Ətraflı axtarış
Baxanların
6476
İnternetə qoyma tarixi: 2011/05/31
Sualın xülasəsi
Xumsu müctehidin icazəsi olmadan seyyidlərə vermək olarmı?
Sual
Xumsu müctəhidin icazəsi olmadan ehtiyaclı seyyidlərin fonduna vermək olarmı? 2). Xumsu müctəhidlərin icazəsi olmadan ehtiyaclı olan qohum və başqa seyyidlərə vermək olarmı?
Qısa cavab

Xumsun lüğətdəki mənası beşdə bir deməkdir. Amma fiqh terminində isə "İllik gəlirin artıq qalanının beşdə bir hissəsinə deyilir".

Xums anlamı İslam dininin vacib buyurduğu əməllərdən biridir. Həmçinin bu əməl Quranda cihad hökümləri ilə birgə qeyd edilmişdir.

Bunun özünə aid fəlsəfəsi vardır ki, onların bəzisini aşağıda qeyd edirik.

1). Xums İmamın (ə) İslam hökumətinin hakimi olaraq əsas büdcəsini təmin edir. Belə ki, İmam xumsu toplayaraq İslam dininin bütün təminatlarını ödəyir. Bu səbəbdən də xums hədislərdə "vəchul- imarə" adlandırılmışdır.

2). Allah- Taala İslam Peyğəmbərinin izzətini qorumaq üçün və onun nəslindən olan fəqir seyyidlərin büdcəsini təmin etmək üçün xumsu vacib etmişdir. Həmçinin xumsu özünün və Peyğəmbərinin haqqı kimi qeyd etmişdir.

Bununla da əsas səbəbi Bəni- Haşimin kiçilməsi və təhqir olmaması üçün belə qeyd etmişdir.

3). Xums bütün xeyir işlərin İmam (ə) tərəfindən yerinə yetirilməsi üçün vacib buyrulmuşdur. Belə ki, İmam büdcədən istədiyi qədər pul götürüb məsləhət bildiyi işlərə sərf edə bilər.

4). Xums insanların ruzisinin artması, onların kamala yetişməsi və inkişafları üçün məsləhət bilinmişdir. (Allah tərəfindən vacib edilmişdir).

5). Xums İslam dininin və hakmiyyətinin daim fəal olması üçün təyin edilmişdir.

Xumsun ödənmə yeri

Xums İmama (ə) və seyyidlərə aid olduğu üçün İmam Zamanın qeyb dövründə müctəhidlərə verilməlidir. Yuxarıdakı iki suala cavab vermək üçün bütün müctəhidlərin bu barədə fətvaların qeyd edirik:

Ayətullah Xumeyni: Hər kəs xumsu öz müctəhidinə və ya öz müctəhidi kimi pulu xərcləyən müctəhidə verməlidir. Həmçinin öz müctəhidinin icazəsi ilə onun xərclədiyi yerlərə xərc edə bilər.[1]

Ayətullah Xamineyi: Xumsu vilayəti fəqihə və ya onun köməkçilərinə verə bilərlər. bundan əlavə öz müctəhidinin xərclədiyi yerə xərc edə bilər.[2]

Ayətullah Fazil Lənkərani, Nuri Həmədani, Məkarime şirazi, Behcət və Vəhid Xorasani: Xumsu gərək öz müctəhidinə verəsən. Əgər belə olmasa öz müctəhidinin xərclədiyi yerə xərcləməlisən. Amma ehtiyat vacibə əsasən sadatın payını gərək öz müctəhidinə verəsən. Əgər belə olmasa öz müctəhidinin xərclədiyi yerə xərcləməlisən [3]

Bundan əlavə başqa müctəhidə də verə bilər. Amma ehtiyat vacib hökmünə əsasən seyyidlərin payını gərək bu işdə öz müctəhidindən icazə alsın. Və ya özü seyyidə versin. [4]

Ayətullah Sistani: Hər kəs xumsu öz müctəhidinə verməli və ya onun icazəsi olan yerlərə xərcləməlidir. Bundan əlavə pulu verdiyi müctəhid ələm olmalıdır. (yəni ən savadlı və elmli).[5]

Ayətullah Safi: Hər kəs öz müctəhidinə verməli və ya keyfiyyət və kəmiyyət nəzərindən pulu onun kimi xərc edən müctəhidə verməlidir. Bundan əlavə müctəhidinin icazəsi olan yerlərə də özü xərc edə bilər).[6]



[1] - Tozihul məsaile mərace, cild 2, 1834 cü məsələ.

[2] - Xamineyi, Əcvibətül- məsail, sual 1004- 1002.

[3] - Tozihul- məsaile mərace, cild 2, 1834- cü məsələ. Nuri Həmədani, Tozihul məsail,

830- cu məsələ. Vəhid Xorasani, Tozihul- məsail 1843- cü məsələ.

[4] - Tozihul məsaile mərace, cild 2, 1834- cü məsələ

[5] - Yenə də ora.

[6] - Yenə də ora.

Ətreaflı cavab
Бу суалын изаһлы ҹавабы јохдур.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Əgər şərii and əksinə əməl edilsə (hens), andın özü, öz qüvvəsində qalırmı?
    4947 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/03/04
    And içməyin şərtləri var ki, o şərtlərin hamısı olduqda, insan onu yerinə yetirməyə vəzifəlidir və onu yerinə yetirmədikdə, kəffarəyə səbəb olacaq. Əgər bir dəfə anda qarşı çıxsa, o and sındırılıb və ona qarşı yenidən çıxmağın kəffarəsi yoxdur. Andın şərii olması üçün, yenilənməlidir (yenidən and içilməlidir). ...
  • İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın Məhərrəm ayının onunda şəhid olmasına nəzər yetirməklə nə üçün qəmərin ilinin təhvil olması üçün bu ay seçilmişdir?
    5874 تاريخ بزرگان 2011/07/28
    Qəməri ilinin Məhərrəm ayında təhvil olunmasının imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın şəhadəti ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. İslamdan qabaq da qəməri ili Məhərrəm ayında başlanırdı və cahiliyyət dövrünün ərəbləri bu ayı öz illərinin əvvəli hesab edirdilər.
  • İslam dinini, Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in sirə və davranışını musiqi və ğina yolu ilə təbliğ edib yaymaq olarmı?
    4905 تبلیغ و گفتگو 2012/09/24
    Ümumi şəkildə islam dininin, xüsusi şəkildə isə Peyğəmbərin (səlləllahu əleyhi və alih) əməl və davranışının təbliği ən mühüm məsələlərdən biridir ki, onun təbliğ və icrası yolunda dərindən diqqət yetirmək lazımdır. Bu işdə aşağıdakı məsələlərə diqqət yetirmək lazımdır: 1. İslam dininin və Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və ...
  • Bir neçə mətləb Buxarinin həyatından açıqlayın.
    6100 تاريخ بزرگان 2011/05/05
    Əbu Əbdullah, Məhəmməd ibni İsmayıl ibni Muğəyrə ibni Bərdəziyyə, Cofi əl- Buxari, Əhli sünnətin tanınmış hədis alimlərindəndir. O hicrət ilinin 194- cü ilində Buxara şəhərinin kəndlərindən olan "Xərtəng" kəndində dünyaya gəlmiş və həmin uşaqlıq dövründə, atasını itirmişdir. Güclü yaddaşa malik olmuş və uşaqlıq dövründən hədisləri toplayıb saxlamağa səy etmişdir.
  • Əli (əleyhis-salam)-ın imamət və xilafətini necə isbat edə bilərsiniz?
    8286 Qədim kəlam 2011/09/12
    Şübhəsiz, İslam dininin təşkilatının öz həyatını davam etdirməkdə bacarıqlı bir keşikçiyə və qüdrətli bir idarəçiyə ehtiyacı vardır və daim tarix boyu elə ləyaqətli insanları tələb edir ki, ilahi maarifi və İslam göstərişlərini insanlara çatdırsınlar, onun dəqiq qayda-qanunlarını, hökm və göstərişlərini cəmiyyətdə icra etsinlər. Yaranışın əsas məqsədlərindən biri insanların düzgün yola ...
  • 15 yaşa çatmadan öncə həddi buluğa çatmanın əlamətləri hansılardır?
    6757 Tklifin başlanması 2015/04/19
    Qız və oğlanlarda həddi büluğun olması aşağıdakı əlamətlərdən biri ilə bilinir: Qarın altında iri və kobud tüklərin əmələ gəlməsi (cinsi övrətlərin üstündə ); Spermanın gəlməsi istər yuxuda olsun istərsə də oyaq olan halda; (Öncəki, əlamətlər müşahidə edilmədiyi təqdirdə) Oğlanlarda qəməri tarixi ...
  • Lak ilə cənabət qüslü etmək səhihdirmi?
    8738 Suyun çatmasının maneələri 2012/04/09
    Qüsl və dəstəmazın səhih olma şərtlərindən biri də budur ki, suyun dəstəmaz və qüsl üzvlərinə (dəriyə) çatmasına mane olan heç bir şey olmasın.[1] Bu şərtə riayət olunmasında qüsl ilə dəstəmaz arasında heç bir fərq yoxdur. Deməli, əgər bu üzvlərdə suyun bədənə çatmasına mane olan ...
  • Həzrət Məryəm və Asiyə necə və hansı zamanda dünyadan getmiş, harada torpağa tapşırılmışdır?
    8119 تاريخ بزرگان 2012/04/19
    Firon Asiyənin imanından xəbərdar olduqda onu bu işdən çəkindirir və israrla deyirdi ki, Musanın dinindən qayıt, onun Allahını boşla. Lakin bu imanlı qadın Fironun istəklərinə təslim olmurdu. Axırda Fironun göstərişi ilə yandırıcı günün altında onun əllərini və ayaqlarını yerə mıxladılar və böyük bir daşı onun sinəsinə qoydular, ...
  • Həqiqi mənəviyyata meyillilik nə deməkdir?
    7768 Əməli əxlaq 2010/10/03
    Çox vaxt mənəviyyat və imana meyilli şəxslərin məsləki duyğulu və həssasdır. Yəni ata- ana, mühitə tabe olma bəzi hadisələri məsələn Allah övliyalarının kəramətlərini görmək və camaat namazı, həcc, əzadarlıq və bayramları müşahidə etməklə onların hissiyyatlarının cuşa gəlməsinin təsiri altına düşməklə, mənəvuyyata meyl edib və dinə və onun əməllərinə əməl etməyə ...
  • Əli (ə) ın sözü
    5472 Hədis elmləri 2012/01/08
    Əllamə Məclisi bəharul Ənvarda bir rəvayət nəql edir ki, onda belə gəlib: Bir şəxs Həzrəti Əli (ə) dan istədi ki bu suallara cavab versin: Vacib nədir? Daha vacib hansıdır? Problem nədir? Daha problem hansıdır? Təəccüblü nədir? Daha təəccüblü hansıdır? Yaxın nədir? Daha yaxın hansıdır? Hələ sualı qurtarmamışdı və dilini ağzına ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    154808 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    131011 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    110077 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    101118 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    84751 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    72303 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    50161 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Saqqal və bədən tüklərini kəsməyin hökmü nədir?
    37961 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/08/09
    Ülgüc və ya üz qırxan maşınla yalnız üz tüklərini (saqqalı) dibindən qırxmaq[1] (belə ki, başqaları - onun üzündə saqqal yoxdur – deyə) ehtiyat vacibə görə caiz deyil.[2] Əlbəttə, saqqalın bir hissəsini belə kəsmək, onu tam kəsmək hökmündədir.
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    37654 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    36443 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".