Ətraflı axtarış
Baxanların
6825
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/28
Sualın xülasəsi
Heyvan növlərini özünə nisbət verməklə İmamlara ehtim edə bilərmi? Məsələn. Deyə ki, "mən İmam Hüseynin itiyəm". Bu düzdürmü?
Sual
Bəzi insanlar özlərinə heyvan adları qoymaqla İmamlara ehtiram əlaməti olaraq özlərini onların qulu hesab edirlər. bu düzdürmü?
Qısa cavab

Qurani kərim və Peyğəmbərimiz insanın şərayətli məxluq olması barəsində bir çox mətləblərə işarə etmişlər. Xüsusən də möminlərin ehtiramı və məqamı barəsində xeyli ayə və hədislərimiz vardır.

Qurani kərim və Peyğəmbərin hədisləri insanlara gözəl adların qoyulmasını və insanların bir- birlərini gözəl adlarla bir- birlərini çağırmasını təkidlə buyurmuşlar.

Qurani kərim mübarək hücurat surəsində buyurur: Bir- birlərinizi pis adlarla çağırmayın. Bundan əlavə İslam dini bizə sifariş edir ki: Möminin hörməti və ehtiramı Kəbə evindən üstündür. Bu səbəbdən möminin şəxsiyyətini aşağı salmaqla onu təhqiramiz adlarla səsləmək olmaz. Çünki bu onun təhqir olunmasına gətirib çıxarır.

Peyğəmbər və İmamlar heç vaxt razı olmazlar ki, onlara görə möminlərə belə hörmətsizlik olunsun. Bunu da qeyd edək ki, bütün ölkələr də hörmət əlaməti müxtəlif ünsürlüdür. Məsələn: Bir ad bir ölkədə onun mədəniyyətinə uyğun təhqirdirsə bu ayrı bir ölkədə nəin ki, təhqir deyil, əksinə iftixardır. Bu yerdə məcazi mənaların təhsilin olmasını başa düşmək olar. Əlbəttə belə adların möminin şəxsiyyəti ilə uyğunluğu yoxdur.

Ətreaflı cavab

Müqəddəs İslam dini insanlara, xüsusən müsəlmanlara və möminlərə böyük hörmətlə yanaşır. Bu müqəddəs din daim insanları dəyərləndirir və onun ən uca məxluq olduğunu onun qulağına pıçıldayır.

Allah Taala insanı və onun yaradılış sifətini belə açıqlayır: "Mən insanın ən gözəl şəkildə və nizamla yaratdım"[1] "Biz Adəm övladlarına ehtiram edirik".[2]

Deməli insan Allah- Taalanın ən gözəl yaradılışıdır. Və onu gözəl yaratmaqla ona ikram etmişdir.

Dünyada olan möminlər isə Allahın gözəl yaranmışı olmaqla yanaşı Allahın əmrlərində itaətkar olduqları üçün onların qədir- qiymətlərinin və məqamlarının həddi, hüdudu yoxdur. Çünki onlara bir çox ayə və hədislərdə öz məqamlarını və başqalarının haqq hüququnu qoruyub saxlamağı tapşırmışdırlar.[3] Bir çox hədislərimizdə möminlərin işi üçün çalışmağın,[4] onlara ehtiram etməyin,[5] ona kömək etməyi tərk etməyin haram olması və ona ehtiyacı olan vaxt kömək etməyin[6] çoxlu savab olması qeyd olunmuşdur. Bəzi hədislərdə isə mömini narahat etməyin haram olması[7] da qeyd edilmişdir. Mömin haqqında qeyd olunmuş bütün bu hədislərdən istifadə edərək insanın şərəfli bir yaradılış olduğunu deyə bilərik. Bu səbəbdəndir ki, hədisdə buyrulmuşdur: Möminin dəyəri və ehtiramı Kəbə evindən üstündür".[8]

Buna əsasən yeni doğulmuş övladlara gözəl ad qoyulması, insanların bir- birlərini pis adla deyil, gözəl adla çağırması Allah və Peyğəmbər tərəfindən sifariş olunmuşdur. İmam Əli (ə) buyurmuşdur: "Övladın atanın üzərində haqqı budur ki, ata ona gözəl ad qoymalıdır".[9]

Qurani kərim təkidlə buyurmuşdur: "Möminlər heç vaxt bir- birlərini məsxərə etməsinlər; pis adlarla bir- birlərini çağırmasınlar; bir- birlərinə qarşı sui- zənn və başqa pis fikirlər etməsinlər; xalqın eyiblərini arayıb axtarmasınlar; bir birlərinin qeybətini etməsinlər".[10] Çünki möminləri məsxərə etmək, onların qeybətini etmək, onların eyiblərini faş etmək, onları pis adlarla çağırmaq və onların barəsində pis fikirlərə düşmək möminlərin insanlıq dəyərlərinin alçalmasına səbəb olur. Çünki möminin abır- həyası onun izzəti və dəyəridir.

Buna əsasən Allah Taala möminlərin bir- birlərini pis adlarla çağırmasına və məsxərəetməsinə razı deyildir. Bu qeydlərə əsasən əgər kimsə özünə pis ad qoysa o, özünü insanların məsxərə sərhəddində qərarlaşdırmışdır. Yəni məsxərə olunmaq üçün özü şərait yaratmışdır. Bu səbəbdən onun bu əməli bəyənilmir.[11]

Buna görə də İslam dini insanların bir- birlərini məsxərə etməsini, pis adla çağırmasını və sair. pis əməl kimi qələmə verir. Bu qanun ümumi olaraq əzadarlıq məclislərinə də aid edilir.

Belə ki, mərsiyəxanların və bu yolda olanların haqları yoxdur ki, Əhli- beytə öz məhəbbətlərini nümayiş etdirmək üçün belə pis adlardan istifadə etsinlər. Çünki, bu əməl İslam dininin (Quran və hədis) bu barədə yazılmış qanunları ilə müxalifdir. İmamların tarixinə nəzər saldıqda bu tipli insanların özündən aslı olmayaraq etdiyi bəzi əməllərin qarşısını ciddiyyətlə almış və onları belə işlərdən uzaq olmağa dəvət etmişdir.[12]

Hətta Peyğəmbərin və İmamların dövründə insanların bəzisi ona ehtiram əlaməti olaraq baş əyərək onun müqabilində zəlil olursa Peyğəmbər və İmamlarımız bunun qarşısını alırdılar. Məlum məsələdir ki, onlar, mömin bir fərdin məsumlara ehtiram əlaməti olaraq özünə "it" deməsinə icazə vermirlər.

Biz tarixə nəzər saldıqda bu məsələyə nə Peyğəmbərin, nə İmamların, nə də onlardan sonra rast gəlmirik. Yəni nə Peyğəmbərin və nə İmamların səhabələri bu nisbəti İmama Peyğəmbərə ehtiram əlaməti olaraq özlərinə övladlarına deməmişdirlər. Hətta Ayətullah Bürucerdi və İmam Xumeyni kimi şəxsiyyətlər belə bir səhfə yol verməmişlər. Ümümiyyətlə bu əməl tarix boyu İslamın şəxsiyyətlərindən müşahidə edilməmişdir. Bundan əlavə möminləri təhqir etmək İmamları təhqir etmək kimidir. İmam Cəfər Sadiq (ə) buyurub: "Hər vaxt bizim zinətimiz olun. Bizim zillətimiz olmayın".[13]

Deməli bütün əməlləri İmamların buyurduqlarına əsasən yerinə yetirsək, onların əhval- ruhiyyəsinin genişlənməsinə səbəb olacaqdır.

Buna gözə də əzadarlıq zamanı belə bir arzu olunmaz işin qarşısı alınmalıdır.

Çünki bu iş insanlarda məzhəbə qarşı ikrah hissi yaradır.

Mövzunun sonunda bunu da qeyd edək ki, insanların ehtiramı və onlara ad qoyulması bütün ölkələrin mədəniyyəti fərqli olduğu üçün bir- birindən fərqlənir. Məsələn bir adın bir ölkədə pis və digər ölkədə yaxşı məna verməsi mədəniyyətlərin fərqli olması etibarı ilədir. Bu yerdə aydın məsələdir ki, onlar kinayədən, təmsildən və sair istifadə edilir. Amma bu məsələ möminin izzətinə və şərəfinə layiq deyil.[14] Mömin ən gözəl yaradılışdır.



[1] - Tin surəsi, ayə 4.

[2] - İsra surəsi, ayə 70.

[3] - Hücurat surəsi, ayə 11- 12, və sailüş- şiə, cild 11, əmr be məruf mə nəhy əz münkər babı.

[4] - Yenə də ora, səh 582.

[5] - Yenə də ora, səh 590.

[6] - Yenə də ora, səh 597.

[7] - Vəsailüş- şiə, cild 11, səh 569.

[8] - Müstədrək- əl vəsail, cild 9, səh 343, 9- cu hədis.

[9] - Nəhcül- bəlağə, 399- cu hikmət.

[10] - Hücurat surəsi, ayə 11- 14.

[11] - Əl- mizanın tərcüməsi, 18- ci cild, səh 481.

[12] - Bax: Nəhcül- bəlağə, qisar kəlmələr, 37- ci nömrə.

[13] - Kafi, cild 2, səh 77, 9- cu haşiyə.

[14] - Şeyx Tusi Əshabı kəfin iti barəsində olan ayəni onun qəbrinin üstünə yazılmasını vəsiyyət etmişdir. Bunun eybi yoxdur.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Nə üçün bəzi məclislərdə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın məzlumluğu təsvir olunur?
    7338 Dahilərin sirəsi 2012/04/19
    Qeyd olunmalıdır ki, imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın şəhadətindən əvvəl və sonra varid olan müsibətlər öz-özlüyündə o həzrətdən məzlum bir çöhrənin təqdim olunmasına səbəb olur. İmam Hüseyn (əleyhis-salam) barəsində işlənən “məzlum” kəlməsinin təhlilindən belə nəticə alırıq ki, o həzrət üçün təsvir olunan məzlumiyyət “zəif və zülmü qəbul edən bir ...
  • Əllahus- səməddə, əs- səməd kəlməsi hansı mənadadır?
    12291 Təfsir 2012/02/15
    Lüğət kitabları, rəvayətlər təfsirçilərin kəlamlsrında "səməd" kəlməsi üçün, çoxlu mənalar qeyd olubdur. Ona görə də bu qısa məqalədə bir neçə nümunə hər üç dəstədən (lüğət, rəvayət və təfsir) açıqlayır.A). Rağib müfrədatda deyir: Səməd ağa və böyük ...
  • Əgər bir kəsə həcc vacib olarsa və getmək zamanı olduqda xəstədir. Bu həcci ümrəyə çevirmək və bir neçə nəfərlə getmək olarmı?
    5537 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/18
    Hər bir aqil və həddi bulluğa çatmış şəxsə həccin vacib olması üçün müstəti[1] olmalıdır. Bu şərt ödənildikdə həcconun üçün vacib olur. Yəni, həccin başlanğıc şərtləri ödənilməlidir ki, həcc vacib olsun. [2] Məsələn: Əgər həccə getmək üçün növbəyə yazılma imkanı vardırsa, ilk ...
  • Hər bir insanın ekizinin (həmyaşıdının) olması düzgündürmü?
    6838 Hədis elmləri 2012/01/08
    İnsanların ekizinin olması barədə bir neçə rəvayət vardır.Rəvayətlərdə gəlibdir ki, Allah- Taala İblisə buyurdu: Oxşarını sənə vermədən heç bir adama övlad vermərəm. Hər bir adamın Şeytani oxşarı vardır.[1]Başqa bir rəvayətdə gəlibdir ki, Peyğəmbər (s) ...
  • Rizq (ruzi) barəsində nə kimi rəvayətlər vardır? Halal ruzini hansı yollarla əldə etmək olar? Ruzinin artması üçün hansı dualar vardır?
    18578 Əməli əxlaq 2012/04/09
    Ruzini maddi nümunələrdə həsr edən adi camaatın təsəvvürünün əksinə olaraq, rəvayətlərdə ruzi kəlməsi geniş mənalara malikdir və Allahın verdiyi bütün nemətlərə şamildir – istər maddi nemətlər olsun, istərsə də mənəvi. Bununla belə, maddi ruzilər barəsində də bir çox rəvayətlər vardır ki, ətraflı cavabda onların bir neçəsi qeyd ...
  • İmam camaat namazın rükətlərinin sayında səhv edərlən, məmumların vəzifəsi nədir?
    6827 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/05
    Əgər imam camaat namazın rükətlərinin sayında şəkk etsə, ya namazı səhv qılsa və məmun namazın rükətlərinin sayında yəqini olsa, bunu imam camaata anlada və onu rükətlərin sayı və vəzifəsindən xəbərdar edə bilər.[1] Amma bu xəbərdarlıq elə formada olmalıdır ki, namazın batil olmasına səbəb olmamalıdır. Məsələn, əllə işarə, Allahu ...
  • Имам Заманла (әҹ) әлагә вә рабитә јаратмаг олармы?
    7530 Nizamlar hüquq və əhkam 2010/11/22
    Үмумијјәтлә, бир-бирини танымајан ики нәфәр арасында әлагә вә рабитә өз-өзлүјүндә мүмкүн дејилдир. Әксинә, ики тәрәфдән һәр биринин гаршы тәрәфә елми вә билији олдуғундан сонра бир-биринә әлагә вә мәһәббәт јарандыгдан сонра бу бағлылығын гурулмасы мүмкүндүр. Јәни, ики тәрәфин бир-биринә гаршы олан мәһәббәт вә еһтирамы ...
  • Əli (ə) hansı xütbədə, özündən qabaq üç xəlifənin xilafətə (xəlifəliyə) yetişməsi keyfiyyətini izah edir?
    9809 Hədis elmləri 2012/01/09
    Əli (ə) Nəhcül- bəlağənin üçüncü xütbəsində özündən qabaq üç xəlifənin xilafətə yetişməsi keyfiyyəti barədə söz açır və o həzrətin (ə) (xütbənin sonunda) buyurduqlarından istifadə etməklə bu xütbə, "şiqşiqiyyə" adı ilə tanınıbdır.Şiqşiqiyyə xütbəsi, xilafət barəsində imam Əlinin (ə) şikayətlərinə, onun (xilafətin) əldən getməsi qarşılğında İmamın (ə) səbrinə və sonda camaatın ...
  • Səcdəyə getdiyimiz zaman hansı üzv əvvəl yerə dəyməlidir?
    6394 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/09
    Səcdə namazın vacib hissələrindəndir və vacib və müstəhəm şərait və hissələrə malikdir; o yerlər ki, səcdədə müstəhəb hesab olur, odur ki, kişi səcdəyə getdiyi zaman ilk növbədə əllərini, qadın isə əvvəl dizlərini yerə qoymalıdır.[1]
  • Qadınların məscidlərdə iştirak etməsi barəsində İslamın nəzəri nədir?
    7703 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2012/02/18
    Birinci rəvayətdə məqsəd budur ki, məscid namaz qılmaq və sair ibadətlər üçün ən yaxşı yer olsa da, qadınlar üçün ən yaxşı məscid onların evidir. Çünki belə olan halda naməhrəmlərlə qaynayıb-qarışmazlar. Bu rəvayət qadınların məscidlərdə iştirakını haram hesab etmir. İkinci rəvayətdə buyurulur ki, onlar məsciddə iştirak etmək istədikləri zaman mane olmayın. ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164865 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164487 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119919 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113999 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111208 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94274 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54940 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54761 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46365 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45958 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...