Ətraflı axtarış
Baxanların
8465
İnternetə qoyma tarixi: 2011/10/13
Sualın xülasəsi
Haram yeməyi meyl etməyin hökmü nədir?
Sual
Əgər bilmədən haram əti yeyərsə, günahı nədir?
Qısa cavab

Əgər bir şəxs yemək yedikdən sonra, bilsə ki, yediyi yemək haram yeməkdir və ehtimal verməmişdir ki, haramdır bəlkə halal olmasının nişanələrini hiss etmişdir, misal üçün bir müsəlmandan almışdır ki, günah iş görməmişdir. Amma əgər yemək barəsində şəkk edibdirsə misal üçün müsəlman olmayan bir şəxsdən almışdır, belə bir halda təhqiq etməli və təhqiq etmədən o yeməyi meyl etməyə icazə verilmir. Amma əgər heç bir nişanə və əlamət yoxdur ki, onun halal və yaxud haram olmasını bildirsin, bu halda, ətin halal olmasını nəzərdə tutmalıdır. O vaxta kimi ki, onun şəri hökmü şəraitində kəsilməsini yəqin etsin.

Başqa yeməklər barəsində baxmayaraq ki, bu cür deyildir, amma əgər şəxs bu hökmlərə nisbət- misal üçün qana dəymiş yeməyin haram olması) təqsirli cahil olmuşdursa; yəni öyrənə bilərdi, amma tənbəllik edib günaha düşmüşdür. Amma əgər qasir cahildir (o şəxs ki, təhqiq etməyə macal tapmamışdır) günaha düşməyəcəkdir. Bəli bu mövzuya nisbət (misal üçün bilir bu şey qana bulaşıbdır). Əgər təqsirli cahil belə olsa da, haram işə qovuşmamışdır.

Əlbəttə bir çox rəvayətlərə əsasən ki, Əhli- beyt (ə)- dan rəvayət olunmuşdur, bu cür əməllər baxmayaraq ki, səhv üzündən olur amma insanın həyatında mənfi təsir qoyur və bir çox müvəffəqiyətləri insandan alır. Bəs insan diqqət etməlidir ki, onun yeməyi halal olsun və bu diqqət və ehtiyatla öz hərəkətini Allahın razılığı yolunda sürətləndirsin.

Ətreaflı cavab

Əgər bir şəxs bilsə ki, bu ət və yaxud yemək haramdır, yəni yeməyi tanımaqla birlikdə hökmünü də bilir, belə bir halda onu yeməklə haram və günah iş görmüşdür.

Onun bu işi Allahın göstərişlərindən boyun qaçırmaq deməkdir və onun əzabını çəkməyə layiqdir. Təbiidir ki, bu günahlar onu həyatında təsir qoyacaqdır.

İmam Sadiq (ə) günahın dünyada mənfi təsiri barəsində buyurur: Günahın təsiri budur ki, insanı ibadətdən məhrum edir.

Bəzi vaxtlar insan bir gün günaha düşür və onun təsirindən gecəni oyaq qalıb gecə namazı qılmaqdan məhrum olur.[1] Yalnız o halda ki, tövbə edib öz keçmişini düzəltsin.[2]

Amma o halda ki, bilməmək üzündən bu cür yeməyi yeyərsə, iki haldan kənar deyildir:

1.             Mövzudan xəbəri olmamışdır, amma onun hökmünü bilmişdir; yəni misal üçün bilir donuz ətini yemək haramdır; amma bilmir bu yemək donuz ətindən hazırlanmışdır. Amma yeməkdən sonra bilmişdir ki, donuz ətindən hazırlanmışdır. Burada üç hal vardır:

A). Haram olmasına ehtimal verməmiş və şübhəsi olmamışdır, bəlkə halal nişanələrini hiss etmişdir. Misal üçün müsəlmandan almışdır, bu zaman əgər sonradan bilsə ki, haram yeməyi yemişdir, günah etməmişdir.

B).Yemək barəsində şübhələnmişdir və haram olması barəsində nişanələr əldə etmişdir; misal üçün müsəlman olmayan bir şəxsdən almışdır, belə bir halda onun vəzifəsi budur təhqiq etsin.

Bəs nəgər təhqiq etmədən yeməyi yeyərsə və sonradan məlum ola ki, haram yemək olmuşdur, günah etmişdir.

C) Haram və halal olmasına heç bir əlamət yoxdur, belə bir halda onun haqqında heç bir təhqiqə ehtiyac yoxdur, əgər yedikdən sonra məlum ola ki, haram yemək olmuşdur, heç bir günaha düşməmişdir. Bəli ət barəsində doğrudur ki, hökmü onun haram olmasına verib və şəri qanunlar əsasında kəsilmədiyini bildiririkbəs əgər təhqiq etmədən onu yeyərsə və sonradan məlum ola ki, haram ət olmuşdur, günah etmişdir.

2. Hökmü bilməyibdir, amma mövzudan xəbəri vardır; yəni bilmirdi donuz ətini yemək haramdır, amma bilir ki, yemək donuz ətindən hazırlanmışdır. O halda ki, bilirdi təhqiq etməlidir və onun həqiqətini bilməlidir. Amma bu işi görməmişdir.

Bunun üçün də günahkar və etdiyi iş də haramdır. Amma əgər bu yemək barəsində təhqiq etmək onun üçün mümkün deyildirsə və yaxud o hökmü öyrənmək üçün imkanı yoxdur, belə olduqda heç bir günahı yoxdur. Onun bu əməli qarşısında ona əzab olunmayacaqdır; İslam Peyğəmbərindən (s) rəvayət olunmuşdur. Hökmü ona şamil olmadığı üçün əzab ona şamil olmur.[3]

ələrinin, ağzının və qabların yuyulub təmiz olmasından başqa heç bir vəzifə onun öhdəsində yoxdur. Əlbəttə bu haram yemək öz təsirini insan ruhu və cismində qoyacaqdır.

Əxlaq alimləri bu cür yeməklərin təsirlərinə işarə edərək deyirlər. baxmayaraq ki, insan üçün bu iş qarşısında bir əzab nəzərdə tutulmamışdır, amma bir çox müvəffəqiyyətlər insandan alınır və bir çox mənfi təsirləri vardır ki, onlardan üz çevirmək olmaz. Bunun üçün də bir çox rəvayətlərdən təkid olunur ki, insan öz yeməklərinə diqqət etsin.

İslam Peyğəmbərini (s) dövründə südlə dolu bir qab o həzrət üçün gətirdilər, amma o həzrət südün halal olması barəsində məlumat əldə etməyənə kimi, o süddən meyl etmədi, və buyurdu: Məndən əvvəlki Peyğəmbərlər göstəriş almışdılar ki, halal və təmiz yeməklərdən başqa heç bir şey meyl etməsinlər və bəyənilmiş işlərdən başqa heç bir iş görməsinlər.[4]

Əhli- beytdən bizə çatan rəvayətlərdə yeməklərin təsiri barəsində xüsusiylə də uşaqların bədənində olan təsiri barəsində xəbərdarlıq olunmuşdur.[5]

Bunun üçün də insan həmişə öz yeməyinə diqqət etməlidir ki, yeməyi halal olsun; çünki bu yemək və onun bəzi təsirləri onun mənəvi həyatında və Allahın razılığı yolunda təsir qoyaraq nöqsanlar yaradır. O cür ki, bir şəxsin əməl və əxlaqının keyfiyyəti, dünyadakı hadisələrdə təsir qoyur, aləmdə olan hadisələrdəinsanın əməl və əxlaqında təsir qoyur.[6]



[1] - Cavadi Amuli, bdulah, mərahile əxlaq dər Quran, səh 153.

[2] - Maidə surəsi, ayə 39.

[3] - Biharul- ənvar, cild 5. Allahın rəsulu buyurur: Mənim ümmətimdən səh, yaddan çıxan və o şeylər ki, ona məcbur olmuşdurlar, götürülmüşdür. (əzab onlardan götürülmüşdür

[4] - Əl- dürrül- mənsur, cild 6, səh 102; mizanul- hikmət, cild 3, səh 128, Məhəmmədi Reyşəhri, Məhəmməd.

[5] - Biharul- ənvar, cild 100, səh 323; cild 101, səh 96, İmam Əli (ə): Öz uşaqlarınızın südünü pis və dəli qadınlardan uzaq saxlayın, çünki süd təsir qoyur.

[6] - Cavadi Amuli, Abdulla, Məbadiye əxlaq dər Quran, səh 108.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Rəvayətlərə əsasən qeyri müsəlmanlar ilə necə davranmalıyıq?
    7012 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/11/19
    İslam, insanlığın pak fitrət və sevgi- məhəbbət dinidir və bütün bəşəriyyətin hidayəti və səadəti üçün gəlmişdir. Dini seçmək ixtiyari bir iş olduğu üçün həmişə İslam cəmniyətində az- çox qeyri müsəlman şəxslər tapılmış olur. İslam dininin bütün insanlar, məxsusən başqa dinlərin ardıcılları ilə göstərişi hüquqların riayət olunması, xoş rəftarlıq və dinc ...
  • Meyitin ruhunun şad olması üçün hansı işləri görmək olar?
    18014 Əməli əxlaq 2012/04/19
    Müsibətə səbir etmək, onun təsirlərinə diqqət yetirmək və ölümün hamı üçün və haqq olması barədə təfəkkür etməklə müsibətlərin təsirini asanlaşdırmaq olar. Dünyadan gedən şəxslər üçün əncam verilə bilən müstəhəb əməllər: dəfn olunduğu birinci gecədə vəhşət namazı qılmaq, meyitin tərəfindən sədəqə vermək, dua etmək və onun üçün Quran ...
  • Şiə məzhəbinin əsas firqələrinin sayını neçədir?
    13599 Qədim kəlam 2011/09/10
    "Şiə" kəlməsi lüğətdə "davamçı" və "yavər" mənasını daşıyır, habelə "bir əqidə və dinə malik olmaq" mənasında da işlədilmişdir. Müsəlmanların arasında geniş yayılmış dini terminalogiyada isə bu kəlmə Həzrət Əli (ə)-ın ardıcılları barəsinə işlədilmiş və onlarla xüsusi bir bağlılıq kəsb etmişdir. Həzrət Əli (ə)-ın ardıcılları barəsində də aşağıdakı müxtəlif mənalarda işlədilmışdir: Həzrət Əli (ə)-ı ...
  • Fəlsəfə, irfan, ağıl və hikmət arasındakı fərq nədir?
    14721 İslam fəlsəfəsi 2012/04/19
    Fəlsəfə – ən xüsusi mənada varlıq aləmindəki gerçəklikləri dərk etmək üçün zehni, əqli və istidlal yönlü səylər mənasınadır. Hikməti fəlsəfədən fərqli bir məsələ hesab etdiyimiz halda o, fəlsəfədən yüksəkdədir və ilahi və lədünni mənşəyə malikdir. Quranda da “ilahi bir əta və nemət” kimi qeyd olunmuşdur. Belə ki, ...
  • İslam dininin sülh və barışıq və ya döyüş və narahatlıq dini olmasını açıqlayın.
    13575 Təzə kəlam 2011/06/21
    İslam dini barışıq, sülh və əmin- amanlıq dini olmasını təsdiq edərək buyurur: "Ey iman gətirənlər! Hamınız sülhə və barışığa tərəf gəlin. Şeytanın addımlarından uzaq olun. Oizin açıq aşkar düşməninizdir".Amma bunu da diqqət yetirmək lazımdır ki, bəziləri şeytanın yolunu gedərək özü zülm etməklə bərabər başqalarını da bu yola ...
  • Din olmadan mənəviyyata çatmaq olarmı?
    8718 Nəzəri əxlaq 2011/11/24
    Son zamanlarda irəli çəkilən “yeni mənəviyyat” bizim bir müsəlman ünvanı ilə zehnimizdə təsvir olunan mənəviyyatla tamamilə fərqlidir. Bizim nəzərimizdə mənəviyyatın dinlə qırılmaz əlaqəsi vardır. Dini mənəviyyat maddi aləmin fövqündə olan həqiqətlərdən söhbət açan maarifə və dini göstərmələrin məcmusuna əməl etmək əsasında hasil olur. İnsan o həqiqətlərin əsasında ...
  • İmam Zaman (ə.c) hər yerdə hətta qeyri İslami (yəhudi) ölkələrdə də hazır olurmu?
    6275 Qədim kəlam 2011/10/18
    Ağıl və məntiq baxımından Allahın hidayəti olmadan insanın ideal təkamülünə yetişməsi mümkün deyil. Allah- Taala İlahi höccətləri camaata göndərməklə insanların hidayətini ən yaxşı formada yerinə yetirmişdir. İmamlar və Peyğəmbərlər Allah- Taalanın izni ilə bütün kainatda qüdrət və nüfuz etməyə kifayət qədər imkana malik olublar və olmaqdadırlar ki, öz vəzifələrini yaxşıca ...
  • Möminun surəsinin 101- ci ayəsi ilə saffat surəsinin 27 və 50- ci ayələrinin ziddiyyətini necə həll edirsiniz?
    6747 معاد و قیامت 2012/07/16
    Quran ayələrində ümumi şəkildə və sualda qeyd olunan ayələrdə xüsusi şəkildə, heç bir ziddiyyət yoxdur. Çünki, "o gündə heç kəs digərindən kömək və sual xahişi etməz" buyuran ayələr, qiyamətin ilk mərhələlərinə işarə edir. Bu o günün qorxu və heyranlığının çox olması səbəbindəndir. Həmin qorxu və heyranlığın çoxluğu ...
  • İmam Kazim (əleyhis-salam)-ın həyat tarixi, övladları və nəvələri barəsində məlumat verin.
    18352 تاريخ بزرگان 2012/06/23
    İmam Kazim (əleyhis-salam)-ın özünün, övladlarının və s... həyatını bəyan etmək üçün bir neçə cildlik kitab yazmaq lazımdır. O həzrətin həyatı barəsində çoxlu kitablar yazılmışdır. Misal üçün: Seyid Hüseyn Əbu Səidə Musəvinin əsəri olan “Məşcərul-vafi” kitabına müraciət etmək olar. O, üç cilddə və musəvilər silsiləsinin bəyanında qələmə alınmışdır.
  • Xums və onun xərclənməsinə dəlillər, şiə nəzərində nədir və nə üçün sünnülər ona payidar deyildirlər?
    18359 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/07/02
    1.     Qurani- kərimdə onun hpkm ayələri (əhkam ayələri) Quranın digər ayələrinə nisbət daha azdır o cür ki, Quranda yalnız ən vacib məsələlərə təharət, namaz, oruc, həcc və ... işarə olunmuş və onun ətraflı açıqlaması isə Peyğəmbər (s) ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    167282 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165619 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120695 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    115316 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    113862 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    95547 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    57090 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55528 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    47491 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46676 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...