Please Wait
6783
İslam nəzərindən gözəllik iki hissəyə bölünür: zahiri gözəllik və batini gözəllik. Mötəbər və mütəvatir rəvayətlər nəzərindən insanın batini gözəlliyinə səbəb olan amillərdən bəziləri ibarətdir səbr və dözüm, vüqar və aramlıq, vərə və təqva və... dan. Habelə insanın üzünün gözəlliyi və nuraniliyi üçün bir çox səbəblər sadalanıbdır onlardan bəzilərinə işarə edirik:
1. Dəstəmaz.
2. Az yatmaq.
3. Gecə namazı.
4. Namaz.
5. Allahın inayəti və köməyi və
6. vərə. (Təqvadan da ustun bir məqamdır).
İslam nəzərindən gözəllik iki qismdir:
Zahiri gözəllik və batini gözəllik. İmam Həsən Əsgəri (ə) buyurub: İnsanın üzünün gözəlliyi zahiri gözəllik əqlinin gözəlliyi batini gözəllikdir.[1]
Həzrəti Əli (ə) buyurub: İnsanın gözəlliyi onun səbrində və dözümündədir.[2] Yenə buyurub: İnsanın gözəlliyi onun vüqarında və aramlığındadır.[3] O həzrət başqa yerdə buyurub: Möminin gözəlliyi onun vərə və təqvasıdır. Baxmayaraq ki, bu rəvayətlərdə gözəllikdən məqsəd batini gözəllikdir amma həmin bu batini gözəllik fikri başqalarının cəlb olmasına səbəb olur və nəticədə onlar insana yaxınlaşır.
Habelə çoxlu rəvayətlərdə o əməllər və işlər ki, insanın nuraniliyinə səbəb olur. sadalanıbdır o cümlədən:
- Dəstəmaz: Rəvayətlərdə gəlibdir:
«الْوُضُوءُ عَلَى الْوُضُوءِ نُورٌ عَلَى نُور»
"Əlvuzuu ələl- vuzu nurun əla nur" dəstəmaz üstünə dəstəmaz almaq nur üstünə nurdur.[4] Peyğəmbər (s) uzun bir hədisdə həzrəti Əli (ə)- a onun və işləri haqqında mühüm mətləblər bəyan edibdir o cümlədən buyurubdur: Ey Əli sən və sənin işlərin qiyamət günündə üzü ağ olacaqsız. Alimlər bu hədisin mənasında deyiblər ki, bu üzü ağlıq (Ğurrən- غُرّاً ) dəstəmazın nurundan alınmış üzü ağlıqdır və məqsəd budur ki, dəstəmazın nuru nəticəsində qiyamət günündə üzləri ağ olacaq.[5]
- Az yatmaq: Həzrət Əli (ə) buyurubdur: Üzün nuraniliyi gecənin hamısını yatmaqla ələ gəlməz.[6] Yəni əgər bir şəxs istəyə üzü nurani olsun gərək gecənin bir yarısı oyanıb ibadət etsin.
- Gecə namazı: İmam Cəfər Sadiq (ə) buyurub: Mən üzümün nurani olmasını istədim onu gecə namazında tapdım.[7]
- Namaz: Həzrət Əli (ə) buyurub: Namaz möminin nurani və izzətli olmasına səbəb olar.[8]
- Allahın köməyi: Həzrət Əli (ə) buyurub: Möminin üzünün nuraniliyi Allahın ona etdiyi yaxşılığa görədir.[9] Buna əsasən əgər insan bir işlər görə ki Allahın köməyi ona yetişə nəticədə üzü nurani olacaq bunun üçün ən yaxşı işlər vacibatı yerinə yetirmək və haramlardan uzaq qalmaqdır.
- Vərə: Həzrət Əli (ə) buyurub: Möminin nuraniliyi onun vərə və təqvasıdır.[10] Çünki əgər insan təqvaya riayət etsə başqalarının gözündə gözəlləşəcək çünki bütün şəxslər təqvasız insanlar belə həqiqi təqvalıları sevirlər.
[1] - Biharul- ənvar, cild 1, səh 95, hədis 37.
«قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ الْعَسْکَرِیُّ ع حُسْنُ الصُّورَةِ جَمَالٌ ظَاهِرٌ وَ حُسْنُ الْعَقْلِ جَمَالٌ بَاطِنٌ»
[2] - Ğorərul- hikəm, səh 250.
«جمال الرجل حلمه»
[3] - Ğorərul- hikəm, səh 285.
«جمال الرجل الوقار»
[4] - Vəsailuş- şiə, cild 1, səh 377.
[5] - Biharul- ənvar, cild 65, səh 52.
«[الأمالی للشیخ الطوسی] عَنِ ابْنِ شِبْلٍ عَنْ ظَفْرِ بْنِ حُمْدُونٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ إِسْحَاقَ النَّهَاوَنْدِیِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ مِیثَمٍ التَّمَّارِ مَوْلَى عَلِیِّ بْنُ الْحُسَیْنِ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِی جَعْفَرٍ ع فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنِّی وَجَدْتُ فِی کُتُبِ أَبِی أَنَّ عَلِیّاً ع قَالَ لِأَبِی مِیثَمٍ أَحْبِبْ حَبِیبَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ إِنْ کَانَ فَاسِقاً زَانِیاً وَ أَبْغِضْ مُبْغِضَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ إِنْ کَانَ صَوَّاماً قَوَّاماً فَإِنِّی سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ وَ هُوَ یَقُولُ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَیَّ وَ قَالَ هُمْ وَ اللَّهِ أَنْتَ وَ شِیعَتُکَ یَا عَلِیُّ وَ مِیعَادُکَ وَ مِیعَادُهُمُ الْحَوْضُ غَداً غُرّاً مُحَجَّلِینَ مُکْتَحِلِینَ مُتَوَّجِینَ ...
بیان قال فی النهایة و فی الحدیث غر محجلون من آثار الوضوء الغر جمع الأغر من الغرة بیاض الوجه یرید بیاض وجوههم بنور الوضوء یوم القیامة و قال ...»
[6] - Müstədrəkül- vəsail, cild 6, səh 340.
«عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ لَا تَطْمَعْ فِی ثَلَاثَةٍ مَعَ ثَلَاثَةٍ فِی سَهَرِ اللَّیْلِ مَعَ کَثْرَةِ الْأَکْلِ وَ فِی نُورِ الْوَجْهِ مَعَ نَوْمِ أَجْمَعِ اللَّیْلِ وَ فِی الْأَمَانِ مِنَ الدُّنْیَا مَعَ صُحْبَةِ الْفُسَّاقِ»
[7] - Müstədrəkül- vəsail, cild 12, səh 73- 19- 13810.
«رُوِیَ عَنْ مَوْلَانَا جَعْفَرٍ الصَّادِقِ ع أَنَّهُ قَالَ طَلَبْتُ الْجَنَّةَ...وَ طَلَبْتُ نُورَ الْوَجْهِ فَوَجَدْتُهُ فِی صَلَاةِ اللَّیْلِ»
[8] - Cameul- əxbar, səh 73.
«قال ع إن لکل شیء زینة و زینة الإسلام.... و خیر الدنیا و الآخرة فی الصلاة و...... و نور الوجه و عز المؤمن»
Müstədrəkül- vəsail, cild 3, səh 92- 9830.
«قَالَ ص الصَّلَاةُ نُورُ الْمُؤْمِنِ وَ الصَّلَاةُ نُورٌ مِنَ اللَّهِ»
[9] - Ğorərul- hikəm, səh 91.
«علی(ع): حسن وجه المؤمن [المرء] من حسن عنایة الله به»
[10] - Ğorərul- hikəm, səh 269.
«علی(ع) :جمال المؤمن ورعه»
: ما هی الإعمال التی تؤدی إلى اتصاف الإنسان بالنورانیة و الجمال؟ 
: ¿Cuál acto provoca la belleza y luminosidad del ser humano? 
: کدام اعمال موجب زیبایی و نورانیت انسان میشود؟ 
: Quels sont les actes qui donnent la beauté et la splendeur à l'homme.? 
: Quali azioni rendono bello e luminoso l’essere umano? 
: การกระทำใดบ้างที่ส่งผลให้คนเราแลดูสง่ามีราศี? 
: Hangi ameller insanı güzel ve nuranî kılar? 
: کون سے اعمال انسان کی خوبصورتی اور نورانیت کا سبب بنتے ھیں؟
