Ətraflı axtarış
Baxanların
15713
İnternetə qoyma tarixi: 2011/11/17
Sualın xülasəsi
Quranın müqəttiə hərflərinin mənası nədir?
Sual
Quranın müqəttiə hərfləri hansı mənaya dəlalət edir? Bəşər, üçün tapılmayan Allahla Peyğəmbər arasında olan rəmzdir? Bəzən deyilir ki, bu hərfləri əgər bir- birinin kənarında qoysaq bu cümlə düzəlir:
« صراط علی حق نمسکه »
Qısa cavab

Müqəttiə hərfləri o hərflərdir ki, bəzi surələrin əvvəlində gəlir və müstəqil mənaları yoxdur. Bu hərflərin təfsirində müxtəlif nəzərlər və rəylər deyilibdir ki, ən doğru nəzər budur ki, bu hərflər rəmzdirlər Peyğəmbər və övliyalar ondan xəbərdardırlar.

«صراط علی حق نمسکه»

Cümləsi bəzi mühəqqiqlərin sözüdür və rəvayətlərdə kökü yoxdur.

Ətreaflı cavab

Quranın surələrindən 29 surənin əvvəlində əlifba hərflərindən bir ya neçə hərif vardır ki, cəmi 78 hərfdir ki, təkrarları saymaq 14 hərf olur; yəni 28 heca hərflərinin yarısıdır. Bu həriflərə "Müqəttə hərfləri" ya "Nurani hərflər" deyilir.

Müqəttə hərfləri barəsində müxtəlif nəzərlər deyilibdir ki, onlardan bəzilərinə işarə edirik:

1.             Bu hərflər buna işarədir ki, bu səmavi kitab ərəb və qeyri ərəb natiqlərinin hamısını heyran qoyan və alimləri aciz edən əhəmiyyəti və əzəmətiylə, həmin "əlifba" hərflərindən və hamının ixtiyarında olan adi kəlmələrdən təşkil tapıbdır.

2.             Müqəttiə hərfləri Quranın mütəşabehlərdəndir ki, həll olunası deyil və mütləq qaranlıq məsələlərdəndir və ona elmi yolu xalq üçün tamamiylə bağlıdır.

3.             Bu hərflər sadə hərflərdir ki, və səs xüsusiyyətindən başqa heç bir mənası rəmzi və işarəsi yoxdur. Bu hərflərin surələrin əvvəlində gətirilməsinin hikməti səslər və sözlər məhdudəsindən təcavüz etmir. Bu hərflərin səsləri o dövrdə Quran oxunarkən insanların diqqətinin cəlb olmasına səbəb olub ki, Qurana qulaq assınlar; çünki düşmənlər səs küy yaradırdılar ki, Quranın səsi ərəb yoldan keçənlərinin qulağına yetişməsin.

4.             Bu hərflər bunun əlamətidir ki, surənin əvvəlində gələn hərflər o surənin kəlmələrində daha çox işlənibdir və bir möcüzədir. Bədruddin Zərkeşi deyir: bu hərflərin dəqiq sirlərindən biri odur ki, hər surənin kəlmələri daha çox onun əvvəlində gələn hərflərdən təşkil tapıbdır; məsələn " ق" hərfi " ق" və " حم عسق" surələrinin hər birində 57 dəfə təkrar olubdur və bu surənin başqa hərflərinə nisbət daha çoxdur. "شمس"، "قیامت"، " فلق" surələrindən başqa. Bir Misirli alim bu nəzərin əsasında kampyuter vasitəsiylə qaranlıq bir hesablama edib, və nəticə alıbdır ki, bu hərflər o surənin kəlmələrindən çox işlənibdir və bu bir möcüzədir.

5.             Bu hərflər onu içmək məqsədiylə işləniblər. Bu hərflərlə onu içməyin səbəbi budur ki, bütün dillərdə cümlənin (sözün) əsli bu hərflərin əsasındadır.

6.             Bu hərflərlə əlaqədar surələrin məzmunu arasında əlaqə vardır; çünki oxşar müqəttiə hərflərlə başlayan surələrdə diqqət edərkən görürük ki, bu surələr məzmun cəhətdən bir- birlərinə oxşardırlar.[1]

7.             Bəziləri müqəttəə hərflərini ixtisar əlaməti və Allahın gözəl adlarından birinə işarə bilirlər, bəziləri də Peyğəmbər əkrəmin (s) adına rəmzi işarə bilirlər, Allahın mübarək adlarından hər biri neçə hərfdən təşkil tapıbdır və hər addan bir hərf seçilib birləşmədən bəzi surələrin əvvəlində oxunur. Cübeyriyə Süfyani Suridən rəvayət edibdir ki: Cəfər ibni Muhəmməd ibni Əliyyibnil Hüseyn (ə)-a ərz oldu: Ey Allahın Rəsulunun oğlu uca Allah kitabından bu kəlmələrin " الم" və.. mənasını buyurun?

İmam Sadiq (ə) buyurdu: Bəqərə surəsinin əvvəlindəki " الم " ın mənası " انا الله الملک " mənasınadır. Amma Ali imran surəsinin əvvəlindəki " الم" mənası " انا الله المجید" dır və...

8.             Bu hərflər Allahın ismi əəzəminin hissələridir.

9.             Bu hərflər surələrin ayələrinin sayına işarə olunubdur.

Hər surənin müqəttəə hərfləri həmin surənin adıdır, necə ki, "یس"، "طه"، "ص" surəsinin hər biri müqəttiə hərflərinin adıyla adlanmışdır.

10.          Bu hərflərin İslam ümmətinin qalma müddətinə işarəsi vardır.

11.          Bu hərflər surələr arasında sərhəd təyin etmək üçündür, qabaqkı surənin qurtarmasın və sonrakı surənin başlanmasın bildirir.

12.          Bu hərflər surənin məzmunun xülasə şəkildə çatdırır.

13.          Bu hərflər o kəslərin adlarına işarədir ki, Quranın nüsxələrindən ixtiyarlarında olub, məsələn (s) Səid ibn Əbu Vəqqasın adına işarədir.[2]

14.          Bu hərflər Allahla Rəsulunun arasında olan rəmzlərdir ki, bir kəsin ondan məlumatı yoxdur, bu mühəqqiqlərin muxtar rəyidir.[3]

İmam Sadiq (ə) buyurdu: " الم" Allahla onun həbibi Muhəmməd (s) rəmzi və bir işarədir, istəyib ki, ondan başqa heç bir kəs ona agah olmasın, onu hərflər şəklinə salıb ki, əğyarın gözündən uzaq saxlayıb və təkcə dostuna aşkar etsin.[4]

Müqəttəə hərflərini bir- birinin kənarına düzəndə, müxtəlif kəlmələr və nəzər əhli öz etiqadlarına, zövqlərinə və səliqələrinə diqqət edib bu hərflərdən istifadə edərək istədikləri mətləbləri deyiblər. Məsələn: Bədruddin Zərkeşi deyib: Bu hərflərin tərkibindən bu cümləni düzəltmək olur.

«نص حکیم قاطع له سر»

Feyzi Kaşani (rəh) «صراط علی حق نمسکه»  yəni (həzrəti Əlinin yolu pak yoldur ona yapışışırıq) cümləsini istifadə edibdir[5] və... amma bu cümlələrin heç birinin rəvayətlərdə kökü və mənbəyi yoxdur.



[1] - Əl- mizan, Şura surəsinin 6- cı ayəsi.

[2] - Artıq məlumat üçün müqəttəə hərfləri, fərhəng və məarifi Quran saytına müraciət edin.

[3] - Mərifət Hadi, ulumi Quran, səh 138.

[4] - İbni Tavus, Səid Əssaud, səh 217, Nəcəf çapı.

[5] - Təfsiri Safi, cild 1, səh 91.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bizə qarşı pislik edən yaxınlarla ged- gəlimiz necə olsun?
    6879 Əməli əxlaq 2011/10/06
    Yaxın qohum əqraba ilə ged- gəlin mənası ehsan və lütf ilə əlaqə saxlamaq deməkdir. Hamıya qarşı bir şəri vəzifədir və uzun ömürlük, yaxşı əxlaq, ruzinin çoxalması kimi bir çox yaxşı faydaları və əsərləri vardır. Bütün yaxınlarla (qadın kişi, təqvalı təqvasız, müsəlman kafir, zalim saleh) ged- gəl və əlaqə olmalıdır. Həzrəti ...
  • Nəcis paltarlar, iki hissəli yarı ovtomatik paltaryuyan maşınlar vasitəsi ilə pak olurlarmı?
    9309 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/27
    Əgər nəcasətin eyni aradan gedəndən sonra, ker su paltarın hər yerinə yetişib və qurudanın fırlanması nəticəsində onun suyu xaric olsa, paltar pak olar.[1] Aşağıda mərcələrin dəftərlərinin cavabını qeyd edirik. Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftəri: Əgər nəcasətin eyni gedəndən sonra, boruya birləşən su paltaryuyan ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94696 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Cövhər və ərəzin arasında fərq varmı?
    8264 İslam fəlsəfəsi 2011/06/21
    Cövhər lehsikologiya nəzərindən gövhər (ərəbləşmiş kəlmə) kəlməsinin tərcüməsidir.Ərəz, peyda olma, üz vermə, ərz etmək və ... mənasındadır.[1]Filosoflar cövhərin tərifində belə deyiblər:«الجوهر ماهیة اذ وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع مستغن عنها»"Əl- cövhəru mahiyyətun iza vucudət fil- xaric ...
  • Bədr döyüşündə Peyğəmbər (s) kömək edən mələklər, Ühüd döyüşündə qənimət əldə etməyə gedən əsgərlərin qarşısına nə ücün almadılar; Nə ücün imam Həsən və imam Hüseynin (ə) köməyinə getmədilər?
    13603 Qədim kəlam 2012/09/01
    Bədr döyüşü, Müsəlmanların ilk müharibə təcrübələridir ki, tarixdə baş vermişdir. Əlbətdə islam yeni bir din və bir dəstəbüt pərəst və müşrüklərlə qarşı- qarşıya durmuşdu. Onlar islamın məhv olmasından başqa hec bir istəkləri yox idi. Odur ki, müsəlmanların Allah tərəfindən mələklər vasitəsiyləhimayət olunması zəruri idi. Biz inanırıq ki, ...
  • Əhdə əməl etməməyin kəffarəsi nədir?
    7797 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/30
    Əgər bir şıxs (təqlid mərcələrinin izahlı hökümlər risalələrində əhd üçün olan şərtlərlə)[1] Alahla əhd bağlasa və ona əməl etməsə (işi etmək ya onu tərk etməyə əhd etməsi arasında fərq yoxdur) kəffarə verməlidir. Yəni altımış fəqiri doyurmalı, ya iki ay oruc tutmalı,[2] ya da bir ...
  • Məadın əqli və fitri dəlilləri nədir?
    9138 Qədim kəlam 2010/10/13
    Sualın cavabı, fəlsəfədə olan üç məktəbin nəzəriyyəsini yəni Məşşa, işraq və hikməti mütəaliyə və həmçinin kəlami və irfani nəzəriyyəni açıqlamaqla, daha aydın olacaq. Alimlərin əsərlərində bu bəhsin tutumu, imkan, sübut, isbat və məadın cismani, ruhani ya hər iki formada necə baş verə biləcəyi bəhslərin hamısına şamildir. Bu ...
  • Dünyada xeyir və şər, gözəllik və çirkinlik olmasına rəğmən Allahın mehriban olmasını neçə isbat etmək olar?
    26583 Qədim kəlam 2011/09/10
    Allah insanı mümkün olan ən yaxşı halda yaratmış, onun həm bu dünyadakı, həm də o biri dünyadakı ehtiyaclarını, tamamilə, təmin etmişdir. Daha doğrusu, bütün varlıqları insan və ona xidmət etmək üçün yaratmışdır. Bunun özü Allahın insana qarşı nə qədər mehriban olduğunu göstərən ən güclü arqumentdir. Habelə O, başqa varlıqlara qarşı ...
  • Bütün əməlləri xalis niyyətlə necə yerinə yetirmək olar?
    7679 Əməli əxlaq 2011/07/28
    İxlas – işlərin yerinə yetirilməsində və bəndəlikdə başqasının razılığını yox, yalnız Allah-taalanın razılığını əldə etmək, layiqli bəndəlik məqsədində olmaq mənasınadır. Deməli, əvvəlcə ixlasın maneələrini, yəni riyakarlıq, dünyaya ürək bağlamaq, şeytani vəsvəsələri aradan qaldırmaq lazımdır, bundan sonra imanın gücləndirilməsi, Allah-taalanın müqəddəs ...
  • Eramızdan uzun illər qabaq mağaralarda yaşayan insanlarda Adəmin (ə) nəslindən idilərmi?
    7965 Təfsir 2011/05/09
    Adəm (ə) övladının dağlarda və mağaralarda yaşamasını Qurani- kərim də təsdiqləyir. Amma bunu da qeyd edək ki, Adəmdən (ə) öncə insanların yaşaması və mağaraları özlərinə məskən seçmələri inkarolunmazdır. Hətta mağaralardan tapılmış tarixi əsərlərdə onların hansı zamana aid olmalarını da demək olar. Bundan əlavə Adəmin (ə) yaşamaq tarixi çox uzun min ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    165718 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165191 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120226 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114561 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112278 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94696 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55831 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55166 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46859 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46232 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...