Ətraflı axtarış
Baxanların
5833
İnternetə qoyma tarixi: 2007/11/08
Sualın xülasəsi
Şeyx Tusinin hpkumət çərçivəsi barəsindəki siyasi düşüncəsi nədir?
Sual
Xahiş edərəm, əgər sizin üçün mümkündürsə, Şeyx Tusinin hökumət çərçivəsi barəsindəki siyasi düşüncəsini izah edin.
Qısa cavab

            Şeyx Tusinin hökumət barəsindəki siyasi düşüncəsinin müxtəlif cəhətləri var:

  1. İslam hökumətinin hədəfləri: Şeyx bu fikirdədir ki, İslami hökumətin hədəfləri aşağıdakılara aiddir:

a)- Cəmiyyətdə nəzm və əmin- amanlıq. O olmadıqda hərc mərclik hakim olur.

b)- İctimai ədaləti genişləndirmək. Əgər camaatın qəbul etdiyi və tam ixtiyarlı bir hakim və hökumət iş başına gəlsə, məzlumların haqqını zalımlardan alar və ədaləti icra edər.

c)- Müsəlmanların müstəqilliyi və əziz olmaları. Fəqihlərin dedikləri "nəfyi səbil qaydasını nəzərə almaqla, şeyx də bu qaydanı ümumi sayıb və fiqhin müxtəlif bölümlərində icra edir və bu yolla müsəlmanların müstəqillik və əziz olmalarını açıqlayır.

2. İslam hökumətinin nüfuz dairəsi: Şeyxin nəzərində bir neçə yerdə İslam hökumətinin nüfuz dairəsi var. bu yerlər aşağıdakılardırlar:

a)- Dini təlimlərin və hökmlərin açıqlanması.

b)- Cəmiyyətdə məhləməyə diqqət.

c)- Siyasət və camaatın işlərini idarə etmək.

Şeyx Tusinin kitablarında yuxarıdakı yerlərə müsbət baxışı olub və onları təsdiqləyir.

3.Camaat və hökumət. Bu barədə də, camaat və hökumətin qarşılıqlı əlaqələrini nəzərə alıb və camaatın rolu və camaat və rəhbərliyin iki tərəfi nəzarətinə diqqət çəkmişdir.

Ətreaflı cavab

Şeyx Tusinin hökumət barəsindəki siyasi düşüncəsinin müxtəlif cəhətləri var:

  1. İslam hökumətinin hədəfləri

İlahi və dini bir hökumətdə istənilən hədəflər var ki, onların bəzisinə işarə edirik:

a). Cəmiyyətdə nəzm və əmin- amanlıq: Nəzm və əmin- amanlıq iki çox mühüm olan mövzu və hər yerdə camaatın ilk ehtiyaclarındandır. O olmadıqda, cəmiyyət məhvə doğru gedir.

Şeyx Tusi kitablarının bəzisində elə cümlələr işlədib ki, nəzmsizlik və əmniyyətsizlikdən yaranan hərc mərclik və fəsad burulğanına düşən camaatı xilas etmək üçün, hökumət sayəsində nəzm və əmniyyətə diqqət edilməsinə işarə edir.[1]

b)- İctimai ədalətin genişlənməsi: Qurani- kərim ayələrin birində buyurur:

«لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْميزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»[2]

həqiqətən, biz elçilərimizi açıq- aşkar dəlillərlə göndərdik. Biz onlarla birlikdə (Allahın hökmlərini bildirən səmavi) kitab və (ədalət əsasında olan) tərəzi nazil etdik ki, insanlar (bir- biri ilə) ədalətlə rəftar etsinlər...

Buna əsasən, Peyğəmbərlər və İlahi rəhbərlərin hədəflərindən biri, onların proqramlarının ən ilki olan ictimai ədaləti genişləndirməkdir. Cəmiyyətdə ədalətin olması mövzusu o qədər mühümdür ki, Allahın rəsulu (s) məşhur bir hədisdə buyurur: Hökumət və rəhbərlik küfrlə qalar, amma zülmlə qalmaz".[3]

Şeyx bu fikirdədir ki, əgər camaatın qəbul etdiyi və tam ixtiyarlı bir hakim və hökumət iş başına gəlsə, mühüm budur ki, məzlumların haqqını zalımlardan alacaq. Çünki bu iş baş verdikdə, o cəmiyyətdə yaşayan insanlar, xoşbəxtlik və yaxşı işlərə yetişir və fəsad və bədbəxtlikdən uzaqlaşarlar. Əgər tam ixtiyarlı bir hökumət iş başında olmasa, fəsad hər yeri bürüyər və həyatda özbaşınalıq baş verər.[4]

c)- Müsəlmanların müstəqilliyi və əziz olmaları: Şiənin böyük fəqihlərinin müzakirə etdiyi mövzulardan biri, fiqh məsələsindəki "nəfyi səbil qaydasıdır." Onlar bir tərəfdən İslamın digər səmavi dinlərin ardıcılarına hörmət bəslədiyini xatırladıb və deyirlər: "Digər səmavi dinlərin ardıcıllarının da, müsəlmanlar kimi hüquqları var, "digər tərəfdən də, bu mühüm məsələni qeyd edirlər ki, İslam cəmiyyəti və İslamdan qaynaqlanan hökumət zalım olmadığı bir kəsə ya bir cəmiyyətə zülm etmədiyi və zülmə boyun əymədiyi kimi, kafirlərin onlara hakim olmalarını qəbul etməməlidirlər. Bu qaydanı Quran ayələrindən əldə olunduğunu bilib və deyirlər:

«ولن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلاً»[5]

"Allah heç vaxt kafirlərə möminlərin üzərində hakimliyə bir yol göstərməz".

Şeyx Tusi də, fiqhi mövzuların müxtəlif yerlərində bu ayəyə istinad edib və onu təsdiq edərkən deyir:

«و ذلک عام فی جمیع الاحکام الا ماخصه الدلیل»[6]

"Bu qayda ümumidir və hökmlərin hamısında gəlir. Yalnız xüsusi sübutun istisna etdiyi yerlərdən başqa".

İslam hökumətinin nüfuz dairəsi:

Hər bir hökumətdə, onun ixtiyar və nüfuz dairəsi, onun sahibləri və baş bilənlərinin düşüncəsinə əsasən formalaşır. İslam da, bəyəndiyi hökumət və onun dini hakimləri üçün, hökumətin nüfuz dairəsinin ərsələrini açıqlamışdır.

Şeyx Tusi də, böyük fəqih olaraq, İslam nəzərindən hökumətin hpmumətin dairəsini açıqlayıb və təsvirə çəkibdir. Dediklərimizdən aydın oldu ki, Şeyxin njəzərində, hökumət Allah- Taalanın hakimiyyətinə əsasən yaranmalıdır. Bu mühüm vəzifə, ilk öncə Peyğəmbərlər və İmamların öhdəsindədir ki, elə xüsusiyyətləri varlarıdır ki, İslam cəmiyyətini inkişaf etdirib və dini hədəflərə doğru yönəldə bilərlər. Qeybət dövründə də, bu rəyhbərlik davam edib və şiənin fəqihlərinin nüfuz dairələri olub və bəzi vəzifələri phdələrinə götürürlər ki, onların bəzisinə işarə edirik:

a)- Dini təlimləri və hökmləri bəyan etmək

Bu vəzifə ilk öncə İlahi Peyğəmbərlərin öhdəsində olub və onlardan sonra, vəsi və canişinlər bunu davam etdirdilər. Qeybət zamanında da, böyük fəqihlər buyurur: Bizim (şiələrin) yanımızda belə qərara gəlinibdir ki, hökmləri bəyan etmək və fətva vermək vəzifəsini, qeybət zamanında siyasi- ictimai hadisələr barəsində hökm verməyi qərar verməyi əməldə icra etməyi öhdələrinə qoyulan şəxslərdir. Onlar (alimlər və fəqihlər) bu məqam və dərəcələrin daşıyıcıları, şiələridirlər.[7]

b)- Cəmiyyətdə qaziliyə diqqət

Qazilik və məhkəmə təkcə İslamda deyil, əksinə İslami Peyğəmbərlərin dinində diqqətə layiq olubdur. İnsanlar arasındakı mübahisə və ixtilafları həll etmək üçün, məhkəmə zəruri bir işdir.

Qurani- kərim buyurur:

«یا داود انا جعلناک خلیفة فی الارض فاحکم بین الناس بالحق...»[8]

"Ya Davud! Həqiqətən Biz səni yer üzündə xəlifə (canişin və əvvəlki Peyğəmbərlərə xələf) etdik. Buna görə də, insanlar arasında ədalətlə hökm et..."

Cəmiyyətdə ədalətli məhkəmə sustemi olduqda, məzlumlardan himayət olunar və zalımların qarşısı alınacaq. Ona görə də, İslam məktəbində, mühüm və təsirli vəzifələrdən biri, qazilik və hakimlik mövzusudur ki, xüsusi şəraitdə baş verir və İslam hökuməti və siyasi sistemdə çoxlu təsiri vardır.

Şeyx Tusi qaziliyi vaciblərdən biri sayır ki, səlahiyyətli şəxslərdən bir dəstəsi onu öhdələrinə alıb və iş görməlidirlər. Bu barədə deyir: "Amma camaat arasında hökm etmək və bir- birləri ilə ixtilafları olan insanlar arasında qazilik, haqq hakimin ona belə bir icazəni verdiyi şəxsin buna haqqı çatır. Bu işi Məsum (ə) (İmamların özü cəmiyyətdə hazır olmadıqda) şiə fəqihlərinin öhdəsinə qoyubdur. Buna əsasən, bacaran hər kəs, hakimlik etməlidir..."[9]

C)- Cəmiuyyətin işlərini idarə etmək və siyasət

Hakim vəzifələrində əsas olan məsələ, siyasət cəmiyyətin işlərini idarə etməkdir ki, keçən mövzuları da əhatə edir. Yəni məhkəmə və qazilik üçün müəyyən şəxsləri təyin etmək, siyasətin cilvələrindən biridir. Onun digər bir cilvəsi, İlahi əmr və hədləri icra etməkdir.

Çünki, əgər cəmiyyətdə hədlər və təzirlər icra olmasa, fasid insanlar cəmiyyəti hərc- mərcliyə apararlar. Amma qanun və hədləri icra etməklə, cəmiyyətdə rahatlıq hakim olacaq.

İşləri idarə etməyin cilvələrindən biri, düşmənlərlə cihad və döyüşdür. Şeyx Tusi bu barədə deyir: Düşmənlərlə mübarizə və camaatı müdafiə etmək, İmam (ə)- ın vəzifələrindən biridir.[10] Təcavüzkar düşmən İslam məmləkətinə hücum etdikdə, hamının vəzifəsi müdafiə etməkdir və İmamın (ə) hazır olması şərt deyil.[11]

Siyasət və idarəçiliyin digər cilvələrindən biri, siyasi sistemin mali və iqtisadi quruluşunu tənzimləməkdir. Çünki, mali mənbələr və onu paylaşmaq, hər bir hökumətin və sistemin əsas məsələlərindən biridir. Şiə fiqhində, zəkat, xums, cizyə, ənfal və başqaları kimi mövzular, mali mənbələr adı ilə qeyd olunubdur ki, İslam cəmiyyətinin rəhbəri, onları cəm etmək və münasib yerində paylamaq üçün, addım atmalıdır.

3.Camaat və hökumət

İlahi və səmavi təlimlər arasında olan dini hökumətdə, dinin qanunları cəmiyyətdə icra olunmalıdır. Camaatın rolu və camaat və rəhbərliyin qarşılıqı nəzarəti diqqətə layiqdir. Bir tərəfdən, rəhbərlik cəmiyyət işləri barəsində qərar vermək üçün camaatla məsləhətləşir, sonra qərar verir. Digər tərəfdən isə, əhali hökumət işlərinin axırına nəzarət edir və faydalı təklif və tənqidlərini əsirgəmirlər.

Şeyx Tusi kəlami kitab olan "Təlxisuş- şafi" kitabında, əvvəlcə ümmətin imamın vücudundan əldə etdikləri mənffətləri qeyd edir. Sonra camaatın vəzifəsini izah edir və deyir: "Camaatın İmamdan əldə etdikləri fayda üç qisimdir. Onun bir qismi İlahi fel lədir. Digər qismi İmam yerinə yetirir. Üçüncü hissəni camaatın özü yerinə yetirirlər. İlahi fel və vəzifə budur ki, Allah İmamı yaradıb, onu elmlərlə qüdrətli edib, bu böyük mövqe və rolu icra etmək imkanlarını onun ixtiyarına vermiş və onu bu böyük məsuliyyəti qəbul etməyə vəzifəli edibdir. İmam tərəfdən olan digər hissə, bu vəzifəni qəbul etmə, özünü hazırlama və belə bir mühüm iş yerinə yetirməyə lazımi şəraiti yaratmaqdır.

Üçüncü hissə, bu sahədə camaatın mövqeyini müəyyənləşdirir. Şeyx Tusi ona işarə edərkən camaatı vəzifəli bilir ki, özlərini İmama tabe etsinlər və onun siyasi qüdrətinin mökhəmlənməsi üçün lazımi şəraitləri hazırlasınlar ki, imam bu yolla işləri nəzm- intizama sala bilsin.[12]

Bu əsasda Şeyx Tusinin nəzərlərinin arasından yaxşılığa əmr və pislikdən çəkindirmə barəsində danışmaq açıqlana bilər ki, müxtəsər olmağa riayət etmək səbəbindən, onun barəsində danışmırıq.

 


[1] - Şeyx Tusi, Əl- iqtisadul- hadi, səh 183.

[2] - Hədid surəsi, ayə 25.

[3] - Şeyx Mufid, Əmali, səh 310.

«قوله صلی الله علیه و آله: الملک یبقی مع الکفر ولایبقی مع الظلم»

[4] - Əl- iqtisadul- hadi, səh 183.

[5] - Nisa surəsi, ayə 141.

[6] - Şeyx Tusi, Əl- məbsut, cild 2, səh 167, Əl- xilaf, cild 3, səh 188.

[7] - Təlsisuş- şafi, cild 1, səh 131.

[8] - Sad surəsi, ayə 26.

[9] - Şeyx Tusi, Ən- nihayə, səh 301.

[10] - Ər- rəsailul- əşr, səh 112.

[11] - Əl- məbsut, cild 2, səh 8.

[12] - Şeyx Tusinin siyasi düşüncəsi, səh 96, Təlxisuş- şafidən nəql olunmaqla, cild 1, səh 106.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Аллаһ-Тааланын Рүбубијјәт мәгамына чатмаг олармы?
    5459 Nəzəri irfan 2012/05/21
    Рүбубијјәт мәгамынын мүхтәлиф мәртәбәләри вә нисбәтләри вардыр. Бу суала ҹаваб вермәкдән өтрү бүтүн бу ҹәһәтләри нәзәрә алмаг лазымдыр. Әҝәр илаһи рүбубијјәтә чатмагдан мәгсәд, мәхлугун затында дәјишиклик олуб, Халигә чеврилмәсидирсә бу иш батил вә гәти шәкилдә рәдд олунмуш бир иддиадыр. Амма, диҝәр мәнада бу мөвзуда бәзи изаһлар вермәк ...
  • Qum camaatı nə qədər günah etsələrdə cəhənnəmə getməyəcəklər?
    5726 Qədim kəlam 2011/10/15
    1.           Qum şəhəri ilə rəvayətlərdə Qum əhlinin cəhənnəmə getməməsi bəyan olunmayıb. 2.           Qumun ali Muhəmmədlə ocaq olması Qum əhlinin başqa camaatla höccət və ...
  • Имам Заманла (әҹ) әлагә вә рабитә јаратмаг олармы?
    7098 Nizamlar hüquq və əhkam 2010/11/22
    Үмумијјәтлә, бир-бирини танымајан ики нәфәр арасында әлагә вә рабитә өз-өзлүјүндә мүмкүн дејилдир. Әксинә, ики тәрәфдән һәр биринин гаршы тәрәфә елми вә билији олдуғундан сонра бир-биринә әлагә вә мәһәббәт јарандыгдан сонра бу бағлылығын гурулмасы мүмкүндүр. Јәни, ики тәрәфин бир-биринә гаршы олан мәһәббәт вә еһтирамы ...
  • Əgər iki elçi ola biri mömin tünd xasiyyət və başqası qeyri mömin yumşaq xasiyyətli, hansının üstünlüyü var?
    5951 Əməli əxlaq 2012/06/13
    Evlənmək işi bəşərin ən mühüm məsələlərindən biridir ki, xüsusi diqqət tələb edir. Ailənin möhkəmliyi üçün lazım olan şəraitlər və əsaslar iki hissəyə bölünür: O əsaslar və şəraitlər ki, dini kökü vardır ailəlik əsilliyi[1] kimi, imanlı olmaq, sədaqət, əmanətdarlıq, halal harama ...
  • Əgər işçi öz haqqını bir il üstündən keçəndən sonra ələ gətirsə, xumsunu dərhal verməlidirmi?
    5412 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/16
    Sualın cavabında mərce-təqlidlərdən yəni, müctehidlərdən aldığımız cavabları sizin diqqətinizə çatdırırıq: Ayətullah-üzma Sistani: Bəli. Dərhal xumsu verilməlidir. Ayətullah-üzma Xamneyi: O pul ilin gəlirindən hesab olunur ki, həmin ildə gəlir kimi alınsın və istifadə olunsun. Bəs, xumsu ...
  • Ruhlar aləmində zaman var?
    6692 Qədim kəlam 2012/04/17
    Zaman əqli bir məfhumdur ki, maddiyyatın varlığından ələ gəlir necə ki, mücərrədatın varlığından subat məfhumu ələ gəlir. Ruhda mücərrədlərdən biridir və mücərrədlər aləmində zaman yoxdur. Çünki zaman təbiət aləminin xüsusiyyatlarındandır. Əlbəttə ruhlar (mücərrədat) aləmində "zaman" kəlməsinin əvəzində ki, maddi varlıqlar üçün zərfdir "dəhr" kəlməsi var ki, mücərrədlər üçün ...
  • Nə üçün rukuda "əzim" səcdədə isə "əla" sifətlər deyilir?
    24943 Qədim kəlam 2012/03/11
    Bunun əsl illəti ki, biz bu iki zikri "Sübhanə rəbbiyəl əzimi və bi həmduh" və"Sübhanə rəbbiyəl əla və bi həmdih" rukuda və səcdədə deyirik, Allahın əmridir və bizim rəvayətlərdə də buna əmr olunmuşdur. Amma baxmayaraq ki, bu işə əmr olunmuşdur, onun üçün bəzi hikmətləri də ...
  • Həzrət Fatimeyi-Zəhra (əleyha salam) ağır əzab-əziyyətə məruz qaldığı üçün cənazəsinin məxfi şəkildə, camaata xəbər verilmədən kəfənə bükülüb dəfn edilməsinə dair vəsiyyət etmişdimi?
    9208 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2012/02/18
    Şiə və sünnülərin mühüm kitablarında qeyd olunur ki, səhabələrdən bəziləri bir çox hallarda Fatimeyi-Zəhra (əleyha salam)-a əza-əziyyət vermişdilər, bu da o həzrətin bu insanlardan narahat və narazılığına səbəb olmuşdu. Həmçinin, çoxlu rəvayətlərdə deyilir ki, Fatimeyi-Zəhra (əleyha salam)  imam Əli (əleyhis-salam)-dan xahiş etmişdi ki, onun kəfən və dəfn işlərini gizli şəkildə ...
  • Aya zahirdə olan bərabərlik və xüsusiyyətlər misal üçün bədən və yaş cəhətindən dostluqda şərtdir?
    6453 Əməli əxlaq 2012/04/18
    İslamda dost tapmaq üçün ilk mərhələdə lazım və mühüm olan, onun zahiri və madi xüsusiyyətləri deyil, bəlkə mənəvi xüsusiyyətləri daha çox əhəmiyyət daşıyır; baxmayaraq ki, bəzi maddi və zahiri xüsusiyyətlərinə də rəvayət etmək lazımdır; misal üçün o şəxslə dostluq etmə ki, insanı cəmiyyətdə bəzi töhmətlərlə qarşı- qarşıya ...
  • Əsir namazının ilk vaxtı nə zamandır?
    21493 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/03/06
    Əsir namazının ən fəzilətli vaxtı (ilk vaxtı) zöhr namazının xüsusi vaxtından sonra başlayır. ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163676 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158002 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118535 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111430 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    104052 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92283 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53941 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    48349 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44633 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44027 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...