Hasedin kökü ve onun nasıl tedavi edileceği sorusuna cevap verebilmek için aşağıda zikredilecek olan konuların bilinmesi gerekmektedir:

1)Hasedin tanımı: Haset, kendisini küçük görme psikolojisidir. Bu yüzden haset eden kimse başka birisinde olan gerçek veya hayali bir nimetin, aynısına sahip olsun veya olmasın onun elinden çıkmasını arzu eder.[1]

2) Haset ile imrenme ve gıptanın farkı: İmrenme, bir insanın başka birisinde olan nimet ve kemalin aynısının, tabii ki bu nimetlerin sahibinin elinden çıkmasını arzu etmeden kendisinde de olmasını istemektir.[2]

3) Haset ile hamiyetin farkı: Hamiyet, bir insanın başka birisinde kötülük ve çirkinliğin olmamasını istemesini sağlayan bir eğilimdir.[3]

4) Hasedin ortaya çıkış sebepleri:[4]

Hasedin ortaya çıkışının çeşitli sebepleri vardır ve bunların her birisi tek başına hasedin oluşmasına sebep olabilir. Bu sebeplerin azlığı ve çokluğuna göre hasedi ortadan kaldırmak kolay veya zor olabilir. Şimdi bu sebeplerin bazılarını zikredeceğiz:

—İnsan içten kötü ve pis bir yapıya sahip olması: Bazılarının ruhi yapısı, başkalarındaki maddi veya manevi nimetleri görmeye tahammül edemeyecek biçimde şekillenmiştir.

—İnsanın kendisini küçük ve değersiz görmesi:[5] Bazıları kendilerini küçük ve hor gördükler için başkalarındaki güzellik ve kemali görmeye tahammül etmezler.

—Bencillik ve kendini beğenme: Sürekli kendisinin övülmesini istediği için başkalarının övülmelerine sebep olan nimetlerin yok olmasını ister.

—Düşmanlık hissi: Haset ettiği kimseye düşmanlık beslediği için ondaki güzellik ve nimetleri görmeye tahammül edemez.

5) Haset hastalığını tedavi etme yolları:[6]

—Hasedin, ruha ve psikolojiye olan zararları hakkında tefekkür etmek: Haset eden kimse sürekli gamlı ve kederli bir durumda olur. İlahi nimetlerin diğer insanlar hakkında sürekli ve sayısız olduğu için, haset eden kimse sürekli tedirginlik ve bıkkınlık ateşinde yanar.

—Masum İmamların (a.s.), haset eden kimse için açıkladıkları dini ve uhrevi zararlar hakkında düşünmek ve bu zararların bazıları şunlardır: Haset dinin afetidir, imanı ortadan kaldırır, Allah’ın velayet ve muhabbetinden çıkarır, Allah’a ve Onun işlerine düşmanlık icat eder, ibadet, tövbe ve şefaatin kabulünü önler, iyilikleri ortadan kaldırır ve birçok günahların kaynağıdır.[7]

—Allah-u Teâlâ’nın zatına, sıfatlarına ve fiillerine olan imanı güçlendirmek ve O, bir kimseye dünyevi ve uhrevi bir güzellik ve iyilik vermişse, rahmet, adalet ve hikmetinden veya imtihan etmek için vermiştir. Eğer bir kimse bu nimetlerden nasibi yoksa bu imtihan ve uhrevi makamlarını yükseltmek gibi ilahi hikmetler üzerinedir.

—Hasedin kaynaklanmasına neden olan sebeplerle ters olan ruh yapısını kazanmak; yani çirkin bir batın yerine pak ve geniş bir içyapısına sahip olmak. Başkalarındaki nimetlerden dolayı kendisini küçük ve hakir hissedeceğine, izzetli olmaya çalışmalıdır. Bencillik ve kendini beğenme yerine Allah’ı göz önünde bulundurmaya, O’nu tanımaya ve mütevazı olmaya çalışmalı ve başkalarına düşmanlık yerine sevgi ve muhabbet beslemelidir.

—Hasedin gerektirdiği hareketlerin tersi davranışlarda bulunmak: Tedirginlik yerine sevinçli olmaya, asık suratlılık yerine güler yüzlü olmaya, kötü söz yerine övmeye çalışmalıdır ve bu davranışlar muhabbet ve samimiyet oluşturuncaya kadar devam etmelidir.

—İhtiyaçsız olan ve ihtiyaçsız kılan Allah-u Teâlâ’ya dua etmek. Dua etmek, haset gibi psikolojik hastalıkların tedavisindeki en etkili yoldur. İmam Zeynü’l-Abidin (a.s) Allah-u Teâlâ’ya yakarışında şöyle buyurmaktadır: “Allah’ım, isteklerimin çokluğundan, sinirimin kabarmasından ve hasedin bana galip olmasından sana

sığınmaktayım.”[8]