Ətraflı axtarış
Baxanların
9025
İnternetə qoyma tarixi: 2011/07/28
Sualın xülasəsi
Sair səma cisimlərində və kürələrdə canlı varlıqların olması barəsində İslamın nəzəri nədir?
Sual
Sair göy cisimlərində həyatın varlığı ilə əlaqədar İslamın nəzəri nədir ?
Qısa cavab

Başqa göy cisimlərində və ya kəhkəşanlarda canlı və yaxud ağıllı varlıqların olub-olmaması bəşəriyyəti maraqlandıran suallardan biridir, lakin indiyə qədər onlara lazımi cavab tapmamışlar. Quranın bəzi ayələrində asimanda canlı varlıqların olmasına işarə edilir. O cümlədən:

1. “Min dabbətin” – canlı varlıqlar təbiri:

“Asimanları, yeri və bunların arasında olan yerlərdə canlı varlıqları yayması Allahın qüdrət nişanələrindəndir. O, hər vaxt istəsə onları bir yerə toplamağa qadirdir.[1]

2. “Asimanda və yerdə olanlar” təbiri:

“Asimanda və yerdə olan hər bir şey Ondan tələb edir (istəyir). Hər zaman Onun Özünə məxsus bir işi vardır.”[2]

“Asimanda və yerdə olan canlılar və mələklər Allah üçün səcdə edir və təkəbbür etmirlər.”[3]

“Yeddi qat asimanda, yerdə və onlarda olan hər bir şey Allaha təsbih deyirlər.”[4]

3. “Məşriqlər və məğriblər” təbiri:

“Məğriblərin və məşriqlərin Pərvərdigarına and olsun ki, Biz qadirik.”[5]

4. “Aləmdəkiləri” təbiri:[6]

“Həmd (tərif) yalnız aləmdəkiləri tərbiyə edən Allaha məxsusdur.”[7]

Yuxarıda qeyd edilən ayələrdən yalnız birinci ayə[8] və “aləmin” kəlməsinin işləndiyi sair ayələr ehtimal üzrə digər planetlərdə və göy cisimlərində canlı varlıqların olmasına dəlalət edir.[9]

Mərhum Əllamə Təbatəbai birinci ayənin təfsirində yazır: “Ayənin zahiri mənası budur ki, yer üzündə olduğu kimi, asimanlarda da canlı varlıqlar (“dəvabb”) vardır.”[10]

“Təfsiri-nümunə”nin müəllifi yazır: “Bu ayə sair səma cisimlərində də canlı varlıqlar olduğuna dəlalət edir. Amma indiyə qədər alimlər bu barədə qəti mühakimə yürütməmiş və ümumi şəkildə “bunlarda canlı varlıqlar vardır” demişlər. Lakin Quran “asimanın üfüqlərində də çoxlu canlı varlıqlar vardır” deyə bu həqiqəti aşkar şəkildə bəyan edir”[11]

Həzrət Əli (əleyhis-salam)-dan nəql olunan bir hədisdə deyilir: “Asimandakı bu ulduzlar yer üzündə olan şəhərlərdən olan bir şəhərlərdir. Hər bir şəhər başqa şəhərlə (hər bir ulduz başqa ulduzla) nurdan olan bir sütunla əlaqəlidir.”[12]

Bu ayənin digər səma cisimlərində canlı varlıqların olmasına dəlaləti bir neçə məsələ ilə şərtlənir:

1. Qurani-məciddə “səma” və “səmavat” (səmalar) kəlməsi bir neçə mənaya gəlmişdir: yuxarı istiqamət, səma cisimləri, yerin atmosferi və sair...[13]

Bu ayənin digər kürələrdə və göy cisimlərdə canlı varlıqların olmasına dəlaləti o vaxt səhihdir ki, ondakı “səmavat” kəlməsini “asimani cisimlər” mənasına götürək. Halbuki yuxarıdakı ayədə “səmavat” kəlməsi “yer kürəsinin atmosfer təbəqələri”nə işarə ola bilər. Habelə “dabbə” kəlməsindən məqsəd həm yer üzündə olan mikroskopik canlılar (viruslar və s.), həm də böyük canlılar (quşlar kimi) ola bilər ki, onlar yer kürəsinin ətrafındakı atmosfer təbəqəsində yayılmışlar.

2. Göy cisimlərində canlı varlıqların olması elmi cəhətdən sübuta yetmədiyindən və güclü bir ehtimal sürətində irəli çəkildiyindən digər səma cisimlərində canlı varlıqların olmasını qəti olaraq Qurana aid etmək olmaz.

Deməli, bu ayələr ehtimali təfsir əsasında olmaqla bir növ gələcək elmi sirləri bəyan edir ki, hal-hazırda alimlərin elmi tədqiqatları ilə sübuta yetməmişdir.



[1] “Şura” surəsi, ayə: 29

[2] “Ər-Rəhman” surəsi, ayə: 29

[3] “Nəhl” surəsi, ayə: 49

[4] “İsra” surəsi, ayə: 44

[5] “Məaric” surəsi, ayə: 40, “Saffat” surəsi, ayə: 5; “Əraf” surəsi, ayə: 137

[6] Bu kəlmə Quranda 61 dəfə təkrar olunmuşdur.

[7] “Fatihə” surəsi, ayə: 2

[8] “Şura” surəsi, ayə: 29

[9] Əlavə məlumat üçün bax: Rzai, İsfahani, “Quranın elmi möcüzələri barəsində tədqiqat”, 1-ci cild, səh. 195-206

[10] Bax: “Əl-mizan” 18-ci cild, səh. 58

[11] "Təfsiri-nümunə", 20-ci cild, səh. 436-439

[12] “Səfinətul-bihar” 2-ci cild, səh 574, “nəcm” maddəsi, Əli ibni İbrahimin təfsirindən nəqlən.

[13] Bax: "Təfsiri-nümunə", 1-ci cild, səh. 165-166.

Ətreaflı cavab
Бу суалын изаһлы ҹавабы јохдур.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Zikrdən məqsəd nədir?
    13129 ذکر 2012/10/06
    Allahı zikir etmək insanın ruhiyyə və əxlqında böyük təsiri vardır ki, qarşılıqlıdır. Allahı yad etmək bəndədən və ürəyin aydın, saf və Allahın əmirlərinə əməl etməmək qorxusu, günahların bağışlanması, elm və hikmətin əta olunması isə Allah tərəfindəndir. Umumi olaraq zikri iki hissəyə bölmüşdürlər dildə və qəlbdə, dildə olan ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    95362 Təmkin etməyin həddi və şərayiti 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • “Quran qiraətinin batini ədəb qaydaları” dedikdə məqsəd nədir?
    8169 Quran elmləri 2012/04/09
    Quran Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-in əbədi möcüzəsi və böyük Allahın kəlamıdır. Buna görə də islamın əvvəllərindən etibarən müsəlmanların arasında xüsusi ehtiram və dəyərə layiq görülmüşdür. Müsəlmanlar hətta bu asimani kitabın qiraəti ilə əlaqədar Quran ayələrinə və Peyğəmbərin tövsiyə və hədislərinə əsasən öz növbəsində misilsiz olan xüsusi ...
  • Aya qadın edə bilər ailəsinin icazəsi olmadan internetdə başqalarıyla rabitə yaratsın?
    6844 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/07
    Müctəhidlərin bu sual qarşısında olan cavabları ibarətdir: 1.             Xamineyi: Əgər kişinin malından istifadə etmirsə, icazə lazım deyil, amma diqqət etmək lazımdır naməhrəmlə rabitə həmişə fəsadla birlikdədir və ya günaha düşmək qorxusu vardır və caiz deyildir (icazə verilmir).
  • Əhli-sünnət və Bilal Həbəşi
    8583 تاريخ بزرگان 2011/09/12
    Əhli-sünnətin mənbələrində Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in böyük səhabəsi olan cənab Bilal Həbəşi barəsində müəyyən mətləblər qeyd olunmuş və deyilmişdir ki, onu Əbu Bəkr azad etmişdi. Kafirlərin işgəncələri qarşısında müqavimətli bir şəxs olan Bilal Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in azan deyəni, müharibələrdə İslam mücahidi idi və həmişə Peyğəmbərlə yanaşı ...
  • İmam Zaman (ə.c.) barəsində şiə və sünni nəzərləri arasında fərqlər varmı?
    15829 Qədim kəlam 2011/11/09
    Məhdəviyyət inancı və Məhdi (ə)- in zühuru düşüncəsi İslam əqidəsinin mühüm bir hissəsindən sayılır ki, İslam Peyğəmbəri (s)- in müjdə verməsinə əsasən, bütün İslami firqə və məzhəblər arasında formalaşmışdır. Həzrət Məhi (ə)- də aid hədislər əhli- sünnənin məşhur kitablarının çoxunda da gəlibdir. Bu hədislərə yaxşı diqqət etdikdə, imam ...
  • Һансы үстүнлүјә ҝөрә Аллаһ-таала Һәзрәт Сүлејмана (әлејһиссалам) һөкумәт вә әзәмәтли мүлк әта етмишдир?
    8588 Qədim kəlam 2010/09/29
    Илаһи пејғәмбәрләрин ҝөндәрилмәсиндән һәдәф дүзҝүн јашајыш вә хошбәхтлик јолуну, илаһи ҝөстәришләри инсанлара чатдырмагдыр. Амма бәзи дини мәсәләләр вар ки, о ҹүмләдән, игтисади ислам ганунлары, ҹиһад вә с... һаким гүдрәт олмадан оналары иҹра етмәк мүмкүн дејил. Белә олан һалда әҝәр ҹәмијјәтин идарә едәнләри пејғәмбәрләрин ҝөстәришләринә табе олмасалар, ...
  • “Əliyə itaət etmək (Allaha) bəndəlik və xüzu, ona itaətsizlik etmək Allaha küfrdür” hədisi düzdürmü?
    7059 Hədis elmləri 2011/10/20
    Məzmunu mütəvatir olduğuna görə bu hədis (məzmunca) səhihdir. Yəni bu mənaya çoxlu hədislərdə təkid olunmuşdur. Bu hədisdə deyilən “küfr” islamın müqabilində olan küfr yox, imanın müqabilində olan küfrdür. Aydındır ki, kafirin nəcis olması və s. hökmləri iman müqabilində olan küfrə aid ...
  • İslami cəhətdən hindlilər (bütpərəstlər) nəcisdirlərmi və onların rütubətindən çəkinmək lazımdırmı?
    6702 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/24
    Bütünmüctehidlərinrəyinəəsasən, kafirnəcisdirvəonunrütubətindənçəkinməklazımdır. MərhumİmamXomeyni (rəhmətullah
  • Sizin Qold-kuist şirkəti barəsində nəzəriniz nədir?
    6309 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/09/12
    Qold-kuist, Qold-mayn şirkətlərinin fəaliyyəti, eləcə də ümumi şəkildə piramida tipli sərmayə yığmağa məşğul olan şirkətlərin ölkə iqtisadiyyatına vurduğu zərər və xəsarətlərə nəzər yetirməklə o şirkətlərin fəaliyyəti qadağandır. O zərərlərdən bəzilərini qeyd edirik:1. Sərmayənin və valyutanın ölkədən xaric olması və onun müqabilində həqiqi əmtəənin ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    166904 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165544 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120577 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    115153 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    113567 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    95362 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    56800 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55448 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    47359 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46553 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...