Sualın cavabını əldə etmək üçün bir neçə nöqtəyə diqqət etmək lazımdır:

A: Ayə və rəvayətlərdə İmam üçün bir neçə şəraitlərə işarə olunmuşdur ki, onlardan bəzilərinə işarə olunur:

1. İmamət: İmamın məsum olmağı şərtini Bəqərə surəsinin 124- cü ayəsindən istifadə etmək olar. Həzrət İbrahim Allah tərəfindən İmamətə təyin olunduqdan sonra, öz nəslində bu məqamın davam tapmasını istəyir və Allah Taala buyurur: İmamət məqamı zalım və günahkar insanlara verilmir.

Bu ayədə Allah Taala (İbrahim (ə) övladlarını) iki dəstəyə Məsum və günahkar, kimi bölür və buyurur: İmamət məqamı məsumlara aiddir nəin ki, günahkarlara.[1]

2. Elm: Psixologiya elmində təyid olunmuşdur ki, insan həyatında hər bir insan üçün bəzi hadisələri hiss edərək (ilham vasitəsiylə) məlumat əldə edir, bu qüvvəni Allah insana bağışlamış və insanlar arasında ruhiyyələrinin zəif və yaxud yüksək olduğu üçün fərqlidir. Biz deyirik, İmam Allah tərəfindən bu cür yüksək məqama seçildiyi üçün, bu ilhamın da ən yüksək dərəcəsində qərar tutmuşdur və İmam üçün ilham qüvvəsi ki, onu (müqəddəs qüvvə) kimi də adlandırırlar ən yüksək dərəcədə özünə yer tutmuşdur.[2]

Bunlardan əlavə İmamın şəraitləri ibarətdir: Şücaət, səxavət, nəfsini qorumaq, düzgünlük, hakim, həkim və...[3] [4]

B: İmamın təyin olunması Allah tərəfindəndir.

İmamın təyin olunması, bir sıra şəraitlərin onda olmasını bildirir; bəs bu cür şəraitlərin bir şəxsdə olmasını əldə etmək başqaları üçün mümkün deyil; yalnız Allah Taala bu sifətlərin hansı insanlarda olduğunu bilir.

Əbu Carud İmam Baqir (ə)- dan İmamı tanımağın  nişanələri barəsində sual edir, o həzrət buyurur: İmam bir neçə nişanələrlə tanınır ki, onun birincisi Allah tərəfindən bu məqama təyin olunmasıdır.[5]

Bu məqamın nisbətinin illəti barəsində İmam Səccad (ə) buyurur:

Bizim nəslimizdən olan İmamlar hamısı məsumdurlar və məsum olmaq insanın zahirində aşkar olan bir əlamət deyil ki, insanlarda müəyyən olsun odur ki, İmam nəss olmalıdır, yəni İmam Allah tərəfindən təyin olunmalı və əvvəlki İmam özündən sonrakı İmamı tanıtdırmalıdır.[6]

Bu rəvayətdən məlum olur ki, İmam Məsum olmalı və insanların məsumu tanımağa qüdrətləri olmadığı üçün. Allah Taaladır ki, insanların bütün vücudundan xəbəri vardır və məsum insanı seçməyə malikdir. Odur ki, İmamın İmamət məqamına təyin olunması bəşərin ixtiyarında deyil Allaha məxsusdur.[7]

Müfəzzəl deyir: İmam Sadiq (ə)- dan soruşdum necə oldu ki, İmamət məqamı İmam Hüseyn (ə)- ın övladlarında qərar verildi və İmam Həsən (ə)- ın övladlarından sonrada bir halda ki, hər ikisi Peyğəmbər övladı o həzrətin nəvəsidir və behişt əhlinin cavanlarındandırlar.

Buyurdu: Musa və Harun hər ikisi Peyğəmbər, rəsul və qardaş idilər amma Allah Peyğəmbərliyi Musanın övladlarında deyil Harunun övladlarında qərar verdi; və heç bir kəs buna qadir deyil ki, desin nə üçün belə etdi. İmamət həmin Allahın xilafətidir və heç bir kəs deyə bilməz nə üçün Allah Hüseynin (ə) övladlarında qərar verib Həsənin (ə) övladlarında qərar vermədi, çünki Allah öz işlərində həkimdir və mümkün deyil ondan soruşmaq nə üçün belə etdin. İnsanlardır ki, öz əməlləri qarşısında hesab- kitab olunacaqlar.[8]

Bəs İmam bir çox şəraitlərə malik olmalıdır və yalnız Allah qadirdir ki, bu şəraitin hansın insanlarda olmasını bilir, odur ki, İmamətin kimə verilməsi Allah tərəfindən təyin olunur. İmam Sadiq (ə) buyurur:[9] İmamət bir vədədir ki, Allah Taala onu müəyyən insanlardan almışdır və İmam özündən sonra digər bir şəxsə onu verməyə qadir deyildir.

C) Bəzi rəvayətlərdən istifadə olur ki, bəzi işlər bu İlahi qərardan təsirsiz deyil, baxmayaraq bu təsirlərin necəliyində ki, İmamın təyin edilməsində, kifayət qədər məlumat ixtiyarımızda yoxdur.

Misal üçün; rəvayətlərdə gəlmişdir ki, Allah Taala İmam Hüseynin (ə) şəhadəti qarşısında bir çox üstünlüklər o həzrətə vermişdir.

Bunlardan biri də İmamət məqamının onun nəslindən qərar verməsidir.[10]