Gelişmiş Arama
Ziyaret
11519
Güncellenme Tarihi: 2012/03/11
Soru Özeti
Sebr ve taksim burhanı ne şekildedir ve nasıl uygulanır?
Soru
Sebr ve taksimin burhanı ne şekildedir ve nasıl uygulanır? Mümkünse örnekte verin.
Kısa Cevap

Sebr ve taksim burhanı, çeşitli ilimlerde olduğu gibi usul-u fıkh’ta da kullanılan ve birçok yerde hüccet olan bir burhandır. Ancak ona her zaman güvenilmez; zira mantık kitaplarında gelen dört şekil ispat metotlarından yoksundur. Bu konuda önce bu burhandaki sözcüklerin açıklamasını yapacağız:

Sebr, denemek, taksim ise toplamak ve saymak demektir. Bu istadlalin yöntemi şöyledir: Önce bir meselede çeşitli teori ve görüşleri toplayıp sonra aklın yardımıyla her birini tek tek incelemeye alırız. Başka bir ifadeyle, aklın onlardan birini ispat edebilmesi için ihtimallerin tümünü tek tek inceleyip eleyerek aklın deneyinden geçiriyoruz. Burada aklın aracılığıyla doğru bir sonuca ulaştığımızda, yanlış ihtimalleri bir kenara bırakırız.

Bu tür bir istadlalin daha iyi anlaşılması için Allah’ı ispat için kullanılan bir örneğe yer veriyoruz:

Varlıkların yaratılmasındaki neden için birçok ihtimal farzedebiliriz.

İlk ihtimale göre varlıkların yaratıcısı yoktur ve kendiliğinden ortaya çıktılar. İkinci ihtimale göre insan, put vb. gibi maddi bir yaratıcı onları yarattı. Üçüncü ihtimal ise onları maddi olmayan bir yaratıcı yaratmıştır. Yaratıcı konusunda bu üç ihtimal değerlendirmeye alınır. Akıl doğru ihtimale ulaşmak için onların her birini inceler ve yanlış olanları bir kenara bırakarak doğru cevaba ulaşır. Aklın hükmüne göre birinci ihtimal doğru olamaz, zira her sebebin bir sonucu olmalıdır. Bu nizam sebep sonuç ilişkisi olan bir nizamdır. İkinci ihtimalde yanlıştır, zira maddi varlık, varlık bakımından mümkündür ve her mümkünün kendi bekası için başka bir varlığa ihtiyacı vardır. Öyleyse maddi bir varlık bu alemin yaratılışının ilk nedeni olamaz. Bu iki ihtimalin reddedilmesiyle akıl üçüncü ihtimali inceler. Onu reddetmek için bir delil bulamadığını görünce kabul eder.

Bir sebr ve taksim burhanının muteber sonucunun özetini böyleydi.  

        

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Eğer necis bir su bir yokuştan aşağı akar ve yokuşun altında kur suya ulaşırsa, onun üst kısmı da temizlenir mi?
    5182 Yıkama Şekli 2012/06/14
    Hz Ayetullah Hadevi Tahrani’nin (Ömrü uzun olsun) cevabı şöyledir: Eğer örf ve akıllı insanlar onu bir su biliyorsa, kur suya ulaşmasıyla onun tümü temizlenir. Kur veya akan suya ulaşan necis suyun tümü temizlenir ve örfi olarak kur suya ulaşmamış kısımlar ister daha aşağıda olsun veya ...
  • Nasıl lezzet şehvetten teşhis edilebilinir?
    9847 Teorik Ahlak 2011/07/18
    Konulardaki helâllik ölçüsü şehvetin reel örneğine (mısdak) karşın lezzetin reel örneğine bağlı değildir. Şehvetin tüm reel örnekleri ve lezzetin tüm reel örnekleri tek bir hükme sahip değildirler. Bilakis bu iki küllinin kapsamına giren tüm reel örnekleri ve fertlerin her birisinin değişik şartlarda ve değişik türlerin iktizasına ...
  • Gece namazının önemi, etkileri ve geçmiş nafile ibadetlerin ve kazasının hükmü nedir?
    15015 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/04/12
    Kur’an ve rivayetlerde vurgulanmış müstehap namazlardan birisi de gece ve gündüzde yerine getirilen ve özellikle de geceleyin kılınan nafile namazdır. İmam Sadık (a.s) gece namazının etkileri hakkında şöyle buyurmuştur: Gece namazı yüzü güzelleştirir, ahlakı iyileştirir, rızkı temizler, borcu siler, üzüntüyü giderir, gözü aydınlatır. Sizin peygamberinizin sünneti ...
  • Şia niçin hak yoldan çıkmıştır?
    11595 Eski Kelam İlmi 2008/05/03
    Bu sorunun daha iyi anlaşılması ve doğru cevaba ulaşmak için aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir:1. Eğer Şia'dan maksadınız, Ehlibeyt mektebinin mensupları olan bazı Şiaların yapmış olduğu yanlışlar ise, bunu "Şia Mezhebi"ne maletmeniz ve mezhebin yoldan çıkmışlığı olarak algılamanız çok yanlıştır. Çünkü:İslam başlı başına kusursuzdurKusur varsa biz Müslümanlardandır.
  • Şia düşüncesine göre imam nasıl her yerde hazırda bulunuyor?
    5196 Eski Kelam İlmi 2010/11/22
    İmam peygamberin (s.a.a.) yerine geçen halifedir. Peygamberin uhdesinde bulunan (vahiy almak hariç) bütün vazifeler imamın da uhdesindedir. Peygamber (s.a.a.) kendi uhdesinde bulunan vazifeleri yerine getirmek için fiziksel olarak her yerde bulunmasına gerek olmadığı gibi, imam da kendi uhdesinde bulunan teklifleri yerine getirmek için fiziksel olarak her yerde bulunmasına gerek yoktur. ...
  • Gök hakkındaki elli yedinci suredeki yirmi birinci ayet ile üçüncü suredeki yüz otuz üçüncü ayet arasında bulunan çelişki nasıl halledilebilir?
    6519 Tefsir 2011/09/21
    Bu ayetlerin çelişik addedilmesine neden olan nokta, es-sema (gök) kelimesinin bir gök olarak tercüme edilmesidir. Oysaki kelimenin gerçek tercümesi göktür, bir gök değildir. Hatta dilimizdeki tercümede de gök ile gökler arasında bir çelişki ve farklılık bulunmamaktadır; tıpkı “gökte bulut gördüm” ya da “göklerde bulutlar gördüm” dememize benzer. ...
  • Öğretim ile ilgili Kur’an’ın görüşü nedir? Acaba öğretim öğrencilerin ihtiyaçlarına göre mı olmalı?
    5732 عقل، علم، حکمت 2012/07/21
    Beşeri olan her camiada tabii ve doğal olarak üstatların, eğitimcilerin ve hakeza camianın yöneticiliğini üstlenmiş kadro tarafından o camianın “eğitim ve öğretim” bağlamındaki çerçevesini birinci merhalede zaruri olan ihtiyaçları doğrultusunda tayin ve tedvin ediliyor. “Eğitim ve öğretim” bağlamında çizilen genel çerçeveyi dikkate aldığımızda, bu çerçevenin hatlarının öğrencinin ...
  • Kanıtla kabulün arasındaki fark nedir?
    2696 کلیات 2019/08/06
     Kanıt ve kabulBu iki kavramı bir örnek üzerinden şu şekilde açıklayabiliriz: Farz edin bir şehirde bir grup kalp doktoru olsun, bu doktorlar özünde ve hakikatte bilgi ve birikim açısından bir düzeydede olabilir. İçlerinden ‘A’ şahsı yüksek düzeyde bir doktorda olabilir. Yani ‘A’ şahsı  şehirde ...
  • Kuran’ı Kerim’in manevi özellikleri Kuran ve hadis açısından nelerdir?
    1716 Kur’anî İlimler 2020/01/19
  • Allah’ın varlığını inkâr eden filozoflar kimlerdir ve görüşleri nedir?
    11939 پاسخ به شبهات 2013/06/09
    Bu soru genel bir sorudur. Ama buna rağmen konuyla ilgili birkaç noktayı hatırlatırız: Bu bağlamda zikredilen her tarihi nakle itimat edilemez. Zira filozofların birçoğu, içinde bulundukları dönemin has şartlarını dikkate alarak konuşmalarını kinaye ve şifre şeklinde yapmak zorunda kalmışlardır. Bu nedenle onların şifre şeklinde ...

En Çok Okunanlar