Ətraflı axtarış
Baxanların
11260
İnternetə qoyma tarixi: 2013/12/25
Sualın xülasəsi
Nəzirin deyiliş qaydası və düzgün şəraiti nədir? Həddi buluğa çatmayanın nəzir etməsi düzgündür ya yox?
Sual
Nəzirin düzgün qaydada baş tutmasından ötrü neynəmk lazımdır? Həddi buluğa çatmazdan əvvəl etdiyimiz nəzərlər düzgündürmü?
Qısa cavab
Nəzirin tərifi:
Nəzir budur ki, insan Allaha görə hər hansı bir yaxşı işi yerinə yetirəcək və ya hər tərki gözəl olan hər hansı bir əməli tərk edəcək.[1]
Nəzirin növləri:
Nəzir iki növdür:
1.Şərtli nəzir; Şərtli nəzir və ya şükür nəzri o nəzirdir ki, insan məsələn deyir:əgər xəstəm şifa tapsa mənim boynumdadır ki, Allaha görə filan işi görərəm." Yaxud, cəza nəziridi ki, məsələn insan deyir: "əgər bundan sonra filan əmələ düçar olsam, mənim öhdəmdədir ki, Allaha xatir filan işi yerinə yetirim."
2.Mütləq nəzir: O nəzirdir ki, insan heç bir qeyd və şərt olmadan desin ki, "Allah xatirinə mənim öhdəmdə olsun filan işi görməyi nəzir edirəm və ya Allah xatirinə mənim öhdəmdə filan işi tərk etməyi nəzir edirəm. Yaxud filan pis işi tərk etmək mənim öhdəmdə olsun"[2]
Nəzirin əsasları:
Nəzirin üç kökü var: 1.nəzir edən; 2.nəziri deməyin forması; 3.nəzir deyilən şey ya əməl;[3] yəni, nəzərin baş tutmasından ötrü əvvəl nəzir edən olmalı bununla nəzirin şəraiti düzəlir və daha sonra nəzirin deiyliş qaydasına əməl olunmalı və nəzir hansısa bir əməlin yerinə yetirilməsi və ya tərk olunması kimi işə bağlı olmalıdır. Nəzirin şəraitini də qeyd edəcəyik.
Nəzir edənin şəraiti:
1.Həddi buluğa çatsın; 2.ağlı olsun; 3. Öz ixtiyarı ilə olsun; 4.niyyəti olsun; 5.nəzir elədiyi şeydə qadağa olmasın;[4] bəzi İslam alimləri müsəlman olması və azad (qul)[5] olmamasını da şərt kimi qeyd edirlər.[6]
Beləliklə, yaxşını-pisi ayıran on yaşına çatmış uşağın, dəlinin hətta hərdənbir dəli olanın dəli vaxtında etdiyi nəzir, niyyətinin nə olduğunu bilməyən sərxoşun, səfeh və malının istifadəsinə qadağa qoyulan şəxsin nəziri düzgün və şəri deyil. Əlbəttə, malının istifadəsinin qadağa olunan şəxsin, tələbkarın haqqı olmadığı malından nəzir edə bilər amma, tələbkarların haqqı olan maldan nəziri düzgün deyil.[7]
Həmçinin, qulun və kafirin nəziri səhih deyil. Yalınz o halda ki, qul nəzir etməmişdən əvvəl sahibindən icazə alsın və ya qul sahibi ilə bağladığı qərardad qurtarmazdan əvvəl sahibi onu azad etmiş olsun. O cümlədən, kafir əgər nəzir edəndən sonra müsəlman olsa, yaxşı olar ki nəzrinə əməl etsin.[8]
Nəzirin deyiliş qaydası:
Nəzirin deyiliş qaydası belədir (lillahi ələyyə hakəza) Mənim öhdəmdədir Allaha xatir filan iş, əgər xəstəm sağalsa"[9] məsələn; belə deyilsin ki, "əgər Allah xəstəmə şəfa versə, Allaha xatir bir gün oruc tutmaq mənim öhdəmdə."[10]
Onu da qeyd edək ki, nəzirin deyilişinin ərəbcə olması vacib deyil. Hər dildə olsa demək olar. Deməli əgər azəri dilində belə deyilsə ki "Əgər xəstəm sağalsa, Allaha xatir fəqirə on manat vermək və ya bir gün oruc tutumaq mənim boynumda." – kifayətdir.[11] Həmçinin, nəziri dildə demək lazımdır, niyyətdə tutmaq kifayət eləməz.[12] -[13]
 
Nəzir olunanın ya öhdəyə alınmışın şəraiti;
Nəzir olunan o şeydir ki, nəzir edən şəxs həmin əməlin Allaha xatir yerinə yetirilməsini və ya tərk olunmasını öhdəsinə almışdır.
Nəzir olunmuşun şəraiti;
1.Nəzir olunan şey elə şeylərdən olmalıdır ki onun haqqında qəsd qürbət etmək mümkün olsun; yəni, ya vacib ya də müəstəhəb əməl olsun. Yaxud elə mübah olsun ki din və dünyada yerinə yetirlməsi və ya tərki mühüm olsun.[14] Beləliklə, haram və ya məkruh işi nəzir etmək olmaz. [15]
2.Nəzir edən onu qəsd etsin və iradə etsin;
3.Nəzir edən üçün o işin yerinə yetirməsinə qüdrəti olmuş olsun. Yəni, nəzir olunmuş əməl elə olmalıdır ki, adət və ürf üzrə o günü həmin şəxsin bu əməli yerinə yetirməyə qüdrəti olmuş olsun. Baxmayaraq ki, nəzir edən anda ola bilsin həmin əmələ gücü çatmasın.[16]
Bəs, əvvəldə olunan sualın cavabı belədir "həddi buluğa çatmazdan əvvəl olunan nəzir düzgün deyil. Çükni, nəzirin şəraitlərindən və düzgün olmasından biri nəzir edənin həddi buluğa yetişməsidir."
 

[1]  Məkarim Şirazi, Nasir, Risalətul Tozihul-məsail, səh.445; intişarat mədrəsə İmam Əli ibn Əbi Talib (əleyhissalam), Qum, ikinci çap, 1424 h.qəməri
[2]  Məkarim Şirazi, Nasir, Risalətul Tozihul-məsail, səh.445; intişarat mədrəsə İmam Əli ibn Əbi Talib (əleyhissalam) nəşriyyatı, Qum, ikinci çap, 1424 h.qəməri
[3] Hilli, Əllamə, Həsən ibn Yusif ibn Məthər Əsədi, İrşadul-əzhan ilə əhkamul iman, təhqiq və düzəliş edən: Faris Həsun, c.2; səh.90, Dəftər intişarat islami nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri
[4] İmam Xumeyni, Təhrirul-vəsilə, c.2; səh.117; Müəsiseyi mətbuat darul-elm nəşriyyatı, Qum, birinci çap, Bi Ta; Gülpayqani, Safi, Lütfullah, Hidayətul ibad, c.2; səh.247; Darul-Quranul-Kərim nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1416 h.qəməri; Xorasani, Vəhid, Hüseyn, Minhacus-salehin, c.3; səh.361; Mədrəseyi İmam Baqir (əleyhissalam) nəşriyyatı, Qum, beşinci çap, 1428 h.qəməri ili
[5]  Qul və kəniz olmasın
[6] Amili Şəhid Sani, Zeynəd-din ibn Əli, Ər-Rvözətul-bəhimə fi şərhil-lümətil-dəməşqiyyə, şərh edən: Kələntər, Seyyid Məhəmmməd, c.3; səh.35; Kitabfuruşi Davəri nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri ili
[7] İmam Xumeyni, Təhrirul-vəsilə, c.2; səh.117; Müəsiseyi mətbuat darul-elm nəşriyyatı, Qum, birinci çap, Bi Ta; Gülpayqani, Safi, Lütfullah, Hidayətul ibad, c.2; səh.247; Darul-Quranul-Kərim nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1416 h.qəməri; Xorasani, Vəhid, Hüseyn, Minhacus-salehin, c.3; səh.361; Mədrəseyi İmam Baqir (əleyhissalam) nəşriyyatı, Qum, beşinci çap, 1428 h.qəməri ili
[8] Amili Şəhid Sani, Zeynəd-din ibn Əli, Ər-Rvözətul-bəhimə fi şərhil-lümətil-dəməşqiyyə, şərh edən: Kələntər, Seyyid Məhəmmməd, c.3; səh.35-36; Kitabfuruşi Davəri nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri ili
[9] Bəhbəhani Kermanşahi, Ağa MəhəmmədƏli, Məqameul-fazl, c.1; səh.346; Muəssiseyi Əllameyi mücəddəd Vəhid Behbəhani nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1421 h.qəməri
[10] İsfahani (Məclisi əvvəl) Məhəmməd Təqi, Bir dövrə farca tam fiqh, səh.172; Müəssisə və intiraşar fərahani, Tehran, birinci çap, 1421 h.qəməri
[11] Hətta Allah kəlməsini də hər hansı dildə Onun mənasını versə demək olar.
[12] Fazil Lənkərani, Məhəmməd, Risaleyi tozihil-məsail, səh.483; Qum, yüz on dördüncü çap, 1426 h.qəməri
[13]37758 –ci sualdan tam köçürmə;
[14] Əlbəttə,  mübah işlərdən bəziləri hansısa cəhətdən müsətəhəb sayılır amma, qəsd qürbət etməyə ehtiyac yoxdur. Məsələn, namaz qılmaqdan ötrü susuzluğun aradan getməsindən ötrü su içmək.
[15] Amili Şəhid Sani, Zeynəd-din ibn Əli, Ər-Rvözətul-bəhimə fi şərhil-lümətil-dəməşqiyyə, şərh edən: Kələntər, Seyyid Məhəmmməd, c.3; səh.41-43; Kitabfuruşi Davəri nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri ili
[16] Hilli, Əllamə, Həsən ibn Yusif ibn Məthər Əsədi, İrşadul-əzhan ilə əhkamul iman, təhqiq və düzəliş edən: Faris Həsun, c.3; səh.90, Dəftər intişarat islami nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1410 h.qəməri
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bizə qarşı pislik edən yaxınlarla ged- gəlimiz necə olsun?
    6879 Əməli əxlaq 2011/10/06
    Yaxın qohum əqraba ilə ged- gəlin mənası ehsan və lütf ilə əlaqə saxlamaq deməkdir. Hamıya qarşı bir şəri vəzifədir və uzun ömürlük, yaxşı əxlaq, ruzinin çoxalması kimi bir çox yaxşı faydaları və əsərləri vardır. Bütün yaxınlarla (qadın kişi, təqvalı təqvasız, müsəlman kafir, zalim saleh) ged- gəl və əlaqə olmalıdır. Həzrəti ...
  • Nəcis paltarlar, iki hissəli yarı ovtomatik paltaryuyan maşınlar vasitəsi ilə pak olurlarmı?
    9309 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/27
    Əgər nəcasətin eyni aradan gedəndən sonra, ker su paltarın hər yerinə yetişib və qurudanın fırlanması nəticəsində onun suyu xaric olsa, paltar pak olar.[1] Aşağıda mərcələrin dəftərlərinin cavabını qeyd edirik. Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftəri: Əgər nəcasətin eyni gedəndən sonra, boruya birləşən su paltaryuyan ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94696 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Cövhər və ərəzin arasında fərq varmı?
    8264 İslam fəlsəfəsi 2011/06/21
    Cövhər lehsikologiya nəzərindən gövhər (ərəbləşmiş kəlmə) kəlməsinin tərcüməsidir.Ərəz, peyda olma, üz vermə, ərz etmək və ... mənasındadır.[1]Filosoflar cövhərin tərifində belə deyiblər:«الجوهر ماهیة اذ وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع مستغن عنها»"Əl- cövhəru mahiyyətun iza vucudət fil- xaric ...
  • Bədr döyüşündə Peyğəmbər (s) kömək edən mələklər, Ühüd döyüşündə qənimət əldə etməyə gedən əsgərlərin qarşısına nə ücün almadılar; Nə ücün imam Həsən və imam Hüseynin (ə) köməyinə getmədilər?
    13603 Qədim kəlam 2012/09/01
    Bədr döyüşü, Müsəlmanların ilk müharibə təcrübələridir ki, tarixdə baş vermişdir. Əlbətdə islam yeni bir din və bir dəstəbüt pərəst və müşrüklərlə qarşı- qarşıya durmuşdu. Onlar islamın məhv olmasından başqa hec bir istəkləri yox idi. Odur ki, müsəlmanların Allah tərəfindən mələklər vasitəsiyləhimayət olunması zəruri idi. Biz inanırıq ki, ...
  • Əhdə əməl etməməyin kəffarəsi nədir?
    7797 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/30
    Əgər bir şıxs (təqlid mərcələrinin izahlı hökümlər risalələrində əhd üçün olan şərtlərlə)[1] Alahla əhd bağlasa və ona əməl etməsə (işi etmək ya onu tərk etməyə əhd etməsi arasında fərq yoxdur) kəffarə verməlidir. Yəni altımış fəqiri doyurmalı, ya iki ay oruc tutmalı,[2] ya da bir ...
  • Məadın əqli və fitri dəlilləri nədir?
    9138 Qədim kəlam 2010/10/13
    Sualın cavabı, fəlsəfədə olan üç məktəbin nəzəriyyəsini yəni Məşşa, işraq və hikməti mütəaliyə və həmçinin kəlami və irfani nəzəriyyəni açıqlamaqla, daha aydın olacaq. Alimlərin əsərlərində bu bəhsin tutumu, imkan, sübut, isbat və məadın cismani, ruhani ya hər iki formada necə baş verə biləcəyi bəhslərin hamısına şamildir. Bu ...
  • Dünyada xeyir və şər, gözəllik və çirkinlik olmasına rəğmən Allahın mehriban olmasını neçə isbat etmək olar?
    26583 Qədim kəlam 2011/09/10
    Allah insanı mümkün olan ən yaxşı halda yaratmış, onun həm bu dünyadakı, həm də o biri dünyadakı ehtiyaclarını, tamamilə, təmin etmişdir. Daha doğrusu, bütün varlıqları insan və ona xidmət etmək üçün yaratmışdır. Bunun özü Allahın insana qarşı nə qədər mehriban olduğunu göstərən ən güclü arqumentdir. Habelə O, başqa varlıqlara qarşı ...
  • Bütün əməlləri xalis niyyətlə necə yerinə yetirmək olar?
    7679 Əməli əxlaq 2011/07/28
    İxlas – işlərin yerinə yetirilməsində və bəndəlikdə başqasının razılığını yox, yalnız Allah-taalanın razılığını əldə etmək, layiqli bəndəlik məqsədində olmaq mənasınadır. Deməli, əvvəlcə ixlasın maneələrini, yəni riyakarlıq, dünyaya ürək bağlamaq, şeytani vəsvəsələri aradan qaldırmaq lazımdır, bundan sonra imanın gücləndirilməsi, Allah-taalanın müqəddəs ...
  • Eramızdan uzun illər qabaq mağaralarda yaşayan insanlarda Adəmin (ə) nəslindən idilərmi?
    7965 Təfsir 2011/05/09
    Adəm (ə) övladının dağlarda və mağaralarda yaşamasını Qurani- kərim də təsdiqləyir. Amma bunu da qeyd edək ki, Adəmdən (ə) öncə insanların yaşaması və mağaraları özlərinə məskən seçmələri inkarolunmazdır. Hətta mağaralardan tapılmış tarixi əsərlərdə onların hansı zamana aid olmalarını da demək olar. Bundan əlavə Adəmin (ə) yaşamaq tarixi çox uzun min ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    165718 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165191 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120226 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114561 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112278 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94696 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55831 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55166 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46859 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46232 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...