməkdə, hökmlərin və təlim- tərbiyə ocaqlarının mühüm rolujnu unutmayıb, dəfələrlə bu məsələyə təkid edib və onları xalqları xoşbəxt və ya bədbəxt etməklə təsirli sayırdı.

Ətreaflı cavab

Cavab verməzdən əvvəl diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm ki,maddi həyatda xoşbəxtlik və bədbəxtlik, şadlıq və qəmginlik və... kimi ümumi məsələlər üçün xüsusi bir mənşə və başlanğıc nəzərdə tutmaq olmaz. Məsələn əgər bir vaxt desəniz ki, xoşbəxtliyinin hamısı universitetə qəbul olan zamandan başladı və ya bütün problemlərim evimin olmamasından qaynaqlanır, bu halda həqiqətən hər tərəfinə işarə etməyib, əksinə bu dünyadakı xoşbəxtlik və ya problemlərimizin səbəblərindən birinin deyibsiniz. Amma arif insanın mənəvi həyatında xoşbəxtliyin tək meyarı, Allahın razılığını cəlb etməkdir. Bunun qarşı tərəfi, insanı ondan uzaqlaşdıran hər şey, bədbəxtliyin mənşəyidir, baxmayaraq ki, zahirdə və maddi baxışda, xoşbəxtlik yaradan sayılsa da.

Bu girişlə sualınıza qayıdırıq:

İmam Xumeyni (rəh) maddi dünyanın göz qamaşdıran cəilvələrinə diqqət etməzdən qabaq, öz cəmiyyətinin mənəvi inkişafına çatmasını düşünən bir rəhbər idi. Ona görə də, danışıqlarının çoxunda, xoşbəxtlik və bədbəxtlik səbəbi kimi elan etdiyi şey, insana Allaha yaxın və ya uzaq edən şeydir.

O, səadət və xoşbəxtlik barəsində buyurur: "Dünya və onun bər- bəzəyinə arxa çevirib və ömürlərini təqva və zahidliklə keçirən insanlar nə qədər xoşbəxtdirlər..."[1]

Ona görə də, insanı Allaha doğru hidayət edən şəxslərə tabe olmağı, xoşbəxtliyin bir səbəbi sayır.

Çünki; insdan hər şeyə ehtiyacı olan bir toplum kimidir. Peyğəmbərlər insanın bütün ehtiyaclarını insan üçün açıqlamağa gəliblər ki, əgər insan əməl etsə, kamil xoşbəxtliyə yetişər".[2] Davamında, Quranın buyurduqlarına əməl etməyi, insanlar xoşbəxt olma səbəbi sayır:" Quran əgər bir xalqın kitabı olsa, o millət xoşbəxt olar. Əgər Quranın bəzi ayələrinə əməl etsək, xoşbəxt olarıq".[3]

Bunun qarşı tərəfində, Onun fikrincə, səqəleyn (Quran və itrət) təlimlərindən uzaq olmaq, bədbəxtliklərin başlanğıcı kimi nəzərə alınır:" Bizim xalqımızın bədbəxtliyi, millətimizin Qurandan, Allahın hökmlərindən və İmam Zamandan ayrıldıqları zamandır".[4]

Bildiyiniz kimi, İslamın ilk təlimlərindən biri, maddi dünyaya bağlı olmamaqvə nəfsin istəklərini ayaqlamaqdır. Allah Quranda buyurur: "Şübhəsiz bizimlə qarşılaşacaqlarına (qiyamət günü dirilib hüzurumuzda duracaqlarına, cəzamıza yetişəcəklərinə) ümid etməyənlərin, (axirətdən vaz keçərək) dünyanı bəyənib ona bel bağlayanların və ayələrimizdən qafil olanların, qazandıqları günahlara görə düşəcəkləri yer cəhənnəmdir".[5] Digər bir yerdə,Peyğəmbərə (s) xitab edərək buyurur: "Qəlbini bizi xatırlamaqdan qafil etdiyimiz, nəfsinin istəklərinə uyan və (hər) işində ifrata varan bir kimsəyə itaət etmə!"[6]

İslamın əsaslarını dirçəltmək yolunda çalışan İmam Xumeyni (rəh), ayə və rəvayətlərdən götürülən bu nəsihətləri cəmiyyətə çatdırırdı. O övladına etdiyi bir nəsihətdə, onu dünyaya məhəbbət və özünü bəyənməkdən çəkindirir:" Oğlum! Pislənən və bütün xəta, səhv, bədbəxtlik və jəlakətlərin əsası və mənbəyi, nəfsə məhəbbətdən qaynaqlanan dünya sevgisidir."[7] Digər yerdə buyurur: "Hər bir insanın bədbəxtliyi, onun maddiyyata bağlılığıdır. Nəfsin maddiyyata diqqəti və ondan asılı olması, insanı insanlar karvanından saxlayır".[8]

Bu İlahi təlimləri yalnız layiqli və özünü islah etmiş müəllimlərlə cəmiyyətə çatdırıb və onları mədəniyyət və adət formasına gətirmək olar. Ona görə də, o çox yerdə, cəmiyyətin xoşbəxtlik və bədbəxtliyində təlim tərbiyə və mədəniyyətin rolunu xatırlayır:" Xoşbəxtlik və bədbəxtliyin hamısının hədəf və məqsədi məktəblərdən başlayır və onun açarı müəllimlərin əlidir."[9] "Mədəniyyət, xalqların bütün xoşbəxtlik və bədbəxtliklərinin başlanğıcıdır. Əgər mədəniyyət saleh və yaxşı olmasa, qeyri saleh mədəniyyətdə tərbiyə alan cavanlar, gələcəkdə fəsad törədəcəklər."[10]

Bir məsələyə də diqqət yetirmək lazımdır ki, cəmiyyətdə dini təlimlərin möhkəmlənməsi üçün, mədəniyyət və adət formasını yaratmaq, o zaman daha asan olacaq ki, xalqların idarəçiliyini öhdələrinə götürən və ya beynəlxalq cəmiyyətin başında dayanan şəxslərin lazımi səlahiyyətləri olmalıdır. Belə olmadıqda, insanların şəxsi həyatlarında inkişaf və özünü islah yolunun tamamilə bağlanmasına inanmaq olmasa da, lakin İslam hökmlərinin icrasının ictimai həyatda problemlərlə üzləşəcəyi məlumdur.

İmam Xumeyni (rəh), söhbətlərində bəzən cəmiyyətlərin xoşbəxtik və bədbəxtliyində hökumət və güclərin roluna işarə edir:

  1. "Xalqların xoşbəxtlik və bədbəxtlikləri bir neçə işə bağlıdır ki, onların ən mühümlərindən biri, hakim dairənin səlahiyyətli olmasıdır".[11]
  2. "Bizim bədbəxtliklərimizin hamısı, Amerika Şurəvi, (SSSR) və İngilisdir."[12]
  3. "Bizim bədbəxtliklərimizin hamısı, şah və padşahlıq rejimindəndir."[13] Və...

Buna əsasən, nəticə ala bilərik ki, İmam Xumeyninin (rəh) baxışında, insanlar və xalqların xoşbəxtliklərinin hamısının mənbıyi, onların İlahi yolda irəliləməsindəndir. Bədbəxtliklərin başlanğıcı da, onların Allah pərəstlik əvəzinə özünə pərəştişə üz tutub və axirət əvəzinə dünyanı ilk hədəf seçdikləri zamandır. Bu istiqamətdə, hökumətlər cəmiyyətlərin mədəniyyətləşməsində təyin edici rolu olan təlim və tərbiyə sistemləri ilə birgə, onların xoşbəxtlik və bədbəxtliklərində xeyli təsirli ola bilərlər.

 


[1] - Səhifeyi İmam cild 17, səh 49

[2] - Həmin, cild 4, səh 190

[3] - Həmin, cild 10, səh 533

[4] - Həmin, cild 7, səh 460

[5] - unus surəsi, ayə 7- 8:

«إِنَّ الَّذينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ. أُولئِكَ مَأْواهُمُ النَّارُ بِما كانُوا يَكْسِبُون‏»

[6] - Kəhf surəsi, ayə 28:

«وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمْرُهُ فُرُطا»

[7] - Səhifeyi İmam, cild 16, səh 2113

[8] - Həmin, cild 8, səh 267

[9] - Həmin, cild 7, səh 429

[10] - Həmin, cild 3, səh 306

[11] - Həmin, cild 5, səh 314

[12] - Həmin, cild 6, səh 28

[13] - Həmin, cild 5, səh 310

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Nə üçün bəzi məclislərdə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın məzlumluğu təsvir olunur?
    7338 Dahilərin sirəsi 2012/04/19
    Qeyd olunmalıdır ki, imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın şəhadətindən əvvəl və sonra varid olan müsibətlər öz-özlüyündə o həzrətdən məzlum bir çöhrənin təqdim olunmasına səbəb olur. İmam Hüseyn (əleyhis-salam) barəsində işlənən “məzlum” kəlməsinin təhlilindən belə nəticə alırıq ki, o həzrət üçün təsvir olunan məzlumiyyət “zəif və zülmü qəbul edən bir ...
  • Əllahus- səməddə, əs- səməd kəlməsi hansı mənadadır?
    12291 Təfsir 2012/02/15
    Lüğət kitabları, rəvayətlər təfsirçilərin kəlamlsrında "səməd" kəlməsi üçün, çoxlu mənalar qeyd olubdur. Ona görə də bu qısa məqalədə bir neçə nümunə hər üç dəstədən (lüğət, rəvayət və təfsir) açıqlayır.A). Rağib müfrədatda deyir: Səməd ağa və böyük ...
  • Əgər bir kəsə həcc vacib olarsa və getmək zamanı olduqda xəstədir. Bu həcci ümrəyə çevirmək və bir neçə nəfərlə getmək olarmı?
    5537 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/18
    Hər bir aqil və həddi bulluğa çatmış şəxsə həccin vacib olması üçün müstəti[1] olmalıdır. Bu şərt ödənildikdə həcconun üçün vacib olur. Yəni, həccin başlanğıc şərtləri ödənilməlidir ki, həcc vacib olsun. [2] Məsələn: Əgər həccə getmək üçün növbəyə yazılma imkanı vardırsa, ilk ...
  • Hər bir insanın ekizinin (həmyaşıdının) olması düzgündürmü?
    6838 Hədis elmləri 2012/01/08
    İnsanların ekizinin olması barədə bir neçə rəvayət vardır.Rəvayətlərdə gəlibdir ki, Allah- Taala İblisə buyurdu: Oxşarını sənə vermədən heç bir adama övlad vermərəm. Hər bir adamın Şeytani oxşarı vardır.[1]Başqa bir rəvayətdə gəlibdir ki, Peyğəmbər (s) ...
  • Rizq (ruzi) barəsində nə kimi rəvayətlər vardır? Halal ruzini hansı yollarla əldə etmək olar? Ruzinin artması üçün hansı dualar vardır?
    18578 Əməli əxlaq 2012/04/09
    Ruzini maddi nümunələrdə həsr edən adi camaatın təsəvvürünün əksinə olaraq, rəvayətlərdə ruzi kəlməsi geniş mənalara malikdir və Allahın verdiyi bütün nemətlərə şamildir – istər maddi nemətlər olsun, istərsə də mənəvi. Bununla belə, maddi ruzilər barəsində də bir çox rəvayətlər vardır ki, ətraflı cavabda onların bir neçəsi qeyd ...
  • İmam camaat namazın rükətlərinin sayında səhv edərlən, məmumların vəzifəsi nədir?
    6827 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/05
    Əgər imam camaat namazın rükətlərinin sayında şəkk etsə, ya namazı səhv qılsa və məmun namazın rükətlərinin sayında yəqini olsa, bunu imam camaata anlada və onu rükətlərin sayı və vəzifəsindən xəbərdar edə bilər.[1] Amma bu xəbərdarlıq elə formada olmalıdır ki, namazın batil olmasına səbəb olmamalıdır. Məsələn, əllə işarə, Allahu ...
  • Имам Заманла (әҹ) әлагә вә рабитә јаратмаг олармы?
    7530 Nizamlar hüquq və əhkam 2010/11/22
    Үмумијјәтлә, бир-бирини танымајан ики нәфәр арасында әлагә вә рабитә өз-өзлүјүндә мүмкүн дејилдир. Әксинә, ики тәрәфдән һәр биринин гаршы тәрәфә елми вә билији олдуғундан сонра бир-биринә әлагә вә мәһәббәт јарандыгдан сонра бу бағлылығын гурулмасы мүмкүндүр. Јәни, ики тәрәфин бир-биринә гаршы олан мәһәббәт вә еһтирамы ...
  • Əli (ə) hansı xütbədə, özündən qabaq üç xəlifənin xilafətə (xəlifəliyə) yetişməsi keyfiyyətini izah edir?
    9809 Hədis elmləri 2012/01/09
    Əli (ə) Nəhcül- bəlağənin üçüncü xütbəsində özündən qabaq üç xəlifənin xilafətə yetişməsi keyfiyyəti barədə söz açır və o həzrətin (ə) (xütbənin sonunda) buyurduqlarından istifadə etməklə bu xütbə, "şiqşiqiyyə" adı ilə tanınıbdır.Şiqşiqiyyə xütbəsi, xilafət barəsində imam Əlinin (ə) şikayətlərinə, onun (xilafətin) əldən getməsi qarşılğında İmamın (ə) səbrinə və sonda camaatın ...
  • Səcdəyə getdiyimiz zaman hansı üzv əvvəl yerə dəyməlidir?
    6394 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/09
    Səcdə namazın vacib hissələrindəndir və vacib və müstəhəm şərait və hissələrə malikdir; o yerlər ki, səcdədə müstəhəb hesab olur, odur ki, kişi səcdəyə getdiyi zaman ilk növbədə əllərini, qadın isə əvvəl dizlərini yerə qoymalıdır.[1]
  • Qadınların məscidlərdə iştirak etməsi barəsində İslamın nəzəri nədir?
    7703 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2012/02/18
    Birinci rəvayətdə məqsəd budur ki, məscid namaz qılmaq və sair ibadətlər üçün ən yaxşı yer olsa da, qadınlar üçün ən yaxşı məscid onların evidir. Çünki belə olan halda naməhrəmlərlə qaynayıb-qarışmazlar. Bu rəvayət qadınların məscidlərdə iştirakını haram hesab etmir. İkinci rəvayətdə buyurulur ki, onlar məsciddə iştirak etmək istədikləri zaman mane olmayın. ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164865 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164487 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119919 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113999 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111208 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94274 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54940 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54761 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46365 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45958 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...