Quranın (dəfi) bir dəfəlik nazil olmasını bu qədər bilirik ki, qədr gecəsində nazil olmuşdur.[1] Qurani kərim buyurur: Ramazan ayı bir qydır ki, quran onda nazil olmuşdur.[2] Bəs qədr gecəsi də ramazan ayında qərar tutmuşdur. Amma ramazan ayının gecələrindən gansı biri qədr gecəsidir, dəqiq olaraq bilinmir və bu barədə də çoxlu ixtilaflarla üzləşirik.[3] Amma bu nəticəni almaq olar ki, hazırda olan ehtimallardan, igirmi üçüncü gecə qədr gecəsi olsun. Çünki çoxlu ayə və rəvayətlər bunu təsdiqləyir.[4] Baxmayaraq ki, bu mabarək işin baş verdiyi il məlum deyil, amma demək olar: Qədr gecəsi, Quranın nazil olduğuna Baxmayaraq, Peyğəmbərin uruc etdiyi gecə də hesab olunur; çünki Quran Allah yanında ümmül kitabdadır[5] və əgər insan uruc etməsə Quranı ümmül kitabda dərk edə bilməz.[6] Bundan başa düşürük ki, Quranın (dəfi) bir dəfəlik nazil olması Peyğəmbərin (s) bu kəmala çatmasından sonra olmuşdur. Bəs belə bir nəticə almaq olar ki, Quranın nazili Risalətin birinci ilində olmuşdur: yəni təqribən 56 gün besətdən sonra quran nazil olmuşdur.

Bu ədəd (rəcəb ayının 27) besətin müddətini və (ramazan ayının 23)- nü qədr gecəsi və beləliklə rəcəb və şəban aylarını 30 gün hesab etməklə bu nəticəni əldə edirik. Amma Quranın tədrici nazil olmasına nəzər saldıqda[7] ki, besət zamanına yaxındır, və besətin tarixində çoxlu ixtilaflar olduğu üçün,[8] Quranın tədricilə nazil olmasında da ixtilaflar yaradır.

Məşhur nəzər budur ki, islam Peyğəmbəri (s) rəcəb ayının 27- si milad iliyləsə 610- cu il fevralın birində Peyğəmbərliyə məbus olmuşdur[9] və bu zaman ələq surəsinin birinci beş ayəsi o həzrətə nazil oldu.[10] Bundan sonra isə Quranın sonrakı ayələri nazil olması Peyğəmbərin (s) həyatının sonuna qədər, igirmi üç il müddətində davam etmişdir.

Bəziləri belə qəbul edirlər ki, besət zamanı Quranın tədrici nazil olması, səmavi bir kitab olmasıyla fərqlidir. Onların nəzərində, baxmayaraq ki, ələq surəsindən beş ayə Peyğəmbərin (s) besəti zamanı nazil olmuşdur, amma o həzrət ümumi təbliğə məmur olmamışdır. O üç il gizli təbliğdən sonra ümumi təbliğə məmur olmuşdur.[11] Və bu müddətdən sonra idi ki, səmavi bir kitab olaraq nazil olub, kitab şəklin almış və bunun üçündə baxmayaraq Peyğəmbərin (s) besəti rəcəb ayında olmuşdur, amma, Quranın tədrici nazil olması, üç il bundan sonra və ramazan ayının qədr gecəsindən başlamışdır.[12]

Bu fikiri təsdiqləyən, quranın igirmi il müddətində nazil olmasını təsdiq edən rəvayətdir.[13] Bu əqidə və fikir əsasında.[14] Quranın səmavi kitab olaraq tədrici nazil olması, besətin dördüncü ilində, yəni təqribən üç il əlli altı gün besətdən sonra və Peyğəmbərin (s) həyatının sonuna kimi, yəni hicrətin on birinci ili səfər ayının 28- nə qədər olmuşdur. Bəs bu nəticə əldə olur ki, Peyğəmbərin (s) hicrətindən 1428 il keçmiş və Peyğəmbərin (s) besəti təxminən on üç il hicrətdən qabaq olmuşdur, əgər birinci nəzəri qəbul etsək, birinci ayənin nazil olmasından 1440 il keçir, və əgər ikinci nəzəri qəbul etsək, birinci ayənin nazil olmasından 1437 il keçmişdir.

Bunu nəzərdən qaçırmayaq ki, bəzi tarixçilərin verdiyi xəbərə əsasən, Peyğəmbərin (s) besəti milad iliylə 610- cu il fevralın biridir, və indi isə milad ilinin 2007- ci ilindəyik, birinci ayənin nazil olmasının müddətini mübahisə edə bilərik.