Ətraflı axtarış
Baxanların
10658
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/25
Sualın xülasəsi
Şiə alimlərinin Kəsa hədisi və silsilə sənədləri haqqında nəzərləri nədir? Hədisin sonunda gələn qəribə ifdəni necə izah etmək olar?
Sual
Şiə alimlərinin Kəsa hədisi və silsilə sənədləri haqqında nəzərləri nədir? Hədisin sonunda gələn qəribə ifdəni necə izah etmək olar?
Qısa cavab

1.Hədis kitablarında bəzən Kəsa hədisindən məqsədin əhli-sünnə  şiə alimləri tərəfindən İslam Peyğəməbrinin (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) beş ev əhli haqqında təthir ayəsinə aid olan hədislər toplusuna deyilir. Bəzən isə həmin hədisdir ki, Əl-Müntəxəb, Məfatehul-cinan  sair kitablarda gəlib.

2. Həqiqi Kəsa hədisi həmin hədisdir ki, Ümmü Sələmənin evində nazil olmuş Təthir ayəsinin izahında, İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) bu evdə beş nəfər ev-əhlini- yəni, Əli (əleyhis-salam), Fatimə (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm), Həsən (əleyhis-salam)və Hüseyni (əleyhis-salam) öz yanına çağırıb əbasının altında qərar verməsini açıqlayır. Bu hədisdə Əhli-Beyt (əleyhis-salam) nümunələrinin adları tamamilə açıqlanır. Bu rəvayət şiə  əhli-sünnə ravilərinin yanında qəti şəkildə nəql olunmuş hədislərdəndir. Səhabə  tabeinlərdən çoxu, o cümlədən, Əmirəl-möminin Əli (əleyhis-salam), İmam Həsən (əleyhis-salam), İmam Hüseyn (əleyhis-salam), Ümmu Sələmə  Ayişədən  belə hədis nəql olunmuşdur.  

 3. Bu hadisəni açıqlayan rəvayətlərin hamısı eyni ifadə ilə açıqlanmasa da ümumi şəkildə demək olar ki, bütün rəvayətlər əsl hadisəni təsdiqləyir.

 4.İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) ən yaxın qohumları  xidmətçiləri şahid kimi bu hədisi nəql edirlər  Kəsa hadisəsindən xəbər verirlər.

 5. Amma, bəzi kitablarda o cümlədən,  Əvalimul-ulum, Əl-Müntəxəb,  Məfatehul-cinan kimi kitablarda Həzrəti Fatimədən (salamullahu ələyha) nəql olunan Kəsa hədisi mötəbər sayılmır.  

 6. Belə bir hədisin sənəd cəhətdən zəifliyini nəzərə alaraq heç bir mötəbər hədis kitablarında nəql olunmamışdır. Hətta adları rəvayətdə gələn bəzi rəvailərin adları hədis nəql edənlərin kitablarında da gəlməmişdir.Mərhum Şeyx Abbas Qumi özü  Müntəhal-amal kitabında bu mətləbi təsdiq etmişdir. Bəlkə  demək olar ki, belə bir hədisin Məfatehul-cinanda nəql olunması mühəddis Qumidən sonra təsadüf edir.

 7. Məsum İmamların (əleyhimussalam) ali məqam  fəzilətlərini Quran  rəvayətləri axtarmaqla ələ gətirmək olar. Mötəbər mənabelərə müraciət etməklə bu haqda məlumat əldə etmək olar.   

Ətreaflı cavab

Bu suala cavab verməkdən ötrü əvvəlKəsa hədisindənməqsədin  olduğunu bilmək lazımdır. Görəsən, məqsəd əhli-sünnə  şiə mənabelərindən təthir ayəsinin şənində nəql olunmuş hadisədir ki, İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) ev-əhlindən beş nəfərini əbasının altına yığır  əsl hadisə açıqlanır, yoxsa bəzi kitablarda o cümlədən, Əl-Müntəxəb[1], Əvamilul-Ulum,[2] Müntəhəl-amal[3]  Məfatihul-cinan[4] kimi kitablardaKəsa hədisiünvanı ilə nəql olunmuş hədisdir? Sual verənin sözlərindən belə başa düşmək olar ki, sualdan məqsəd həmin hədisdir ki, Məfatehul-cinan kitabının sonunda həzrəti Fatimənin (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) adından Kəsa hədisi ünvanı ilə nəql olunmuşdur. Hər halda, sualın hər iki surətini qəbul edirik.

 A) Şiə  əhli-sünnə mənabelərində Təthir ayəsinin nazil olmasından sonra İslam Peyğəmlərinin vasitəsi ilə hadisə baş vermiş  həmin hadisə tarixdə Kəsa hədisi ünvanı ilə qalmışdır. Təthir ayəsi budur: “Ey əhli-beyt! Allah sizdən çirkinliyi (güna) yox etmək və sizi tərtəmiz (pak) etmək istər!”[5]  Həmçinin, onu da qeyd etmək lazımdır ki, bu hadisə İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) mübarək əli ilə baş vermiş  istər şiə, istərsə  sünnü alimlərinin (səhabə  tabeinlərdən) mənabelərində, o cümlədən, məsum İmamların (əleyhimussalam)  sair ravilərin hədislərində həddən artıq sayda nəql olunmuşdur. Bu hədis həmin hədislərdəndir ki, İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm)  Kəsa səhabələrinin (İmam Əli (əleyhis-salam), Fatimeyi-Zəhra (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm), İmam Həsən (əleyhis-salam)  İmam Hüseynin (əleyhis-salam)) yüksək məqamlarını açıqlayır. Bu hadisə  hədis şiə  sünnü alimlərinin kitablarında həddən artıq şahid  dəlillərlə nəql olunmuş  tarixdə tam şəkildə öz sənədini sübuta yetirmişdir.

 Bu cəhətdən, tarixdə bu hadisənin baş verdiyi günüKəsa günü”, həmin gündə Allah-taalanın lütfü ilə bu ayəyə aid olan beş nəfər isəKəsa səhabəsi[6] adı ilə tanınır. Kəsa əhli bunlardan ibarətdir. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm), Əmirəl-möminin Əli (əleyhis-salam), Həzrəti Fatimə (salamullahi ələyha), İmam Həsən (əleyhis-salam)  İmam Hüseyn (əleyhis-salam).

   Bu mövzuda bizə çatan çoxlu rəvayətlər  bir müstəvidə deyil, həm söz  həm  mövzu cəhətdən ixtilaflıdır. Onlardan bir dəstəsi əsl hadisəni açıqlayır, amma hadisənin xırdalıqlarına varmır. Digər bir dəstə rəvayətlər isə hadisənin xırdalıqlarına qədər açıqlayır. Lakin hər iki halda rəvayətlər hadisənin müəyyən bir qismini əks etdirir  tam şəkildə açıqlamalar verilmir.

Bu səbəbdən, Təthir ayəsi  təfsiri haqqındakı rəvayətləri araşdırmaqla ayənin İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) Əhli-Beytinə (əleyhis-salam) aid olması ilə Kisa-əhli arasında kimlərin olmasını araşdırmaq mövzusu bizim mövzumuzdan kənarda olan bəhsdir. Belə güman olunur ki, hər kəs bu mövzuda yazılmış kitablara  təfsirlərə müraciət etməklə tam şəkildə öz məqsədinə çata bilər  bu haqda kifayət qədər kitablar mövcuddur.[7]

Ola bilsin, bu mövzuda belə bir mətləb kifayət etsin ki, alimlərdən biri həmin mövzuda Təthir ayəsinin təfsirində bir kitab yazmış  orda birinci cilddə İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm)  səhabələrin dilindən belə bir hədisi nəql edir  onların sayı əlli nəfər qədər çatır.[8]    

Hədis kitablarında Təthir ayəsi haqqında yetmişə qədər hədis nəql olunumuşdur

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar