اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:اصطلاحات عرفانی)
-
اسفار اربعه (سفرهای چهارگانه)
1950 اصطلاحات عرفانی
عارفان سفر معنوی را دارای چهار مرحله میدانند؛ این مراحل به «اسفار اربعه» معروف است؛ سفر اول: سفر از خلق به سوی حق است؛ به این معنا که اسم اعظم
3632 اصطلاحات عرفانی«اسم اعظم» بزرگترین نام خدای متعال است. در اینکه حقیقت «اسم اعظم»، چیست؟ برخی آنرا از جنس حروف و الفاظ دانسته، اما بسیاری از اندیشمندان دینی معتقدند که علم به «اسم اعظم» تنها به معنای دانستن و
- اعیان ثابته
2087 اصطلاحات عرفانی«اعیان ثابته» همان صور ماهیات و کثرات تفصیلی است که در «تعیّن ثانی»، معلوم حق قرار میگیرند. به بیان دیگر؛ صور علمی حق در «تعیّن ثانی» را که به نحو معلومات تفصیلی بوده و در واقع چیزی جز همان ماهیا
- تصوف
2513 اصطلاحات عرفانیتصوف شیوه خاصی از سیر و سلوک است که در آن صوفی تلاش میکند تا با زندگی اخلاقمدارانه و زاهدانه و همراه با سختگیری بر نفس حیوانی خود و ترک دنیا و دروننگری و مراقبه، به تعالی روح خود و طی مقامات و
- چلهنشینی
1555 اصطلاحات عرفانیمنظور از چلهنشینی (عبادت اربعین) در سیر و سلوک عرفانی، مراقبت چهل روزه از خود است، تا از این طریق، باطن فرد به آمادگی لازم جهت دریافت حکمت و علوم الاهی نایل شود. بسیاری از عرفا و علمای شیعه بر اسا
- حجاب ظلمانی
1379 اصطلاحات عرفانیسالک الی الله، در مسیر سیر و سلوک با دو نوع حجاب روبرو است. حجابهای ظلمانی و حجابهای نورانی؛ حجابهای ظلمانی همان خواستههای نفسانی، شهوا
- سیر و سلوک
3119 اصطلاحات عرفانیسیر و سلوک عبارت است از: پیمودن مسیر ترسیم شده در عرفان عملی برای رسیدن به وصال حضرت حق و فانی شدن در خداوند. بنابراین، سیر و سلوک، بخش عم
- صوفی
1498 اصطلاحات عرفانیبه فردی که تلاش میکند بر اساس موازین و معیارهای تصوف به خودسازی بپردازد، «صوفی» میگویند. رجوع کنید: «تصوف».
- عرفان ، عارف
5035 اصطلاحات عرفانیواژۀ «عرفان» در لغت به معناى شناختن است. و در اصطلاح، به شناخت ويژهاى اختصاص يافته كه از راه شهود درونى و يافت باطنى به دست میآید. ب
- عرفان عملی
1869 اصطلاحات عرفانیعرفان عملی که در برابر عرفان نظری قرار میگیرد خود دارای دو بخش است. یک بخش علمی و دیگری عملی:
بخش علمی عرفان عملی عبارت است از: م
- عرفان نظری
1552 اصطلاحات عرفانیعرفان نظری که در برابر عرفان عملی قرار میگیرد عبارت است از: مجموعهای از دریافتهای باطنی از طریق عشق
4989 اصطلاحات عرفانیواژه «عشق» به معناى دوستى شدید، شوق مفرط و میل شدید به چیزی است. یعنی فرط حبّ و دوستی! در همین راستا، واژه «عَشَقه» به معنای گیاه پیچک است که درخت را احاطه و در نهایت راه تنفس را بر او میبندد و د
- علم حصولی
1863 اصطلاحات عرفانیعلم حصولی دانشی است که با استفاده از واسطههایی چون منطق و استدلال به دست میآید بر خلاف «علم حضوری» که برای به دست آوردن آن نیاز به هیچ و
- علم حضوری
2512 اصطلاحات عرفانیعلم حضوری دانشی است که عین واقعیت معلوم بدون هیچ واسطهای نزد عالِم حاضرباشد؛ مانند علم انسان به ذات و حالات وجدانی و ذهنی خود. در برابر این نوع از علم، « فتح مبین
3885 اصطلاحات عرفانیمفسران قرآن کریم برای «فتح مبین» که در آیه ابتدایی سوره فتح بدان اشاره شده است، تفاسیر متعددی ارائه کرده و وقایعی چون «فتح مکه» و «صلح حدیبیه» را از مصادیق آن برشمردهاند. در تفسیری عرفانی از «فتح
- کشف و شهود، مکاشفه
7343 اصطلاحات عرفانیکشف در لغت، به معنای برداشتن پرده و حجاب از روی چیزى است؛ شهود نیز در لغت به معنای دیدن، معاینه و حضور است.
کشف و شهود یاهمان مکاشفه و مشاهده، از اصطلاحات مقام امن
1854 اصطلاحات عرفانیپرهیزکاران به پاس ایمان و تسلیم در برابر حق، در قیامت در پیشگاه خدای متعال مقامی خواهند داشت که از آن به «مقام امن» یا «مقام امین» تعبیر میشود.
- مقام امین
1859 اصطلاحات عرفانیرجوع کنید: «مقام امن».
- مقام ترک سؤال
6864 اصطلاحات عرفانیمراد از «ترک سؤال» که به عنوان مقامی عرفانی مورد گفتگو قرار میگیرد، به معنای مقامی است که عارف در آن تلاش میکند تا هیچ درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران نداشته باشد. به زبانی دیگر، یک عارف گرچ
- مقام رب
1677 اصطلاحات عرفانی«مقام رب» که در قرآن کریم به آن اشاره شده است به معنای صفت ربوبيت و ساير صفات كريمه حق تعالی(مانند علم، قدرت، قهر، رحمت و غضب) میباشد كه همگی از لوازم ربوبيت او است.
- وحدت وجود
2723 اصطلاحات عرفانیمقصود از وحدت وجود این نیست که مجموعۀ جهان هستی خدا است؛ زیرا مجموع، وجود و وحدت حقیقی ندارد، همچنین مقصود اتحاد خداوند با موجودات نیست؛ چون اتحاد (به این معنا که دو چیز بدون از دست دادن شیئیت و د
- هجرت
7287 اصطلاحات عرفانیيكى از مفاهيمی كه از نگاه ارزشی در قرآن كريم و آموزههای دینی به صورت وسيعى انعکاس يافته، مفهوم «هجرت» است. قرآن كريم در موارد بسیاری و با تعابیر گوناگون از هجرت سخن به ميان آورده است. همچنین در
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
خلیفهی اوّل چه جسارتهای به امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) کرد؟
4824 مبانی شیعه 1399/04/25بعد از ماجرای فدک و خطبهی فدکیه و بعد از آنکه نشانههای تأثیر سخنان امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) در میان مردم مشاهده میشد، بر اساس برخی گزارشهای موجود در منابع اهلسنت، ابوبکر با نگرانی به بالای منبر رفت و سخنانی ایراد کرد که در صورتی ...
-
معنای عبارت «بشرائع دینی و خواتیم عملی» در زیارات و ادعیه چیست؟
12455 درایه الحدیث 1392/09/20ایمان به امامت ائمه اطهار(ع) و اعتقاد به رجعت از اعتقادات اصلی شیعه است. عبارت «أشهد أنّی بکم مؤمن و بإیابکم موقن بشرائع دینی و خواتیم عملی»؛ که متضمن همین دو اعتقاد اساسی شیعه است در ادعیه و زیارات متعددی وارد شده است. با توجه به برخی از ...
-
از سجّاده کدام امام معصوم(ع) بود که بوی عطر به مشام انسان میرسید؟
6933 حدیث 1397/09/13در مورد آنچه در پرسش مطرح شده باید گفت؛ گزارشی از امام رضا(ع) وجود دارد مبنی بر اینکه محل نشستن پدربزرگشان امام صادق(ع)[1] در مسجد از بوی عطر آنحضرت قابل شناسایی بود.[2] البته با توجه به اینکه استفاده از عطرها ...
-
آیا می توانید کتاب هایی در باره مستحبات و مکروهات اعمال روزانه انسان معرفی کنید؟
15019 بیشتر بدانیم 1387/12/07با آرزوی توفیقبرای شما، کتاب هایی که اسامی آنها در زیر می آید، در باره اعمال و دستورهای عبادی روزانه انسان است: 1. مفتاح الفلاح، تألیف شیخ بهائی، ترجمه، علی نظری منفرد، با "عنوان کلید رستگاری". 2. فلاح السائل، تألیف سید بن طاووس. 3. المراقبات، تألیف میرزا جواد آقا ...
-
چگونه میتوان حال و تمیز را از یکدیگر تشخیص داد؟
1915 صرف و نحو 1402/04/14الف) حال«حال» وصفی اضافی(غیر رکن) و منصوب است که دلالت بر هیئت و حالت موصوف خود(ذوالحال) میکند.[1] مانند «صَبیاً» در آیه «... وَ آتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا».[2] ما حکمت را به او هدیه دادیم در حالی که هنوز کودک بود.حال سه شکل دارد: یا مفرد (غیر جمله) ...
-
آیا پیامبر خدا(ص) اصلاح امور عوام را تنها در دست خواص دانسته است؟
11173 درایه الحدیث 1393/04/08در متنی منسوب به پیامبر اکرم میخوانیم: «لا تصلح عوامّ أمّتی إلاّ بخواصّها. قیل: ما خواصّ أمتک؟ فقال: خواص أمتی أربعة: الملوک، والعلماء، والعبّاد، والتجار. قیل: کیف ذلک؟ قال: الملوک رعاة الخلق، فإذا کان الراعی ذئباً؛ فمن یرعى الغنم؟ و العلماء أطبّاء الخلق، فإذا کان الطبیب مریضاً، فمن ...
-
چرا به نظر میرسد نسبت به عقاید شیعیان، عقاید اهلسنت، همخوانی بیشتری با ظاهر آیات قرآن دارد؟!
7494 تفسیر 1395/08/061. میتوان پاسخهایی نقضی به این پرسش داد: الف. با توجه به استدلالی که در پرسش آمده؛ لازم میآید که نظر قائلان به جسم بودن خدا (فرقه مجسمه و مشبّهه که یکی از فرقههای اهلسنت است) بر نظر غالب و پذیرفته شده توسط عموم اهلسنت برتری داشته باشد؛ ...
-
چگونه در محیط های غیر اسلامی خارج از کشور می توان ایمان خود را حفظ کرد؟
14578 اسلام و ایمان 1387/12/21مراقبت از اخلاق انسانی و اسلامی و عمل به دستورات دین و پای بندی به ارزشهای دینی از اموری است که تأثیر مستقیم در سعادت دنیایی و بهبود زندگی دارد و زندگی خبیث و پست حیوانی را به زندگی پاک و طیب تبدیل می کند، انسان هایی که واقعا به ...
-
آیا شیعه بر این باور است که کفر عمر بن خطاب مساوی با کفر ابلیس است؟
22194 شیعه و خلفا 1389/02/01روایت ذکر شده، اولاً: از جهت سندی و متنی ضعیف است و جزو مرسلاتی است که حجت نیست؛ زیرا سند و واسطه بین عیاشی تا ابوبصیر معلوم نیست و اگر هم گفته شود برخی از مرسلات مورد قبول است، عیاشی از افرادی نیست که ...
-
«ایلاء» دقیقاً چیست و چرا سوگند موجود در آن، با وجود منعقد نشدن، کفاره دارد؟
10238 برخی احکام 1398/06/30«ایلاء» در لغت به معناى قَسم خوردن در هر چیزی است.[1] و در اصطلاح قرآنی و فقهی، سوگند مرد، در خصوص ترک آمیزش با همسر دائمی خود - به مدت بیش از چهار ماه - است؛[2] پس اگر این کار، به مصلحت زن باشد ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
885280 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
755659 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
735224 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
648744 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
645639 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
640850 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
579657 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576998 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
559787 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
559623 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- اعیان ثابته