Ətraflı axtarış
Baxanların
7397
İnternetə qoyma tarixi: 2007/12/17
Sualın xülasəsi
Əfqanıstan və Pakistan ölkələrində fəaliyyətdə olan firqə və məzhəblər hansılardır?
Sual
Əfqanıstan və Pakistan ölkələrində fəaliyyətdə olan firqə və məzhəblər hansılardır?
Qısa cavab

1. Əfqanıstan ölkəsində çoxlu firqələr, məzhəblər və sufi təriqəti mövcuddur. Onların fəaliyyətdə olan ən ümdə qisimləri aşağıdakılardır:

a) Fiqhi firqələr: hənəfi, şiə, hənbəli (sələfiyyə);

b) Kəlami firqələr: Şiə və maturidiyyə;

v) Sufi təriqətləri: qadiriyyə, nəqşbəndiyyə, çeştiyyə.

Əfqanıstanda fəaliyyətdə olan fiqhi məzhəblər:

a) Hənəfi fiqhi məzhəbi:

Əbu Hənifə Noman ibni Sabitin (150-ci ildə dünyadan gedib) ardıcılları. Əbu Hənifə şəri hökmləri istinbat edəndə öz səhabələri ilə məşvərət edirdi. Müəyyən bir rəy əldə etdiyi zaman onun yazılmasına göstəriş verir və ictihadda sırf fərziyyə üzündən olan məsələləri də tətbiq edirdi. Əbu Hənifə rəy əhlinin (şəxsi rəyə əməl edənlərin) başçısıdır. O, islami mənbələrdə əvvəlcə Qurana, sonra səhih sünnətə, daha sonra səhabələrin nəzəriyyəsinə müraciət edirdi. İbrahim, Şəbi və İbni Sirin kimi şəxsiyyətlərin nəzəriyyəsinə çatanda deyirdi: “Onlar da özlərinə görə ricaldır (elmi şəxsiyyət), biz də özümüzə görə ricalıq.” Bundan sonra qiyas, istihsan, icma və ürfə müraciət edirdi.[1]

b) İmamiyyə şiə məzhəbi.

Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-in özü və onun Əhli-beytindən olan on iki imam məktəbinin ardıcılları. Bu fiqhin tutduğu yol əksər hallarda imam Baqir  və imam Sadiq (əleyhiməs-salam)-ın nəzər və hədislərindən təsirlənmişdir. Şiə fiqhində mötəbər mənbələr aşağıdakılardır: Quran, sünnət (məsum şəxsin sözü, əməli və təqriri – başqasının əməlini görüb təsdiq ünvanı ilə bir söz deməməsi), məsumun sözündən hekayət edən icma – fikir birliyi, əql.[2]

Sələfilik. Bunlar özlərini sələflərə, yəni Peyğəmbər səhabələrinə və tabeinlərə mənsub edənlərdir. Bu firqə ilk dəfə dördüncü hicri əsrində zahir olan hənbəli qrupu idi. Onlar təsəvvür edirdilər ki, bütün rəyləri sələfin etiqadlarını dirçəldərək bu yolda mübarizə aparan Əhməd ibni Hənbələ gedib çatır. Sonra 7-ci hicri əsrində İbni Teymiyyə bu cərəyanı yenidən gücləndirdi, camaatı ona dəvət etməkdə daha artıq çalışdı, bu nəzəriyyəyə digər məsələləri əlavə etdi. Daha sonra on ikinci hicri əsrində Ərəbistan yarımadasında Məhəmməd ibni Əbdül-Vəhhab bu düşüncələri bir daha dirçəltdi ki, vəhhabilər indiyə qədər həmin fikirləri yaymaqdadırlar.

Sələfilərin tutduğu yol – öz gümanlarına əsasən – səhabə və tabeinin dövründə olan yoldur: Yəni guya onlar əqidələrini Allahın kitabından və Peyğəmbərin sünnətindən əldə edirlər. Əql ilə nəql arasında təzad yaranan zaman nəqlə üstünlük verirlər, təvildən və zahirin əksinə olan söz danışmaqdan ciddi şəkildə çəkinirlər. Sələfilər tövhidə, xüsusilə ibadətdə olan tövhidə həddindən artıq təkid edirlər, lakin bu barədə düzgün düşüncələri və təfəkkürləri olmadığına görə salehlərə hər növ təvəssül etməyi, onların qəbirlərini ziyarət etməyi tövhidlə zidd hesab edirlər.[3] Əfqanıstanda ciddi fəaliyyət göstərən, çox irticaçı və kobud rəftarlar göstərən, qaba və tünd qanunlar icra edən və dünya xalqlarının islama və müsəlmanlara bədbinliyinə səbəb olan taliban qrupu özlərini sələfilərə mənsub edirlər.

Əfqanıstanda fəaliyyətdə olan kəlam firqələri

a) Şiə (onun izahı yuxarıda verildi)

b) Maturidiyyə: Əbu Mənsur Məhəmməd ibni Məhəmməd Maturidinin (333-cü ildə dünyadan gedib) ardıcıllarına maturidilər deyilir. Bu məktəb Əşərinin kəlam məktəbi ilə eyni zamanda – dördüncü əsrin əvvəllərində vücuda gəlmişdir. Maturidi kəlami istidlal üslublarında əhli-sünnətin kəlam məktəbləri arasında şiələrə ən yaxın olanıdır. Bu məzhəbin əqidələrindən bəziləri aşağıdakılardır:

1. Allahın sifətləri barəsində təşbehin inkarı və bu barədə olan ayələrin təvili (başqa mənaya yozulması);

2. Əqli hüsn (gözəllik) və qübhə (qəbahətə) etiqad;

3. Qiyamətdə Allahın görünməsinin mümkünlüyü (şiələr bunu inkar edirlər);

4. Allahın zatı ilə sifətlərinin eyniyyət təşkil etməsi. Baxmayaraq ki, onların bəziləri son dövrdə sifətlərin zata artırılmasına işarə etmişlər.[4]

Sufilik təriqətləri

a) Qadiriyyə: Hənbəli məzhəbində olan Əbdül-Qadir Gilaninin ardıcıllarıdır. Bu firqə bütün islam ölkələrində mövcud olan sufi firqələrinin ən geniş yayılmış növüdür. Qadiriyyə firqəsinin böyük şəxsiyyətləri – Əbdül-Qadir Cəzairi və Daruş-şikvədir.[5]

b) Nəqşbəndi. Məşhur nəzəriyyəyə görə bu firqənin əsasını qoyan şəxs 6-cı əsrdə yaşayan Əbdül-Xaliq Ğəcdəvanidir. Əlbəttə, hazırkı nəqşbəndilər 8-ci əsrdə yaşamış Bəhauddin Nəqşbəndə mənsub edilirlər.

Bu firqə qadiriyyə firqəsindən sonra  ən geniş yayılmış sufi firqəsidir və hər hansı bir məntəqə ilə hüdudlanmır. Bu firqəni birinci xəlifəyə çatdırırlar, lakin onun şeyxləri silsiləsində imam Cəfər Sadiq (əleyhis-salam)-ın da adı vardır. Xacə Məhəmməd Parsa, Əbdür-Rəhman Cami və Şeyx Əhməd Sərhəndi kimi ariflər bu silsilədə təlim görmüşlər. Deyilmişdir ki, əksəriyyətdə olan sufi firqələrinin əksinə olaraq nəqşbəndiyyə firqəsinin arasında şiəliyə olan meyllər yoxdur.

Nəqşbəndi firqəsinin əsas prinsipləri: daim zikr, müraqibə və itaət halında olmaq.[6]

v) Çeştiyyə: Xacə Muinuddin Çeştinin (663-cü ildə dünyadan gedib) ardıcıllarıdır. Onların təlimatları mürid-murad, zikr, müraqibə və simadır (eşitmək). Zikrdə mürid təsəvvür etməlidir ki, şeyxi şəxsən onun yanındadır. Onların ədəb qaydalarından biri qocaların ayaqlarını öpmək və onların qarşısında səcdə etməkdir.[7]

2. Pakistan ölkəsində də çoxlu firqələr, məzhəblər və sufi təriqətləri vardır ki, onların içində ən çox fəaliyyətdə olanları aşağıdakılardır:

a) Fiqhi məzhəblər: hənəfi, şiə, hənbəli (sələfi);

b) Kəlam firqələri: şiə və maturidiyyə;

v) Sufi təriqətləri: divbəndiyyə, bəriluyyə, çeştiyyə, qadiriyyə.

Pakistanda fiqhi məzhəblər

a, b, v) Hənəfi, şiə və hənbəli (sələfi) barəsində yuxarıda izah verildi. Lakin burada bir məsələni xatırlatmaq zəruridir: hal-hazırda ciddi fəaliyyətdə olan, çoxlu terrorist əməliyyatları keçirən, imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın əzadar dəstələrinə hücum edərək onları qətliam edən, çox ağır cinayətlər törədən və müsəlmanlar üçün çox quru, kobud və ifratçı qanunlar təqdim edən “səhabə ordusu” dinin həqiqətini və məğzini dərk etmək istiqamətində çalışmaq əvəzinə dinin zahiri ilə kifayətlənir, özlərini sələfilərə mənsub edir və bununla öyünüb iftixar edirlər.

Pakistanda kəlam məzhəbləri

Maturudiyyə və şiə (onun izahı yuxarıda qeyd olundu)

Sufi təriqətləri

a) Divbəndiyyə

1297-ci ildə Hindistanda vəfat edən Şeyx Qasim Nanituyun vasitəsi ilə Səharənpur şəhərinin ətrafında yerləşən Divbənddə təsis edilən “Darul-ülum” mədrəsəsində mənsub edilir. Bu mədrəsənin təsis edənlərin əsas hədəfi islamın əsaslarını hənəfi məzhəbi əsasında gücləndirmək kimi qeyd olunmuşdur. Deyilmişdir ki, bu mədrəsənin rəislərinin məzhəbi etiqadda maturidi, fiqhdə hənəfi, təriqətdə çeştiyyə olmuşdur. Eyni zamanda nəqşbəndiyyə, qadiriyyə və söhrəvərdiyyəyə ehtiram qoyurlar.

Divbəndiyyənin etiqadlarından bəziləri: 1. Vəhdəti-vücud, 2. Sufiliyə mənsub olunan ədəb qaydaları, 3. Peyğəmbərlərin və övliyaların qəbirlərini ziyarət etməyin caizliyi, 4. Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in mübarək məhzərinə təvəssül etməyin caizliyi, 5. İlahi sifətlər bölməsində bəzi ayələrin zahiri mənasının təvili (yozumu).

b) Biriluyyə. Bu məktəb Əhməd Rza Xan Biriliviyə mənsub edilir (1272-1340). Bu firqə qadiriyyə silsiləsindən olan sufi firqəsidir. Həqiqətdə biriluyyə, qadiriyyə firqəsinin böyüklərindən olan pir və miyanmirdir ki, İbni Ərəbidən çox ciddi şəkildə təsirlənmişlər. Buna görə də biriluyyənin vəhdəti-vücuddakı etiqadlarını və maturidiyyə əqidələrinin əsaslarını, o cümlədən əqli hüsn və qübh, Allahın zatı ilə sifətinin eyniyyət təşkil etməsini qeyd etmək olar. Əlbəttə, hal-hazırda bu firqə sufilikdən daha çox hədisə meyl edirlər.[8]

Mühüm məsələ: İngilislər Seyid Əhməd Biriluyə vəhhabiyyət ləqəbi vermişlər. Buna görə də adətən, onların yolunu davam edənlərə vəhhabiyyət ləqəbi verirlər. Amma məqsədləri məşhur vəhhabilik deyil və vəhhabilərin divbəndiyyə və bıriluyyə ilə əlaqələri tam mənada yaxşı deyildir. Lakin son zamanlarda onlarda hədisə meyl çoxaldığına görə vəhhabiliyə yaxınlaşmışlar, amma yenə də onlarla vəhhabilər arasında müəyyən fərqlər vardır.

Çeştiyyə və qadiriyyə firqələrinin izahı yuxarıda qeyd olundu.

Bu barədə əlavə məlumat almaq üçün vərəq altı haşiyələrdəki mənbələrə müraciət edə bilərsiniz.

 


[1] Zəmiri, “Fiqhi məktəblərdə tədqiqat, hənəfi məzhəbi bölməsi”; İslami, Rza, “Fiqh elminə müqəddimə”, Qum elmiyyə hövzəsinin müdiriyyət mərkəzinin nəşriyyatı, 1384-cü il, 1-ci çap

[2] Əllamə Təbatəbai, “İslamda şiə”

[3] Fərmaniyan, Məhdi, “Sünnü məzhəbləri, sələfilər bölməsi”, “Ədyan” nəşriyyatı, 1386-cı il, Qum, 1-ci çap

[4] “Əhli-sünnət firqələri”, Cəlali, “Maturidiyyə” məqaləsi

[5] Qəni, Qasim, “Sufiliyin tarixi”, “Zəvvar” nəşriyyatı, Tehran, 1383-cü il, 9-cu çap

[6] Yenə orada

[7] Zərrinkub, Əbdül-Hüseyn, “Dər costocuyi təsəvvüf”

[8] Yenə orada

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Peyğəmbərin besəti və meracı bir gündə (rəcəbin 27-də) baş vermişdirmi?
    8924 تاريخ بزرگان 2012/04/10
    Cavabı bəyan etmək üçün Peyğəmbərin besəti və meracı ilə əlaqədar məsələni təfsir kitablarından araşdırırıq. 1. Besətin tarixi ilə əlaqədar müsəlman alimləri arasında iki nəzəriyyə vardır: Birincisi şiələrin nəzəriyyəsidir. Onlar rəcəb ayının 27-ci gününü Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in besət günü hesab edirlər. İkinci nəzər isə ...
  • Türbət suyunu əldə etmək üçün, su, yağış suyu olmalıdırmı? Ona dua da oxunmalıdır yoxsa lazım deyil? Xahiş edirəm tam izah verin.
    8842 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/02
    Türbət suyunu hazırlamaq üçün, pak və gigiyena suyu kifayətdir.[1] Hərçənd, fərat suyu[2] zəmzəm suyu[3], yaxud neysan ayında[4] olan yağış suyu kimi bəzi suların daha çoxImtiyazları var. yağış suyu da çox vaxt saf və təmiz olduğuna görə, bəlkə adi sulardan daha yaxşı ...
  • Günahdan paklanmanın hansı yolları vardır?
    8738 Əməli əxlaq 2011/06/14
    İnsanın günahlarının bağışlanması yolları çox olmasına baxmayaraq biz onların bəzilərini aşağıda qeyd edirik: 1). Tövbə və Allaha tərəf qayıdış (bəzi şərtlərlə) 2). Günahların bağışlanmasına səbəb olan ən gözəl savabları əldə etmək, yəni yaxşı əməllərə qədəm qoymaq. 3). Kiçik günahların ...
  • İbn Ərəbinin İmam Zaman (ə.c) barəsində baxışı nədən ibarətdir?
    11923 تاريخ بزرگان 2011/09/04
    Mühyəddin İbn Ərəbinin əsərlərini mütaliə etdikdə onun İmam Zaman (ə.c) barəsindəki inancı üzə çıxır. O, "Fütuhati-məkkiyyə" kitabının Həzrət Məhdinin axırzamandakı silahdaş və yavərlərnə həsr etdiyi 366-cı babında belə qeyd edir: “Allahın diri, sağ bir xəlifəsi vardır, o, üzə çıxar. Onun zühuru dünya zülm və sitəmlə ...
  • Pişnamazı tanımadığımız halda camaat namazının hökmü nədir?
    9218 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/06/23
    Pişnamazın şərtlərindən biri ədalətli olmaqdır.[1] Pişnamazın bu ədaləti aşkar olunub isbat edilməlidir.[2] Ədalət batində Allahdan bir növ qorxu hissidir ki, insanın böyük günah iş görməsinin və ya kiçik günahları təkrar etməsinin qarşısını alır. Əgər bir şəxslə oturub-dursaq və ondan ...
  • Niyə dəstəmaz ayəsində “mərafiq (dirsəklər)” kəliməsi cəm halında, ancaq “kəbeyn (Ayağın üzərində yerləşən hər iki bənd,çıxıntı)” kəliməsi ikili cəm halında gəlibdir?
    5734 Təfsir 2019/05/05
    Dəstəmazın necə alənmasının keyfiyyətini bəyan edən dəstəmaz ayəsi olan Maidə sürəsinin 6-cı ayəsində Allah taala buyurur: Ey iman gətirənlər! Namaza durduğunuz zaman üzünüzü və dirsəklərə qədər qollarınızı yuyun! Başınızı və hər iki bəndə (oynağa) qədər ayaqlarınızı məsh edin!...[1] Ayədə gələn kəlimələrin mənası “Mərafiq” dirsəklər ...
  • İrfan elmində xət və nöqtə və s.... hansı mənadadır və “ənə nöqtətu təhtül-ba” (Mən ba hərfinin altındakı nöqtəyəm”- rəvayətinin mənası nədi?
    10843 Nəzəri irfan 2014/05/22
    İrafan elmində qeyb aləmindən bəzi həqiqətləri çatdırmaqdan ötrü ədədlər, hərflər və şəkillərin özünəməxsus ilahi rəmzləri vardır. Nöqtədən məqsəd, allah-Taalanın həqiqi vəhdətidir və bu həqiqi vəhdətin şəkli insan qəlbinin dərinlkilərindən qərar tutmuşdur. Ona görə də kamil insan, varlıq aləminin mərkəzi kimi tanıtdırılmışdır. Allah-taalanın yer üzündə həqiqi vəhdətindəki xəlifəsidir. Əmirəl-mömininin (əleyhissalam) ...
  • Xahiş edirik Şeyx Tusinin siyasi nəzəriyyəsini açıqlayasınız.
    6395 Nizamlar (Qurluşlar) 2011/10/04
    Hər bir dövr və əsrdə özünə məxsus suallar yaranırdı ki, elm sahiblərini vadar edir ki, onlara cavab versinlər və bunlardan biri də şeyx Tusidir ki, bu işin öhdəsindən gəlmişdir. Şeyx Tusinin ümumi olaraq siyasi nəzəriyyəsinin əslini, aşağıdakı mərhələlərdə xülasə etmək olar:
  • Lütfən qadının hicabının necəliyi barəsində hədis yazın.
    8634 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/13
    Nur surəsinin 31- ci ayəsi başqa olmaqla çox sayda hədis və ayələr qadının hicabı barəsində söhbət açmışdır.həmçinin Nur surəsinin 31- ci ayəsində buyurulur: "Mömin qadınlara de ki, gözlərini haram buyrulmuş şeylərdən çəkindirsinlər, namuslarını qorusunlar; öz- özlüyündə görünən (əl- az) istisna olmaqla, zinətlərini göstərməsinlər baş örtüklərini yaxalarına çəksinlər; zinətlərini ərlərindən başqasına ...
  • Təşəhhüd və salam halında hansı əməllər müstəbdir?
    9362 Təşəhhüd və salam 2015/04/19
    Namazın salam və təşəhhüdündə müstəhəb sayılan əməllər aşağıdakılardır: Təvərrük halında oturmaq, Yəni namaz qılan adam sol budu üstə otursun, və sağ ayağının üstünü sol ayağının üzərinə qoysun. Təşəhhüddən sonra desin: “Əlhəmdulillah” ya da desin “Bismillah və billah vəlhəmdu lillahı və xəyrul əsmai ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164891 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164578 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119934 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114047 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111311 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94296 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54955 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54848 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46401 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45974 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...