Ətraflı axtarış
Baxanların
6764
İnternetə qoyma tarixi: 2011/10/11
Sualın xülasəsi
“Biz sənin kürəkənin Əlini (ə) elə etdik ki, İnşirah surəsinə daxil və əlavə olsun” hədisi düzgündürmü?
Sual
“Biz sənin kürəkənin Əlini (ə) elə etdik ki, İnşirah surəsinə daxil və əlavə olsun” hədisi düzgündürmü?
Qısa cavab

Belə mənada rəvayət yoxdur. Lakin «فإذا فرغت فأنصب وإلی ربک فارغب» ayəsinin Burhan və nurul səqəleyn kimi rəvayi təfsirlərdə bu ayənin təvilində belə rəvayət qeyd olunmuşdur. Buyurulur: “Nübuvvət qurtardığı zaman Əlini (ə) imam kimi insanlar üçün seç! Yaxud bu surənin avvəl ayəsi barəsində İmam sadiq (ə) belə buyurmuşdur: “ Peyğəmbərin (s) başlanğıc aydınlaşdırması Əlinin (ə) vilayətidir.

Bu rəvayətlər sənəd baxımından mötəbərdirlər. Çünki bu rəvayətlərin sahiblərini Rical elminin alimləri məsələn, İbn Əbi Umeyr kimi şəxsləri etibarlı hesab etmişlər. Əlbəttə rəvayət kitablarında Əlinin (ə) fəzilətləri fəslində bu məzmunda rəvayət nəql olunmuşdur. Məsələn Höccətul üsuli Kafi kitabının Əmirəl Mömininə (ə) göstərilmə və tanıma fəslində və Baharul ənvar kitabının, 36- cı cildinin 39- cu fəslində Əli (ə) şəninə nazil olan ayələr nəql olunmuşdur.

Bu rəvayətlər ayələrin hansı şəxslərə aid olduğunu bəyan edirlər. Bəyan edilən ayənin təfsirinin mənası o ayənin Quran cümlələrinin mənası demək deyildir.
Ətreaflı cavab

Bu mənada (Biz sənin kürəkənin Əlini (ə) inşirah surəsinə əlavə olmaq üçün yaratdıq.) rəvayət Üsuli kafidə yoxdur. Amma təfsir kitablarında məsələn Burhan təfsiri və nurul səqəleyn kitablarında inşirah surəsinin Əli (ə) barəsində nazil olduğuna dair rəvayətlər mövcutdur. Məsələn Burhan təfsiri kitabında bu barədə təqribən yetmiş rəvayət nəql olunmuşdur. Bunların bəzilərinin doğru olub olmamasını təhqiq etmək lazımdır.

1. Məhəmməd bin Həsən Səffar Əhməd bin Məhəmməddən o da İbn Ümeyrdən o da Cəmil o da Həsən bin Raşiddən o da İmam Sadiqdən (ə) nəql edir ki, Həzrət İnşirah surəsinin birinci ayəsi barəsində belə buyurmuşdur:

«ألم نشرح لک صدرک»

“Məgər biz sənin köksünü açıb genişlətmədikmi?”

«بولایة امیرالمؤمنین»

Yəni Peyğəmbərin (s) ilk aydınlaşdırması Əmirəl Mömininin (ə) vasitəsilə olmuşdur.[1]

2. Digər rəvayət də Məhəmməd bin Həmmam o da İbrahim bin Haşim o da İbn əbi Ümeyrdən nəql etmişdir ki, İmam Sadiq (ə) bu ayə barəsində belə buyurmuşdur:

«بعلی فاجعله وصیاً»

Yəni Peyğəmbərin (s) ilk aydınlaşdırması Əli (ə) olmuşdur. Daha ətraflı belə buyurur: Ey Peyğəmbər! məgər sənin sinəni biz genişlətmədikmi və ilk aydınlaşdırmanı ( Şərh sədr) Əli (ə) vasitəsilə sənə vermədikmi? Onda onu öz vəsin et və sonra yeddinci ayənin “ Elə ki, azad oldun, qalx ( ibadətə)” barəsində

Belə buyurdu: Allah təala Peyğəmbərə (s) namaza, zəkata, oruca, həccə və s əmr etdi sonra bunları həyata keçirtdikdən sonra Əlini (ə) özünə Qəyyum (vəsi) seç deyə əmr etdi![2]

3. Müfəzzəl İbn ömərdən nəql olunur ki, İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: “azad olduqdan sonra Əlini (ə) özünə vəli təyin et!” [3]

«فإذا فرغت فانصب علیاً بالولایة»

Bu üç rəvayət nümunə olaraq sizlərə təqdim etdik. Müxtəlif təfsir və rəvayət kitablarında Əlinin (ə) fəzilət və şəninə çoxlu sayda rəvayətlər mövcutdur. Amma İnşirah surəsinin təfsiri barəsində nəql olunan rəvayətlərin hamısının məzmunu Peyğəmbərin (s) ilk aydınlaşdırılmasının Əli (ə) olması və dinin tamamlanması Əlinin (ə) imam və vəsi kimi təyin edilməsi barəsində idi.

Bu rəvayətlərin etibarı baxımından onu qeyd edə bilərik ki, bu rəvayətləri nəql edən İbn əbi Ümeyr kimi şəxslər etibarlı şəxslər kimi tanınmışdır. Bütün rical elminin alimləri onu etibarlı şəxs hesab etmişlər. [4] Bundan əlavə belə rəvayətlər kifayyət qədər olduğundan onun sənədi barəsində şəkki aradan aparır.

Amma ayələrin təfsiri barəsində nəql olunan rəvayətlərin hansı yolla gəldiyinə diqqət etmək lazımdır. Nurul səqəleyn və Burhan rəvayi təfsir kitablarında nəql olunan rəvayətlər təfsir rəvayətləri hesab olunurlar. Çünki təfsir quran cümlələrinin mənalarının bəyan edilməsidir və hədislərin əksəriyyəti bu qəbildən deyil. Bunlar daha çox ayəyə tətbiq və misdaqlarını bəyan edir. Belə rəvayətlər ayənin mənalarının genişliliyini məhdudlaşdırmır. Çünki bir nümunənin qeyd edilməsi digərlərini inkar etmək demək deyildir. Bu təfsir alimlərinin əl- qolunu bağlamır. Çünki Ayə ümumi mənaya malikdir. [5]

Yuxarıda dediklərimizdən belə nəticə çıxartmmaq mümkündür ki, bu qeyd edilən surənin təfsir nümunələrindən biri Əlinin (ə) vilayətə seçilməsinin insanlara çatdırılmasıdır.

Qeyd etmək lazımdır ki, bu barədə həmçinin müxtəlif baxışlar vardır. Daha çox məlumat almaq üçün Ayətullah Geraminin “ Şenaxte Quran” [6] kitabını mütaliə etməyinizi sizə məsləhət görürəm.



[1] - Seyid Haşim Hüseyni Bohrani, Əl borhan bil təfsiril Quran, cild 4, səh 478, İsmayiliyan nəşriyyatı.

[2] - Həmin, Təvilil ayatil zahirə, səh 787. Baharul ənvar, cild 36, səh 136.

[3] - Əl bürhan fil təfsiril Quran, cild 4, səh 475. Həçinin, Kafi, cild 1, rəvayat 3, səh 294.

[4] - Şeyx Məhəmməd Müzəffəri, Əl fvayidul ricaliyyə, qum çapı, səh 73.

[5] - Cavadi Amili, təfsiri təsnim, cild 1, səh 168, mərkəze nəşre əsra.

[6] - Bu kitabda quran məfhumları örf məfhumları ilə müqaisə edilərək təhqiq edilmişdir.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163682 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158066 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118546 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111444 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    104151 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92297 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53952 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    48386 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44645 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44043 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...