Ətraflı axtarış
Baxanların
8411
İnternetə qoyma tarixi: 2011/04/14
Sualın xülasəsi
Quranın təhrif olmamasının səbəbləri nədir?
Sual
Salam, Quranın 14 əsr boyu dəyişilməməsinə necə inana bilərik?
Qısa cavab

Quranın təhrif və dəyişilkliyinin ümumi mənası, bütün azaltma, çoxaltma və ya Quranın kəlmə və tərkiblərinə şamil olur. Alimlər Quranın təhrif və dəyişilməməsinə çoxlu dəlillər bəyan ediblər.

Biz burada yalnız onların əqli sübutlarının bəzisini bəyan edirik:

1.     Quran nazil olma zamanından bədi nəzm, ayələr arasında ixtilafın olmaması, qeybi xəbərlər və ... kimi xüsusiyyətlərə malik olubdur. Və hələ də o xüsusiyyətlərə sahibdir. Hələ də heç bir kəs hətta onun kimi bir surə də gətirə bilməyiblər. Deməli 14 əsr qabaqkı Quranın indiki Quranla heç bir fərqi yoxdur.

2.     Əgər bir din axrıncı din olmaq istəsə, birinci: Kamil olmalı (sonuncu din olmayan dinlərin əksinə ki, kamil deyildirlər), ikinci: Tarix boyu heç bir təhrif və dəyişikliyi olmamalıdır. Bu xüsusiyyətlərin biri olmadıqda, ağıl bu dinin sonuncu din olmadığını deyəcəkdir. Əlbəttə diqqət etmək lazımdır ki, dinin təhrif və dəyişikliyin onda yol verilməz olduğu ən bariz nümunələrindən biri, o dinin kitabıdır.

Deyirik Quran İslamın kitabı və islam dini də sonuncu dindir. Onda Quran, sonuncu dinin kitabıdır. Ona görə də sonuncu dinin kitabı təhrif və dəyişiklikdə amanda qalmalıdır. Nəticə etibarı ilə, Quran təhrif və dəyişikliklərdən amandadır.

3.             Quran elə bir kitabdır ki, müsəlmanlar həmişə namazlar, məscidlər, ev, döyüş meydanı, düşmənlə üz- üzə dayanan zaman və dinlərinin haqq olmasını isbat edən zaman ondan istifadə edirlər və heç vaxt ondan ayrılmayıblar. Belə bir halda, onun təhrif olmasına yer qalmayacaq.

4.             Əgər bir nəfər Quranın cild formasında və Peyğəmbərin öz zamanındakı mövcud formaya uyğun yığılmasında biri ilə ixtilafı olsa da, Qurana heç bir kəlmənin artırılmaması və ondan heç bir kəlmənin əskik olmamasında heç bir şəkki yoxdur. Çünki müsəlmanlar o vaxtdan indiyədək onu öyrənməyə və əzbərləməyə çox əhəmiyyət verirdilər. Peyğəmbər (s)- in zamanında Quran müəllimləri, qariləri və hafizləri o qədər çox idi ki, təkcə "biri məunə" hadisəsində onların təxminən 70 nəfəri şəhid oldular.[i] Peyğəmbər (s)- dən sonra indiki zamana qədər bütün müsəlman ölkələrdə həmişə çoxlu Quran müəllimi, qarisi olubdur. Bu xüsusiyyətlərlə hətta onun təhrif olma ehtimalı da yoxdur.

5.             Tarixçilər Peyğəmbər (s) zamanında "vəhy yazanlarının sayını qırx üç nəfərə qədər yazıblar. Belə olduqda bu qədər yazarı olan bir kitabın təhrif olunması mümkün deyil.

İslam rəhbərlərinin hamısının bir ağızla camaatı mövcud Quranı oxumağa, araşadırmağa və əməl etməyə dəvət etmələri bu səmavi kitabın bütün əsərlərində o cümlədən islamın ilk əsrlərindən dəyişilməmiş bir kitab olmasını göstərir.



[i] - Səfinətul- bihar, cild 1, səh 57.

Ətreaflı cavab

Səmavi kitabların təhrif və dəyişilməsi, ilahi dinlərdə baş verən ən yayılmış işlərdəndir. Belə ki, yeni Peyğəmbərlərin göndərilməsinin hədəflərindən biri, dindəki belə thriflərlə mübarizə etməkdir.[1] Amma islam dinlərin axırıncısı və sonuncusu olaraq, bütün dəyişiklik və təhriflərdən uzaqdır.

Quranın 14 əsr boyu heç bir dəyişikliyə məruz qalmamasına necə inanmaq olar? Sualı, müxtəlif əsaslarla açıqlana bilər ki, bu sualı edənin fikrində, bir növ təxiri təəccüb kimi açıqlanıbdır.

Bu sualın cavabı dinin daxili və xarici sahəsində açıqlana bilər. Biz burada, bu barədə məsum imamlardan nəql olunan və Quranda heç bir təhrif və dəyişikliyi olmamasını yaxşıca isbat edən çoxlu rəvayətlərə və ayələrə, heç bir işarə etmirik. Əksinə yalnız dindən xaric cəhətdən olan cavabları qeyd edirik.

Birinci sübut:

Quranın möcüzə olması: Mərhum Əllamə Təba- təbai Quranın möcüzə olmasından istifadə etməklə, Quranın təhrif olmamasına arqument gətirmişdir. Əllamə buyurur: Tarixin məlum hadisələrindən biri budur ki, 14 əsr qabaq Məhəmməd (s) adında bir Peyğəmbər gəldi və camaatın hidayəti üçün Quran adında bir kitab gətirdi ki, onun əbədi möcüzəsi idi. Quran islamın ilk günlərindən elə bir xüsusiyyətlərə malik idi ki, onun möcüzə olmasını göstərirdi. Həmin xüsusiyyətlərlə öz düşmənləri və maarifləri ilə mübarizə edirdi. Həmçinin tarixdə qeyd olubdur ki, islamın əvvəllərində müxaliflərin heç biri, hətta Quranın ən kiçik surələri kimi həmin xüsusiyyətlərlə bir surə gətirə bilmədi.

Bu gün bizim əlimizdə olan Quran, təəccüblü və bədi nəzmli, heç bir ixtilafı olmayan və... bir kitabdır. Yəni 14 əsr qabaqkı bütün xüsusiyyətləri onda var və indiyə qədər heç kəs hətta onun kimi bir surə (kəlmələrin tərkibi, nəzm, ayələr arasında ixtilafın olmaması və ...) gətirsin. Nəticədə bu Quran, 14 əsr qabaqkı Qurandır. Çünki əgər dəyişiklik onda baş versəydi, daha həmin xüsusiyyətlər qalmazdı.[2] Əgər insanların hətta Quranın kiçik surələrindən biri kimi bir surəni gətirməyi bacarsaydı, islamın əvvəllərində olan müşriklər ki, fəsahət, bəlağət, ərəbçilik, şer və xitabədə mahir və digərlərindən sahədə daha bacaracaqlı idilər. islamla düşmənçilikləri və yeni dinlə mübarizə etmək üçün özlərini oda- suya vurmalarını (hətta bir surə gətirmək barəsində mabarizəyə dəvət etmək) nəzərə almaqla, daha özlərinə islam və Peyğəmbərlə (s) mübarizə etmək zəhməti verməzdilər, əksinə balaca bir surə gətirməklə, islamı məğlub edərdilər. necə ki, islam düşmənləri bu sahədə çox çalışdılar, amma heç bir müvəffəqiyyət əldə etmədilər. Çünki, Allah buyurur: "Əgər insanlar və cinlər Quran kimi digər bir kitabı gətirmək üçün cəm olsalar və bir- birlərinə kömək etsələr də, onun kimisini gətirə bilməzlər."[3]

Quranın digər mübarizə etmələrindən biri, ixtilafın olmamasına mübarizədir ki, buyurubdur: "Quranda düşünmürsünüzmü? Əgər Allahdan qeyrisi tərəfindən olsaydı, onda çoxlu ixtilaf olardı"[4] Biz hazırda əlimizdə olan çoxlu Quran ayələrində heç bir ixtilaf görmürük.[5]

Həmçinin Quran barəsində Peyğəmbər (s)- ə nazil olan müxtəlif sifətlərin hamısını eşitmişik. Qeybi xəbərlər, Peyğəmbərlərin (s) nağılları, maarif və ilahi zikr və ... kimi Quranda bu gün yaxşıca müşahidə oluna bilər.[6]

İkinci sübut:

Bu sübut neçə müqəddimədən təşkil olubdur:

1.     Mürsəl din. Allah tərəfindən Peyğəmbərlər vasitəsi ilə insanların hidayəti üçün göndərilmiş şeylərin hamısıdır.

2.     Hər bir mürsəl din onun sonuncusundan qabaq, kamil dinin (Allah yanında olan din) göstərişlərinin bəzisini zamanın tələbinə uyğun, camaatın hidayəti üçün gətiribdir.

3.     Mürsəl dinlərin çoxluğunun hikməti, o kamil dindən (Allah yanındakı din) yeni əmrləri gətirməkdən əlavə, təhrif və dəyişilməyə məruz qalmış qabaqkı şəriətin həmin hissəsini düzəltməkdir.

4.     İlahi dinlər silsiləsi o zaman sona çatır və sonuncu din adında bir dində o zaman zühur edir ki:

Bir: kamil olsun belə ki, hidayətə lazım olan bütün ünsürlər dində açıqlanmış olsun.

İki: Bu din tarix boyu təhrif və dəyişiklikdən uzaq qalmalıdır. Əgər bu iki ünsürdən biri olmasa, ağıl bu dinin hələ axırıncı din olmadığını deyəcək.

Bu müqəddimələrə diqqət edərək, "sonuncu dinin təhrifindən uzaq olması, nəticə alınacaq.[7] Bu o mənayadır ki, onun kitabı (o dinin misilsiz və əsas mənbəyi) təhrifdən uzaq qalmalıdır. Bu dinin təhrifdən uzaq qalması üçün lazımı şərtdir.[8]

Deməli, bura qədər, bu əqli məsələ isbat oldu ki, sonuncu dinin kitabı, təhrifdən amandadır. Quran sonuncu dinin kitabıdır. Belə nəticə alınır ki, Quran təhrif və dəyişikikdən amandadır.[9]

Peyğəmbər (s)- in sonuncu Peyğəmbər olmasını, islam dininin ilahinin sonuncu dini olmasını və Quranın dünyanın sonunacan rəhbərliyini qəbul edəndən sonra, necə inanmaq olar ki, Allah islamın bu yeganı sənədini və sonuncu Peyğəmbəri qorumasın? Quranın təhrif olması, islamın neçə illər boyu və dünyanın sonunacan əbədi olması ilə, mənası ola bilərmi?

Üçüncü sübut:

Əgər bu məsələyə diqqət etsək ki, Quran müsəlmanlar üçün hər şey olub, əsas qanun həyat göstərişləri, hökumət proqramı, müqəddəs səmavi kitab və ibadət rəmzi, onda azaltma və çoxaltmanın əslən mümkün olmaması məlum olur.

Quran elə bir kitab idi ki, ilk müsəlmanlar həmişə namazda, məsciddə, evdə, döyüş meydanında düşmənlərlə qarşılaşan zaman və dinlərin haqq olmasını sübut edərkən, ondan istifadə edirlər. hətta islam tarixində qadınların mehriyyəsini Quran öyrətməyi təyin etmələri yazılıbdır. Bütün yerlərdə açıqlanan, hər uşağı ömrünün əvvəlindən onunla tanış etdikləri və islam dərsi öyrənmək istəyən hər bir şəxsə təlim edilən yeganə kitab, Qurani- məcid idi. Belə bir vəziyyəti nəzərə alandan sonra, bu səmavi kitabda dəyişikliyin baş verməsini kimsə ehtimal verirmi?[10]

Dördüncü sübut:

Quran kitab şəklində indiki formada Peyğəmbər (s)- in öz zamanında cəm olunmuşdur.[11] Əgər bir nəfər bunu da qəbul etməsə, bilməlidir ki, surələrin tərtibi və ... barəsində ixtilaf edənlərin Qurana nə bir kəlmənin artırılmamasıvə nə də bir kəlmənin ondan əksilməməsində, heç bir şəkləri yoxlarıdır. Çünki müsəlmanlar onu öyrənməyə və əzbərləməyə çox əhəmiyyət verirdilər. Ümumiyyətlə o dövrdə insanların şəxsiyyəti demək olar, Quranı nə qədər əzbər bilməsi ilə tanınırdı.

Quran hafizlərinin sayı o qədər çox idi ki, Əbu Bəkrin zamanında baş verən döyüşlərin birində Quran qarilərindən dörd yüz nəfərin qətlə yetirildiyi tarixdə yazılıb.[12]

"Ber məunə" əhvalatında (Mədinə yazınlığındakı yerlərdən biri) və Peyğəmbər (s) zamanında o məntəqədə baş verən müharibədə oxuyuruq ki, Peyğəmbər (s)- in səhabələrindən təxminən 70 nəfər Quran qarisi şəhid oldular.[13]

Bunların hamısından aydın olur ki, Quran müəlimi, qarisi və hafizi o qədər çox idi ki, təkcə bir döyüş meydanında onlardan bu qədəri şəhid olublar.

Qurani məcid evin bir küncündə baxımsız və unudulmuş bir kitab deyildi ki, biri ondan bir şey azaldıb ya çoxaltsın.

Qurani kərimi əzbərləmək məsələsi böyük bir ibadət və sünnə olaraq həmişə müsəlmanlar arasında olub və olacaq. Hətta Quran kitab kimi çap olunandan sonra, hər yerdə yayıldı. Hətta çap sənəti yaranandan sonra ki, bu kitabın islam ölkələrində ən çox nəşr olunan trajına səbəb oldu, yenə də Quran əzbərləmək məsələsi böyük fəxr və qədim sünnə olaraq öz mövqeyini qorudu. Belə ki, hər bir şəhər və diyarda həmişə bir dəstə Quran hafizi olubdur. Hazırda bəzi müsəlman ölkələrində "mədrəse təhfizul- Quranil kərim" ya digər adları olan mədrəsələr var ki, onun proqramı ilk növbədə şagirdlər tərəfindən Quranın əzbərlənmişdir. Hətta bu mədrəsələrin bəzisində şagirdlərə dərs deyən ustadlar, azyaşlı Quran hafizidirlər.[14] Xəbərlər bunu çatdırır ki, Pakistanda təxminən bir milyon beş yüz min nəfər Quran hafizi var.[15] Misrin Əl- əzhər islami unversitetinin qəbul olma imtahanın şərtlərindən biri, Quranın hamısını əzbər bilməkdir ki, qırx xaldan iyirmi xalı qazanmalıdırlar [16] və...

Sözün qısası, Quranı əzbərləmək sünnəsi Peyğəmbər (s)- in zamanından, çoxlu rəvayətlərdə gələn o həzrətin əmrilə bütün dövrlərdə olmuşdur. Belə bir vəziyyətdə, Quranın təhrif olması barəsində hansısa ehtimalın olması mümkündürmü?

Beşinci sübut:

Peyğəmbər (s)- in vəhyi yazan çoxlu katibləri var idi. Onlar 43 nəfər[17] idilər ki, onların ən məşhurları ilk dörd xəlifələr idilər. Amma hamıdan çox Zeyd ibn Sabit və Əmirəl- möminin Əli ibn Əbitalib (ə) bununla əlaqədar Peyğəmbər (s)- lə birgə idilər.[18]

Altıncı dəlil:

Bütün imamların mövcud Qurana[19] dəvət etmələri, bu səmavi kitabın bütün əsrlərdə o cümlədən islamın ilk əsrlərindən əl dəyilməmiş bir kitab olmasını göstərdi.

Əli (ə)- ın Nəhcül- bəlağədəki sözləri, bu iddiaya canlı şahiddir. 133- cü xütbədə oxuyuruq: "Allahın kitabı sizin aranızdadır. Elə bir danışandır ki, dili heç vaxt danışmaqdan yorulmaz. Elə bir evdir ki, onun sütunları heç vaxt sökülməz. onun dostlarının heç vaxt məğlub olmaması iftixara səbəbdir."[20]

176- cı xütbədə buyurur: "Bilin ki, bu Quran elə bir nəsihət edəndir ki, heç vaxt öz nəsihətində xəyanət etməz və elə bir hidayət edəndir ki, heç vaxt yoldan çıxartmaz.[21]. Həmçinin həmin xütbədə buyurur: "Quranla ünsiyyətdə olan hər şəxs ondan çoxluq və azlıqla ondan ayrılar. Çoxluq hidayətdə azlıq və naqislik yolunu azmaqdan."[22] Belə sözlər Əli (ə) və digər imamların sözlərində çoxdur.

Əgər fərz edək bu səmavi kitabda təhrif olub, bu cür ona dəvət olunması mümkün idimi? Haqq və batilin yol, üslub və ayrılıq vəsiləsi, heç vaxt sönməyən nur və çıraq, Allahın möhkəm ipi və onun əminlik səbəbi kimi tanıtdırıla bilərdimi?[23]

Yuxarıdakı altı sübutdan sonra, Quranın nazil olma zamanından indiyə kimi, təhrif və dəyişilməməsində heç bir şək və şübhə qalmır.



[1] - Pəyami- Quran, Məkarim Şirazi.

[2] - Əl- mizan təfsiri. Təba- təbai, cild 12, səh 157, 150- 155.

[3] - İsra surəsi, ayə 88.

[4] - Nisa surəsi, ayə 86.

[5] - Daha çox məlumat əldə etmək üçün, baxın: İctihadın kəlami əsasları, Hadəvi Tehrani, Məhdi, səh 54- 55.

[6] - Əl- mizanın tərcüməsi, cild 12, səh 150- 154.

[7] - Hadəvi Tehrani, İctihadın kəlami əsasları, səh 67.

[8] - Hadəvi Tehrani, İctihadın kəlami əsasları, səh 67.

[9] - Hadəvi Tehrani, İctihadın kəlami əsasları, səh 67.

[10] - Təfsiri nümunə, cild 11, səh 22.

[11] - Əlbəttə Quranın cəm olunması barəsində müxtəlif fikirlər var. Bu barədə baxın: Göstərici, Quranın cəm olunması, sual 71.

[12] - Kənzul- ummalın seçilmişi, əl- bəyan fi təfsiril- Quranın yazdığı əsasında, səh 260.

[13] - əfinətul- bihar, cild 1, səh 57.

[14] - Bu barədə Quran hafizi olan və doktorluq dərəcəsinə yetişən uşaq Məhəmməd Hüseyn Təba- təbainin xatirə və həyatını oxumaq olar.

[15] - Təfsiri nümunə, cild 11, səh 24. Əlbəttə bu rəqəmlər neçə illər əvvələ aiddir. Təbiidir ki indi o ölkədə bu saydan çox Quran hafizi var.

[16] - Həmin, Fərid Vəcdinin ensiklopediyasına istinadən.

[17] - Tarixçilər onların sayını on dörd nəfərdən qırx üç nəfərə kimi yazıblar.

[18] - Zəncani, Əbu Əbdillah, Tarixul- Quran, səh 24.

[19] - Yəni imamların dediklərini araşdırmaq bunu göstərir ki, islamın əvvəllərindən hamı bir dillə camaatı mövcud Quranı oxumağa, araşdırmağa və əməl etməyə dəvət edirdilər.

[20] - " وَ کِتَابُ اللَّهِ بَیْنَ أَظْهُرِکُمْ نَاطِقٌ لَا یَعْیَى لِسَانُهُ وَ بَیْتٌ لَا تُهْدَمُ أَرْکَانُهُ وَ عِزٌّ لَا تُهْزَمُ أَعْوَانُه "

[21] - " اعْلَمُوا أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ هُوَ النَّاصِحُ الَّذِی لَا یَغُشُّ وَ الْهَادِی الَّذِی لَا یُضِلُّ "

[22] - " وَ مَا جَالَسَ هَذَا الْقُرْآنَ أَحَدٌ إِلَّا قَامَ عَنْهُ بِزِیَادَةٍ أَوْ نُقْصَانٍ زِیَادَةٍ فِی هُدًى وَ نُقْصَانٍ مِنْ عَمًى "

[23] - Müraciət edin: Təfsiri nümunə, cild 11, səh 24- 26.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Təsadüfi suallar

  • Qeyri müsəlman qadının açıq- saçıq şəkli.
    6613 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/31
    Naməhrəm qadının şəklinə baxmağın, naməhrəm qadının özünə baxmaqla hökmü ryni deyil. Buna əsasən, əgər baxmaq ləzzət üzündən və günaha düşmək qorxusu olmasa, şəkil də görənin tanıdığı müsəlman qadına aid olmasa, iradı yoxdur. Qeyd etmək lazımdır ki, fiqhi və şərii hökm nəzərindən belə şəkillərə qeyd olunan ...
  • “Аллаһын илк јаратдығы әглдир” – сөзүнүн мәнасы нәдир?
    6705 İslam fəlsəfəsi 2010/10/13
    Фәлсәфи терминолоҝијада әгл (шәриәт вә Гуранда дејилән мәләк дә адландырмаг олар) елә бир субстансијадыр (ҝөвһәрдир) ки, һәм затән (өзлүјүндә) вә һәм дә фелән (ишдә)  мүҹәррәддир. Јәни, затән мадди олмајыб, ишләрини һәјата кечирмәкдә бәдән кими мадди аләтә еһтиајҹы јохдур. Әлбәттә бу там мүҹәррәд варлығы ...
  • Həzrət Abbas su gətirən zaman nə mədhi oxuyurdu?
    6922 Dahilərin sirəsi 2011/12/25
    Keçmiş zamanlarda doyüşlərdən öncə öz doyüşçülərini ruhlandırmaq üçün müxtəlif şüarlar və mədhlər (təriflər) söyləyirdilər. İmam Hüseyn və onun yavərləri də aşura günü bir çox əzici və məna dolu şüar və mədhlər söyləmişlər. O cümlədən Həzrət Hüseynin (ə) böyük qardaşı həzrət Əbulfəz Abbasın da aşura günü müxtəlif vaxtlarda ...
  • İşdə inzibatçılığı ictimai adətlərlə – “təarüflə” necə cəm etmək olar?
    5535 Əməli əxlaq 2012/06/23
    “İnzibat” kəlməsi “yaxşı əncam vermək”, “möhkəmlətmək”, “dəqiqlik” və “hifz etmək” mənasına olan “zəbt” kökündəndir.[1] Şəri cəhətdən işə ona şəriət hökmlərindən hər biri: vacib, müstəhəb, mübah, məkruh və haram aid edilə bilər. İş inzibatı da – ona iltizamlı olmağın mənşəyini nəzərə almaqla – ...
  • Nə üçün seyyidüş- şühədanın əzadarlığına roza oxumaq deyirik?
    6402 تاريخ کلام 2011/12/25
    Rozaxanlıq termini xətiblərin və minbər əhlinin «روضة الشهداء» "rovzətüş- şühəda" kitabı oxumaq adətindən irəli gəlibdir. Bu kitab Kərbəla hadisəsini zikr edən ilk kitablardandır ki, Molla Hüseyn Kaşifiyi Səbzvarinin (M 910 q) vasitəsiylə fars dilində yazılıbdır uzun müddət əzadarlıq məclislərində oxunulubdur. Buna görə əzadarlıq məclisləri rozaxanlıq adıyla ...
  • Hansı İmamın, başqa İmamlara nisbət məxsus sifətləri və xüsusiyyətləri vardır?
    6860 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2012/03/11
    Məzhəbi təlimlərə əsasən Məsum İmamların iki cür heysiyyəti və varlığı vardır. Biri nurani, o biri isə cismani. Nurani varlıq cəhətindən onların hamısı birdirlər, amma cismani və dünyəvi varlıq cəhətindən zaman və məkanın şəraitinə uyğun olaraq onardan hər birinin məxsus xüsusiyyətləri vardır. Məsələn: İmam Əli (ə) şücaət və ...
  • Heyz quslunun fəlsəfəsi nədir?
    8861 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2012/04/17
    İslamın bütün hökm və qanunları, camaatın maddi və mənəvi məsləhət və mənfəətlərini qorumaq üçün, və heç bir başqa hədəfin burada rolu yoxdur. Allah bu hökmlərlə, həm mənəvi paklıq həm də cismi paklğın camaat üçün yaranmasını istəyir. Əslində quslun, o cümlədən heyz quslunun hikməti, zahiri və ...
  • Zəlalət yaradan kitablar və onun hökmü nədir?
    5133 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    “Zallə” (zəlalət yaradan) kəlməsi “zəlal” və “zəlalət” kökündən alınmışdır və hidayətin antonimidir. Termində isə “qəti və danılmaz olan haqqın əksi” mənasınadır, istər islam dininin etiqad prinsiplərinin, istər şiə məzhəbinin, istərsə də şiənin qəti əqidələrindəki məsələlərin əksinə olsun. Bu şərtlə ki, o məsələlərin haqq olması qəti olsun. Buna ...
  • Nə üçün bəzi jele və kisellər haran və ya haladırlar?
    10694 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Kiselin müxtəlif növü vardır ki, onların bəziləri halal və bəziləri isə haramdır. Bunun səbəbləri isə onun tərkibidir. Əgər jelenin və kiselin tərkib hissəsi bitkilərdən və bəzi kimyəvi maddələrdən hazırlanıbsa, onun xarici və daxili pak olmaqla yanaşı yeyilməsi və istifadəsi halaldır. Bundan əlavə kiselin və jelenin tərkibinə əti halal olan heyvanın ...
  • Нәјә ҝөрә намазы вә диҝәр ибадәтләри әрәбҹә охумајылыг?
    6904 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2010/09/29
    Ислам вәһдәт вә бирлик дини олуб бүтүн мүсәлманлары бир ҹәбһәдә гәрар вермәк истәјир. Белә бир ҹәмијјәтин ваһид бир дили олмалыдыр, чүнки, бир-бириндән фәргләнән дилләр васитәси илә әсл вәһдәт мүмкүн дејилдир. Әксәр дилшүнасларын играрына әсасән, дүнјада ән ҝениш вә дәрин мәналары өзүндә ҹәмләшдирән әрәб дилини Исламда бејнәлхалг ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    162863 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    154895 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    117736 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    109668 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    98754 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    91283 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53335 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    45166 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    43698 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    42859 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...