Ətraflı axtarış
Baxanların
8259
İnternetə qoyma tarixi: 2011/10/30
Sualın xülasəsi
Əqd xütbəsinin fəlsəfəsin bəyan edin?
Sual
Evlənmək yəni iki tərəfin razılığı. Bəs əqd xütbəsi oxumaq nə deməkdir? Nə üçün dörd kəlmə deməklə bir- birlərinə məhrəm olurlar amma o kəlmələr olmasa bir iş görmək olmur?
Qısa cavab

İslam nəzərindən evlənmək ailənin və təbii olaraq ictimaiyyətin təşkili üçün bir müqəddəs əhd və peymandır və bir çox əsərlərə və nəticələrə malikdir o cümlədən: Cinsi meyli təmin etmək, nəslin törənməsi, insanın təkamüli, rahatlıq paklıq və iffət, hisslərin möhkəmlənməsi və bir çox başqa faydalardır. Bu müqəddəs əhdi peyman Allah Taalanın müəyyən etdiyi xüsusi şərait və qanunlar əsasında qurulması mümkündür o cümlədən bu şəraitdən biri xüsusi kəlmələrlə əqd xütbəsinin inşasıdır (ki, əməli risalələrdə qeyd olubdur). Böyük yaradan qanun və şəriət yaradan adıyla bu kəlmələri qiymətləndiribdir. Əqd xütbəsi adılyla onları inşa etmək kişiylə qadın arasında evliliyə səbəb olubdur.

Evlənmək iki tərəfin razılığı mənasına deyil bəlkə iki tərəfin razılığı evlənməyin lazımlı şəraitlərdən biridir ki, başqa şərait o cümlədən əqd xütbəsiylə birgə olmalıdır ki, şəri və doğru evlilik əmələ keçsin.

İzdivac və evlənmək əhdi peymana və məsuliyyətə ehtiyacı olan böyük işlərdən biridir və aydındır ki, ağıllı insanlar böyük işlərdə məsələn böyük ticarətlərdə əqddən istifadə edirlər və ticarət edən iki tərəfin razılığına kifayətlənmirlər və təkcə iki tərəfin razılığını bu cür mühüm işlərdə tələb olunan məsuliyyəti və əhdi peymanı təmin etmədiyini bilirlər və etiqadları budur ki, bu əhdi peymanı sübut etmək əqidədə öz əksin tapır.

Ətreaflı cavab

Əvvəl lazımdır İslam nəzərindən evlənməyin əhəmiyyətini və əsərlərin yada salaq:

İslam nəzərindən evlənmək ailənin və təbii olaraq cəmiyyətin təşkili üçün müqəddəs bir peymandır və bir çox əsərlərə və nəticələrə malikdir o cümlədən:

Cinsi meyli təmin etmək, nəslin törənməsi, insanın təkamüli, rahatlıq, paklıq və iffət və insanın dininin qorunmasıdır.

Qurani məcid evlənmək barəsində buyurur: Onun nişanələrindən biri budur ki, sizin üçün öz cinsinizdən həyat yoldaşları yaratdıq ki, onların kənarənda rahatlıq tapasız və sizin aranızda məvəddət və rəhmət qərar verdi.[1]

İslam Peyğəmbəri də evlənmək haqqında buyurur: İslamda heç bir şeyin əsası qoulmayıb ki, evlənmək kimi böyük Allah yanında sevimli olsun.[2]

Evlənmək hər iki şəkildə (daimi və müvəqqəti) əqdə ehtiyaclıdır.

"Əqd" lüğətdə "düyün" və "düyün vurmaq" mənasınadır. İstilahda iki fərd ya iki dəstə arasında icad olunmuş rabitəyə deyilir və onun əsasında hər iki tərəf üçün bir- birlərinin qarşısında əhdi peyman icad olur.[3]

Qurani kərim " یـا اَیُّهـَا الَّذیـنَ امـَنـُوا اَوْفـُوا بـِالْعـُقـُودِ..."[4] yəni: "Ey iman gətirən kəslər əhdi peymanlara vəfa edin..." cümləsi ilə doğru və insani əhdi peymanlara əməl etməyi möminlərə vacib edibdir.

Hər hansı əqdi icad etməyin yolu onun siğəsini inşa etməkdir ki, xüsusi kəlmələrdən təşkil olubdur.

"Evlənmək əqdi" qadınla kişi arasında müştərək bağlılıqdan ibarətdir ki, onun sayəsində iki tərəfin hüquq, əhdi peyman, və məsuliyyətləri qarşıya gəlir.

Amma bu iki əqdə nə ehtiyac var demək lazımdı: Ağıllı insanlar böyük işlərdə ki, əhdi peymana və məsuliyyətə ehtiyaclıdır məsələn böyük ticarət edəndə əqddən istifadə edirlər və ticarətin iki tərəfli razılığına kifayətlənmirlər. Təkcə iki tərəfin razılığını bu cür işlərdə ehtiyac duyulan əhdi peymanı və məsuliyyəti təmin etmədiyini bilirlər və inanırlar ki, bu əhdi peyman əqddə öz əksini tapır.

Bu cəhətdən çünki evlənmək mühüm bir işdir ki, əhdi peymanlıdır. Xüsusi şərait və qanunlar əsasında olmalıdır. O cümlədən bu şəraitdən biri əqd xütbəsinin şəriət göndərən Allah Taala tərəfindən təyin olunmuş xüsusi kəlmələrlə olmalıdır (ki əməli risalələrdə qeyd olunubdur)[5] iki tərəfin razılığı düzdür lazımlı şərtlərdəndir amma təklikdə kifayət etmər bəlkə başqa şərtlərlə birgə olmalıdır.

Əqd xütbəsinin kəlmələrinin əhəmiyətində deməliyik: Allah Taala əqd xütbəsini xüsusi kəlmələrlə (icab və qəbul) icra olmasını evlənməyin şərtlərindən biri qərar veribdir, həqiqətdə bu işlə bu kəlmələri quru və cansız kəlmələr sırasından çıxarıb onlara dəyər və qiymət verib və onları iki əcnəbi və naməhrəm insan (qadın və kişi) arasında zövciyət (ər arvadlıq) yaratmaq üçün müqəddəs vəsiləyə çevribdir.

Xüsusi şərtlərlə (evlənmək iradəsi və qəsdi) olmaq, və ciddi olmaq və..) əqd xütbəsin oxumaq və onun bərəkətli əsərləri və nəticələri adi dörd kəlmə deməklə deyil ki, desinlər bu cür dörd kəlmənin nə təsiri vardır. Bəlkə xütbəni inşası nikah əqdinin səbəblərindən bir hissəsinin icad etməkdir. İki tərəfin qəlbən razılığı sizə siğə olmadan ya siğəsiz evlənmək və yaxud yazıyla ya işarəylə siğə kifayət deyil. Kar və lal insanlardan başqa ki, əqd xütbəsinin inşası üçün vəkil tuta bilmirlər belə bir halda kəlmələrlə inşanın yerinə siğənin inşası yazmaqla və ya işarə ilə olur.[6]



[1] - Rum surəsi, ayə 21.

«وَ مـِنْ آیـاتـِهِ اَنْ خـَلَقَ لَکـُمْ مـِنْ اَنـْفـُسـِکـُمْ اَزْواجـاً لِتـَسـْکـُنـُوا اِلَیـْهـا وَ جـَعـَلَ بـَیْنَکُمْ مَوَدَّةًوَ رَحْمَةً»

[2] - Vəsailüş- şiə, cild 20, səh 14.

«ما بُنِىَ بِناءٌ فِى الاِْسْلامِ اَحَبَّ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنَ التَّزْویجِ»

[3] - Bax: Fərgəng Məarifi İslam: Müfrədat əlfaz Quran, kəlmə (əqd).

[4] - Maidə surəsi, ayə 1.

[5] - Müraciət edin 1238 suala (sayt: 1225) (müvəqqəti evlənməyin şəraiti).

[6] - Təhrirul- vəsilə, səh 246, (lal olan kəslər işarə ilə siğəni icra edirlər).

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Din vahiddir yoxsa çoxlu?
    6922 Təzə kəlam 2011/02/14
    Əgər dindən məqsəd, Allah tərəfindən nazil olub və peyğəmbərlər (ə) vasitəsi ilə camaata çatdırılan əqaid, əxlaq və qanunlar toplusu olarsa, bu halda din vahid bir şeydir və dinlərin fərqi zaman və məkanların tələbinə əsasən fərdi və tayfa xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq cüzi göstərişlərdə dəyişilir. Əgər dindən məqsəd, dünyadakı mövcud dinlər ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7720 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • İsmət məqamı ixtiyaridir, yoxsa icbari?
    6266 Din fəlsəfəsi 2012/01/18
    Peyğəmbərlərin və məsumların (əleyhimus-salam) ismət məqamına malik olmaları şiə məzhəbinin mühüm etiqadlarından biri hesab olunur. Siz onun ətraflı izahına baxmaq üçün həmin saytın bu suallarına müraciət edə bilərsiniz: sual 1738 (sayt 1885), sual 1740 (sayt 2139) və sual 3026 (sayt 4594)
  • Sair səma cisimlərində və kürələrdə canlı varlıqların olması barəsində İslamın nəzəri nədir?
    8786 Təfsir 2011/07/28
    Başqa göy cisimlərində və ya kəhkəşanlarda canlı və yaxud ağıllı varlıqların olub-olmaması bəşəriyyəti maraqlandıran suallardan biridir, lakin indiyə qədər onlara lazımi cavab tapmamışlar. Quranın bəzi ayələrində asimanda canlı varlıqların olmasına işarə edilir. O cümlədən:
  • Dindən qaçan şəxsi necə hidayət etmək olar?
    5773 Əməli əxlaq 2011/07/28
    Belə insanlara ən yaxşı yol göstərmə aşağıdakılardan ibarətdir:1. Ona başa salmaq və soruşmaq lazımdır ki, Allah-taalanın bizə bəxş etdiyi bu qədər nemətlər – başda insanın xilqəti olmaqla ...
  • Hal-hazırdakı və keçmişdəki mərcəyi-təqlidlərin baş yarmaq barəsindəki fətvalarını bəyan edin.
    8729 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/07/28
    İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-a əzadarlıq məsum imamlar (əleyhimus-salam) və din rəhbərləri tərəfindən həmişə təkid edilmiş, bu mərasim tarix boyu davam etmişdir. Bəzi şəhərlərdə, məntəqələrdə və ölkələrdə İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-a və onun vəfalı səhabələrinə əzadarlıq üslublarından biri də baş yarmaqdan ibarətdir. ...
  • Aya Şərab satılan ve verilen yerde işləməyin işkalı var?
    7916 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/17
    Sualda fiqhi hökmünüzü bilmək istədiyinizə görə, zəriridir ki, mərcəi təqlidlərin dərtərlərindən cavab alacağıq və qısa müddətdə sizə gondərəcəyik. Alınan cavablar belədir: Həzrəti Ayətullahul üzma Sistaninin dəftərxanası: O surətdəki siz özünüz şərab və digər haramlarda işləməyəsiniz və sırf halal qismətdə işləyinizin manei yoxdur.
  • Uxdud səhabələri kim idi?
    7491 Təfsir 2012/03/14
    “Uxdud” böyük çala, yaxud xəndək mənasınadır. Bu ayədə odla doldurulan böyük çala nəzərdə tutulur ki, mömin şəxsləri oraya salıb yandırmış və ağır işgəncə ilə qətlə yetirmişlər. Bu hadisənin nə zaman baş verməsi, hansı qövmə aid olması, eləcə də bunun xüsusi və konkret bir hadisə, yoxsa ...
  • Teyyul- ərz nədir?
    13940 Nəzəri irfan 2011/06/19
    Teyyul ərzin həqiqəti barəsində bir çox nəzəriyyələr verilmişdir ki, onlardan biri İbni ərəbinin "edam və yaratmaq (və ya hazır etmək) nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyə əsasında, şəxs özünü ilk yaranış yerindən "edam" və istədiyi yerdə "icad" hazır edir. Başqa bir nəzəriyyəyə görə Təyyul- ərz bədənin ən tez bir zamanda köçürülməsidir ...
  • Allahın vücudunun sonsuz olması digər varlıqların mövcudluğu ilə ziddiyyətli deyildirmi?
    8065 İslam fəlsəfəsi 2012/06/23
    Allah-taalanın sonsuz olmasının mənası budur ki, Onun müqəddəs zatı hər bir cəhətdən sonsuzdur, bütün sonlara malikdir, fərz olunan hər bir cəhətdə qeyri-məhduddur. Elə bir yer yoxdur ki, Allah orada hazır olmasın. Elə bir zaman yoxdur ki, onda mövcud olmasın, elə bir kamal yoxdur ki, Allah ona malik ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164708 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163839 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119771 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113724 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110649 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94083 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54853 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54200 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46175 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45785 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...