Ətraflı axtarış
Baxanların
9061
İnternetə qoyma tarixi: 2011/07/28
Sualın xülasəsi
Sair səma cisimlərində və kürələrdə canlı varlıqların olması barəsində İslamın nəzəri nədir?
Sual
Sair göy cisimlərində həyatın varlığı ilə əlaqədar İslamın nəzəri nədir ?
Qısa cavab

Başqa göy cisimlərində və ya kəhkəşanlarda canlı və yaxud ağıllı varlıqların olub-olmaması bəşəriyyəti maraqlandıran suallardan biridir, lakin indiyə qədər onlara lazımi cavab tapmamışlar. Quranın bəzi ayələrində asimanda canlı varlıqların olmasına işarə edilir. O cümlədən:

1. “Min dabbətin” – canlı varlıqlar təbiri:

“Asimanları, yeri və bunların arasında olan yerlərdə canlı varlıqları yayması Allahın qüdrət nişanələrindəndir. O, hər vaxt istəsə onları bir yerə toplamağa qadirdir.[1]

2. “Asimanda və yerdə olanlar” təbiri:

“Asimanda və yerdə olan hər bir şey Ondan tələb edir (istəyir). Hər zaman Onun Özünə məxsus bir işi vardır.”[2]

“Asimanda və yerdə olan canlılar və mələklər Allah üçün səcdə edir və təkəbbür etmirlər.”[3]

“Yeddi qat asimanda, yerdə və onlarda olan hər bir şey Allaha təsbih deyirlər.”[4]

3. “Məşriqlər və məğriblər” təbiri:

“Məğriblərin və məşriqlərin Pərvərdigarına and olsun ki, Biz qadirik.”[5]

4. “Aləmdəkiləri” təbiri:[6]

“Həmd (tərif) yalnız aləmdəkiləri tərbiyə edən Allaha məxsusdur.”[7]

Yuxarıda qeyd edilən ayələrdən yalnız birinci ayə[8] və “aləmin” kəlməsinin işləndiyi sair ayələr ehtimal üzrə digər planetlərdə və göy cisimlərində canlı varlıqların olmasına dəlalət edir.[9]

Mərhum Əllamə Təbatəbai birinci ayənin təfsirində yazır: “Ayənin zahiri mənası budur ki, yer üzündə olduğu kimi, asimanlarda da canlı varlıqlar (“dəvabb”) vardır.”[10]

“Təfsiri-nümunə”nin müəllifi yazır: “Bu ayə sair səma cisimlərində də canlı varlıqlar olduğuna dəlalət edir. Amma indiyə qədər alimlər bu barədə qəti mühakimə yürütməmiş və ümumi şəkildə “bunlarda canlı varlıqlar vardır” demişlər. Lakin Quran “asimanın üfüqlərində də çoxlu canlı varlıqlar vardır” deyə bu həqiqəti aşkar şəkildə bəyan edir”[11]

Həzrət Əli (əleyhis-salam)-dan nəql olunan bir hədisdə deyilir: “Asimandakı bu ulduzlar yer üzündə olan şəhərlərdən olan bir şəhərlərdir. Hər bir şəhər başqa şəhərlə (hər bir ulduz başqa ulduzla) nurdan olan bir sütunla əlaqəlidir.”[12]

Bu ayənin digər səma cisimlərində canlı varlıqların olmasına dəlaləti bir neçə məsələ ilə şərtlənir:

1. Qurani-məciddə “səma” və “səmavat” (səmalar) kəlməsi bir neçə mənaya gəlmişdir: yuxarı istiqamət, səma cisimləri, yerin atmosferi və sair...[13]

Bu ayənin digər kürələrdə və göy cisimlərdə canlı varlıqların olmasına dəlaləti o vaxt səhihdir ki, ondakı “səmavat” kəlməsini “asimani cisimlər” mənasına götürək. Halbuki yuxarıdakı ayədə “səmavat” kəlməsi “yer kürəsinin atmosfer təbəqələri”nə işarə ola bilər. Habelə “dabbə” kəlməsindən məqsəd həm yer üzündə olan mikroskopik canlılar (viruslar və s.), həm də böyük canlılar (quşlar kimi) ola bilər ki, onlar yer kürəsinin ətrafındakı atmosfer təbəqəsində yayılmışlar.

2. Göy cisimlərində canlı varlıqların olması elmi cəhətdən sübuta yetmədiyindən və güclü bir ehtimal sürətində irəli çəkildiyindən digər səma cisimlərində canlı varlıqların olmasını qəti olaraq Qurana aid etmək olmaz.

Deməli, bu ayələr ehtimali təfsir əsasında olmaqla bir növ gələcək elmi sirləri bəyan edir ki, hal-hazırda alimlərin elmi tədqiqatları ilə sübuta yetməmişdir.



[1] “Şura” surəsi, ayə: 29

[2] “Ər-Rəhman” surəsi, ayə: 29

[3] “Nəhl” surəsi, ayə: 49

[4] “İsra” surəsi, ayə: 44

[5] “Məaric” surəsi, ayə: 40, “Saffat” surəsi, ayə: 5; “Əraf” surəsi, ayə: 137

[6] Bu kəlmə Quranda 61 dəfə təkrar olunmuşdur.

[7] “Fatihə” surəsi, ayə: 2

[8] “Şura” surəsi, ayə: 29

[9] Əlavə məlumat üçün bax: Rzai, İsfahani, “Quranın elmi möcüzələri barəsində tədqiqat”, 1-ci cild, səh. 195-206

[10] Bax: “Əl-mizan” 18-ci cild, səh. 58

[11] "Təfsiri-nümunə", 20-ci cild, səh. 436-439

[12] “Səfinətul-bihar” 2-ci cild, səh 574, “nəcm” maddəsi, Əli ibni İbrahimin təfsirindən nəqlən.

[13] Bax: "Təfsiri-nümunə", 1-ci cild, səh. 165-166.

Ətreaflı cavab
Бу суалын изаһлы ҹавабы јохдур.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Oruc tutmağın insana nə kimi tərbiyəvi təsirləri vardır?
    7717 Əməli əxlaq 2012/04/09
    Oruc tutmaq nəfsi saflaşdırmaq və rəzalət sifətləri özündən uzaqlaşdırmaq üçün bir növ məşq, insanın öz nəfsinə hakim kəsilməsi və nəfsani istəklərlə mübarizə üçün münasib bir yoldur. Oruc tutmağın ictimai və fərdi yönlərdə fiziki faydalarından əlavə, mənəviyyatı qurmaqda çoxlu tərbiyəvi təsir və faydaları da vardır. O ...
  • Nə üçün arvadın bacıları ilə evlənməyin haramlıq hökmü zamanın dəyişməsinə uyğun olaraq dəyişmir?
    6997 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/07/28
    Cavabın aydın olması üçün bir neçə məsələni xatırlatmaq lazımdır: 1. “İslam müasir dindir” dedikdə məqsəd onun ən kamil din olması, onun qayda-qanunlarının bütün əsr və zamanlarda bəşərin ...
  • Peyğəmbərin besəti və meracı bir gündə (rəcəbin 27-də) baş vermişdirmi?
    9207 تاريخ بزرگان 2012/04/10
    Cavabı bəyan etmək üçün Peyğəmbərin besəti və meracı ilə əlaqədar məsələni təfsir kitablarından araşdırırıq. 1. Besətin tarixi ilə əlaqədar müsəlman alimləri arasında iki nəzəriyyə vardır: Birincisi şiələrin nəzəriyyəsidir. Onlar rəcəb ayının 27-ci gününü Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in besət günü hesab edirlər. İkinci nəzər isə ...
  • Bizim salavat göndərməyimiz Peyğəmbərin (s) məqamının yüksələməsinə səbəb olur?
    6809 صلوات بر محمد و آل محمد 2012/09/01
    Peyğəmbərə salavat göndərməyin bir neçə müxtəlif cəhətləri vardır ki, bunların bəzilərinə işarə edirik: Salavat Allahın Quranda qeyd edilən əmridir. Buyurur: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليما» ”Həqiqətən ...
  • Yuxu ilə huşdan geymə vəziyyətində ruhun fəaliyyətlərinin fərqi nədir?
    11180 İslam fəlsəfəsi 2011/11/24
    Ruhun ayıqlıqda bədənlə əlaqəsi və idarəsi onun yuxudakı əlaqə və idarəsi ilə tamamilə fərqlidir. Buna görə də islam təlimlərində yuxu bir növ “ölümün qardaşı” hesab olunmuşdur.Təcrübi elmlərin yuxu zamanı ruhun bədənlə əlaqəsinin necəliyi barədə agahlığı olmasa da, yuxu zamanı baş verən fiziki dəyişikliklərə ...
  • Бир нәфәр хачпәрәсти Ислам ирфаны илә Ислама неҹә ҝәтирмәк олар?
    6603 Nəzəri irfan 2012/05/21
    Ислами ирфаны, онун хүсусијјәтләрини вә шахәләрини һәмчинин, Ислам вә Әһли-Бејт (әлејһиссалам) мәктәбинин сајәсиндә јетишән ирфаны ачыгламагла өз мәгсәдинизә чата биләрсиниз. Биринҹи: Ислами ирфан ики гисмә, нәзәри вә әмәли гисмә бөлүнүр. Нәзәри ирфанын әсас вә көклү мөвзусу ики мәсәләдир. Биринҹи, төвһидин һәгигәтинин ачыгланмасы; икинҹи һәгиги тәкаллаһлыны ...
  • Otaqda bir qızla tənha (tək) qalmağın iradı varmı?
    6746 Əməli əxlaq 2012/02/12
    Dini təlimlərdə insanın günahdan hifz olunması üçün qadağan olunan yerlərdən biri naməhrəm ilə xəlvət etməkdir (tənha qalmaqdır).İblisin həzrət Musaya (ə) vəsiyətində oxuyuruq: Ey Musa! Biganə (yad) qızla xəlvət etmə; çünki, hər kim belə edə mənim dostlarım deyil, mən özüm ona köməkçi olaram.
  • Hansı hallarda təyəmmüm almaq olar?
    7013 شرایط انتقال به تیمم 2015/04/16
    İnsan yalnız cənabət qüslü ilə cənabəti özündən götürə bilər. Əlbəttə bəzi hallarda qüslü təyəmmümlə əvəz etmək olar.[1] O hallar aşağıdakılardan ibarətdir: Şəxsin imkanında su olmadıqda. Qüsl üçün kifayət vaxtı olmadıqda, Qüsl almaq onun namazının qəzaya getməsinə səbəb olduqda.
  • "Əhli-beyt" kimə deyilir?
    22542 İslam fəlsəfəsi 2011/06/28
    "Əhli-beyt" kəlməsi Quran, hədis və ilahiyyat termini olub, İslam peyğəmbərinin (s) ailəsi mənasındadır. Bu termin məlum (əhli-beyt) mənada Quranın "təthir" ayəsində; yəni "Əhzab" surəsinin 33-cü ayəsində istifadə olunmuşdur.«انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا» Şiə təfsirçilərinin hamısı, həmçinin əhli-sünnə təfsirçilərinin əksəriyyəti – şahidlərə, qərinələrə ...
  • Dünyada bu qədər zülm və haqsızlığın varlığı ilə nə üçün İmam Zaman (əleyhis-salam) zühur etmir?
    6726 Qədim kəlam 2011/10/22
    Bir neçə məsələyə diqqət yetirmək sualın cavablandırılmasında sizə kömək edə bilər:1. Rəvayətlərdə çox gözə dəyən məsələ budur:یَمْلَأُ الْاَرْضَ قِسْطًا وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْمًا وَ جَوْرًا

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    167261 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165616 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120692 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    115310 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    113847 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    95544 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    57061 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55525 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    47482 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46672 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...