Ətraflı axtarış
Baxanların
13311
İnternetə qoyma tarixi: 2011/10/17
Sualın xülasəsi
Aşura günü necə İmam Hüseyn (ə) və o həzrətin əshabı o halda ki, su az idi qüsl etdilər?
Sual
Tarix mənbələrində, Aşura gününün hadisəsinə işarə etdikdən sonra ki, İmam Hüseyn (ə) öz əshablarıyla sübh namazını qılıb qonşuna qayda- üanun verdikdən sonra, bu cür yazılır:
«أمر فضرب له فسطاط ، ثم أمر بمسک فمیث فی جفنة، ثم دخل الحسین فاستعمل النورة و"..»
Buna işarə edir ki, xeymələri qursunlar və təmizlik üçün lazım olan əşyaları gətirib bir qabda yerləşdirsinlər, sonra o xeyməyə daxil oldu və artıq tükləri aradan aparmaq üçün "nurə"- dən istifadə etdi. Deyilənlərə görə o həzrətdən sonra iki nəfər arasında rəğabət yaranmışdı ki, hansı biri birinci olaraq o xeyməyə daxil olacaq.
«... وقف عبدالرحمن بن عبدربه و بریر بن حضیرالهمدانی علی باب الفسطاط و ازدحما أیهما یطلی بعده ...»
İmam o xeymədən çıxdıqdan sonra, o təmizlik xeyməsinə daxil olurlar.
«فلما فرغ الحسین دخلا.»
Bəziləri ətraflı olaraq, öz sözlərində deyirlər, imam şəhadət qüslü etdi. Əlbəttə bilirik ki, şəhadət qüslündə (nurə)- yə (tük tökən maddə) ehtiyac yoxdur. Əlbəttə bu təmizliyin dəlilini Abdul Rəhman ibni Əbdərbə və Bureyr ibni huzeyrul Həmədaninin sözlərindən əldə etmək olar.
«بریر یهازل عبدالرحمن فقال له: و الله ما هذه بساعة باطل. فقال بریر: و الله إنّ قومی لقد علموا أنی ما احببت الباطل شابا و لا کهلا و لکنی مستبشر بما نحن لاقون، والله ما بیننا و بین الحورالعین إلا أن یمیل هؤلاء علینا بأسیافهم»
Bureyrlə Əbdul Rəhman bir- birlərinə ağır sözlər deyirdilər. Əbdul Rəhman ona dedi: İndi bu sözlərin yeri deyil. Bureyr dedi: And olsun Allaha ki, mənim qövmüm də bilir, cavanlıqda və qocalığımda pis söz danışmağı sevməmişəm. Amma o ki, bizi gözləyir onun üçün sevinirəm. And olsun Allaha ki, bizimlə behiştin iri gözlü və ağ dərili qadınlarıyla fasiləmiz o qədərdir ki, onlar (Ömər ibni Sədin qoşunu) qılınclarını bizə endirsinlər.
Bir sözlə illət o qədərdə mühüm deyildir bəlkə İmam (ə) və onun səhabələriylə əlaqəsi vardır. Sual yaradan bu məsələdir ki, əzadarlıq mərasimlərində işarə olunan suyun az olması məsələsidir ki, tarixin dediyi ilə müxalifət edir.
Yuxarıdakı ibarətləri "Əl kamil fil tarix" kitabının üçüncü cild, (Beyrut çapı 19- 78 Darul kitab əl elmiyyə) əsər "ibni Əl- əmr- əl cəzəri" hekayət etmişəm.
Digər mənbələr ki, bu dastanı zikr etmişdirlər ibarətdirlər:
- Məqtəlul- Hüseyn və təbəqate asare Vaqedi beşinci cild.
- Tarixul- Təbəri, Məhəmməd ibni Cərir Əl- Təbəri (224- 310 hicri- qəməri), büşinci cild, səh 422- 423, ikinci çap, Qahirə 1967, Darul- məarif.
- Əl- bidayə və əl- nihayə, ibni kəsir, (701- 774 h, q) on birinci cild, səh 534, birinci çap, Dare hicr- 1998.
- Sireye məsuman, Seyyid Möhsin Cəbəle Amuli, tərcüməçi Əli höccəti Kermani, dördüncü cild, səh 152 və başqaları.
Qeyd olunanlara diqqət etdikdə görürük ki, su ən azı aşura gününün səhər vaxtına kimi olmuşdur və kifayət qədər sudan istifadə etmişdirlər ki, imam ən azı iki nəfər səhabələriylə təmizlik etmişdirlər.
Əgər həqiqətən belə bir vəziyətə ehtimal verilsəydi ki, biz onu məclislərdə eşidirik, suda qənaət edib saxlayardılar ki, uşaqlar susuzluqdan taqətsiz düşüb qalmasınlar.
Bu cür müxalif və anlaşılmamazlığı necə açıqlayaq?
Qısa cavab

Tarix və rəvayətdə imam Hüseyn (ə) və onun əshabının susuzluğu barəsində tədqiq etdikdə və o rəvayət ki, imam və onun əshablarının aşura gününün səhəri verdiyi qüslü verib yuyunma məsələsinə nəzər saldıqda, demək olar ki, tarixdə yalnız bu həqiqətdir ki, İmamın karvanı su əldə etməkdən mühasirəyə salınmış və digəri isə imamın (ə) şəhid olduğu an susuz olmuşdur. Amma başqa xəbərlər ki, digər tarix kitablarında gəlmişdir dəqiq deyil və onların mənbələrinə etimad etmək olmaz. Əgər sənəd və mənbələrdə olan nöqsanları nəzərə almaması və bütün tarixi bir yerdə qəbul etsək lazımdır aşağıdakı nöqtələri də nəzərə alaq:

1.             İmam və onun səhabələri yəqin etmişdirlər və özlərinin şəhid olacaqlarını bilib o yolda hazır idilər.

Bunun üçün də imam istəyirdi bu şəhadət istər zahirdə istərsə də batində ən gözəl şəkildə icra olunsun və müqəddəslik və paklıq onun ən kiçik bir hissəsində belə aşkar olsun.

Bilsiyimiz kimi qüsl vermək zahirdə olan paklıqdan əlavə insanın daxilində və batinində də paklığa səbəb olur. bu arada diqqət etmək lazımdır (adətlərimizin əksinə) qüsl vermək yalnız daha çox su olan vaxta məxsus deyildir, bəlkə ən az bir miqdarda suyla belə qüsl verməkdə mümkündür.

2.             Su barəsində düşmən tərəfindən mühasirəyə düşmək, havanın istiliyi, zaman keçdikcə daha da çətin olurdu; bəs demək olar o zaman ki, imam (ə) qüsl və təmizlik etmək üçün yerin hazırlanmasına göstəriş verir, demək ki, su hazırlamaq imkanı var idi. Bundan sonra ki, düşmənin məhdudiyyəti, və havanın istiliyi daha da imamın karvanına qarşı çoxaldı günortadan sonra və daha çox susuzluqla üzləşmiş olsun.

3.             Ehtimal verilir qüsl üçün istifadə edilən su, içməyə yararlı olan su olmamışdır. Bunun üçün də hər iki dəstə rəvayəti qəbul etmək olar.

Ətreaflı cavab

Bir çox sənədlər və mənbələr ki, imamın və o həzrətin əshabının susuz olması və suyun onların üzünə bağlanmasını bildirirlər və bizim əlimizə çatmışdır aşağıdakılardan ibarətdirlər:

1-             Demək olar bütün tarix bunu bildirir ki, imam (ə)- ın və əshabının şəhadətindən üç gün əvvəl, su onların üzünə bağlanmış idi. İbni Ziyad Ömər Sədə əmr etdi ki, Hüseyn ibni Əliylə su arasında mane olsun və onlara icazə verməsin ki, sudan istifadə etsinlər; Ömər Səd Ömər ibni həccacı 500 nəfərlə suyun qabağını kəsməyə göndərdi:

Deyirlər bu qadağan imamın və əshabının şəhadətindən üç gün əvvəl başlanmışdır.[1]

2-             Sünnü[2] və şiə[3] tarixinə əsasən və Peyğəmbərlə (s)[4] əhli beytdən (ə)[5] beləliklə ziyarətnamələrdən[6] istifadə etmək olar susuz və məlum məsələdir, bundan əlavə bir çox xəbərlərdə buna dəlalət edir.

3-             Bir çox rəvayətlərdə aşkar olaraq İmamın (ə) əshabının və Əhli- beytinin aşura günündə susuz olmasından söz açmışdır; o cümlədən:

A: O rəvayətlər ki, həzrət Əli Əkbərin döyüş vaxtı susuz olduğundan xəbər verir ki, öz atasına söyləyir: " العطش قد قتلنی" Susuzluq məni öldürdü.[7]

B: O rəvayətlər ki, açıqlayır həzrət Abbas (ə) şəhadətindən əvvəl su üçün və uşaqların susuzluğunu aradan qaldırmaq üçün döyüş meydanına tərəf hərəkət edir.[8]

C: Cənab hürrün (rəh) Kufəlilərə olan sözləri: Hüseynin (ə) qadınlar və uşaqları Fırat suyuna qadağan edirsiniz, o halda ki, Yəhudilər, Nəsranilər və Məcuslar o sudan içirlər və donuzlar itlər o sudan içirlər. Bu səhabə və Hüseynin əhli- beyti susuzluqdan huşsuz düşmüşdürlər.[9]

Amma yuxarıdakı sənəd və mənbələrdən əlavə, bir çox deyilənlər tarix və rəvayət kitablarında vardır ki, müxtəlif açıqlamalarla imamın karvanı mühasirə zamanı su əldə etmə imkanının olmasını bildirir, o cümlədən:

A: Həzrət Abbasın vasitəsiylə su mühasirəsinin yarılması. Çoxları rəvayət edirlər ki, suyun qabağı alpındıqdan sonra, o vaxt ki, onların susuzluğu daha da şiddətli oldu imam (ə) həzrət Abbası (ə) bir dəstəylə göndərdi ki, suyu karvana doğru çatdırsın. O dəstə suya tərəf hərəkət etdi və bu zaman onlarla Ömər ibni həccacın qoşunu arasında döyüş baş verdi.

Bu əməliyyatın nəticəsi barəsində bir çox mənbələr (xüsusiylə də sünni mənbələri) deyirlər ki, onlar xeymələrə doğru qayıtdılar.[10] Amma Ənsabul- əşraf bu mətləbi açıqladıqdan sonra deyir: Deyilənlərə görə Ömər Sədin qoşunu mane olduğu üçün onlar o qədərdə su aparmağa nail ola bilmədilər.[11] Məsirul- əhzan kitabı da imam Hüseyn (ə) tərəfindən bir dəstənin su üçün göndərildikdən sonra yalnız Ömər ibni həccac tərəfində maneə ilə qarşılaşdıqlarından xəbər verir və suyun imamın xeyməsinə çatdırılmasından heç bir xəbər vermir.[12]

B: Bəziləri deyirlər, cu bağlandıqdan sonra, imam xeymələrin arxasına gedib bir neçə yeri qzdı və oradan çeşmə çıxdı ki, bütün əshabı ondan içib məşklərini doldurdular. Amma o vaxt ki, Ömər Səd ondan xəbərdar oldu əmr etdi ki, qarşısı alınsın.[13]

C: O rəvayətlər ki, imamın və əshabın döyüşdən əvvəl təmizlik etməsindən xəbər verir. Şeyx Səduq, İmam Sadiq (ə) (Aşura gününün sübh vaxtı) öz əshabına dedi: Su için ki, bu sizin son qalan suyunuzdur, dəstəmaz alıb qüsl verin, libaslarınızı yuyun ki, kəfəniniz olacaq, sonra isə sübh namazını onlarla birlikdə qıldı.[14]

Əldə olan tarix mənbələrinə diqqət etdikdə ki, onların xülasəsinə işarə olunmuşdur, aşağıdakı nəticəni əldə etmək olar:

1.             Məlum olduğu kimi Ömər Sədin qoşunu imam və əshabının şəhadətindən üç gün əvvəl, o həzrətin karvanının suya əl tapmasına mane olmuşdur. Bu da onu göstərir ki. Imamın əshabı su baxımından çətinlik çəkmişdir. Və mühasirə günlərində su əldə etmək üçün döyüşməyə məcbur olmuşdurlar.

2.             Hər bir müsəlman və tarixçi bilir ki, imam Hüseyn (ə)- ı Peyğəmbər (s) övladını, behişt əhlinin cavanlarının ağasını susuz şəhid etdilər, ürəyi daş olan heç bir düşmən imamın ömrünün son anlarında icazə vermədi ki,o həzrət suya yol tapsın.

3.              Başqa deyilənlərə görə ki, tarix kitablarında gəlmişdir, tamamıyla nəzər vermək olmaz; çünki onların sayı hesabı sanılan həddə deyil və bundan əlavə sənəd və mənbə baxımından da onlara inanmaq və etimad etmək olmaz. Çünki bəzi yerlərdə rəvayətçilər arasında həddən çox fasilə vardır və yaxud rəvayətçilərdən bəziləri tanınmır və yaxud inanmaq olmaz. Bəs belə olduqda onlara ehtimal və nəzəriyyə gözüylə baxmaq mümkündür. Bunun üçün də demək olmur ki, imamın karvanı üç gün susuz qalmışdır və yaxud da demək olmur ki, Əba- Əbdillahın (ə) xeyməsində kifayət qədər su olmuşdur.

4.             Əgər rəvayətlərin sənədlərində olan nöqsanlardan üz çevirsək və bütün tarixdə deyilənlərə məna versək bir neçə nöqtəyə diqqət etməliyik:

A: İmam Hüseyn (ə) və əshabı şəhid olacaqlarını yəqin etmişdirlər və özlərini bu yolda şəhid olmağa hazır etmişdirlər. Zahirdə olan dəlillərdə o cür idi ki, birincisi: Döyüşün nəticəsi imam və onun əshabının şəhid olmasından başqa bir şey olacağı gözlənilmir. İkincisi: O dövrdəki qayda qanunlara əsasən döyüş və mübarizə uzun müddətdə olmamalı idi, çünki imamın qoşununda olanların sayı olduqca düşmən qoşunu qarşısında az idi. Az bir sayda insanı minlərlə olan bir qoşun tərəfindən çox bir zaman istəmirdi. O cür ki, tarix də bunu göstərir ki, təqribiylə əlli nəfərə yəni imamın (ə) qoşununun yarısı aşura günün sübh vaxtı birinci hücumda şəhid oldular.[15] Bunun üçün də imam (ə) istəyirdi ki, bu şəhadət istər zahirdə istərsə də batində ən gözəl şəkildə həyata keçsin. Və ən kiçik hissələrində belə müqəddəslik və paklıq öz əksini göstərsin.

Bildiyimiz kimi qüsl vermək zahirdə paklığa səbəb olduğu kimi insanın batini və mənəvi paklığına da səbəb olur.

Əlbəttə bunu da nəzərdən qaçırmaq olmaz ki, bizim düşüncəmizin əksinədir, qüsl etmək suyun daha çox olmasına bağlı deyil bəlkə az bir miqdarda suyla belə qüsl etmək də mümkündür.

B: Diqqət etmək lazımdır ki, su baxımından düşmənin möhkəm mühasirəsi icra olunmuşdu.[16] Başqa bir tərəfdən isə zaman keçdikcə susuzluq daha da öz müddət və təsirini göstərdi, nəticədə vaxt keçdikcə imamın və əshabın suya əl tapması daha da çətinləşirdi və o şəxslər ki, daha gec şəhid olurdular daha çox susuz olurdular. Bəs demək olar o vaxt ki, imam qüsl və təmizlik etməyə göstəriş vermişdi, su hazır etmək imkanı olmuşdur. Amma düşmən tərəfindən suyun qarşısı alındıqdan sonra və gava istiləşdikcə imamın karvanı günortadan sonra susuzluqla üzləşmişdirlər ki, o susuzluğa dözmək mümkün olmamışdır.

Hər halda bunu dərk etmək olar ki, bu nöqtələrə diqqət etməklə mümkündür bu rəvayətlərdə olan anlaşılmamazlığı bir həddə həll etmək mümkündür.



[1] - Bax: Tarixul- Təbəri, cild 5, səh 409, Əl- bidayə və əl- nihayə, cild 8, səh 175, Əl- biharul- tival, səh 255, Ənsabul- Əşraf, cild 3, səh 181; Rozətul- vaizin, cild 1, səh 182; Əl- irşad, cild 2, səh 86; və bu məzmunda, Kəşful- fimət, cild 2, səh 47; Elamul- vəra, səh 235, Əl- imamət və əl- siyasət, cild 2, səh 11.

[2] - Əl- bədə və əl- tarix, cild 6, səh 11; Əl- əxbarul- tival, səh 258.

[3] - Əl- luhuf, səh 117; Biharul- ənvar, cild 45, səh 56.

[4] - Biharul- ənvar, cild 44, səh 245.

[5] - Kamiluz- ziyarət, səh 131; Vəsailüş- şiə, cild 3, səh 282 və cild 25, səh 278; Müstədrək əl- vəsail, cild 10, səh 237 və 239.

[6] - Kamiluz- ziyarət, səh 151- 168 və 131.

[7] - Biharul- ənvar, cild 45, səh 43; Əl- futuh, cild 5, səh 115.

[8] - Biharul- ənvar, cild 45, səh 41.

[9] - Biharul- ənvar, cild 45, səh 10, Əl- irşad, cild 2, səh 100; Elamul- vəra, səh 242. Tarix əl- Təbəri, cild 5, səh 428, Əl- kamil, cild 4, səh 65.

[10] - Tarix əl- Təbəri, cild 5, səh 412; Əl- əxbarul Tival, səh 255; Əl- futuh, cild 5, səh 6 Ənsabul- əşraf, cild 3, səh 181; Bihar, cild 44, səh 387, bu məzmunla: Əl- imamət və əl- siyasət, cild 2 səh 11.

[11] - Ənsabul- əşraf, cild 3, səh 181.

[12] - Məsirul- əhzan, səh 71.

[13] - Biharul- ənvar, cild 44, səh 387; Əl- futuh, cild 5, səh 91.

[14] - Əl- əmali, əl- Səduq, səh 150.

[15] - Biharul- ənvar, cild 45, səh 12.

[16] - Biharul- ənvar, cild 44, səh 388.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Səcdəyə getdiyimiz zaman hansı üzv əvvəl yerə dəyməlidir?
    6386 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/09
    Səcdə namazın vacib hissələrindəndir və vacib və müstəhəm şərait və hissələrə malikdir; o yerlər ki, səcdədə müstəhəb hesab olur, odur ki, kişi səcdəyə getdiyi zaman ilk növbədə əllərini, qadın isə əvvəl dizlərini yerə qoymalıdır.[1]
  • İmam Əli (əleyhis-salam) sübh namazında zərbətlənən zaman İmam Həsənlə Hüseyn orada idilərmi?
    9605 تاريخ بزرگان 2012/03/14
    Əli (əleyhis-salam) zərbətləndiyi zaman Həsənlə Hüseyn (əleyhiməs-salam)-ın onun yanında olması ilə əlaqədar çoxlu rəvayət gəlmişdir. Buna görə də bu bəhsdə bir neçə ehtimal verilir: 1. İmam Əli (əleyhis-salam)-a məsciddən kənarda zərbə vurulmuşdur. Bu ehtimala əsasən demək olar ki, həmin anda Həsənlə Hüseynin Əli (əleyhis-salam)-ın yanında ...
  • Sualın xülasəsi: İmamlar (ə) və alimlər baxımından namazın ilk vaxtında qılınmasının savabını bəyan edin.
    6814 Hədis elmləri 2012/04/18
    Namzın ilkin vaxtında qılınmasının çoxlu sayda savab və təsirləri bəyan edilmişdir. Məsələn: Namzın savabının iki qat olması, İlahi məhəbbətini qazanmaq və s... Alimlər də bu mövzuya diqqət etməklə insanları namzın ilkin vaxtında qılınmasına çağırmışlar. Bunu Allaha yaxınlaşma və seyri sluk üçün ən mühüm əsaslardan hesab ...
  • Seçilmiş dörd qadının və onların atalarının adı nədir?
    14315 تاريخ بزرگان 2011/09/11
    Övliya və saleh insanların arasında elə qadınlar olub ki, bəşərin tarixi boyu, tövhid və İlahi hədəflər yolunda çoxlu fədakarlıq ediblər və onların adı həmişə bəşərin qara tarixində parlayır. Amma İslami rəvayət və mənbələrdə uca dərəcəli, şərəfli və üstün dörd qadının adı qadınların ən üstünü və behişt qadınlarının üstünü olaraq çəkilmiş ...
  • Şəhid Dəstğeybin kitabları etibarlıdırmı?
    8256 تاريخ بزرگان 2011/06/27
    Əzəmətli şəhid Ayətullah Seyyid Əbul- Hüseyn Dəstğeyb Şirazi şiə aləminin alimlərindən və müctəhidlərindən biri olmaqla yanaşı arif bir insan olubdur ki, fiqh, ilahiyyat, əxlaq, irfan və... elmlərdə mütəxəssis olub onun kitabları və əsərləri ümumi şəkildə etibarlı və istifadəyə yararlı eyni zamanda təsirlidir. Əlbəttə bu məsələyə diqqət etmək lazımdır ki, məsum ...
  • Oruc tutumayan müsəlman üçün yemək və içməli su hazırlayıb verməyin hökmü nədir?
    5902 Cürbəcür 2015/05/30
    Əgər oruc tutmayan şəxsin şəri üzürü varsa və ya oruc tutmaq vacib deyilsə (məsələn, xəstəlik üzündən oruc tuta bilmir) bu əməlin iradı yoxdur. Əgər qüdrəti olan halda, qəsdən oruc tutmursa və xeç bir üzrü yoxdursa, bu iş günahdır və imkan həddində o şəxsi orucu tərk etdiyinə görə ...
  • Əbu Əli Sina nə üçün məntiq kitabında sıralamanı əvəz etdi?
    6941 İslam fəlsəfəsi 2011/10/03
    İbn Sina məntiqdə iki növ yenilik etmişdir:1.             Məntiq məsələlərində yenilik2.             Məntiqin yazılış quruluşunda yenilikİkinci növ yenilik məntiqin yazılışında onun iki düşüncə tərzinə dəlalət edir. Birinci düşüncə məntiqin bəzi məsələlərinin ...
  • Həzrət Məryəm (əleyha salam)-ın aləm qadınlarından üstün edilməsinin (ayədə) qeydsiz-şərtsiz olmasına diqqət yetirməklə həmin ayəni rəvayətlə necə məhdudlaşdırmaq olar?
    7192 تاريخ بزرگان 2012/04/09
    “Aləmin” kəlməsinin Qurani-Kərimdə işlədilmə yerlərinə və müfəssirlərin bu barədəki nəzərlərinə diqqət yetirməklə məlum olur ki, bu kəlmə yalnız zamanın bir dövründə olan insanlara məxsus edilir. Əhli-sünnət kitablarının bir çox yerlərində də ayələrə rəvayət vasitəsi ilə qeyd vurulur. Həmçinin həm əhli-sünnət, həm də şiə təfsirlərinin bir çox yerlərində ...
  • Bilmək istərdim sünnülər xüsusiylə də vəhhabilər hansı dəlilə əsasən deyirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy aldıqlarında məsumdurlar nəinki hər bir halda?
    9291 Qədim kəlam 2012/10/09
    Sünnülərdən bəzi tayfaları (Həşəviyyə və Sələfilər kimi) Qurandan dəlil gətirmək həzrət Adəm və onun behiştdən çıxarılmasını bildirən ayələr kimi, dəlil gətirirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy və risalətlərinin təbliği zamanı məsumdurlar və digər hallarda günahkar və səhvə də yol verirlər. O cümlədən, Sələfilər (Vəhhabilər) də bildirirlər ...
  • Əqd xütbəsinin fəlsəfəsin bəyan edin?
    8301 Əxlaq 2011/10/30
    İslam nəzərindənevlənmək ailənin və təbii olaraq ictimaiyyətin təşkili üçün bir müqəddəs əhd və peymandır və bir çox əsərlərə və nəticələrə malikdir o cümlədən: Cinsi meyli təmin etmək, nəslin törənməsi, insanın təkamüli, rahatlıq paklıq və iffət, hisslərin möhkəmlənməsi və bir çox başqa faydalardır. Bu müqəddəs əhdi peyman Allah Taalanın müəyyən etdiyi ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164825 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164349 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119884 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113939 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111088 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94230 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54926 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54632 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46311 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45920 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...