Ətraflı axtarış
Baxanların
8144
İnternetə qoyma tarixi: 2007/12/21
Sualın xülasəsi
Allahın vücudunun sonsuz olması digər varlıqların mövcudluğu ilə ziddiyyətli deyildirmi?
Sual
Əgər Allah-taala sonsuz bir varlıqdırsa və hər yeri əhatə etmişdirsə, onda sair varlıqların mövqeyi necədir?
Qısa cavab

Allah-taalanın sonsuz olmasının mənası budur ki, Onun müqəddəs zatı hər bir cəhətdən sonsuzdur, bütün sonlara malikdir, fərz olunan hər bir cəhətdə qeyri-məhduddur. Elə bir yer yoxdur ki, Allah orada hazır olmasın. Elə bir zaman yoxdur ki, onda mövcud olmasın, elə bir kamal yoxdur ki, Allah ona malik olmasın. Buna görə də Allahın zatında heç bir hədd-hüdud və sərhəd yoxdur.

Allahın sonsuz olmasının mənası bu deyildir ki, cisimlər məkanı tutmuş olduğu kimi, O da hər bir məkanı tutmuş olsun. Əksinə, Allah-taala ümumiyyətlə heç bir məkanda yerləşmir, çünki yalnız cisimlər (eni, uzunluğu və hündürlüyü – həcmi olan varlıqlar) məkan tutur. Allah-taala cisim deyildir ki, hər hansı bir məkanı doldurmuş olsun. Bundan əlavə, məkana sahib olmaq Allah üçün (məkana) ehtiyaclı olmaq və nöqsan sayılır, hər hansı bir şeyin xüsusi bir məkanda məhdudlaşmasını və Allahın hadis olmasını tələb edir ki, bu da Allah üçün qeyri-mümkündür, mütəal Allah belə şeylərdən pak və pakizədir.

Ətreaflı cavab

Bu suala cavab vermək üçün əvvəlcə Allahın sonsuz olmasının mənasını, aləm varlıqlarının Onunla əlaqəsini aydınlaşdırmaq lazımdır. Allahın sonsuz olmasının mənası budur ki, Onun müqəddəs zatı hər bir cəhətdən sonsuzdur və bütün kamallara malikdir.[1]

Onun vücudu, fərz olunan hər bir cəhətdə qeyri-məhduddur. Elə bir yer yoxdur ki, Allah orada olmasın, elə bir zaman yoxdur ki, Allah orada mövcud olmasın. Elə bir kamal yoxdur ki, Allah ona malik olmasın.[2]

Buna görə də Allahın zatında heç bir hədd-hüdud yoxdur və Quranın buyurduğu kimi:

هُوَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ فِي الْأَرْضِ

“O həm asimanlarda, həm də yerə Allahdır.”[3]

Başqa ayədə buyurulur:

فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ

“Hər yerə üz tutsanız, Allahın vəchi oradadır.”[4]

Deməli, Allah hər bir yerdə mövcuddur, hər hansı bir hədd-hüdudla və sərhədlə məhdudlanmır. O, zamanın və məkanın fövqündədir. Allahın sonsuz olmasının mənası bu deyildir ki, O, bütün məkanları doldurmuş olsun; ümumiyyətlə O heç bir məkanı doldurmamışdır, çünki yalnız cisimlərin (həcmə: eni, uzunluğu və hündürlüyü olan şeylərin) məkana ehtiyacı vardır. Allah da cisim deyildir ki, hər hansı bir məkanı tutmuş olsun. Ustad Məkarim Şirazi buyurur: “Allah ona görə cisim ola bilməz ki, hər cisim zaman, məkan, keyfiyyət, xassə, əsər və s. cəhətindən məhduddur və hər bir cisim müəyyən hüdudlara malikdir. Halbuki Allahın zatı hər bir cəhətdən sonsuzdur və qeyri-məhdud olan bir varlıqdır. Aydındır ki, belə varlıq cismin yönlərində – zaman və məkan hüdudlarında həsr edilə bilməz.”[5]

Bundan əlavə, əşyaların  məkanda yerləşməsi onların həmin xüsusi məkanda məhdud olmasını tələb edir. Əgər Allahın məkanı olsaydı, onda xüsusi bir məkanla məhdudlanardı ki, bu da Allahın müqəddəs zatının qeyri-məhdud olması ilə uyğun gəlmir.[6]

İmam Kazim (əleyhis-salam) buyurur: “Həqiqətən, mütəal Allah həmişə olmuşdur və Onun zamana və məkana ehtiyacı yoxdur. Amma heç bir məkan Allahdan xali deyildir və eyni halda Allah heç bir məkanı tutmamış, heç bir məkanda hülul etməmişdir.”[7]

Bir nəfər imam Əli (əleyhis-salam)-dan soruşdu: “Pərvərdigarımız asimanları və yeri yaratmazdan qabaq harada idi?” Həzrət buyurdu: “Hara sualı məkanın sualıdır. Allah heç bir məkanın olmadığı dövrdə mövcud idi.”[8]

Digər tərəfdən, Allah-taala zatən hər bir şeydən ehtiyacsız olan bir varlıqdır, bütün mümkün aləmi Ona ehtiyaclıdır. Əgər Allahın məkanı olmalı idisə, vücuda gəlmək üçün həmin məkana ehtiyacı olardı. Belə olan halda artıq Allah-taala vacibul-vücud və zatən ehtiyacsız olan bir varlıq yox, əksinə məkana ehtiyaclı olan bir varlıq olardı. Necə ki, biz insanlar özümüz üçün məkana ehtiyac duyuruq. Əli (əleyhis-salam) yəhudi alimlərindən birinə buyurdu: “Allah-taala məkanı yaratdığı üçün Özünün məkana malik olması qeyri-mümkündür. O, hər hansı bir məkanın Ona özündə yer verəcəyindən çox-çox yüksəkdədir. Məgər öz dini kitablarınızda görməmişsiniz ki, bir gün Musa ibni İmran oturmuşdu. Şərqdən bir mələk gəldi, həzrət soruşdu: “Haradan gəlirsən?” Dedi: “Pərvərdigarımın hüzurundan.” Sonra qərbdən bir mələk gəldi, həzrət soruşdu: “Haradan gəldin?” Dedi: “Pərvərdigarımın yanından.” Üçüncü bir mələk gəldikdə “hardan gəldin?” deyə soruşduqda, dedi: “Yeddinci asimandan – Pərvərdigarımın yanından.” Dördüncü bir mələk gəldikdə soruşdu: “Haradan gəlirsən?” Dedi: “Yeddinci qat yerdən –  Pərvərdigarımın yanından.” Burada həzrət Əli (əleyhis-salam) buyurdu: “Pak və münəzzəhdir ki, O kəs ki, heç bir məkan Ondan xali deyildir və heç bir məkan Ona başqa bir məkandan yaxın deyildir.”[9]

Halbuki, əgər Allah-taala məkana malik olan bir varlıq olsaydı, əvvəla, həmin məkanda hüdudlanar və artıq digər məkanlarda mövcud ola bilməzdi. İkincisi, belə olan halda məkana ehtiyaclı bir varlıq olardı, nəinki məkanın xaliqi və yaradanı.

Digər bir dəlil budur ki, məkan hədisdir (əvvəlcə olmayıb sonradan vücuda gələn varlıq), o qədim və əzəli deyildir, halbuki Allah-taala həm əzəlidir, həm də əbədidir.[10] Əgər mütəal Allah məkana malik olmalı idisə, onda məkan hadis bir iş olduğuna görə Allah da hadis olar və artıq zatən qədim və əzəli olmazdı. Halbuki, Allah zatən qədim və əzəlidir, buna görə də Onun məkana malik olması qeyri-mümkündür.[11]

Amma “Allah hər yerdə vardır” - dedikdə, ümumiyyətlə məqsəd budur ki, Allah məkanın fövqündədir, buna görə də bütün məkanlar Onun müqabilində eyni səviyyəlidir, Allahın vücudu hər yeri əhatə etmişdir və O, hər yerdə vardır.[12]

Əbu Şakirin dediyi “yeganə görünməz Allah daşın içində vardırmı?” sualın cavabında İmam Sadiq (əleyhis-salam) buyurmuşdur: “Hər bir şeyin daxilində və hər yerdə vardır, necə ki, hava hər yerdə olduğu halda görünmür, Allah-taala da hər bir yerdə mövcuddur.”[13]

Qurani-Kərim bu barədə buyurur: “Məşriq də, məğrib də Allaha məxsusdur! Hər tərəfə üz çevirsəniz, Allah oradadır. Allah ehtiyacsız və biləndir.”[14]

Aləm varlıqlarının Allahla əlaqəsi necədir?

Şübhəsiz, aləm varlıqları kəsrətə – çoxluğa malikdir, onların müxtəlif növləri və sinifləri vardır. Amma onların hamısı Allahın sifətlərinin təcəllisi, Onun sonsuz feyzlərindən biri hesab olunur. Cabir imam Sadiq (əleyhis-salam) soruşdu: “Siz qəbul edirsinizmi ki, Allah hər yerdə vardır?!” İmam buyurdu: “Bəli.” Cabir dedi: “Buna əsasən, təsdiq etməlisiniz ki, Allah hər bir şeyin içində də vardır?!” İmam buyurdu: “Bəli.” Cabir soruşdu: “Buna əsasən, məxluqla Xaliqini eyni olduğunu deyənlərin əqidəsi düzgün olmalıdır! Çünki Allahın hər bir şeydə olduğuna inandığımız zaman təsdiq etməliyik ki, hər şey, hətta daş, odun və otlar Allahdır?!” İmam buyurdu: “Belə deyildir! Allah daşda, suda və bitkidə vardır, lakin daş, su və bitki Allah deyildir. Necə ki, yağ çıraqda vardır, lakin çıraq yağ deyildir.”[15]

İmran Sabi imam Riza (əleyhis-salam)-dan soruşdu: “Buyurun, Allah məxluqdadır, yoxsa məxluqlar Allahda qərarlaşıb?”

Həzrət buyurdu: “Ey İmran! Allah belə sözlərdən pak və pakizədir. İndi Allahın bir lütfünü sənin üçün misal çəkirəm ki, dərk edəsən. De görüm, güzgüyə baxdığın və özünü orada gördüyün zaman sən güzgüsən, yoxsa güzgü səndə qərarlaşıb? Əgər siz ikinizdən heç biri digərinə qarışmırsa, bəs özünü nəyin vasitəsilə onda görürsən?

İmran dedi: “Mənimlə güzgü arasında olan işığın vasitəsi ilə.”

Həzrət Riza (əleyhis-salam) buyurdu: “O güzgüdə olan nur gözünlə gördüyün nurdan (işıqdan) artıqdırmı?

Dedi: “Bəli.”

Həzrət buyurdu: “Belə isə, bizə göstər!”

İmran heç bir söz deyə bilmədi. Həzrət buyurdu: “Nur həm özünü, həm də güzgünü görməyə bir vasitədir, amma ikinizdən biriniz digərinə daxil olmadan. Deməli, mümkündür ki, Allah-taala da məxluqa təsir qoysun, amma onların içində olmasın, yaxud onlar Allahın içində olmasın.”[16]

İmam Əli (əleyhis-salam) bu barədə buyurur:

لَيْسَ فِي الْأَشْيَاءِ بِوَالِجٍ وَ لَا عَنْهَا بِخَارِج

“O (Allah), əşyaların daxilində deyildir və onlardan xaricdə də deyildir.”[17]

Son söz:

Həqiqi vücud yalnız Allaha məxsusdur, yerdə qalan varlıqların hamısı Onun feyzlərini əks etdirən sadəcə güzgü kimidir. Onlar Allahın rübubi zatının təcəllisini göstərirlər. Bu da Əli (əleyhis-salam)-ın buyurduğu aşağıdakı kəlamın mənasıdır: “Mən elə bir varlıq görmədim ki, ondan qabaq, ondan sonra və onunla yanaşı Allahı görməmiş olum.”[18]

Çünki əgər Allah olmasaydı, heç bir varlıq yaranmazdı.

 


[1] Məkarim Şirazi, Nasir, “Bir müsəlman əqidəsi”, 1-ci çap, səh. 38

[2] Məkraim Şirazi, Nasir, “Allahı belə tanıyaq”, “Məhəmmədi” nəşriyyatı, səh. 42

[3] “Ənam” surəsi, ayə: 3

[4] “Bəqərə” surəsi, ayə: 151

[5] Məkarim Şirazi, Nasir, “Bir müsəlman əqidəsi”, səh. 43

[6] Yenə orada, səh. 47

[7] Səduq, “Tövhid”, 28-ci bab, hədis 12

اِنَّ اللهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَي کَانَ لَمْ يَزَلْ بِلَا زَمَانٍ وَ لاَ مَکَانٍ وَ هُوَ الْآنَ کَمَا کَانَ لاَ يَخْلُو مِنْهُ مَکَانٌ وَ لَا يُشْغَلُ بِهِ مَکَانٌ وَ لاَ يَحِلُّ فِي مَکَانٍ

[8] Qaimi Əsğər, “Etiqad prinsipləri”,  Qum, elmiyyə hövzəsini müdiriyyət mərkəzi, 65-ci səh. 1378-ci il

[9] “İctima”, Təbərsi, 2-ci cild, səh. 313

[10] هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَليم

[11] Şeyx Tusi, “Kəşful-murad fi şərhi Təcridil-etiqad”, “Şəkuri” nəşriyyatı, 1373-cü il, səh. 318

[12] Məkarim Şirazi, Nasir, “Allahı necə tanıyaq?”, səh. 81

[13] Məhəmmədi Reyşəhri, “İslamda azad bəhs”, Qum elmiyyə hövzəsini islami təbliğat dəftərxanasının nəşriyyat mərkəzi, tir ayı, 1372-ci səh. 58

[14] “Bəqərə” surəsi, ayə: 115: وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ واسِعٌ عَليم

[15] Məhəmmədi Reyşəhri, “İslamda azad bəhs”, səh. 90

[16] “Ehticacat”,  "Biharul-ənvar"ın 4-cü cildinin tərcüməsi, 2-ci cild, səh. 307

[17]  "Nəhcul-bəlağə", xütbə 186

[18] “Vəhdəti vücud və bəda”, səh. 13-17; Cəfəri, Məhəmməd Təqi,  "Nəhcul-bəlağə"nin təfsiri və tərcüməsi, 14-cü cild, səh. 290

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • İlahi kitabda hər rətb və yabis var, kitabdan məqsəd, mövcud Quandırmı? Rətb və yabisdən məqsəd nədir? Onlar necə varlıqdır?
    6342 Təfsir 2010/11/10
    Bəzi ayələrdə "kitabi mubin" qeyd olunub və ondan məqsəd Qurani kərim olmasına baxmayaraq, amma bu ayə və buna oxşar ayələrdə ki, ilahi elmin sənədini açıqlayırlar, "kitabi mubindən" məqsəd, varlıqlar yaranmamışdan qabaq, ilahi elmin mərhələsidir ki, onun özü digər kitab və lövhələrə şamildir, onun keyfiyyət və miqdarı, bizə məlum deyil.
  • Qəbrdə müsəlman və qeyri-müsəlman üçün sual-cavab necədir?
    9442 Qədim kəlam 2014/05/20
    Bərzəx sözü ərəbcədən lüğətdə pərdə və iki əşyanın arasında qərar tutan maneəyə deyilir; amma məşhurlar kalamında bərzəx dünya ilə Axirət arasında Allah-taala tərəfindən yaradılmış bir aləmdir. İnsanın ölümündən sonrakı ilk mənzili də oradır. Bərzəx aləmindən məqsəd həmin qəbr aləmidir. Elə bir aləm ki, insan ölümdən sonra Qiyamətə ...
  • منظور از «ادبار النجوم» در قرآن چه زمانی از شبانه‌روز است؟
    1512 Təfsir 2022/11/01
    خدای متعال در بخش پایانی سوره‌ی طور، به بیان احوال مشرکان و عذاب اخروی آنها پرداخته و پس از آن به پیامبر(ص) دستور می‌دهد تا در اجرای فرامین الهی صبر پیشه کند و به عبادت و تسبیح و تقدیس او بپردازد. در آیه ...
  • Modern dünyada dinin yol göstərməsi necə təsəvvür olunur?
    7189 Təzə kəlam 2011/06/12
    "Din" kəlməsi bütün dinlərə istər səmavi olsun istərsə də olmasın, təhrif olmuş olsun və yaxud təhrif olmamış (İslam) olsun, şamil olur. Bizim əqidəmiz budur ki, İslam dini yalnız buna malikdir ki, bütün dövr və əsrlərdə müsbət yol göstərməyə malikdir; Çünki İslam bütün dinlərin sonuncusu və ən kamil İlahi ...
  • Deyilir: Əgər niyyət pak olsa bəsdir və dua və ziyarətə daha ehtiyac yoxdur; bu doğrudurmu?
    9737 Əməli əxlaq 2010/11/10
    Bu şeytanın insanları dua, ziyarət və digər əməllərdən uzaqlaşdırmaq üçün olan bir hiyləsidir, çünki dua və təvəssül imamların vasitəsi və Allahın bir başa olan əmri ilə insanların öhdəsinə qoymuşdur. İnsanlara nümunə və qəlblərinin saf olmasına dualar səbəb olub məsum imamlarla daha çox əlaqə yaratmağa səbəb olmuşdur. Bütün ...
  • Haram yoldan əldə edilmiş və sahibi də məlum olmayan pulun xumsu ödənməlidirmi?
    6494 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/15
    Haram yol ilə əldə edilən pul əldə edənin şəxsi malikiyyətində deyil. Öz əsas maliki və ya maliklərinə qaytarılmalıdır. Əgər bu mümkün deyilsə, Maliki məchul malın hökmündədir. Və xumsu yoxdur. Bəlkə o pulun bütövü Camiuş- şərait bir mərcəi təqlidin ixtiyarında olmalıdır və ya onun icazəsi ilə sahibinin niyyətinə ...
  • Төвбә сурәсинин ики сон ајәсинин сәнәд вә әһвалаты нәдир?
    6853 Təfsir 2010/04/22
    Үмуми олараг суалда гејд олунан “сәнәд”дән мәгсәдин нә олдуғу там ајдын дејил вә заһири белә олан суалларын мүәјјән ҹавабы јохдур. Амма, ола биләр бу сөздән мәгсәд, ајәнин назил олма сәбәби вә ја тәфсири олсун. Јахуд, Гуранын охунушларында олан бәзи ихтилафлара ҝөрә мәсум Имамлардан ...
  • Bəni İsrailin dana pərəstişinin cəzası hikmətli idi?
    6925 Təfsir 2012/04/17
    Təfsirçilər bu ayədə Allahın öldürmək əmrindən məqsədində üç ehtimal veriblər: 1. Bu əmr, imtahan əmri olub və onların tövbəsiylə bu əmr onlardan götürülübdür. 2. Bu ayədə qətldən məqsəd şeytani vəsvəsələri və nəfsani şəhətlər kəsməkdir. 3. Ayədə qətldən məqsəd, həqiqi qətldir yəni bir- birinizi öldürüb həlak ...
  • Fəlsəfə, irfan, ağıl və hikmət arasındakı fərq nədir?
    14299 İslam fəlsəfəsi 2012/04/19
    Fəlsəfə – ən xüsusi mənada varlıq aləmindəki gerçəklikləri dərk etmək üçün zehni, əqli və istidlal yönlü səylər mənasınadır. Hikməti fəlsəfədən fərqli bir məsələ hesab etdiyimiz halda o, fəlsəfədən yüksəkdədir və ilahi və lədünni mənşəyə malikdir. Quranda da “ilahi bir əta və nemət” kimi qeyd olunmuşdur. Belə ki, ...
  • Müsəlmanlar arasında müxtəlif firqələrin yaranmasının səbəbləri nədir?
    10696 Qədim kəlam 2010/12/07
    Müxtəlif məzhəblərin yaranmasında, çoxlu səbəblər var. məsələn, bir dəstənin peyğəmbər (s)- in həzrət Əli (ə)- nin imamlığı barəsində olan vəsiyyət və əmrlərinə diqqət etməmələri, digər dinlərin ardıcıllarinin müsəlmanların içinə yol tapması və mədəniyyət cəhətdən onlarla qarışmaları, islamın əsl təlimlərindən və Əli- beyt (ə)- in maarifindən uzaq düşmək bir əsrə yaxın ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164847 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164435 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119909 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113977 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111163 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94257 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54933 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54704 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46349 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45943 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...