Please Wait
11799
Karşılaştığınız olay (cemaat namazında saf oluşturmak) fıkıh kitaplarında şöyle anlatılır:
1- Me’mum imamdan önde olmamalıdır.[1]
2- Me’mum bir erkek ise imamın sağında durmalı[2] ve vacip ihtiyat gereği imamdan geride durmalıdır. Ama birkaç kişi olurlarsa imamın arkasında saf tutmalılar.[3]
Demek ki böyle durumda birinci ve ikinci me’mumdan her biri kendi vazifesine göre amel etmelidir.
İkinci me’mumun birinci me’mumun hareket etmesine neden olması birincinin namazını batıl etmesine neden olmuş mudur yoksa olmamış mıdır? Bunun hükmü şudur: Alkış çalmak, havaya atlamak gibi namazın şeklini bozan hareketler yapılırsa namaz batıl olur.[4]
Merhum Seyyid Muhammed Kazım Tabatabai şöyle diyor[5]: Namazda insanın yüzü kıbleye doğru olursa iki-üç adım hatta daha fazla yürümenin sakıncası yoktur; çünkü bu miktar fazla fiil sayılmaz. Gerçi ölçü fazla fiil değildir, ölçü, namazın şeklinin bozulmasıdır. Bu miktarla hatta daha fazlasıyla namazın sureti bozulmaz. Bununla birlikte bazı hadisler onun caiz olduğuna delalet ederler.[6]
Demek ki cemaat namazında, safın oluşması veya başkasının safa durabilmesi için yer açmak amacıyla az bir şey hareket etmenin sakıncası yoktur.
Aşağıda taklit mercilerinin bu konudaki yazılı cevaplarını dikkatlerinize sunuyoruz:
Ayetullah-ul Uzma Mekarim Şirazi:
‘Bu işin aslında sakıncası yoktur, ama me’mum az bir şey geri gelirken imam zikirle meşgul olmamalıdır.’
Ayetullah-ul Uzma Behçet (r.a):
‘Anlaşıldığı kadarıyla namaza durulan yerde imamla aynı hizada durulabilse de ihtiyat ve efdal olan imamın biraz önde olmasıdır.’
Ayetullah-ul Uzma Lenkerani (r.a)
‘Anlatıldığı şekilde iktida etmek doğrudur. Me’mum bir kişi olursa bu şekilde olması müstehaptır. Birkaç kişi olurlarsa hepsinin imamın arkasında olmaları gerekir.’
[1] - Bazı fakihler eşit şekilde durmayıda men etmişlerdir. Bkz: Tevzih-ul Mesail-i Meraci, c.1, s.781, 782, mesele 1432
[2] - Bazı fakihler bu istihbabı risalelerinde getirmişlerdir. Bkz: a.g.e.
[3] - a.g.e. ve el-Vesile İla Neyl-il Fazilet, s.107; Cami-u Abbasi ve Tamlaması (Muhaşşi), c.1, s.96
[4] - a.g.e. s.628, mesele: 1151
[5] - Seyyid Muhammed Kazım Tabatabai, Soru ve Cevap, s.47 (Cami-ul Fıkh Programı)
6] - Vesail-uş Şia, c.4, s.1279, h. 1 ve c.5, s.443, bab:43, Ebvab-ı Salat-il Cemaat; Men
Bu sorunun ayrıntılı cevabı yoktur.