Ətraflı axtarış
Baxanların
7669
İnternetə qoyma tarixi: 2012/05/17
Sualın xülasəsi
Quranın bir çox surələrinin əvvəlində " الم" kimi (hurufi muqəttəə) sözlər vardır ki, hətta təfsir alimləri onun mənasını bilmirlər. Bir kitab ki, bütün dövrlərdə bəşərin hidayətçisidir, nə üçün məna daşıyan kəlmələr onda olmalıdır. Bu kəlmələr indiki dövrdə bəşərin hansı problemlərini həll edir. Allah mənasız söz deməməlidir.
Sual
Quranın bir çox surələrinin əvvəlində " الم" kimi (hurufi muqəttəə) sözlər vardır ki, hətta təfsir alimləri onun mənasını bilmirlər. Bir kitab ki, bütün dövrlərdə bəşərin hidayətçisidir, nə üçün məna daşıyan kəlmələr onda olmalıdır. Bu kəlmələr indiki dövrdə bəşərin hansı problemlərini həll edir. Allah mənasız söz deməməlidir.
Qısa cavab

Quranın "hurufi muqəttəə" kəlmələri barəsində çoxlu nəzəriyyələr vardır, o cümlədən Əllamə Təba təbayi yazır: Hürufi Muqəttəə olan surələrə nəzər saldıqda insan o surələr ki, hurufi muqəttəəylə başlayır onlar arasında və yaxud o surələrdə məzmun cəhətindən hansı xüsusi bir abitə olduğunu dərk edir.

Bəs bu hərflər Allah Taalayla Peyğəmbəri arasında olan sirdir ki, onların mənası bizim üçün gizli və bizim ağılımız onu dərk etməyə yol tapmır, yalnız bu həddə ki, hurufi muqəttəə olan surələr arasında və onların məzmununda xüsusi bir rabitə vardır.

Müasir təfsir alimlərindən biri hurufi muqəttəə olan surələr barəsində bir sıra nöqtələrə işarə etmişdir ki, onları elektrik cihazlar vasitəsiylə isbat etmişdir. O bu nəticəyə çatmışdır bu 29 surənin hər brində olan huqəttəə hərflər ki, fərdi və ya mürəkkəb hərflərlə başlamışdır, digər hərflər ki, surədə istifadə olunmuşdur, onlardan daha çox istifadə olunmuşdur.

Buna əsasən bir neçə mühüm nöqtə məlum olur:

A: Bu hərflər ki, Quran alimləri terminində onlara "hurufi muqəttəə" deyirlər, mənasız kəlmələr deyildirlər.

B: Bu hərflər Allah Taalayla Peyğəmbəri arasında olan rəmzdir (sirr) ki, başqalarının ondan məlumatı olmaması, onların mənasız olmasına dəlalət etmir.

C: Əgər insanlar üçün hidayət edici bir kitab yazılmışdırsa, və onda məxsus insanlar üçün əsas nöqtələrə işarə olunarsa, o kitabın hidayət edici olmasına heç bir zərər yetirmir.

Mümkündür bu hərflər hazırda olan insanların problemlərini həll etmir lakin Peyğəmbər bunlardan istifadə etməklə bəşərin hidayət olunmasında bir çox müvəffəqiyyətlərə nail olmuşdur ki, bəşərin bir çox çətinliklərini həll etmişdir.

Bütün bunlardan əlavə hurufi muqəttəə və bunun kimi mövzular, dinin daxilində olan bəhslərdəndir; yəni o zaman bu mövzular barəsində bəhs olunur ki, Allah Peyğəmbər və sair kimi mövzulardan bəhs sona çatsın. Bunun üçün də biz Allahı hikmətli və gözəl sifətlərlə tanıdıq və məlum oldu ki, Allah əbəs və mənasız iş görməz; əgər hurufi muqəttəə hərfləri kimi sözlərin istifadə olunmasıyla qarşılaşdıqda və onun sirrini dərk etmədikdə yenə də ümumi cavabı (Allahın hikmət sahibi olması) bu nəticəni əldə edirik ki, o iş mənasız deyildir.

Ətreaflı cavab

Suala münasib cavabdan əvvəl, Quranın muqəttəə hərfləri barəsində iki nəzəriyyəyə işarə edirik.

Muqəttəə hərfləri barəsində çoxlu nəzəriyyələr vardır,[i] bu mövzuda söz deyən təfsir alimləri arasından Əllamə Təbatəbayinin nəzəriyyəsinə işarə edib və digər alimlərin nəzəriyyəsinə işarə etdikdən sonra nəticə əldə edəcəyik.

Əllamə deyir: Quranın iyirmi doqquz surəsində muqəttəə hərfləri gəlmişdir ki, bəziləri bir hərf o cümlədən: « ص » bəziləri iki hərf o cümlədən « ق" و" ن » bəziləri isə üç hərf « الم » və bəziləri dörd hərf «" المص" و" المر"» və bəziləri isə beş hərfdən « كهيعص" و" حمعسق"» ibarətdir.

Başqa bir tərəfdən bu hərflər (təkrar cəhətindən) bir- birləriylə fərqlidirlər, onlardan bəziləri yalnız bir dəfə işlədilmiş o cümlədən (  ) "nun" hərfi kimi və bəziləri isə bir neçə surənin əvvəlində işlədilmişdir: o cümlədən: « ن »« الم"، و" الر" و" طس" و" حم"» kimi.

Bu iki nöqtəni nəzərə alaraq, müqəttəə hərfləri olan surələrin əvvəli oxşar olmasına misal üçün " الم"،" المر" diqqət etsək, müşahidə edərik ki, məzmun cəhətindən bir- birinə daha yaxındırlar lakin digər surələrdə bunu müşahidə etmək olmur.

Bu surələrin ilk ayələrində bu oxşarlığı müşahidə etmək mümkündür. Misal üçün:

" حم" (ha mim) surəsi ilk ayəsi bu ibarətlə (تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ) və yaxud digər ibarətlə bu mənanı daşıyır; bunun oxşarını «الر» (Əlif lam ra) hərfləriylə başlayan surələrin ilk ayələrində müşahidə edirik ki, buyurur:

«تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ»

Və ya bu mənanı bildirən digər ibarətlərlə. Bu kimi surələri o cümlədən " طس la başlayır və yaxud «الم» başlamışdır, Quranda heç bir şübhənin olmamasından söz açmış və ya o mənanı ifadə etmişdir.

Bu şübhələri nəzərə alaraq, mümkündür insan bu nəticəni alsın ki, bu hərflər və o surələr ki, bu hərflərlə başlayır xüsusi rabitələri vardır. Bunu təyid edən məsələ budur, Əraf surəsinə nəzər saldıqda onun «المص» hərfləriylə başladığını görürük. Bu zaman surələrində olan mətləbləri Əraf surəsində toplanıb əks olduğunu müşahidə edirik. Yaxud Rəd surəsini ki, «المر» hərfləriylə başlamışdır, «الم»« المر » surələrində olan mətləbləri özündə əks etdirir.

Nəticə alırıq bu hərflər Allahla Peyğəmbərin (s) arasında olan bir sirdir və bizim onlardan heç bir məlumatımız yoxdur, bizim bu hərfləri dərk etməyə qüdrətimiz çatmır. Yalnız bunu dərk edirik ki, bu surələr arasında xüsusi bir rabitə vardır.[ii]

Bu arada müasir təfsir alimlərindən birinin də nəzərinə işarə etmək daha yaxşı olar.

Bir neçə il əvvəl Amerikada yaşayan Misirli tədqiqatçı (Doktor Rəşad) bəzi surələrin əvvəlində olan muqəttəə hərfləri barəsində bəzi nöqtələr əldə etmişdir ki, onları elektron cihazlar vasitəsiylə isbat etmişdir. O bu nəticəyə gəlmişdir ki, bu surələrin əvvəlində olan hərflər həmin surələrin daxilində olan hərflərlə rabitəsi vardır. Sonralar bu nəzəriyyəsini elektrik vasitəylə bir neçə il müddətində isbat edib bu nəticəni əldə etdi, bu 29- surənin hər biri ki, fərdi və mürəkkəb hərflərlə başlamışdır. Bu surələrdə istifadə olunan digər hərflərdən daha çox istifadə olunmuşdur. Bu kəşfə əsasən, məlum olur Quranın ayə, cümlə və lüğət ecazkarlığından əlavə, onun hərfləri də mühasimə, nəzm və münasib çərçivə daxilində gətirilmişdir ki, bu özü məna və bir çox həqiqətlərdən əlavə, bir nöz möcüzə sayılır.

Bu bəzi nəzəriyyələrin kəşfi və isbat olmasıdır ki, Bəqərə surəsinin əvvəlində olan muqəttəə hərfləri barəsində olan nəzəriyyələrdən biridir. Bu hərflər, surənin ayə, kəlmə və hərflərinin ecazkarlığına işarədir ki, onun əvvəlində hərflər fərdi və mürəkkəb gəlmişdir; mümkündür bu kəşf və nəzəriyyələr daha yüksək və əsl həqiqətlərə çatmaq üçün yol açsın.[iii]

Yuxarıda qeyd olunan məsələlərə əsasən bir neçə mühüm nöqtə əldə olunur:

A: Bu hərflərə Quran elmi terminində "muqəttəə hərfləri" adlandırılması mənasız deyil" çünki onlar üçün bir çox mənalar etmişdirlər və əgər öz sözünüzə diqqət etsəniz, onları sirrli hərflər adlandırnız əlbəttə güman etmirik ki, sizdən soruşsaq bu hərflərin rəmz və sirr olması nə deməkdir?

Heç bir zaman onların mənasız olduğunu deməyəcəksiniz.

B: Yuxarıda işarə olunan təfsir alimlərinin nəzəriyyələrindən məlum olur ki, Allah və Peyğəmbər (s) arasında olan sirdir, əlbəttə mümkündür bəşər onlardan bəzilərini dərk etməyə qüdrəti çatsın ki, bəzi insanların ondan xəbəri yoxdur. Digər insanların ondan xəbərinin olmaması bu hərflərin mənasız olmasına dəlalət etmir.

C: Əgər bütün insanların hidayəti üçün yazılmış bir kitabda, xüsusi insanlar üçün gizli nöqtələrə işarə olunarsa, onun hidayət edici olmasının əksinə dəlalət edirmi?

Mümkündür bu gün "muqəttəə hərf"- lərinin sirr olması insanların problemlərini həll etmir lakin qeyd olunduğu kimi bu hərflər Allah Taalayla Peyğəmbəri (s) arasında sirdir və Peyğəmbər (s) onlardan bəhrələnərək insanları hidayət və onların bir çox çətinliklərini həll etmişdir.

Bütün işarə olunanlardan əlavə ki, muqəttəə hərflərindən bəhs olundu din çərçivəsindədir; yəni o zaman bu məsələlər barəsində bəhs olunur ki, tohid və Peyğəmbər bəhslərini sona yetirək. O cür ki, Allahın gözəl və hikmət sifətlərini tanıdıq bə məlum oldu ki, Allah əbəs və mənasız iş görməz.[iv] Əgər muqəttəə hərflərinin istifadəsi kişi bəhsləri müşahidə etdik və onun sirrini dərk etmədik yenə bu cavabla (Allah hikmət sahibidir) nəticə əldə edirik o iş əbəs və mənasız deyildir.

 


[i] - Bu barədə göstərici: "Quranın muqəttəə hərfərinin mənası" nömrə 2473- ə müraciət edin.

[ii] - Təbatəbayi, Məhəmməd Hüseyn, Əl- mizan təfsiri, Musəvi Həmədani, Seyyid Məhəmməd Baqir, cild 18, səh 7- 8. Naşir; Dəftəre intişarate İslami camee Mudərrisin, hozeye elmiyyeye Qum, birinci çap, 1374 hicri şəmsi.

[iii] - Taliqani, seyyid Məhəmməd, Pərtovi əz Quran, cild 5, səh 8, Çirkəte sdəhamiye nəşriyyatı, Tehran, 1362 hicri şəmsi.

[iv] - Möminun surəsi, ayə 115.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Qurani-kərimdə gözəllikşünaslıq məsələsini isbat edən ayələr vardırmı?
    10335 Təfsir 2012/07/22
    Farsca ziba (gözəl) kəlməsinin müxtəlif mənaları vardır: layiqli, yaxşı, xoş surət. Termində isə kamalın üzərinə çəkilmiş şəffaf bir pərdəyə deyilir. Ümumiyyətlə, gözəlliyin dörd növü vardır: Hiss olunan, hiss olunmayan, məqul (əqli) və Allah-taalanın mütləq gözəlliyi. Quran nəzərindən insanın gözəlliyi, təbiət gözəlliyi, mənəvi və əxlaqi gözəlliklər ...
  • Nə üçün din siyasət əhatəsinə daxil olur?
    10586 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/15
    Dinin siyasətdən ayrı olması nəzəriyyəsi, dinin insan həyatının müxtəlif mərhələlərindən kənar olmasını himayət edir. Bu nəzəriyyəyə əsasən, insanlar öz ağıl və elmi çərçivəsində maarif, siyasət, qəzavət, iqtisadi, ticarət, əxlaq və ictimai rəftarlarla bağlı qanunları tanımağa malik və onları sadir etməyə qadirdirlər; odur ki, insan öz həyatını idarə ...
  • İmtina edilmişə hakimin vilayəti qaydasının mənası nədir?
    5728 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/15
    Qaydanın qısa və açıq tərifi budur ki, müsəlmanların hakimi, bir nəfər öhdəsinə olan hüquqları (ümumi mənada) ödəməkdən imtina edən zaman, hakim onu öhdəsində olan haqqı yerinə yetirməyə məcbur edir.Fiqhi əsərlərə qısa və səthi baxışda, insana bu nəticəni qəbul etdirir ki, imtina edilmişə hakimin vilayəti, möcüzə qaydası olaraq ...
  • İt və donuzun nəcis olması barəsindəki hədisi bəyan edin.
    9383 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/07/28
    İt və donuzun nəcis olması barəsində imamlardan (əleyhimus-salam) çoxlu rəvayət nəql olunmuşdur. Bu rəvayətlər iki qisimdir: bəzi rəvayətlərdə “nəcisdir” kəlməsi aşkar deyilmiş, bəzilərində isə aşkar deyilməmişdir, amma mülazimədən (bir şeyin hökmünün deyilməsindən başqa bir şeyin hökmünün də məlum olması) it ...
  • Mən əvvəllər dövlət işçisi olmuşam və sonradan xəstəliklə əlaqədar təqaüdə çıxmışam. Amma, 4 ildən sonra sağlamlığım düzəldi. İndi, xəstəlik ünvanı ilə aldığım təqaüd mənə halaldırmı?
    4025 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/23
    Ümumiyyətlə,belə işlər təqaüdə çıxmaq qanununa bağlıdır. Bu mənada ki, əgər sizin belə vəziyyətdə aldığınız təqaüd haqqı idarənizin qanununda heç bir problem deyilsə, şəri cəhətdən də müşkülü yoxdur. Əlavələr: Təqlid edilən müctehidlərin bu sual haqqında nəzərləri bundan ibarətdir:[1] Həzrət ayətullah-üzma Sistani (Allah hifz etsin); Halaldır.
  • Peyğəmbərin buyurduğu “qələm-kağız” hədisində “mənim yanımda mübahisə aparmaq rəva deyildir!” dedikdə məqsədi nə idi?
    9111 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2012/02/13
    Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in buyurduğu “mənim üçün qələm-kağız gətirin” cümləsi sünnü və şiə kitablarında müxtəlif sənədlərlə nəql olunan məşhur hədisin bir hissəsidir. Rəyasət aşiqi olan bir dəstə adam Quranda وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَی “O, heç vaxt havayi-nəfs üzündən danışmır” deyə vəsf edilən Peyğəmbərin hüzurunda olan zaman ...
  • Şeyx Tusi (rh)- nin iqtisad kitabı hansı mövzuları əhatə edir?
    10184 تاريخ بزرگان 2012/06/13
    Şeyx Əbu Cəfər Məhəmməd bin Əl- Həsənul- Tusi (rh) Şeyx Tusi ilə məşhur olan İmamiyyə şiəsinin görkəmli fəqih, usulçu, təfsirçi, kəlamçı və hədisçisi, İslam və İranın elmi fəxrlərinin ən böyüklərindən biridir ki, elminin müxtəlif sahələrində kitab yazıbdır ki, o elmlərdən biri, kəlam elmidir. O bu sahədə ...
  • İnsanın pisliyə doğru meyli Allah-taalanın istəyidirmi?
    6921 Qədim kəlam 2011/08/23
    SualolunmuşayəTəkvirsurəsinin 29-cuayəsivəDəhrsurəsinin 30-cuayəsininbirqismətidir
  • Aya sizin nəzərinizdə vəliyi- fəqih məsumdur?
    6155 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/09/11
    Məsum imamların (ə) hədis və rəvayətlərinə əsasən, məsum olmaq yalnız 14 nəfər- Peyğəmbər (s), həzrət Zəgra (s) və 12 imama məxsusdur. Bunun üçün də vəliyi- fəqih məsumlar sırasında hesab olunmur. Amma bir çox ayə və rəvayətlərə əsasən, İmam Zamanın (ə) qeybəti dövründə vəliyi- fəqihdən itaət etmək vacibdir və lazımdır. İmam ...
  • Əbu Dərdanın şəxsiyyəti necə olub? Onun barəsində Əhli- beytin nəzəri nə idi? Ondan nəql olunan rəvayətlərin hökmü nədir?
    6709 تاريخ بزرگان 2012/02/18
    Daha çox öz kenyəsi ilə (Əbu Dərda) çağırılan. Xəzrəcin nəvələrindən olan "Ovəymər bin Malik" Peyğəmbər (s)- in səhabələrindən olubdur. O, Xəzrəc qəbiləsinin camaatından olaraq Mədinədə yaşayırdı. Peyğəmbər (s)- in Mədinədə hüzurundan neçə ay keçəndən sonra, o həzrətin yanına gəlib və müsəlman oldu. İmam Əli (ə)- ın Müaviyədən üstün olmasına ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164834 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164363 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119889 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113947 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111109 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94233 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54926 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54648 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46321 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45922 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...