Ətraflı axtarış
Baxanların
6601
İnternetə qoyma tarixi: 2012/01/08
Sualın xülasəsi
Mən bir cavanam və çox istəyirdim bilim, həyatdan məqsəd nədr?
Sual
Mən bir cavanam və çox istəyirdim bilim həyatda yaşamaqdan məqsəd nədir. Mən bir neçə tələbəylə həyatdan məqsəd və bir müsəlmanın necə yaşaması barəsində onlarla söhbət etdim, onlar deyirlər ki, mən İmamlardan birini ülgü olaraq nəzərdə tutmalıyam. Amma mən bir müddət həzrət Əlini (ə) ülgü tutdum amma o həzrətin Nəhcül- bəlağədə bir çox sözlərinin bir- birinin əksinə olduğunu müşahidə etdim. Misal üçün o həzrətin hikmətlərindən birində gəlmişdir ki, mömin gecə və gündüzünü üç hissəyə bölməlidir, bir hissəsi ibadət, bir hissəsi ruzisini əldə etmək və digər bir hissəsini isə evi və halal ləzzətlər üçün.
Bu hikmətdə başqa varlıqlardan söz açılmışdır misal üçün elm və başqa şeylər, xahiş edirəm mənə yol göstərin ki, öz həyatıma necə cəhət verim və kamiş bir insanın yoluna davam edim?
Qısa cavab

İslam təlim və göstərişlərində, son dərəcədə həyatdan məqsəd işarə olunmuşdur. Quran Kərim insan həyatından məqsəd Allaha bəndəlik və onun sayəsində dünya və axirətdə mənəvi kamal və səadətə yol olmasını bildirmişdir. Başqa cür desək insanın həyatı və yaranmasından məqsəd gözəl əməl sahibi olmaq müsabiqəsi kimi bildirmişdir. Rəvayətlərdə yaradılmışdan məqsədin bir çox hissələrinə işarə olunmuşdur. Məsum İmamların (ə) sözlərindən ibrət götürmək üçün bu nöqtəyə diqqət etmək lazımdır ki, o həzrətin sözlərindən istifadə etmək baxmayaraq ki, hamı üçün mümkündür, amma istəsək bir sözü onlara nisbət verək lazımdır bir sıra şəraitlərə riayət edək ki, ətraflı cavabda onlara işarə olunacaqdır.

Ətreaflı cavab

Bizim İslam təlim və tərbiyyəsində hədsiz dərəcədə insan həyatından məqsədin nə olduğuna işarə olunmuşdur. Qurani- kərim insan həyatından məqsəd Allaha bəndəlik və onun sayəsində dünya və axirətdə mənəvi kamal və səadətə yol olmasını bildirmişdir. [1] Başqa cür desək, insanın yaranması və həyatından məqsəd gözəl əməl sahibi olmaq müsabiqəsi kimi də bildirilmişdir. [2] Bu mövzuda əlavə məlumat əldə etmək üçün Əllamə Məclisinin nəhcül bəlağəyə yazdığı şərhin 1, 6 və 7- ci cildlərinə və ya Şəhid Mütəhhərinin təkamole ictimaiye insan kitabına və yaxud saytda bu mövzuda olan suallara [3] müraciət edin.

İmam Sadiq (ə)- dan bizə çatan rəvayətlərdən birində oxuyuruq: İmam Hüseyn (ə) öz əshabının qarşısına gəlib buyurdu: Ulu Tanrı insanları yaratmamışdır yalnız bunun üçün ki, onu tanısınlar, o zaman ki, onu tanıdılar, ona ibadət edəcəklər və o vaxt ki, ona bəndəlik etdilər, ona bəndəlikdən başqa birisinə möhtac olmazlar. [4]

Amma əsl bəhs ki, onu bir azda açıqlamaq lazımdır, Məsum İmamların sözlərindən necə örnək almağın yollarıdır.

Məsum İmamların (ə) sözlərindən örnək almaq üçün bu nöqtəyə diqqət etmək lazımdır: Baxmayaraq ki, o Məsumların sözlərindən ibrət və örnək almaq hamı üçün mümkündür, amma əgər istəsək bir sözü onlara nisbət verək, lazımdır bir sıra şəraitə riayət edək.

  1. Onların sözlərinin ümumi və xüsusi olduqlarını seçməyə qüdrətimiz olsun. Mümkündür bir sözü desinlər amma başqa bir hədisdə öz tərəflərindən və yaxud başqa bir Məsum tərəfindən ixtisas vermiş olsun. Bəs bu zaman ümumi bir baxış və diqqətə ehtiyac duyulur. Misal üçün əgər istəsək onların dünya və yaxud həyatdan məqsədin nə olduğunu onların nəzərində bilmək istəsək və desək bu İslamın nəzəridir, lazımdır ki, bir həddə İmamların sözlərinə və onun mənbələrinə nəzər salmalıyıq ki, həqiqətən yəqinimiz olsun, onların bu ümumi sözləri başqa bir yerdə xüsusi bir məna daşımır.

  2. Bu qüdrətimiz olmalıdır ki, mütləq deyilən sözü qeyd gətirilmiş sözdən ayıra bilək və yəqinimiz olsun ki, İmamın sözü başqa bir yerdə qeyd şəklində gəlmişdir.

  3. Bəzi yerlərdə nəzərə çarpır ki, İmamın bəzi sözləri məxsus bir zaman üçün olmuşdur ki, başqa Məsum tərəfindən zamanın məhdudiyyət çərçivəsində olması açıqlanmışdır; ki, din terminində ona nasix və mənsux deyirlər. Bir məsələni Məsuma nisbət vermək üçün sözlərini nasix və mənsux olmasından yəqinimiz olmalıdır.

  4. Qüdrətimiz olmalıdır onların sözlərini dərəcələrə bölək, bəzi vaxtlar bir məsələni savadsız və avam insanlar üçün açıqlayırdılar ki, lazımdır orta və yüksək dərəcədə olan sözlərdən seçilsin. Misal üçün bu sual Məsum İmamlardan bir neçəsindən soruşmuşdur ki, Allah buna qadirdir ki, dünyanı bu böyüklüyü ilə bir yumurtada yerləşdirsin o halda ki, yumurta böyüməsin və dünya kiçilməsin! İmamlar insanların öz həddində onların cavabını vermişdirlər. Bəziləri üçün gözü misal gətirmişdirlər ki, necə Allah Taala dünyanı yumurtadan da kiçik bir şeyrə yerləşdirmişdir; çünki bu sual bəziləri üçün həll olmamışdır başqa etiqadı bir məsələni açıqlamışdırlar. [5]

Bəs nəzərə çarpmır ki, Nəhcül- bəlağə kimi bir kitabın sözlərindən ki, böyük müsəlman alimləri və hətta başqa məzhəblərdə olan şəxslər öz itirdiklərini onda tapmışdırlar, bir- birinin əksinə olan sözlər olsun. [6]

Amma elm öyrənmək barəsində demək lazımdır əgər böyük Kafi kitabının əl- elm və əl- cəhl babına müraciət olunsa İslamın elm və onun əhəmiyyəti barəsində olan nəzəriyyəsi məlum olar.

Həmin babda (bölmədə) gəlmişdir ki, elm öyrənmək ibadətdir, bəlkə ən yüksək ibadətlərdən sayılır. Bəs İmamın (ə) bu cür hissəyə bölməsi düzgündür ki, buyurur: Öz gücünüzü üç hissəyə bölün; çünki elm öyrənmək də ibadətdir. Nümunə üçün həmin babdan bir rəvayəti İmam Əli (ə)- dan ki, elmin əhəmiyyəti barəsindədir İşarə edirik:

İmam buyurur: Dinin kamilliyi elm öyrənmək və ona əməl etməkdir. Agah (bilin) olun ki, elm öyrənmək ruzi əldə etməkdən də sizin üçün vacibdir. [7]

Sonda sizə tövsiyə edirik bu cür məqamlarda, din alimləri və o şəxslər ki, öz pmürlərini Əhli- beytin sözlərini dərk etmək üçün sərf etmişdirlər, rabitə yaradın və onlardan istifadə edin. Əlbəttə ehtiyatlı olun bəzi insanlar cavanların pusqusunda oturmuşdurlar və onları öz yollarına zövq verirlər. Bir yola dəvət edirlər ki, nəticəsi Allaha dünya və axirət səadəti deyildir. Müvəffəq olun.

 



[1]   - Zariyat surəsi, ayə 56.

[2]   - Hud surəsi, ayə 7, Mülk surəsi, ayə 2.

[4]   - Uləluş- şəraye, Səduq; götürülüb Əl- mizan, cild 17, səh 423.

« ان الله عزوجل ما خلق العباد الا لیعرفوه، فإذا عرفوه عبدوه، فإذا عبدوه استغنوا بعبادته عن عبادة من سواه »

[5] - Məclisi, Məhəmməd Təqi, Biharul- ənvar, cild 4. Səh 143.

[6]   - Müraciət edin: Mutəhhəri, Aşnayi ba Nəhcül- bəlağə; və nəhcül- bəlağənin müqəddiməsi Məhəmməd Əbduh, Misr Müfdisinin şərhiylə.

[7]   - Kuleyni, Məhəmməd ibni Yəqub. Əl- Kafi, cild 1, səh 30.

« قَالَ سَمِعْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ یَقُولُ أَیُّهَا النَّاسُ اعْلَمُوا أَنَّ کَمَالَ الدِّینِ طَلَبُ الْعِلْمِ وَ الْعَمَلُ بِهِ أَلَا وَ إِنَّ طَلَبَ الْعِلْمِ أَوْجَبُ عَلَیْکُمْ مِنْ طَلَبِ الرزق. »

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12706 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • "Əssəlamu ələl- Hüseyn və əla Əli ibnil Hüseyn və..." «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...» salamında Əli ibnil Hüseyn kimdir?
    18257 تاريخ بزرگان 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, ziyarətnamə, təvəssül duası, pak İmamlara salavat və İmam Zeynəl- abidin və Əli Əkbər (ə)- dan qalan rəcəznamələrdən Əli ibnil Hüseynin o iki həzrətin müştərək adı olması istifadə olur, amma Aşura ziyarətinin zaman və məkan məsələsi ki, Aşura günü, Kərbəla məkanı və o gün öldürülənlərə işarə edir. Və həmçinin ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8276 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7748 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • Əhli- sünnənin baxışını nəzərə alaraq, şiə fiqhinin nəzərindən səfərdə namazı şikəstə qılmaq rüsxətdir yoxsa vacib?
    12497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/16
    Yəqini olan məzələ budur ki, beş namaz əvvəlcə iki rəkət formasında qanuniləşibdir. Həmçinin heç bir şəkk yoxdur ki, həzərdə (vətəndə) olan namaza iki rükət əlavə olubdur. İndi müzakirə mövzusu budur ki, səfərdə olan namaza da iki rükət əlavə olub ya yox? Şiənin fəqihləri İmamlar (ə)- ...
  • Bizə salam verərək “əssəlamu əleykum” deyən qeyri-müsəlman şəxsə cavabımız necə olmalıdır?
    7788 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Dini təlimlərdə təkid olunan məsələlərdən biri də möminlərin bir-birinə salam verməsidir. Bu məsələ ilə əlaqədar bir neçə istisna halı vardır ki, onun nümunələrindən biri də qeyri-müsəlmana salam verməkdir. Fiqhi kitablarda qeyri-müsəlmana salam vermək məkruh (bəyənilməz iş) sayılır və buyurulur: “Kafirin salamının cavabında gərək qısa şəkildə (təkcə “əleykə” ...
  • Quran nəzərindən seçilmiş xalqın xüsusiyyətləri nədir?
    8112 Təfsir 2012/09/24
    Quranda “seçilmiş xalq” və onun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar nazil olan ayələri araşdırarkən aşağıdakı məsələlər əldə olunur: 1. Qurani-kərim peyğəmbərlərin ümmətindən heç birini bütün cəhətlərdən ideal olan bir xalq (qövm və ümmət) kimi təqdim etməmiş, əksinə onların ümmətlərinin əksəriyyətini məzəmmət etmişdir. 2. Qurani-kərim yalnız ...
  • Doğru və aldadıcı sübhdən məqsəd nədir?
    6733 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/04/16
    Doğru və aldadıcı fəcr və ya sübhdən məqsəd fiqhdə və astronomiyada işlədilən terminlərdir. Onlardan məqsəd gecə və gündüzdə müəyyən vaxtları bildirməkdir. Yalançı yaxud aldadıcı sübh məşriq səmtində ağartı və işıqlanmanın əmələ gəlməsinə deyirlər. Bu vaxtda sübh namazın qılmaq olmaz. Doğru və ya sadiq fəcr və sübh çağı ...
  • Ümumiyyətlə tato haramdır?
    15938 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/04
    Həzrəti Ayətullah ul üzma Sistaninin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Özü- özlüyündə caizdir, icazə verilir. Həzrəti Ayətullah ul üzma Məkarim Şirazinin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Əgər bədən üçün xüsusi bir zərəri yoxdursa və əxlaqa zidd şəkillər onda olmasa icazə verilir. Hər halda dəstəmaz və ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15385 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164804 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164285 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119876 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113911 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111044 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94210 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54915 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54575 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46296 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45900 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...