Ətraflı axtarış
Baxanların
7777
İnternetə qoyma tarixi: 2010/11/22
Sualın xülasəsi
Һансы сәбәбә Ҹәмәл сәһабәләри һәзрәт Әли (әлејһиссалам) илә мүһарибә етдиләр?
Sual
Һансы сәбәбә Ҹәмәл сәһабәләри һәзрәт Әли (әлејһиссалам) илә мүһарибә етдиләр?
Qısa cavab

Тарихи сәнәдләри нәзәрә алмагла ики гаршы тәрәфин нәзәринҹә Ҹәмәл дөјүшүнү арашдырыб сонда гәрара верәҹәјик:

А) Ҹәмәл сәһабәләринин нәзәриндә бу дөјүшүн амилләри.

 1. Ајишә вә Тәлһәнин чыхышларында ән чох тәкид олунмуш сәбәбләрдән бири Османын ганыны алынмасы мәсәләсидир. Бундан әлавә, бир дәстә Әлини (әлејһиссалам) бу гәтлдә мүгәссир билирдиләр.

 2. Бәзи мөтәзилә алимләри белә нәзәријјә верирләр ки, дөјүшүн әсас сәбәби Ајишә вә онун көмәкчиләринин әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр етмәк нијјәти олуб.

 3. Әввәлдә гејд олунмуш сәбәби Тәлһә дә тәкрарламагла, Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) үммәтинин ишләриндә ислаһ ишләри апармасы вә Аллаһ-таалаја итаәтин даһа да рәваҹ олмасыны диҝәр бир сәбәб кими гејд едир.

 4. Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) хилафәт вә рәһбәрлији кечмиш хәлифәләрин јолу илә дејилди, демәли, шәри ҹәһәтдән онун хилафәти дүзҝүн дејилди;

 5. Әмирәл-мөмин Әли (әлејһиссалам) өз ишләриндә Тәлһә вә Зүбејрлә мәсәләһәт вә мәшвәрәт етмирди;

Б) Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) вә достларынын нәзәриндә Ҹәмәл дөјүшүнүн сәбәбләри;

 1. Тәлһә вә Зүбејрин гүдрәт тәләбләри; Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 148-ҹи хүтбәсиндә бујурур: “Тәлһә вә Зүбејрин һәр бири һөкумәти әлә алмаг үмидиндәдир.”

 2. Әһд вә пејманы позмаг; имам Әли (әлејһиссалам) мүһарибәјә һазыр олдуғуну елан етдикдән сонра о ики нәфәри әһд-пејманы позмагда иттиһам едир;

 3. Көһнә кин-күдурәт; бу мәсәләни инкар етмәк олмаз ки, бәзиләри кечмишдән Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) гаршы кин бәсләјирдиләр. Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) бу кин-күдурәтин көкләрини белә сајыр; а) Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) гардашлығынын јалныз имам Әли (әлејһиссалам) илә олмасы; б) Имам Әлинин (әлејһиссалам) Әбу Бәкрә үстүнлүјү; в) Имам Әлинин (әлејһиссалам) Мәдинә мәсҹидиндә мәсҹидә тәрәф олан гапысынын бағланмамасы; д) Хејбәр мүһарибәсиндә фәтһ бајрағыны имам Әлинин (әлејһиссалам) әлинә верилмәси; һәмчинин Тәлһә вә Зүбејр үмидвар идиләр ки, Әли (әлејһиссалам) бүтүн ишләриндә онларла мәшвәрәт едәҹәк вә һөкумәтин бир гисмини онларын ихтијарында гојаҹаг, амма бунларын һеч бири тәһәггүг тапмыр вә сәбәб олур ки, имам Әли (әлејһиссалам) илә дүшмәнчилик едирләр.

 4. Мүнафигләр; икиүзлүләр вә мүнафигләр имам Әлинин (әлејһиссалам) ишарә етдији сәбәбләрдән биридир;  

 5. Ислам ҹәмијјәтинин әмнијјәтини арадан апармаг; бу мәсләнин ән ашкар нүмунәси Ҹәмәл әһлинин Бәсрәдә бејтул-мал анбарына һүҹуму вә әһалинин бир дәстәсинин өлдүрүлмәси;

 6. Бәзиләринин өз әмәлләринин үстүнү өрт-басдыр етмәләри: Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 137-ҹи хүтбәсиндә бујурур: “Онлар өз төкдүкләри ганын интигамыны алмаг истәјирдиләр.”

Ətreaflı cavab

Ҹәмәл (дәвә) дөјүшүнүн сәбәбләринин арашдырылмасы илк нөвбәдә ики тәрәфин бу һагда дәлилләринә нәзәр салмаг даһа мүнасиб олар вә сонда онлары тарихи һәгитәтләрлә өлчүб дүзҝүн нәтиҹәни әлә ҝәтирмәк лазымдыр. Әввәлҹә, Ҹәмәл дөјүшүнүн сәбәбләри һаггында гыса да олса, Ҹәмәл әһлинин башчыларынын нәзәрини арашдыраг;

 А) Ҹәмәл мүһарибәсинин Ҹәмәл әһлинин нәзәриндә сәбәбләри;

 1. Ајишә мүсәлманларын Имам Әли (әлејһиссалам) илә бејәтиндән сонра Мәккә ҹамаатынын арасында фәрјад чәкир: “Еј мүсәлман ҹәмијјәти, һәгигәтән Осман мәзлум өлдүрүлдү!”[1] Ајишәнин бу сөзү Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) илә мүхалифәтинин бүнөврәси иди. Демәк олар ки, бу сәбәб тарихдә Ајишәнин вә әтрафдакыларын Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) гаршы чыхышларынын әсасы олду. Чүнки, онлар Әлини (әлејһиссалам) Османын өлдүрүлмәсиндә бирбаша ҝүнаһкар кими танытдырырдылар. Бу сәбәбдән Онун әлејһинә гијам етдиләр;

 2. Бәзи мөтәзилә алимләринин нәзәринә ҝөрә Ајишә вә әтрафындакыларынын әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр етмәк гәсдләри олуб;[2]

 3. Тәлһә Бәсрәдә әһалинин арасында чыхышында гијамында мәгсәдин сәбәбини дөвләт вә мүлк олмадығыны сөјләјир, бәлкә дә гијамынын сәбәбини Бәсрә әһалисиндән көмәк алмагла Ислам үммәтинин арасында ислаһ ишләринин апармасыны вә бунунла да, Аллаһа итаәтин даһа да чохалмасыны бәһанә ҝәтирир.[3]  

Гејд олундуғу кими үмуми шәкилдә Тәлһә, Зүбејр вә Ајишәдән нәгл олунмуш хүтбәләрдән мәлум олур ки, Ҹәмәл дөјүшүнүн әсас сәбәби Османын өлдүрүлмәси вә онун ганынын алынмасы һесаб олунмушдур. Амма диҝәр сәбәбәләрә дә ишарә етмәк олар. О ҹүмләдән, Тәлһә, Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) һөкумәтини кечмиш хәлифәләрин һөкумәти илә фәргли олдуғуну гејд едир вә Әлинин (әлејһиссалам) һөкумәт ишләриндән онунла мәшвәрәт вә мәсләһәтләшмәмәси вә она етираз етмәсини бәһанә ҝәтирир.[4]

 Б) Ҹәмәл дөјүшүнүн Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) вә онун сәһабәләринин нәзәриндән;

   Ҹәмәл дөјүшү Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) вә онун сәһабәләринин нәзәриндән арашдырмаздан әввәл мүһүм бир мәсәләјә јәни, дөјүшүн әсл амилләринә ишарә етмәк лазымдыр. Әмиләр-мөминин Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 172-ҹи хүтбәсиндә бујурур: “Сонра (Аишәни бөјүк бир гошунла бирҝә Мәккәдән ҝөтүрәрәк) һәрәкәт етдиләр вә Аллаһын Пеј­ғәм­бәринин (сәлләллаһу әлејһи вә алиһ) зөвҹәсини (Аишәни, саты­ҹылар) кәнизи алан заман (ора-бура) чәкдикләри кими чәкир­диләр (бир шәһәрдән диҝәр шәһәрә апарырдылар). Онунла бирликдә Бәсрәјә тәрәф ҝетдиләр.»[5]

Һәзртин бу сөзүндән ајдынҹа баша дүшмәк олур ки, Ҹәмәл дөјүшүнүн әсас сәбәби Тәлһә вә Зүбјер олмуш вә Ајишә бу ојунда ән чох васитә кими онларын әлиндә истифадә олунмушдур.

 Ҹәмәл дөјүшүнүн Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) нәзәриндә сәбәбләри;

 1. Тәлһә вә Зүбејрин гүдрәт тәләб етмәләри; Тәлһә вә Зүбејрин гүдрәт тәләбләри; Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 148-ҹи хүтбәсиндә бујурур: “Тәлһә вә Зүбејрин һәр бири һөкумәти әлә алмаг үмидиндәдир вә ҝөзләрини она тикмишләр вә өз достларыны һесаба алмамышлар.”[6]

  2. Әһд вә пејманы позмаг; Имам Әли (әлејһиссалам) мүһарибәјә һазыр олдуғуну елан етдикдән сонра о ики нәфәри әһд-пејман позмагда иттиһам едир, бујурур: “Тәлһә вә Зүбејр бејәт вә әһди сындырмышлар. Ајишәни дә евдән чөлә чәкибләр ки, фитнә салсынлар вә ган төксүнләр.”[7]

 3. Көһнә кин-күдурәт; бу мәсәләни инкар етмәк олмаз ки, бәзиләри тәрәфиндән кечмишдән Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) гаршы кинләри варды. Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) бу кин-күдурәтин көкләрини белә сајыр. О ҹүмләдән; а) Чүнки, Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) мәни Ајишәјә үстүн гәрар вермишди; б) Чүнки, Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) мәни өзүнә гардашлыға сечмәклә һамыја үстүн гәрар вермишдир; в) Чүнки, Ислам Пејғәмәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) ҝөстәриш вермишди ки, Мәдинәдә мәсҹидә тәрәф олан гапыларын һамысы бағлансын, һәтта, Ајишәнин атасынын гапысы, тәкҹә мәним гапым ачыг галсын; г) Чүнки, Хејбәр дөјүшү ҝүнү Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) Ислам бајрағыны башгаларынын әлинә вердикдән сонра мәнә верди, мән галиб ҝәлдим вә башгалары гәмҝин олдулар ....”[8]

Бундан әлавә, Тәлһә вә Зүбјер фикрләшир вә үмидвар идиләр ки, имам Әли (әлејһиссалам) дөвләт ишләриндә онларла мәсләһәтләшәҹәк. Чүнки, онлар өзләрини Әли (әлејһиссалам) илә бир мәгамда һәтта, ондан үстүн билирдиләр. Онлар үмидвар идиләр ки, Османын өлүмүндән сонра һөкумәтин бир гисми онларын ихтијарына кечәҹәк. Бүтүн бунларын һәјата кечмәмәси сәбәб олур ки, о ики нәфәрин Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) гаршы кин-күдурәти олсун вә дүшмәнчиликләри ашкар олсун.

 4. Мүнафиг; Һәзрәт Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 13-ҹү хүтбәдә бир дәстәни диндә икиүзлү сајыр;[9]

 5. Ислам ҹәмијјәтинин әмнијјәтини арадан апармаг; бу сәбәбин ән ашкар нүмунәси Ҹәмәл әһлинин Бәсрәдә бејтул-мал анбарына һүҹуму вә гарәт етмәси һәмчинин, әһалијә һүҹум едиб бир дәстәни өлдүрмәләри вә диҝәрләрини јараламалары;[10]

  6. Бәзиләринин өз әмәлләринин үстүнү өрт-басдыр етмәли: Елә ки, Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) хәбәр чатыр ки, Тәлһә вә Зүбејр гијам едибләр Һәзрәт бујурду: “Османы онлардан башга кимсә өлдүрмәди!”[11] Һәмин мәзмунда имам Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 137-ҹи хүтбәдә бујурур: “Онлар өз төкдүкләри ганын интигамыны алмаг истәјирдиләр.”[12]

  Бу вәзијјәтлә бағлы Һәзрәт бујурур: “Тәлһә өзү мүһарибәни ортаја атыб ки, Османын гәтлинә ҝөрә сорғу-суала чәкилмәсин.”[13] Бүтүн дејиләнләри нәзәрә алмагла ашағыдакы нәтиҹәни ала биләрик:

 Биринҹи: Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) Ҹәмәл дөјүшүндә әксәр иттиһам вә ҝилејләри Тәлһә вә Зүбејрин үзәринә гајыдыр. Санки, Һәзрәт мүһарибәнин әсас амилини бу ики нәфәр билир вә башга сөзлә десәк, Ајишә бу ишдә онларын тәрәфиндән јалныз васитә кими истифадә олунмуш вә о гәдәр дә мүстәгил ролу олмамышдыр.

 Икинҹи:  диггәт олунса ашкар олар ки, Ҹәмәл әһлинин мүһарибәјә ҝөрә ҝәтирдикләри дәлилләрин һеч бири әсаслы дејилдир. Хүсусилә, билсәк ки, Османын өлдүрүлмәси вә ганынын гисасынын алынмасы бәһанәдән башга бир шеј дејилдир; чүнки, Ајишәнин өзүнүн Османла чох да јахшы рабитәси јох иди. Тарихдә нәгл олунур ки, Ајишә, Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) көјнәјини Османын јанына апарыб чығырыр: “Һәлә Пејғәмбәрин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) көјнәјинин нәми гурумамыш  сән онун ҝәтирдији һөкмләри тәһриф едирсән!”[14]

Беләликлә, ҝөрдүјүнүз кими Ҹәмәл әһли заһирдә алдадыҹы бәһанәләрлә өзләринин әмр саһибләринә гаршы гијам едир, етдикләри әһд вә пејманы сындырыр вә бу әмәлләринә исә бәһанәләрдән башга бир дәлил ҝәтирмирләр.           



[1] Тәбәри, Мәһәммәд ибн Ҹәрир, Тәрихул-үмәм вәл-мулук, ҹ.4; сәһ.459, дарут-турас, Бејрут, икинҹи чап, 1967

[2] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.64, Шејх Мүфидин јубилеји, Гум, 1413 һ.ҹ.

[3] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.304, Шејх Мүфидин јубилеји, Гум, 1413 һ.ҹ.

[4] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.306, Әнсабул-әшрафдан нәгл, сәһ.226, Шејх Мүфидин јубилеји, Гум, 1413 һ.ҹ.

[5] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.247; интишар Дарул-һиҹрәт, Гум, би та.

[6] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.206; интишар Дарул-һиҹрәт, Гум, би та.

[7] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.240

[8] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.409-410

[9] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.55

[10] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.339, хүтбә 218

[11]Мәҹлиси Мәһәммәд Багир, Биһарул-Әнвар, ҹ.32; сәһ.121, муәссисәји әл-Вәфа, Бејрут, 1404 һ.г. тарих Тәбәри вә Билазәријә әсасән.

[12] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.194

[13] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.250, хүтбә 174

[14] Ибни Әбил-Һәдид мөтәзили, Шәрһ Нәһҹүл-Бәлағә, ҹ.6; сәһ.215, ајәтулла Мәрәши Нәҹәфинин китабханасы, 1404 һҹ.г.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12706 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • "Əssəlamu ələl- Hüseyn və əla Əli ibnil Hüseyn və..." «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...» salamında Əli ibnil Hüseyn kimdir?
    18257 تاريخ بزرگان 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, ziyarətnamə, təvəssül duası, pak İmamlara salavat və İmam Zeynəl- abidin və Əli Əkbər (ə)- dan qalan rəcəznamələrdən Əli ibnil Hüseynin o iki həzrətin müştərək adı olması istifadə olur, amma Aşura ziyarətinin zaman və məkan məsələsi ki, Aşura günü, Kərbəla məkanı və o gün öldürülənlərə işarə edir. Və həmçinin ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8276 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7748 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • Əhli- sünnənin baxışını nəzərə alaraq, şiə fiqhinin nəzərindən səfərdə namazı şikəstə qılmaq rüsxətdir yoxsa vacib?
    12497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/16
    Yəqini olan məzələ budur ki, beş namaz əvvəlcə iki rəkət formasında qanuniləşibdir. Həmçinin heç bir şəkk yoxdur ki, həzərdə (vətəndə) olan namaza iki rükət əlavə olubdur. İndi müzakirə mövzusu budur ki, səfərdə olan namaza da iki rükət əlavə olub ya yox? Şiənin fəqihləri İmamlar (ə)- ...
  • Bizə salam verərək “əssəlamu əleykum” deyən qeyri-müsəlman şəxsə cavabımız necə olmalıdır?
    7788 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Dini təlimlərdə təkid olunan məsələlərdən biri də möminlərin bir-birinə salam verməsidir. Bu məsələ ilə əlaqədar bir neçə istisna halı vardır ki, onun nümunələrindən biri də qeyri-müsəlmana salam verməkdir. Fiqhi kitablarda qeyri-müsəlmana salam vermək məkruh (bəyənilməz iş) sayılır və buyurulur: “Kafirin salamının cavabında gərək qısa şəkildə (təkcə “əleykə” ...
  • Quran nəzərindən seçilmiş xalqın xüsusiyyətləri nədir?
    8112 Təfsir 2012/09/24
    Quranda “seçilmiş xalq” və onun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar nazil olan ayələri araşdırarkən aşağıdakı məsələlər əldə olunur: 1. Qurani-kərim peyğəmbərlərin ümmətindən heç birini bütün cəhətlərdən ideal olan bir xalq (qövm və ümmət) kimi təqdim etməmiş, əksinə onların ümmətlərinin əksəriyyətini məzəmmət etmişdir. 2. Qurani-kərim yalnız ...
  • Doğru və aldadıcı sübhdən məqsəd nədir?
    6733 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/04/16
    Doğru və aldadıcı fəcr və ya sübhdən məqsəd fiqhdə və astronomiyada işlədilən terminlərdir. Onlardan məqsəd gecə və gündüzdə müəyyən vaxtları bildirməkdir. Yalançı yaxud aldadıcı sübh məşriq səmtində ağartı və işıqlanmanın əmələ gəlməsinə deyirlər. Bu vaxtda sübh namazın qılmaq olmaz. Doğru və ya sadiq fəcr və sübh çağı ...
  • Ümumiyyətlə tato haramdır?
    15938 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/04
    Həzrəti Ayətullah ul üzma Sistaninin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Özü- özlüyündə caizdir, icazə verilir. Həzrəti Ayətullah ul üzma Məkarim Şirazinin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Əgər bədən üçün xüsusi bir zərəri yoxdursa və əxlaqa zidd şəkillər onda olmasa icazə verilir. Hər halda dəstəmaz və ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15385 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164804 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164285 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119876 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113911 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111044 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94210 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54915 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54575 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46296 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45900 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...