Gelişmiş Arama
Ziyaret
17354
Güncellenme Tarihi: 2008/05/04
Soru Özeti
İnsani Şeytan nedir?
Soru
İnsani Şeytan nedir?
Kısa Cevap

“Şeytan” kelimesi, insan, cin veya herhangi bir türden olan isyankâr, asi ve saptıran varlıklar için kullanılan genel bir isimdir. Kuran- Kerim’de şeytan kelimesi özel bir varlık için kullanılmamış, hatta şer, fitneci ve fesat çıkartan insanlar için de şeytan tabiri kullanılmıştır.

Buna göre, İnsani Şeytandan maksat, ilahi emirlere isyan etmeleri sonucu sapıklığa düşen ve başkalarını da sapıklığa düşürmeye çalışan insanlardır.

Ayrıntılı Cevap

“Şeytan” kelimesi, uzakta olmak, uzak düşmek anlamında olan “şeten” kökünden gelmektedir. Şeytan, hayırlı işlerden ayrıldığı ve Allah’ın rahmetinden uzaklaştığı için bu isimle adlandırılmıştır.[1]

Şeytan kelimesi genel isim ve İblis kelimesi de özel isimdir. Yani, şeytan kelimesi, insan ve insan dışındaki, zararlı, saptıran, asi ve isyankâr olan her varlığa denir. İblis, Hz. Âdem(a.s.)’i kandıran ve şimdi de ordusuyla birlikte insanları saptırmaya çalışan şeytanın ismidir.[2]

Sıhah-ul Luğet şöyle diyor: İnsan, cin veya hayvanlardan olan, hak ve hakikatte yüz dönmüş dik kafalı her canlı şeytandır.[3]

Eziyet eden ve zarar veren bir varlığa şeytan denmesi, Kuran-Kerim’de şeytan kelimesinin kullanıldığı yerlerden birisidir. Doğru yoldan sapmış ve başkalarına zarar veren bir varlıktır. Kuran-Kerim’de şöyle gelmektedir: “Şeytan, içki ve kumarla, ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi Allah’ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister….”[4]

Kuran-Kerim’de şeytan kelimesi sadece özel bir varlık için değil hatta şer ve fesat çıkartan insanlar içinde kullanılmıştır. “İşte böyle biz her peygambere insan ve cin şeytanlarını düşman kıldık….”[5]

İblis’e de şeytan denmesinin sebebi, onun vücudunda olan fesat ve şerden dolayıdır.[6]

Şeytan kelimesi, mikroplar için dahi kullanılmıştır. “Evlerinizde, geceleri çöp bırakmayın; çünkü çöp şeytanın yeridir.”[7] Çöp zararlı hayvanlar ve haşerelerin birikme yeri olduğu için şeytan tabiri kullanılmıştır.

Bunlara ilave olarak, Allah-u Teala Kur’an-ı Kerim’in bir çok ayetlerinde nefsin isteklerine uymayı, hasedi, gazabı, tekebbürü, münafıkları ve….şeytan olarak adlandırmıştır.[8]

Şeytan kelimesinin değişik birçok anlamları vardır ve bunların en açığı da İblis ve onun ordusudur. Diğer bir örneği ise fesat çıkartan ve doğru yoldan saptıran insanlardır. Tabiî ki bazı konularda zararlı mikrop anlamında da kullanılmıştır.[9]

Başka bir anlatımla, şeytan kelimesi “şerli” anlamına gelen sıfat manasını taşımaktadır ve Kuaran-ı Kerim’de şeytan bu anlamda kullanılmıştır. Sadece bazen İblis hususunda ve bazen de şerliğin meleke haline geldiği şerli varlıklarda genel anlamında kullanılmıştır. Sonuç olarak şeytan, insanlar ve cinlerden olabilir ve şeytanlar arasında da şeytanlıkta yüksek dereceye sahip, seçkin ve öne çıkmış kimseler olabilir ve o da İblistir.[10]

Ama İblisin, melek mi yoksa cin mi olduğu hususunda ihtilaf vardır:

Bazı Kuran ayetlerinden, İblisin melek olduğu anlaşılmaktadır. “Hani meleklere, Âdem’e secde edin demiştik de iblisten başka bütün melekler secde etmişlerdi…”[11]

Başka bir ayette: “…İblis hariç olmak üzere, onlar hemen secde ettiler. İblis cinlerdendi; Rabbinin emrinden dışarı çıktı…”[12] Yani, İblis cinlerdendir. Ama yıllarca meleklerin safında ibadet ettiği için bu hitaba tabi tutulmuştur.[13]

Sonuç:

Şeytan kelimesi, hakka boyun eğmeyen, dik kafalı, fitne çıkaran ve doğru yoldan saptıran varlıklar için kullanılmaktadır ve insan, cin, hayvan veya her hangi bir türden olabilir. İnsani şeytandan maksat, bu sıfatları ve özellikleri taşıyan insanlardır.

Bu konuda daha fazla bilgi edinmek için şu konulara başvurabilirsiniz:

Şeytan ve Ölüm, s: 398, (site: 849); Şeytanın Nale ve Feryatları, s: 762 (site: 805); Şeytanın Yaratılış Felsefesi, s: 233 (site: 1752); Şeytanın Hedef ve Programları, s: 234.



[1] Mecme’-ul Bahreyn, Şeten sözcüğü.

[2] Şeriat Medari, Cafer, Kuran Kelimelerinin Şerhi ve Açıklaması, c: 2, s: 490; Bistuni, Muhammed, Kurana Göre Şeytanın Tanınması, s: 12.

[3] Sıhah-ul Luğet, Nun Babı, Eş-Şin Faslı, Şeten Sözcüğü, c: 5, s: 2144.

[4] Maide Suresi, 91. Ayet.

[5] En’am Suresi, 112. ayet.

[6] Bistuni, Muhammed, Kurana Göre Şeytanın Tanınması, s: 13–14.

[7] Rey Şehri, Muhammed, Mizan-ul Hikmet, c. 13, s: 6340.

[8] Musevi Garevi, Muhammed Cevat, Kuran’a Açısından İnsan, c: 2, 9. Bölüm, Şeytanın Kelimesinin Kullanıldığı Yerler, s: 327–398.

[9] Bistuni, Muhammed, Kurana Göre Şeytanın Tanınması, s: 13–14.

[10] Misbah Yezdi, Muhammed Taki, Kuran Maarifleri, c: 1–3, s: 297–298.

[11] Bakara Suresi, 34. Ayet.

[12] Kehf Suresi, 50. Ayet.

[13] Daha fazla bilgi için: Misbah Yezdi, Muhammed Taki, Kuran Maarifleri, c: 1–3, s: 298–299; Mutahhari, Mürteza, Kuranla Tanışma, c: 9, s: 185.

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Berzahta veya kıyamette ezan okunacak mı?
    7481 Diraytü’l-Hadis (Hadis Etidü) 2012/04/03
    1- Berzah aleminde ezan okunması konusunda hadis kaynaklarında herhangi bir şey yoktur. 2- Bir rivayette İmam Bakır (a.s) şöyle buyuruyor: ‘Resul-i Ekrem (s.a.a) miraca gittiğinde geçmiş bütün Peygamberler Onun yanına geldiler. Cebrail, Allah’ın emriyle ezan okudu ve kamet getirdi.[1] 3- ...
  • Aşura günü oruç tutma hakkında Peygamberden (s.a.a) hadis var mı? Aşura günü oruç tutmak müstehap mıdır?
    10676 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/10/15
    Şianın muteber kaynaklarında Hz. Muhammed’den (s.a.a) aşura günü oruç tutmanın müstehap olduğunu gösteren herhangi bir hadise rastlanmamaktadır. Sadece O’nun (s.a.a) siretinde aşura günü oruç tuttuğunu gösteren hadisler vardır. Örneğin bir hadiste İmam Rıza (a.s) şöyle buyuruyor: ‘Resulullah (s.a.a) aşura günü oruç tutardı.’ Ama böyle rivayetleri esas alarak ...
  • acaba hem Allah-ı sevmek ve hem de ondan korkmak mümkün müdür?
    9244 Pratik Ahlak 2010/12/18
    Allah u Teâlâ'ya yönelik, ümit ile korkunun birlikte ve beraber oluşları, bazı yerlerde ve zamanlarda da mehabetin oluşu hiç de hayret verici bir durum değildir. Zira bu durum yaşamımızın her tarafını kapsamış, ancak biz bu durumdan, bu durumun şiddetli bir şekilde açık olduğundan dolayı gafiliz. ...
  • Hz Zehra’nın şehadetinin kesin tarihi nedir?
    10332 تاريخ بزرگان 2012/04/15
    Hz Zehra’nın (a.s) şehadet günü hakkında tarih kitaplarında birkaç görüş vardır. Bazı tarihçiler bunun Hz Peygamberin vefatından 40 gün sonra bazıları 6 ay sonra ve bir grup da 8 ay sonra gerçekleştiğini belirtmiştir. Aynı şekilde imamlarımızdan (a.s) nakledilen rivayetlerde iki tarih belirtilmiştir ve birçok Şia âlimi Hz ...
  • Arafat’ta durmanın sır, fazilet ve adabı nedir?
    10983 Pratik Ahlak 2011/08/17
    Arafat’ta durmanın sırrı hakkında birçok rivayet bulunmakta ve hepsi bu mübarek günün azamet ve faziletini göstermektedir. Arafat günü insanın kendisini tanıdığı ve de dua ve yakarış ile Allah’ın kerem ve ihsan sofrasında yer edinebilmek için arı bir niyet ile Allah’ın misafirliğine kabul olduğu gündür. Şeytan bu günde ...
  • Yaşamımda sürekli sorun ve buhranlarla karşı karşıyayım, benim için bir çözüm yolu var mıdır?
    7409 Eski Kelam İlmi 2011/04/11
    İnsanlar sürekli değişik yollarla Allah’ın sınamasına tabi tutulur ve başarılı şahıslar ancak bu sınamalardan yüz akıyla çıkanlardır. Bu esas uyarınca Allah’ın rahmetinden meyus olmayın ve Allah’a dua etmeyle, O’ndan rızık talebinde bulunmayla ve sorunları gidermeyi istemeyle birlikte mevcut durumunuzun iyilileşmesi için çalışın. Her halükarda ...
  • Neden Allah boşanmadan çok nefret etmektedir?
    9671 Hukuk ve Şer’I Hükümler Felsefesi 2012/03/12
    Boşanma ve evlilik arasında bir karşıtlık bulunduğundan, Allah’ın boşanmadan nefret etmesinin nedenini öğrenmek için, ilkönce evliliğin önemi açıklanmalıdır.[1] Yüce Allah Kur’an’da insanların çift yaratılmasını huzur ve sükûnet sağlayan ilahi ayet ve nişanelerden saymıştır.[2] Masumların (a.s) rivayetlerinde de evlilik büyük bir öneme ...
  • İslami düşüncenin kapsamlılığıyla ilgili dengeli bir proje sunmak mümkün müdür?
    8109 Eski Kelam İlmi 2007/08/23
    İslam, gönderilmiş olan son ve en mükemmel dindir. Bundan dolayı insan hayatını ilgilendiren bütün toplumsal ve ferdi alanlarda bu dinin yol gösterici olması beklentisi içerisindeyiz. “İslam’da sistematik düşünce teorisi “ İslam dininin kapsamlılığıyla ilgili dengeli bir teoridir. ...
  • Yezit İmam Hüseyin’i (a.s) neden öldürdü?
    14560 Eski Kelam İlmi 2011/08/03
    Birçok delil Yezit b.Muaviye’nin ahiret ve kıyamete hiçbir inancı olmadığını göstermektedir. O, üç yıllık yönetimi süresince İmam Hüseyin’i (a.s) şehit etmek, Medine’yi yağmalamak ve tahrip etmek, sahabelerden ve diğer kesimlerden[1] birçok ferdi öldürmek ve Allah’ın evini taşa tutmak ve ...
  • İlim ve ameli birleştirmek için uygun ve etkili çözüm nedir?
    6344 Pratik Ahlak 2012/01/18
    İslamî usuller esasınca, ancak salih ameli peşinden getiren bir ilim ve bilgi faydalı olabilir. Ama bununla birlikte bazı âlimlerin salih amel işlemekten geri kaldığını gözlemlemekteyiz. Bu konu değişik nedenlerden kaynaklanabilir. Mesela onlar sadece bir takım ıstılahları öğrenmiş, gerçek bilgin olmamış, bilgilerine önem vermemiş, dünya hayatını ahirete tercih etmiş, dinî ...

En Çok Okunanlar