Ətraflı axtarış
Baxanların
11727
İnternetə qoyma tarixi: 2007/12/18
Sualın xülasəsi
İmam Həsənin (ə) böyük olmasını nəzərə aldıqda, nə üçün İmamət İmam Hüseynin (ə) övladlarına çatdı?
Sual
Nəzər salqıqda İmam Həsən (ə), İmam Hüseyn (ə) kimi İmam Əli (ə) Fatimənin (ə) övladları ali əba və məsum İmamlardırlar və bu cəhətdən heç bir fərqləri yoxdur, amma bu cəhətdən İmam Həsən (ə)- ın üstün cəhətləri vardır ki, İmam Hüseyn (ə)- dan böyükdür. Bəs nə üçün İmamət məqamı İmam Həsən (ə)- ın övladlarına çatmadı və İmam Hüseyn (ə)- ın nəslində davam etdi?!!!
Qısa cavab

            Sualın cavabını əldə etmək üçün bir nöqtəyə diqqət etmək lazımdır.

  1. O şəxs ki, İmamət məqamına çatır bir çox xüsusiyyətlərə o cümlədən ismət, elm, şücaət, səxavət və... malik olmalıdır və insanların bu xsusiyyətləri başqalarında olmasını müəyyən etməsi mümkün olmadığı üçün, İmamətin təyin edilməsi Allah tərəfindəndir nəin ki, insanlar arasında seçilməklə və Allah Taala bu şəraiti İmam Hüseynin (ə) övladlarında müşahidə etdiyi üçün İmaməti onlarda qərar verdi.
  2. Bəzi ayə və rəvayətlərdən istifadə olur bu məqamın qərar verilməsi təsirsiz deyil baxmayaraq ki, biz bu cür təsirlərin İmamətə təyin olunmasından kifayət qədər məlumat ixtiyarımızda yoxdur. Misal üçün. Rəvayətlərdə gəlmişdir ki, İmam Hüseyn (ə) məxsus xüsusiyyətlərə malikdir ki, Allah Taala onun şəhadəti qarşısında ona əta etmişdir. O xüsusiyyətlərdən biri də İmamət məqamının o həzrətin ocladlarına ixtisas verilməsidir.
Ətreaflı cavab

Sualın cavabını əldə etmək üçün bir neçə nöqtəyə diqqət etmək lazımdır:

A: Ayə və rəvayətlərdə İmam üçün bir neçə şəraitlərə işarə olunmuşdur ki, onlardan bəzilərinə işarə olunur:

  1. İmamət: İmamın məsum olmağı şərtini Bəqərə surəsinin 124- cü ayəsindən istifadə etmək olar. Həzrət İbrahim Allah tərəfindən İmamətə təyin olunduqdan sonra, öz nəslində bu məqamın davam tapmasını istəyir və Allah Taala buyurur: İmamət məqamı zalım və günahkar insanlara verilmir.

Bu ayədə Allah Taala (İbrahim (ə) övladlarını) iki dəstəyə Məsum və günahkar, kimi bölür və buyurur: İmamət məqamı məsumlara aiddir nəin ki, günahkarlara.[1]

  1. Elm: Psixologiya elmində təyid olunmuşdur ki, insan həyatında hər bir insan üçün bəzi hadisələri hiss edərək (ilham vasitəsiylə) məlumat əldə edir, bu qüvvəni Allah insana bağışlamış və insanlar arasında ruhiyyələrinin zəif və yaxud yüksək olduğu üçün fərqlidir. Biz deyirik, İmam Allah tərəfindən bu cür yüksək məqama seçildiyi üçün, bu ilhamın da ən yüksək dərəcəsində qərar tutmuşdur və İmam üçün ilham qüvvəsi ki, onu (müqəddəs qüvvə) kimi də adlandırırlar ən yüksək dərəcədə özünə yer tutmuşdur.[2]

Bunlardan əlavə İmamın şəraitləri ibarətdir: Şücaət, səxavət, nəfsini qorumaq, düzgünlük, hakim, həkim və...[3] [4]

B: İmamın təyin olunması Allah tərəfindəndir.

İmamın təyin olunması, bir sıra şəraitlərin onda olmasını bildirir; bəs bu cür şəraitlərin bir şəxsdə olmasını əldə etmək başqaları üçün mümkün deyil; yalnız Allah Taala bu sifətlərin hansı insanlarda olduğunu bilir.

Əbu Carud İmam Baqir (ə)- dan İmamı tanımağın  nişanələri barəsində sual edir, o həzrət buyurur: İmam bir neçə nişanələrlə tanınır ki, onun birincisi Allah tərəfindən bu məqama təyin olunmasıdır.[5]

Bu məqamın nisbətinin illəti barəsində İmam Səccad (ə) buyurur:

Bizim nəslimizdən olan İmamlar hamısı məsumdurlar və məsum olmaq insanın zahirində aşkar olan bir əlamət deyil ki, insanlarda müəyyən olsun odur ki, İmam nəss olmalıdır, yəni İmam Allah tərəfindən təyin olunmalı və əvvəlki İmam özündən sonrakı İmamı tanıtdırmalıdır.[6]

Bu rəvayətdən məlum olur ki, İmam Məsum olmalı və insanların məsumu tanımağa qüdrətləri olmadığı üçün. Allah Taaladır ki, insanların bütün vücudundan xəbəri vardır və məsum insanı seçməyə malikdir. Odur ki, İmamın İmamət məqamına təyin olunması bəşərin ixtiyarında deyil Allaha məxsusdur.[7]

Müfəzzəl deyir: İmam Sadiq (ə)- dan soruşdum necə oldu ki, İmamət məqamı İmam Hüseyn (ə)- ın övladlarında qərar verildi və İmam Həsən (ə)- ın övladlarından sonrada bir halda ki, hər ikisi Peyğəmbər övladı o həzrətin nəvəsidir və behişt əhlinin cavanlarındandırlar.

Buyurdu: Musa və Harun hər ikisi Peyğəmbər, rəsul və qardaş idilər amma Allah Peyğəmbərliyi Musanın övladlarında deyil Harunun övladlarında qərar verdi; və heç bir kəs buna qadir deyil ki, desin nə üçün belə etdi. İmamət həmin Allahın xilafətidir və heç bir kəs deyə bilməz nə üçün Allah Hüseynin (ə) övladlarında qərar verib Həsənin (ə) övladlarında qərar vermədi, çünki Allah öz işlərində həkimdir və mümkün deyil ondan soruşmaq nə üçün belə etdin. İnsanlardır ki, öz əməlləri qarşısında hesab- kitab olunacaqlar.[8]

Bəs İmam bir çox şəraitlərə malik olmalıdır və yalnız Allah qadirdir ki, bu şəraitin hansın insanlarda olmasını bilir, odur ki, İmamətin kimə verilməsi Allah tərəfindən təyin olunur. İmam Sadiq (ə) buyurur:[9] İmamət bir vədədir ki, Allah Taala onu müəyyən insanlardan almışdır və İmam özündən sonra digər bir şəxsə onu verməyə qadir deyildir.

C) Bəzi rəvayətlərdən istifadə olur ki, bəzi işlər bu İlahi qərardan təsirsiz deyil, baxmayaraq bu təsirlərin necəliyində ki, İmamın təyin edilməsində, kifayət qədər məlumat ixtiyarımızda yoxdur.

Misal üçün; rəvayətlərdə gəlmişdir ki, Allah Taala İmam Hüseynin (ə) şəhadəti qarşısında bir çox üstünlüklər o həzrətə vermişdir.

Bunlardan biri də İmamət məqamının onun nəslindən qərar verməsidir.[10]

 


[1] - Çünki, bir vaxt zülm insanın öz nəfsindəndir və ya başqalarına və yaxud Allaha zülm etməkdir.

[2] - Məsaile etiqadi əz didqahe təşəyyö, Məhəmmədrza Muzəffəri. Tərcümə Məhəmməd Məhəmmədi İştihardi, səh 84- 85.

[3] - Bəharul- ənvar, Əllamə Məclisi, cild 25, səh 164.

[4] - Məsaile etiqade əz didqahe təşəyyö, səh 83.

[5] - Bəharul- ənvar, cild 25, səh 141. Məaniul əxbar, səh 101 Asarus- sadiqin, Sadiq Ehsan bəxşi, birinci çap, Darul- ulum nəşriyyatı, cild 1, səh 163, hədis 3.

«جَعْفَرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ كَثِيرِ بْنِ عَيَّاشٍ عَنْ أَبِي الْجَارُودِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ الْبَاقِرَ ع بِمَ يُعْرَفُ الْإِمَامُ قَالَ بِخِصَالٍ أَوَّلُهَا نَصٌّ مِنَ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَيْهِ وَ نَصْبُهُ عَلَماً لِلنَّاسِ حَتَّى يَكُونَ عَلَيْهِمْ حُجَّةً لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص نَصَبَ عَلِيّاً وَ عَرَّفَهُ النَّاسَ بِاسْمِهِ وَ عَيْنِهِ وَ كَذَلِكَ الْأَئِمَّةُ ع يَنْصِبُ الْأَوَّلُ الثَّانِيَ وَ أَنْ يُسْأَلَ فَيُجِيبَ وَ أَنْ يُسْكَتَ عَنْهُ فَيَبْتَدِئَ وَ يُخْبِرَ النَّاسَ بِمَا يَكُونُ فِي غَدٍ وَ يُكَلِّمَ النَّاسَ بِكُلِّ لِسَانٍ وَ لُغَةٍ»

[6] - Bəharul- ənvar, cild 25, səh 194; Məainul- əxbar, səh 132; həmin, hədis 2.

«بن جعفر عن أبيه جعفر بن محمد عن أبيه محمد بن علي عن أبيه علي بن الحسين ع قال الإمام منا لا يكون إلا معصوما و ليست العصمة في ظاهر الخلقة فيعرف بها و لذلك لا يكون إلا منصوصا فقيل له يا ابن رسول الله فما معنى المعصوم فقال هو المعتصم بحبل الله و حبل الله هو القرآن لا يفترقان إلى يوم القيامة و الإمام يهدي إلى القرآن و القرآن يهدي إلى الإمام و ذلك قول الله عز و جل إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ»

[7] - Şərhe babe hadfi əşər, Fazil Miqdad, tərcümə Əbdul- rəhim Əqiqi Bəxşayeşi, beşinci çap, 1374. Nəvide İslami nəşriyyatı, səh 104.

[8] - Məclisi, Bəharul- ənvar, cild 63, səh 66.

[9] - Üsuli Kafi, Kuleyni, tərcümə Seyyid Cavad Mustəfəvi, birinci çap, 1382. Vəfa nəşriyyatı, ciıd 2, səh 25, hədis 3.

«إن الإمامة عهد من الله عز و جل معهودة لرجال مسمّين ليس للإمام أن يزويها عن الذي يكون من بعده»

[10] - Rəvayətdə oxuyuruq: O zaman ki, həzrət Zəhra bildi bətnində olan övladının Peyğəmbər ümmətindən olan bir dəstə şəhid edəcək, bu cür övladı dünyaya gətirməkdən narahat və əzab çəkirdi. Allah Taala Peyğəmbər vasitəsiylə həzrət Zəhraya xəbər çatdırdı ki, İmamət məqamı İmam Hüseynin nəslində davam edəcək.

"فارسل الیها ان الله قد جعل فی ذریته الامامة والولایة والوصایة "

Peyğəmbər bu xəbəri Fatiməyə (s) çatdırdı ki, Allah (o həzrətin şəhadəti qarşısında) İmamət məqamını onun övladlarında qərar vermişdir. Üsuli Kafi, cild 2, səh 365, hədis 4.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Qurani-kərimdə gözəllikşünaslıq məsələsini isbat edən ayələr vardırmı?
    10335 Təfsir 2012/07/22
    Farsca ziba (gözəl) kəlməsinin müxtəlif mənaları vardır: layiqli, yaxşı, xoş surət. Termində isə kamalın üzərinə çəkilmiş şəffaf bir pərdəyə deyilir. Ümumiyyətlə, gözəlliyin dörd növü vardır: Hiss olunan, hiss olunmayan, məqul (əqli) və Allah-taalanın mütləq gözəlliyi. Quran nəzərindən insanın gözəlliyi, təbiət gözəlliyi, mənəvi və əxlaqi gözəlliklər ...
  • Nə üçün din siyasət əhatəsinə daxil olur?
    10586 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/15
    Dinin siyasətdən ayrı olması nəzəriyyəsi, dinin insan həyatının müxtəlif mərhələlərindən kənar olmasını himayət edir. Bu nəzəriyyəyə əsasən, insanlar öz ağıl və elmi çərçivəsində maarif, siyasət, qəzavət, iqtisadi, ticarət, əxlaq və ictimai rəftarlarla bağlı qanunları tanımağa malik və onları sadir etməyə qadirdirlər; odur ki, insan öz həyatını idarə ...
  • İmtina edilmişə hakimin vilayəti qaydasının mənası nədir?
    5728 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/15
    Qaydanın qısa və açıq tərifi budur ki, müsəlmanların hakimi, bir nəfər öhdəsinə olan hüquqları (ümumi mənada) ödəməkdən imtina edən zaman, hakim onu öhdəsində olan haqqı yerinə yetirməyə məcbur edir.Fiqhi əsərlərə qısa və səthi baxışda, insana bu nəticəni qəbul etdirir ki, imtina edilmişə hakimin vilayəti, möcüzə qaydası olaraq ...
  • İt və donuzun nəcis olması barəsindəki hədisi bəyan edin.
    9383 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/07/28
    İt və donuzun nəcis olması barəsində imamlardan (əleyhimus-salam) çoxlu rəvayət nəql olunmuşdur. Bu rəvayətlər iki qisimdir: bəzi rəvayətlərdə “nəcisdir” kəlməsi aşkar deyilmiş, bəzilərində isə aşkar deyilməmişdir, amma mülazimədən (bir şeyin hökmünün deyilməsindən başqa bir şeyin hökmünün də məlum olması) it ...
  • Mən əvvəllər dövlət işçisi olmuşam və sonradan xəstəliklə əlaqədar təqaüdə çıxmışam. Amma, 4 ildən sonra sağlamlığım düzəldi. İndi, xəstəlik ünvanı ilə aldığım təqaüd mənə halaldırmı?
    4025 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/23
    Ümumiyyətlə,belə işlər təqaüdə çıxmaq qanununa bağlıdır. Bu mənada ki, əgər sizin belə vəziyyətdə aldığınız təqaüd haqqı idarənizin qanununda heç bir problem deyilsə, şəri cəhətdən də müşkülü yoxdur. Əlavələr: Təqlid edilən müctehidlərin bu sual haqqında nəzərləri bundan ibarətdir:[1] Həzrət ayətullah-üzma Sistani (Allah hifz etsin); Halaldır.
  • Peyğəmbərin buyurduğu “qələm-kağız” hədisində “mənim yanımda mübahisə aparmaq rəva deyildir!” dedikdə məqsədi nə idi?
    9111 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2012/02/13
    Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in buyurduğu “mənim üçün qələm-kağız gətirin” cümləsi sünnü və şiə kitablarında müxtəlif sənədlərlə nəql olunan məşhur hədisin bir hissəsidir. Rəyasət aşiqi olan bir dəstə adam Quranda وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَی “O, heç vaxt havayi-nəfs üzündən danışmır” deyə vəsf edilən Peyğəmbərin hüzurunda olan zaman ...
  • Şeyx Tusi (rh)- nin iqtisad kitabı hansı mövzuları əhatə edir?
    10184 تاريخ بزرگان 2012/06/13
    Şeyx Əbu Cəfər Məhəmməd bin Əl- Həsənul- Tusi (rh) Şeyx Tusi ilə məşhur olan İmamiyyə şiəsinin görkəmli fəqih, usulçu, təfsirçi, kəlamçı və hədisçisi, İslam və İranın elmi fəxrlərinin ən böyüklərindən biridir ki, elminin müxtəlif sahələrində kitab yazıbdır ki, o elmlərdən biri, kəlam elmidir. O bu sahədə ...
  • İnsanın pisliyə doğru meyli Allah-taalanın istəyidirmi?
    6921 Qədim kəlam 2011/08/23
    SualolunmuşayəTəkvirsurəsinin 29-cuayəsivəDəhrsurəsinin 30-cuayəsininbirqismətidir
  • Aya sizin nəzərinizdə vəliyi- fəqih məsumdur?
    6155 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/09/11
    Məsum imamların (ə) hədis və rəvayətlərinə əsasən, məsum olmaq yalnız 14 nəfər- Peyğəmbər (s), həzrət Zəgra (s) və 12 imama məxsusdur. Bunun üçün də vəliyi- fəqih məsumlar sırasında hesab olunmur. Amma bir çox ayə və rəvayətlərə əsasən, İmam Zamanın (ə) qeybəti dövründə vəliyi- fəqihdən itaət etmək vacibdir və lazımdır. İmam ...
  • Əbu Dərdanın şəxsiyyəti necə olub? Onun barəsində Əhli- beytin nəzəri nə idi? Ondan nəql olunan rəvayətlərin hökmü nədir?
    6709 تاريخ بزرگان 2012/02/18
    Daha çox öz kenyəsi ilə (Əbu Dərda) çağırılan. Xəzrəcin nəvələrindən olan "Ovəymər bin Malik" Peyğəmbər (s)- in səhabələrindən olubdur. O, Xəzrəc qəbiləsinin camaatından olaraq Mədinədə yaşayırdı. Peyğəmbər (s)- in Mədinədə hüzurundan neçə ay keçəndən sonra, o həzrətin yanına gəlib və müsəlman oldu. İmam Əli (ə)- ın Müaviyədən üstün olmasına ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164834 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164363 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119889 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113947 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111109 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94233 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54926 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54648 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46321 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45922 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...